Dyondzo Leyi Pfunaka eMinkarhini Ya Hina Leyi Nonon’hwaka
“Tiva leswaku emasikwini ya makumu, ku ta fika minkarhi yo nonon’hwa. . . . Vanhu lavo biha ni vakanganyisi va ta ya emahlweni va nyanya ku biha, va ri karhi va xisa, na vona va xisiwa.”—2 TIMOTIYA 3:1, 13.
1, 2. Ha yini hi fanele hi khathala swinene hi tidyondzo leti hi ti landzelelaka?
XANA wa pfuniwa, kumbe wa vavisiwa? Xana swiphiqo swa wena swa tlhantlhiwa, kumbe swo ya swi tikisiwa? Hi yini? Hi tidyondzo. Ina, tidyondzo ti nga byi khumba swinene vutomi bya wena hi ndlela leyinene kumbe leyo biha.
2 Vaprofesa vanharhu lava tirhisanaka va ha ku kambisisa mhaka leyi ivi va nyikela vuyelo bya vona eka Journal for the Scientific Study of Religion. I ntiyiso leswaku va nga ha va va nga ku kambisisanga wena kumbe ndyangu wa wena. Kambe leswi va swi kumeke swi komba leswaku tidyondzo ni ku humelela kumbe ku tsandzeka ka munhu, eku hlangavetaneni ni minkarhi ya hina yo nonon’hwa swa fambisana swinene. Eka xihloko lexi landzelaka, hi ta swi xiya leswaku va kume yini.
3, 4. Hi byihi vumbhoni byin’wana lebyi kombisaka leswaku hi hanya eminkarhini yo nonon’hwa?
3 Kambe xo sungula, xiya xivutiso lexi: Xana wa pfumela leswaku hi hanya eminkarhini yo nonon’hwa? Loko swi ri tano, handle ko kanakana u ta swi vona leswaku vumbhoni byi kombisa leswaku leyi i “minkarhi yo nonon’hwa.” (2 Timotiya 3:1-5) Tindlela leti vanhu va khumbekaka ha tona ta hambana. Hi xikombiso, kumbexana u tiva matiko lawa sweswi ma hohlokaka hikwalaho ka leswi mintlawa yo hambana ya tipolitiki yi lwelaka ku fuma. Etindhawini tin’wana, ku dlayana ku vangiwa hi ku hambana ka vukhongeri kumbe tinxaka ta vanhu. A ko vaviseka masocha ntsena. Anakanya hi vavasati ni vanhwanyana va ntsandza-vahlayi lava khomiweke hi ndlela yo biha, kumbe vadyuhari lava tsoniweke swakudya, swilo swo tikufumeta ni ndhawu yo tshama. Vo tala swinene va xaniseka ngopfu, leswi vangaka leswaku ku va ni valuveri vo tala ematikweni man’wana kun’we ni swiphiqo leswi fambisanaka ni sweswo.
4 Nakambe minkarhi ya hina yi ni swiphiqo swa ikhonomi, leswi vangaka ku pfariwa ka tifeme, ku pfumaleka ka mintirho, ku hela ka timali ta ku pfuna lava pfumalaka ni midende, ku ehla ka ntikelo wa mali ni swakudya leswitsongo kumbe leswi hungutiweke. Xana u nga ya emahlweni u xaxameta swiphiqo swin’wana? Kumbexana. Timiliyoni tin’wana emisaveni hinkwayo ti karhatiwa hi ndlala ni mavabyi. Kumbexana u vone swifaniso swo chavisa swa le Afrika Vuxa leswi kombisaka vavanuna, vavasati ni vana lava nga lo sala marhambu ntsena. Timiliyoni ti xaniseka hi ndlela leyi fanaka le Asia.
5, 6. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku vuvabyi na byona i xivangelo lexikulu xa minkarhi ya hina yo nonon’hwa?
5 Hinkwerhu hi ti twile ta mavabyi layo chavisa lama yaka ma andza namuntlha. Hi January 25, 1993, The New York Times yi te: “Mpimo wa ntungu wa AIDS le Latin Amerika wu vonaka wu ta hundza wa le United States ku nga ri khale, hikwalaho vuoswi lebyi yaka emahlweni, vukanganyisi ni ku ringeta ku sivela ku tluleriwa hi mavabyi hi ndlela leyi nga ni khombo . . . Ku andza loku hakanyingi ku vangiwa hi ku tluletana loku kulaka ka mavabyi . . . ka vavasati.” Hi October 1992, U.S.News & World Report yi te: “Ko va makume mambirhi ya malembe ntsena lama hundzeke laha dokodela-nkulu wa vuhandzuri wa U.S. a nga hoyozela ku hlula hi tlhelo ra rihanyo loku nga si tshamaka ku va kona, a vula leswaku a ku ri nkarhi wa ku ‘rivala hi ta mavabyi lama tlulelaka.’” Kambe ku njhani namuntlha? “Swibedlhele swo khapa hi vanhu lava va nga ni vuvabyi lebyi a ku anakanyiwa leswaku byi hluriwile. . . . Switsongwatsongwana swi tswalana hi ndlela leyi tumbeleke swinene lerova swi andza hi rivilo lerikulu ku tlula swisivela-switsongwatsongwana leswintshwa leswi endliwaka. . . . ‘Hi nghena eka nguva leyintshwa ya mavabyi lama tlulelaka.’”
6 Tanihi xikombiso xin’wana, Newsweek ya January 11, 1993, yi vikile: “Switsongwatsongwana swa dari sweswi swi tlulela vanhu va kwalomu ka 270 wa timiliyoni hi lembe, swi dlaya kwalomu ka timiliyoni timbirhi . . . naswona swi vanga mintungu ya kwalomu ka 100 wa timiliyoni. . . . Hi nkarhi lowu fanaka, vuvabyi lebyi bya andza, ku nga khathariseki mirhi leyi khale a yi byi tshungula. . . . Ku nga ri khale mavabyi man’wana a ma nge he tshunguleki.” Hakunene swa chavisa.
7. Vo tala namuntlha va endla yini leswaku va langutana ni minkarhi yo nonon’hwa?
7 U nga ha va u swi xiyile leswaku eminkarhini leyi yo nonon’hwa, vo tala va lava mpfuno leswaku va tlhantlha swiphiqo swa vona. Hi xikombiso, xiya lava va kambisisaka tibuku, va lava mpfuno mayelana ni ku hlangavetana ni ntshikilelo wa mianakanyo kumbe mavabyi man’wana lamantshwa. Van’wana va lava xitsundzuxo hi mahlo-ngati mayelana ni vukati lebyi hohlokaka, ku khathalela vana, swiphiqo swa swakunwa swa xihoko kumbe swidzidzirisi, kumbe ndlela yo hlangavetana ni swilaveko swa mintirho ya vona ni mintshikilelo leyi va vaka na yona emakaya hi ndlela leyi ringanaka. Hakunene va lava mpfuno! Xana wena u lwisana ni xiphiqo xa wena n’wini kumbe u langutane ni swin’wana swa swiphiqo leswi vangiwaka hi nyimpi, ndlala, kumbe mhangu? Hambi loko xiphiqo lexi tshikilelaka xi vonaka xi nga ahluleki, swa fanela leswaku u vutisa, ‘Ha yini hi kale hi fika enkarhini lowu wo nonon’hwisa leswi?’
8. Ha yini hi fanele hi kambisisa Bibele leswaku hi kuma vutlharhi ni vukongomisi?
8 Hi nga si hlula ivi hi eneriseka evuton’wini sweswi ni le nkarhini lowu taka, hi fanele ku tiva leswaku ha yini hi langutana ni minkarhi yo nonon’hwa hi ndlela leyi. Ku vula ntiyiso, sweswo swi vula leswaku un’wana ni un’wana wa hina u fanele a kambisisa Bibele. Ha yini hi kombetela eBibeleni? Hikuva hi yona ntsena yi nga ni vuprofeta lebyi kongomeke, matimu lama tsariweke khale, lama kombaka swivangelo swa ku xaniseka ka hina, lama kombisaka laha hi nga kona, ni laha hi yaka kona.
Dyondzo Leyi Kumekaka eMatin’wini
9, 10. Vuprofeta bya Yesu lebyi nga eka Matewu ndzima 24 byi hetiseke njhani eka lembe xidzana ro sungula?
9 Xihondzo xo Rindza xa February 15, 1994, xi nyikele nkambisiso wo hlawuleka wa vuprofeta bya nkoka bya Yesu, lebyi kumekaka eka Matewu ndzima 24. Loko wo pfula Bibele ya wena eka ndzima yoleyo, u ta kuma leswaku eka ndzimana 3 vaapostola va Yesu va kombele xikombiso xa vukona bya yena bya nkarhi lowu taka ni xa ku hela ka mafambiselo ya swilo. Kutani eka tindzimana 5 ku ya ka 14, Yesu u vhumbhe hi ta lava hembaka va ku hi vona Kreste, a vhumbha ni tinyimpi, tindlala, ku xanisiwa ka Vakreste, vuhomboloki, ni ku chumayeriwa swinene ka Mfumo wa Xikwembu.
10 Matimu ma komba leswaku swilo sweswo swi humelerile eku heleni ka mafambiselo ya swilo ya Vayuda. Loko ingi a wu hanye hi nkarhi wolowo, xana yoleyo a ku nga ta va minkarhi yo nonon’hwa? Hambi swi ri tano, swilo a swi ya emakun’wini ya swona, ku nga nhlomulo lowu nga ringanisiwiki ehenhla ka Yerusalema ni mafambiselo ya Vayuda. Eka ndzimana 15 hi sungula ku hlaya hi leswi humeleleke endzhaku ka loko Varhoma va lave ku hlasela Yerusalema hi 66 C.E. Swiendlakalo sweswo swi hele hi nkarhi wa nhlomulo lowu Yesu a wu boxeke eka ndzimana 21—ku lovisiwa ka Yerusalema hi 70 C.E., ku nga nhlomulo lowukulu ku tlula wihi na wihi lowu nga tshama wu wela muti wolowo. Hambi swi ri tano, wa swi tiva leswaku matimu a ma gimetanga kwalaho, naswona hambi ku ri Yesu a nga vulanga leswaku a ma ta gimeta kwalaho. Eka tindzimana 23 ku ya ka 28, u kombise leswaku endzhaku ka nhlomulo wa 70 C.E., a ku ta humelela swilo swin’wana.
11. Ku hetiseka ka Matewu ndzima 24 eka lembe xidzana ro sungula ku yelana njhani ni ka siku ra hina?
11 Van’wana namuntlha va nga ha va ni mboyamelo wo honisa timhaka to tano ta nkarhi lowu hundzeke, va ku, ‘se swi pfuna yini?’ Ku vula tano swi hoxile. Ku hetiseka ka vuprofeta hi nkarhi wolowo i swa nkoka swinene. Ha yini? Phela tinyimpi, tindlala, ku tsekatseka ka misava, mintungu ni ku xanisiwa eku heleni ka mafambiselo ya Vayuda a swi ta hetiseka swinene loko ‘minkarhi leyi vekiweke ya vamatiko’ yi hela hi 1914. (Luka 21:24) Vo tala lava ha hanyaka sweswi va vone Nyimpi yo Sungula ya Misava hi mahlo, loko ku sungula ku hetiseka loku ka manguva lawa. Kambe hambi loko u velekiwe endzhaku ka 1914, u ku vonile ku hetiseka ka vuprofeta bya Yesu. Swiendlakalo swa lembe xidzana leri ra vu-20 swi kombisa kahle leswaku hi hanya emakun’wini ya mafambiselo lawa ya namuntlha yo biha.
12. Hi ku ya hi Yesu, hi nga rindzela ku vona yini enkarhini lowu taka?
12 Leswi swi vula leswaku “nhlomulo” wa Matewu 24:29 wu tshinele swinene. Wu ta katsa swiendlakalo swa le tilweni leswi kumbexana hi nga kotiki ku swi anakanya. Ndzimana 30 yi komba leswaku endzhaku vanhu va ta vona xikombiso lexi hambaneke—lexi kombisaka leswaku ndzoviso wu le kusuhi. Hi ku ya hi mhaka leyi fanaka leyi nga eka Luka 21:25-28, hi nkarhi wolowo “vanhu va ta titivala hi ku chava ni ku ehleketa leswi nga ta humelela la misaveni.” Nakambe mhaka ya Luka yi vula leswaku enkarhini wolowo Vakreste va ta tlakusa tinhloko ta vona, hikuva ku kutsuriwa ka vona ku ta va ku tshinele swinene.
13. I tinhla-nkulu tihi timbirhi leti hi faneleke ku ti xiya?
13 U nga ha ku, ‘Ndza swi twa sweswo, kambe a ndzi anakanya leswaku ku vulavuriwa hi leswaku ndzi nga swi kotisa ku yini ku twisisa ni ku langutana ni minkarhi ya hina yo nonon’hwa?’ U tiyisile. Yinhla ya hina yo sungula i ku tiva swiphiqo leswikulu, ivi hi vona leswaku hi nga swi papalata njhani. Kutani yinhla ya vumbirhi leyi hlanganaka ni mhaka yoleyo, i ndlela leyi tidyondzo ta Matsalwa ti nga hi pfunaka ha yona leswaku hi hanya vutomi lebyi antswaka sweswi. Emhakeni leyi, pfula Bibele ya wena eka 2 Timotiya ndzima 3, kutani u vona ndlela leyi marito ya muapostola Pawulo ma nga ku pfunaka ha yona ku hlangavetana ni minkarhi yo nonon’hwa.
Vuprofeta Malunghana Ni Minkarhi Ya Hina
14. Ha yini swi twala ku pfumela leswaku hi nga pfuneka hi ku kambisisa tsalwa ra 2 Timotiya 3:1-5?
14 Xikwembu xi huhutele Pawulo ku tsalela Mukreste la tshembekaka Timotiya ndzayo leyi faneleke swinene leyi n’wi pfuneke ku hanya hi ndlela leyi humelelaka ni leyi tsakisaka swinene. Swin’wana swa leswi Pawulo a swi tsaleke a swi ta tirha swinene esikwini ra hina. Hambi loko u anakanya leswaku u swi tiva kahle, sweswi landzelerisisa swinene marito ya vuprofeta lama nga eka 2 Timotiya 3:1-5. Pawulo u tsarile: “Tiva leswaku emasikwini ya makumu, ku ta fika minkarhi yo nonon’hwa. Hikuva vanhu va ta va lava tirhandzaka, va ta va lava rhandzaka mali ngopfu, ni ku tikurisa, ni ku titiva, ni ku rhukana; va ta va lava nga yingisiki vatswari va vona, lava nga riki na ku nkhensa, lava nga khongeriki; va ta va vanhu va tihanyi, lava nga riki na ku tsetselela, valumbeti, lava nga tikotiki, lavo leva, lava vengaka leswo lulama; va ta va timbabva, vanhu va futa, lava nga ni manyunyu, lava rhandzaka ku tiphina ku tlula ku rhandza Xikwembu. Va ta tiendla wonge hi loko va ri ni vukhongeri, kambe va ta ala matimba ya byona.”
15. Ha yini 2 Timotiya 3:1 yi fanele ku va ya nkoka lowukulu eka hina sweswi?
15 Xiya leswaku ku longoloxiwe swilo swa 19. Loko hi nga si swi kambisisa ivi hi pfuneka ha swona, ehleketanyana ha swona. Languta eka ndzimana 1. Pawulo u vhumbhile: “Emasikwini ya makumu, ku ta fika minkarhi yo nonon’hwa.” Hi wahi ‘masiku lawa ya makumu’? Ku ve na masiku yo tala ya makumu, tanihi masiku ya makumu ya Pompeii wa khale, kumbe masiku ya makumu ya hosi kumbe ndyangu lowu fumaka. Bibele na yona yi boxa masiku yo tala ya makumu, tanihi masiku ya makumu ya mafambiselo ya Vayuda. (Mintirho 2:16, 17) Kambe Yesu u hi vekele xisekelo xo kota ku twisisa kahle leswaku ‘masiku ya makumu’ lawa Pawulo a vulavuleke ha wona ma kombetela enkarhini wa hina.
16. Xikombiso xa mavele ni mfava xi vhumbhe xiyimo xihi malunghana ni nkarhi wa hina?
16 Yesu u endle tano hi xifaniso xa mavele na mfava. Swi byariwile ensin’wini, swi tshikiwa swi kula. U vule leswaku mavele na mfava swi yimela vanhu—Vakreste va ntiyiso ni va mavunwa. Xivangelo xa ku va hi boxa xifaniso lexi hi leswi xi kombisaka leswaku a ku ta hundza nkarhi wo leha ku nga si fika makumu ya mafambiselo hinkwawo yo homboloka. Loko makumu wolawo ma fika, a ku ta va ni nchumu wun’wana lowu xiyekaka. I yini? I vugwinehi, kumbe ku hambuka eka Vukreste bya ntiyiso, loku a ku ta vanga vuhomboloki lebyikulu. Vuprofeta byin’wana bya Bibele byi tiyisisa leswaku leswi a swi ta humelela emasikwini ya makumu ya mafambiselo lawa yo biha. Namuntlha hi le nkarhini wolowo, emakun’wini ya mafambiselo ya swilo.—Matewu 13:24-30, 36-43.
17. Hi rihi rungula leri fanaka leri 2 Timotiya 3:1-5 yi ri nyikelaka malunghana ni ku hela ka mafambiselo ya swilo?
17 Xana wa wu vona nkoka wa leswi? Timotiya wa Vumbirhi 3:1-5 yi hi nyika xikombiso lexi fanaka xa leswaku enkarhini wa makumu ya mafambiselo, kumbe emasikwini ya makumu, Vakreste a va ta hanya exiyin’weni xo nonon’hwa. Pawulo a a nga vuli leswaku swilo swa 19 leswi xaxametiweke a swi ta va ndlela-nkulu ya ku komba leswaku masiku ya makumu ma fikile. Ku ri na sweswo, a a hi tsundzuxa hi leswi a hi ta boheka ku langutana na swona emasikwini ya makumu. Ndzimana 1 yi vulavula hi “minkarhi yo nonon’hwa.” Xiga xexo xi huma eka Xigriki, naswona hi ku kongoma xi vula “minkarhi leyi vekiweke ya nsele.” (Kingdom Interlinear) Xana a wu pfumeli leswaku rito “nsele” ri swi hlamusela kahle leswi hi langutaneke na swona namuntlha? Ndzimana leyi yi huhuteriweke yi ya emahlweni yi nyika nhlamuselo ya Xikwembu ehenhleni ka nkarhi wa hina.
18. Hi fanele hi yisa nyingiso eka yini loko hi kambisisa marito ya Pawulo ya vuprofeta?
18 Ku lava ka hina ku tiva hi ta vuprofeta lebyi swi fanele swi hi pfuna ku vona swikombiso leswi chavisaka swa leswaku nkarhi wa hina wu nonon’hwa ni ku tika ku fikela kwihi. Tsundzuka tinhla-nkulu ta hina timbirhi: (1) ku tiva swiphiqo leswi endlaka leswaku minkarhi ya hina yi nonon’hwa, ni ku vona ndlela yo swi papalata ha yona; (2) ku landzelela tidyondzo leti vuyerisaka swinene ni leti nga hi pfunaka ku va ni vutomi byo antswa. Kutani ematshan’wini yo vulavula ngopfu hi swilo leswi vavisaka, hi ta langutisisa swinene eka tidyondzo leti nga pfunaka hina ni mindyangu ya hina eminkarhini leyi yo nonon’hwa.
Kuma Mimpfuno Leyi Fuweke
19. Hi byihi vumbhoni lebyi u byi voneke lebyi kombisaka leswaku vanhu va tirhandza?
19 Pawulo u sungula nxaxamelo wakwe hi ku vhumbha leswaku emasikwini ya makumu, “vanhu va ta va lava tirhandzaka.” (2 Timotiya 3:2) A a vula yini xana? U ta va u tiyisile loko u vula leswaku ematin’wini hinkwawo, ku ve ni vavanuna ni vavasati lava titivaka, lava ngo tirhela swa vona vini. Kambe a swi kanakanisi leswaku xiphiqo lexi xi tolovelekile swinene namuntlha. Vo tala va tlhela va swi hundzeleta. Eka timhaka ta politiki ni bindzu hi wona nawu wa kona. Vavanuna ni vavasati va tsutsumisa matimba ni ndhuma, ku nga khathariseki vuyelo bya kona. Hakanyingi sweswo swi vavisa van’wana, hikuva vanhu vo tano lava tirhandzaka a va na mhaka hambi va vavisa van’wana. Va hatlisela ku mangalela kumbe ku kanganyisa van’wana. U nga swi vona leswaku ha yini vo tala va ku leri i “rixaka ra vumina.” Ku tele vanhu lava nga tikhomiki nikatsongo, ni lava titivaka ngopfu.
20. Xitsundzuxo xa Bibele xi hambana njhani ni moya lowu tolovelekeke wa ku tirhandza?
20 A hi lavi ku tsundzuxiwa hi mintokoto leyi vavisaka, leyi hi veke na yona loko hi tirhisana ni vanhu lava “tirhandzaka.” Kambe i ntiyiso leswaku hi ku kombisa xiphiqo lexi hi laha xi nga ha kona, Bibele yi pfuna hina, hikuva yi hi dyondzisa ndlela yo papalata ntlhamu lowu. Yi ri: “Mi nga endli nchumu hi ku tikukumuxa ka vutianakanyi kumbe hi ku navela ku tikukumuxa loku nga vuriki nchumu, kambe titsongahateni eka van’wana, minkarhi hinkwayo mi languta van’wana va ri lava antswaka ku tlula n’wina. Naswona mi khathalela ni swilaveko swa van’wana, ku nga ri swa n’wina ntsena.” “Mi nga titeki mi ri va le henhla ku tlula ndlela leyi mi nga ha yona. Ku ri na sweswo, titsongahateni emianakanyweni ya n’wina.” Xitsundzuxo xexo lexinene xi kumeka eka Vafilipiya 2:3, 4 na Varhoma 12:3, hi laha swi vekiweke ha kona eka Today’s English Version.
21, 22. (a) Hi byihi vumbhoni lebyi anameke lebyi kombisaka leswaku xitsundzuxo xo tano xi nga va lexi pfunaka namuntlha? (b) Xitsundzuxo xa Xikwembu xi va khumbe njhani vanhu lava ehleketaka kahle?
21 Munhu a nga ha vilela a ku, ‘Sweswo swa twala, kambe a swi tirhi.’ E-e, swa tirha. Swi nga tirha, naswona swa tirha eka vanhu lava ehleketaka kahle namuntlha. Hi 1990 mutsari wa tibuku wa Yunivhesiti ya Oxford u kandziyise The Social Dimensions of Sectarianism. Ndzima 8 a yi ku “Timbhoni ta Yehovha eTikweni ra Makhatoliki,” naswona a yi hlamusela nkambisiso wa le Belgium. Ha hlaya: “Loko hi languta leswi ku kokaka leswaku u va Mbhoni, handle ka ku kokiwa hi ‘Ntiyiso’ hi woxe, lava pfumelaka, minkarhi yin’wana va tlhela va boxa ni swivangelo swin’wana. . . . Nkhathalelo, xinghana, rirhandzu, ni vun’we i timfanelo-nkulu leti va ti boxeke, kambe ku tshembeka, ni mahanyelo lamanene ‘hi ku landzela minsinya ya milawu ya Bibele’ i timfanelo leti Timbhoni ti nga na tona.”
22 Nkambisiso wolowo hi nga ha wu fanisa ni xifaniso lexi tekiweke hi khamera leyi vonaka swilo swo tala; loko ematshan’wini ya yona a wo tirhisa khamera leyi humesaka xifaniso hi mimpimo yo hambana, kumbe leyi kotaka ku tisa nchumu lowu nge kule wu vonaka kahle, a wu ta vona mintokoto ya xiviri leyi voneriwaka ekusuhi. Mintokoto leyi a yi ta katsa vavanuna lava a va tikurisa, va tiendla vamakhonya kumbe va tibuma ngopfu, kambe lava sweswi va rhuleke swinene, va ri vavanuna ni vatatana lava kombisaka rirhandzu ni tintswalo leti engetelekeke eka vanghana va vona va vukati, vana ni van’wana. Nakambe a yi ta katsa vavasati lava a va karhata kumbe va ri hava musa, kambe lava sweswi va pfunaka van’wana ku dyondza ndlela ya Vukreste bya xiviri. Ku na swikombiso swo tano swa madzana ya magidi. Sweswi ke, hi kombela u vula ntiyiso. Xana a wu nge swi tsakeli ku va exikarhi ka vanhu vo tano, ku tlula ku tshama ni vavanuna ni vavasati lava tirhandzaka ku tlurisa? Xana sweswo a swi nga ta endla leswaku swi hi olovela ku langutana ni minkarhi ya hina yo nonon’hwa? Kutani ke, xana ku landzela tidyondzo teto ta Bibele a swi nga ta ku tsakisa hi laha ku engetelekeke?
23. Ha yini swi ta va swi fanerile ku nyikela nyingiso lowu engetelekeke eka 2 Timotiya 3:2-5?
23 Kambe hi lo kambisisa mhaka yo sungula ntsena eka nxaxamelo wa Pawulo lowu tsariweke eka 2 Timotiya 3:2-5. Ku vuriwa yini hi timhaka letin’wana? Xana ku ti kambisisa ka wena hi vukheta na swona swi ta ku pfuna leswaku u tiva swiphiqo leswikulu swa nkarhi wa hina leswaku u ta swi papalata, ivi swi ku pfuna ku twisisa leswaku hi yihi ndlela leyi nga ta nyika wena ni varhandziwa va wena ntsako lowukulu? Xihloko lexi landzelaka xi ta ku pfuna ku hlamula swivutiso sweswo ni ku kuma mikateko leyi fuweke.
Tinhla To Ti Tsundzuka
◻ Hi byihi vumbhoni byin’wana lebyi kombisaka leswaku hi hanya eminkarhini yo nonon’hwa?
◻ Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku hi hanya emasikwini ya makumu?
◻ I tinhla-nkulu tihi timbirhi leti hi nga ti kumaka loko hi kambisisa 2 Timotiya 3:1-5?
◻ Enkarhini wa hina lowu vo tala swinene va tirhandzaka, tidyondzo ta Bibele ti va pfune njhani vanhu va Yehovha?
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 8]
Photo top left: Andy Hernandez/Sipa Press; photo bottom right: Jose Nicolas/Sipa Press