Ku Va Ni Vutihlamuleri Swi Fambisana Ni Ku Tiva Vukhongeri Bya Ntiyiso
“Ku katekile lava yingisaka Rito ra Xikwembu, va vuya va ri hlayisa!”—LUKA 11:28.
1. Loko se va byi vonile vukhongeri bya ntiyiso, i vanhu va njhani lava hanyaka hi ku pfumelelana na byona?
KU KUMA vukhongeri bya ntiyiso ntsena, a swi anelanga. Loko hi ri varhandzi va leswi lulameke ni leswi nga ntiyiso, loko se hi byi kumile, hi ta lwela ku hanya hi ku pfumelelana na byona. Vukhongeri bya ntiyiso a hi nchumu wo wu hlayisa emianakanyweni ntsena; i ndlela yo hanya ha yona.—Pisalema 119:105; Esaya 2:3; ringanisa Mintirho 9:2.
2, 3. (a) Xana Yesu u wu kandziyise njhani nkoka wa ku endla ku rhandza ka Xikwembu? (b) Hi byihi vutihlamuleri lebyi langutaneke ni munhu wihi na wihi la tivaka vukhongeri bya ntiyiso?
2 Yesu Kreste u kandziyise nkoka wo endla leswi Xikwembu xi kombiseke leswaku i ku rhandza ka xona. Loko a gimeta leswi tiviwaka tanihi Dyondzo ya le Ntshaveni, Yesu u swi veke erivaleni leswaku, a hi hinkwavo lava n’wi vulaka Hosi (xisweswo va tivula Vakreste) lava nga ta nghena eMfun’weni; kambe ku ta nghena ntsena lava endlaka ku rhandza ka Tata wakwe. U vule leswaku van’wana va ta vuriwa “lava endlaka leswo homboloka.” Ha yini a ku leswo homboloka? Hikuva Bibele yi ri, ku tsandzeka ku endla ku rhandza ka Xikwembu i xidyoho, naswona xidyoho xin’wana ni xin’wana i vuhomboloki. (Matewu 7:21-23; 1 Yohane 3:4; ringanisa Varhoma 10:2, 3.) Munhu a nga ha byi tiva vukhongeri bya ntiyiso, a nga ha va khutaza lava va byi dyondzisaka, naswona a nga ha bumabumela lava hanyaka hi byona, kambe na yena u ni vutihlamuleri byo byi tirhisa evuton’wini bya yena n’wini. (Yakobo 4:17) Loko o byi amukela vutihlamuleri lebyi, u ta vona vutomi byakwe byi ya byi kateka, naswona u ta kuma ntsako lowu a a nga ta wu kuma hi ndlela yin’wana.
3 Eka xihloko lexi hundzeke hi kambisise tsevu wa mimfungho leyi kombisaka vukhongeri bya ntiyiso. Wun’wana ni wun’wana wa yona a wu hi pfuni ntsena ku vona vukhongeri bya ntiyiso, kambe wu hi tisela mintlhontlho ni lunghelo. Hi ndlela yihi?
Xana U Ri Amukerisa Ku Yini Rito Ra Xikwembu?
4. (a) Loko lavantshwa va sungula ku hlanganyela ni Timbhoni ta Yehovha, i yini lexi va hatlaka va xi xiya hi ndlela leyi Timbhoni ti tirhisaka Bibele ha yona? (b) Xana ku wundliwa kahle hi tlhelo ra moya ku ma khumba njhani malandza ya Yehovha?
4 Loko Timbhoni ta Yehovha ti dyondza Bibele ni lava ha tsakelaka, vo tala va lava vantshwa va hatla va swi vona leswaku leswi dyondzisiwaka swi huma eBibeleni. Swivutiso swa vona a swi hlamuriwi hi ku ya hi tidyondzo ta kereke, mindhavuko ya vanhu, kumbe mianakanyo ya vanhu lava dumeke. Ku tirhisiwa Rito ra Xikwembu hi xoxe. Loko va ya eHolweni ya Mfumo, ni kwalaho va kuma leswaku Bibele hi yona buku-mpfuno leyikulu. Vanhu lava hakunene va lavaka ntiyiso a swi va tekeli nkarhi wo leha ku vona leswaku lexi endlaka Timbhoni ta Yehovha ti tshama ti tsakile, hi leswi ti wundliwaka kahle emoyeni hi Rito ra Xikwembu.—Esaya 65:13, 14.
5. (a) Hi wihi ntlhontlho lowu langutaneke ni lava xiyaka Timbhoni ta Yehovha? (b) Xana va nga wu kumisa ku yini ntsako lowu Timbhoni ti nga na wona?
5 Loko u swi xiya leswi, xana u endla yini ha swona? Loko u swi twisisa kahle, handle ko kanakana a wu nge swi languti ntsena u ri ekule, naswona u nge swi tsakeli ku va muhlaleri ntsena. Bibele yi vula leswaku lava va nga “vatwi ntsena” kambe va nga ri “vaendli va rito” va ‘tixisa hi mianakanyo ya vunwa.’ (Yakobo 1:22) Va tixisa, hikuva a va swi voni leswaku ku nga khathariseki leswi va nga ha swi vulaka, ku tsandzeka ka vona ku yingisa Xikwembu ku kombisa leswaku a va xi rhandzi ni katsongo. Ku vula ka munhu leswaku u ni ripfumelo, kambe ri ri hava mintirho, ripfumelo rakwe ri file. (Yakobo 2:18-26; 1 Yohane 5:3) Ku hambana ni sweswo, loyi a susumetiwaka hi ku rhandza Yehovha leswaku a va ‘muendli wa ntirho’ u ta ‘tsaka eku wu endleni kakwe.’ Ina, hi laha Yesu Kreste a hlamuseleke ha kona, ‘va tsaka lava twaka rito ra Xikwembu ivi va ri hlayisa!’—Yakobo 1:25; Luka 11:28; Yohane 13:17.
6. Loko hi ri tlangela hakunene Rito ra Xikwembu, i yini leswi hi nga ta lwela ku swi endla?
6 Ntsako wolowo wu ta kula loko u ya u kula hi vutivi bya ku rhandza ka Xikwembu naswona u tirhisa swilo swin’wana leswi u swi dyondzaka. Xana u ta endla matshalatshala yo tanihi kwihi leswaku u dyondza Rito ra Xikwembu? Makume ya magidi ya vanhu lava nga tiviki ku hlaya va tirhe hi matimba leswaku va dyondza ku hlaya, ngopfu-ngopfu va endlela ku kota ku hlaya Matsalwa ivi va ma dyondzisa van’wana. Van’wana va pfuka ka ha ri mpundzu swinene leswaku va heta karhinyana siku na siku va hlaya Bibele ni swipfuno swo dyondza Bibele, swo tanihi Xihondzo xo Rindza. Loko u hamba u hlaya Bibele u ri wexe kumbe loko u hlaya matsalwa lama kombisiweke eka tibuku tin’wana to dyondza ha tona, xiyisisa milawu ya Yehovha, ivi u ringeta ku kuma misinya ya milawu leyi nga hi kongomisaka. Anakanyisisa hi leswi xiyenge xin’wana ni xin’wana xi swi vulaka hi Xikwembu, xikongomelo xa xona ni ndlela leyi xi tirhisaneke ha yona ni vanhu. Swi pfumelele swi lulamisa mbilu ya wena. Vona loko ku ri ni tindlela to karhi leti u nga tirhisaka ndzayo leyi ya Bibele ha tona hi xitalo evuton’wini bya wena.—Pisalema 1:1, 2; 19:7-11; 1 Vatesalonika 4:1.
Xana U Tinyiketele Hi Ku Helela Eka Yehovha?
7. (a) Xana dyondzo ya Vunharhu-un’we yi ma khumbe njhani matshalatshala ya vanhu yo gandzela Xikwembu? (b) I yini lexi nga humelelaka loko munhu a twa hi ntiyiso wa Yehovha?
7 Timiliyoni ta vanhu ti titwe ti ntshunxekile endzhaku ko twa leswaku Xikwembu xa ntiyiso a hi Vunharhu-un’we. Nhlamuselo leyi nge “i xihundla” a yi va anerisanga. Xana a va ta tshinela njhani eka Xikwembu lexi xi nga twisisekiki? Hikwalaho ka dyondzo yoleyo, va honisa Tatana (loyi vito rakwe va nga si tshamaka va ri twa ekerekeni) ivi va gandzela Yesu tanihi Xikwembu kumbe va gandzela Mariya (loyi va dyondzisiweke leswaku i “Mana wa Xikwembu”). Kambe timbilu ta vona a a ti tsaka loko un’wana wa Timbhoni ta Yehovha a pfula Bibele ivi a va komba vito ra Xikwembu ra xiviri, Yehovha. (Pisalema 83:18) Wansati wa le Venezuela a a tsake swinene loko a kombiwe vito ra Xikwembu lerova a vukarha Mbhoni leyitsongo leyi n’wi byeleke ntiyiso lowu wa risima, naswona u pfumele ku va ni dyondzo ya Bibele ya le kaya. Loko vanhu vo tano va kuma leswaku Yesu a a vitana Tata wakwe tanihi “Xikwembu xa mina, xi nga Xikwembu xa n’wina” ni leswaku Yesu a a vitana Tata wakwe tanihi “wena ntsena u nga Xikwembu xa ntiyiso,” va swi xiyile leswaku leswi Bibele yi swi dyondzisaka hi Xikwembu a hi leswi nga twisisekiki. (Yohane 17:3; 20:17) Loko va ya va tiva timfanelo ta Yehovha, va titwa va ri ekusuhi na yena, va sungula ku n’wi khongela naswona va lava ku n’wi tsakisa. Vuyelo byi va byihi?
8. (a) Hikwalaho ka rirhandzu ra vona ha Yehovha ni ku navela ka vona ku n’wi tsakisa, xana timiliyoni ta vanhu ti endle yini? (b) Hikwalaho ka yini nkhuvulo wa Vukreste wu ri wa nkoka swonghasi?
8 Eka malembe ya khume lama hundzeke, vanhu va 2 528 524 eka matiko-nkulu ya tsevu ni le ka makume-kume ya swihlala, va nyiketele vutomi bya vona eka Yehovha ivi va kombisa ku tinyiketela loku hi nkhuvulo wa mati. Xana a a wu ri un’wana wa vona kumbexana na wena sweswi u karhi u lunghiselela ku khuvuriwa? Nkhuvulo i goza lerikulu evuton’wini bya Mukreste un’wana ni un’wana wa ntiyiso. Yesu u lerise vadyondzisiwa vakwe leswaku va endla matiko hinkwawo vadyondzisiwa ni ku va khuvula. (Matewu 28:19, 20) Nakambe xiya leswaku a ku ri endzhakunyana ka ku khuvuriwa ka Yesu hi yexe laha Yehovha hi yexe a vulavuleke a ri etilweni, a ku: “U N’wananga la rhandzekaka, loyi ndzi n’wi tsakelaka swinene.”—Luka 3:21, 22.
9. Leswaku hi tshama hi ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha, i yini lexi hi faneleke hi xi endla?
9 Vuxaka lebyinene na Yehovha i nchumu wa nkoka swinene. Loko u ri ni vuxaka byo tano, hi ku tinyiketela ni ku khuvuriwa, papalata xin’wana ni xin’wana lexi nga ta byi onha. U nga tshuki u pfumelela mivilelo ya vutomi ni ku karhatekela swinene swilo leswi vonakaka, swi byi bakanyela etlhelo. (1 Timotiya 6:8-12) Ina, hanya hi ku pfumelelana ni xitsundzuxo lexi nga eka Swivuriso 3:6: “U ṅwi nghenisa [Yehovha] e makungwini ya wena hikwawo, o ta lulamisa tindlela ta wena.”
Xana Rirhandzu Ra Kreste Ri Ku Khumba Ku Fikela Kwihi?
10. Hikwalaho ka yini ku gandzela ka hina Yehovha ku nga hi endli leswaku hi honisa Yesu?
10 Ku xiya Yehovha loku faneleke, tanihi Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, a swi endli leswaku munhu a honisa Yesu Kreste. Ku hambana ni sweswo, Nhlavutelo 19:10 yi ri: “Vumbhoni lebyi humesiweke hi Yesu, hi wona mongo wa vuhlavuteli.” Ku suka eka Genesa ku ya eka Nhlavutelo, vuprofeta lebyi huhuteriweke byi nyikela vuxokoxoko malunghana ni xiphemu xa Yesu Kreste eka xikongomelo xa Yehovha. Loko munhu a ya a tolovelana ni vuxokoxoko byebyo, u va ni langutelo leri tsakisaka, leri nga hambukangiki ni leri nga pfilunganyiwangiki hi tidyondzo ta mavunwa ta Vujagana.
11. Xana ku tiva leswi Bibele yi swi dyondzisaka hakunene malunghana ni N’wana wa Xikwembu, ku n’wi khumbe njhani wansati un’wana wa le Poland?
11 Ku amukela ntiyiso malunghana ni N’wana wa Xikwembu ku nga n’wi cinca swinene munhu. Leswi swi ve tano hi Danuta, wansati wa le Poland. A a tivana ni Timbhoni ta Yehovha ku ringana malembe ya nhungu, a swi tsakela leswi va swi dyondzisaka, kambe a nga hanyi hi ku ya hi vugandzeri lebyi bya ntiyiso. Hi loko a amukela kopi ya buku leyi nge Nghwazi Leyi Tshameke Yi Hanya, leyi hlamuselaka vutomi bya Kreste hi ndlela leyi twisisekaka hi ku olova.a Ni madyambu swinene, u pfule buku leyi, hi xikongomelo xo lava ku hlaya ndzima yin’we ntsena. Hambi swi ri tano, a nga yi vekanga ehansi ku kondza a heta ku yi hlaya hi mata-kuxa. U sungule ku rila. U te: “Yehovha ndzi rivalele.” Hikwalaho ka leswi a swi hlayeke, a ku ri ro sungula a ri vona kahle rirhandzu leri Yehovha ni N’wana wa yena va ri kombiseke. U swi vonile leswaku eka malembe hinkwawo ya nhungu lama hundzeke, a a ri karhi a bakanya mpfuno lowu Xikwembu a xi n’wi nyika wona hi ku lehisa mbilu. Hi 1993, u khuvuriwile, a kombisa ku tinyiketela ka yena eka Yehovha hi ripfumelo eka Yesu Kreste.
12. Xana vutivi lebyi kongomeke bya Yesu Kreste byi khumba vutomi bya hina hi ndlela yihi?
12 ‘Vutivi lebyi kongomeke bya Hosi ya hina Yesu Kreste’ byi fambisana ni ku va u ri Mukreste la gingiritekaka, la nga ni mihandzu. (2 Petro 1:8) Xana u ta va ni xiphemu xo tanihi kwihi eka ntirho wo tano, wo byela van’wana rungula leri ra Mfumo? Mpimo wa leswi vanhu va kotaka ku swi endla wu khumbiwa hi swiyimo swo hambana-hambana. (Matewu 13:18-23) Swiyimo swin’wana a hi nge swi koti ku swi cinca; swin’wana hi nga swi cinca. I yini lexi nga ta hi susumetela ku kambisisa ivi hi cinca laha swi cincekaka kona? Muapostola Pawulo u tsarile, a ku: “Rirhandzu ra Kriste ra hi fambisa”; hi marito man’wana, rirhandzu leri a ri kombiseke hi ku nyiketa vutomi bya yena hikwalaho ka hina i rikulu lerova loko ku twisisa ka hina ku ya ku kula, timbilu ta hina ti ta khumbeka swinene. Xisweswo, hi xiya leswaku a swi twali leswaku hi ya emahlweni hi hlongorisa tipakani ta vutianakanyi, hi hanyela ku titsakisa ntsena. Ematshan’weni ya sweswo, hi lulamisa swiyimo swa hina leswaku hi ta rhangisa ntirho lowu Kreste a dyondziseke vadyondzisiwa va yena leswaku va wu endla.—2 Vakorinto 5:14, 15.
Ku Hambana Ni Misava—Ku Fikela Kwihi?
13. Ha yini hi nga fanelanga hi va xiphemu xo karhi xa vukhongeri lebyi tiendleke xiphemu xa misava?
13 A swi nonon’hwi ku vona leswi endliweke hi Vujagana ni vukhongeri byin’wana, hikuva va lava ku va xiphemu xa misava. Timali ta kereke ti tirhiseriwe ku hakela mintirho ya nyimpi. Vaprista va nghenele nyimpi ya xitumbelelana. Siku na siku, maphepha-hungu ma kombisa swiviko swa mintlawa ya vukhongeri leyi lwaka hi yoxe, ematikweni yo hambana-hambana ya misava. Mavoko ya yona ma tele ngati. (Esaya 1:15) Emisaveni hinkwayo, vafundhisi va ya emahlweni va ringeta ku lawula mavandlha ya tipolitiki. Vagandzeri va ntiyiso a va hlanganyeli eka leswi.—Yakobo 4:1-4.
14. (a) I yini lexi hi hexe hi faneleke hi xi papalata leswaku hi tshama hi hambanile ni misava? (b) I yini lexi nga hi pfunaka ku papalata ku phasiwa hi langutelo ni mikhuva ya misava?
14 Kambe ku hambana ni misava a swi vuli ku papalata leswi ntsena. Misava yi taleriwe hi ku rhandza mali ni leswi mali yi nga swi xavaka, ku navela ndhuma ni ku hlongorisa ntsako loku hundzeletiweke, swilo leswi swi fambisana ni ku nga khathali hi vanhu van’wana, ku hemba ni ku rhukana, ku xandzukela vulawuri ni ku tsandzeka ku tikhoma. (2 Timotiya 3:2-5; 1 Yohane 2:15, 16) Hikwalaho ka ku nga hetiseki ka hina vini, minkarhi yin’wana hi nga kombisa ku tsana ka muxaka lowu. I yini lexi nga hi pfunaka eka matshalatshala ya hina yo papalata mintlhamu leyi? Hi fanele hi titsundzuxa leswaku i mani loyi a vangaka leswi. “Misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya Lowo biha.” (1 Yohane 5:19) Ku nga khathariseki leswaku nchumu wo karhi wu vonaka wu koka mahlo swinene, ku nga khathariseki leswaku i vanhu vangani lava wu endlaka, loko hi vona leswaku sweswo swi hlohloteriwa hi nala lonkulu wa Yehovha, ku nga Sathana Diyavulosi, hi vona ni ndlela leyi swi biheke swinene ha yona.—Pisalema 97:10.
Xana Rirhandzu Ra Wena Ri Kule Ku Fikela Kwihi?
15. Xana rirhandzu ro pfumala vutianakanyi leri u ri voneke ri ku pfunise ku yini leswaku u vona vukhongeri bya ntiyiso?
15 Loko u sungule ku hlanganyela ni Timbhoni ta Yehovha, handle ko kanakana rirhandzu ra vona ri ku kokile, hi ndlela leyi ri hambanaka ha yona ni moya wa misava. Ku lwela rirhandzu ro pfumala vutianakanyi ku endla vugandzeri lebyi tengeke bya Yehovha byi hambana ni tinxaka letin’wana hinkwato ta vugandzeri. Swi nga ha endleka leswaku hi swona swi ku endleke u kholwa leswaku Timbhoni ta Yehovha hakunene ti dyondzisa ntiyiso. Yesu Kreste hi yexe u te: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.”—Yohane 13:35.
16. Hi yihi minkarhi leyi nga hi pfulekelaka leswaku hi ndlandlamuxa rirhandzu ra hina?
16 Xana mfanelo yoleyo na wena ya ku hlawula tanihi un’wana wa vadyondzisiwa va Kreste? Xana ti kona tindlela leti u nga kurisaka rirhandzu ra wena ha tona? Ina, hinkwerhu hi nga ri kurisa. Rirhandzu a hi ku va ni vunghana ntsena eka van’wana eHolweni ya Mfumo. Naswona loko hi kombisa rirhandzu eka lava va hi rhandzaka ntsena, xana hi ta va hi hambane kwihi ni misava? Bibele yi ri: “Ku tlula leswi hinkwaswo, tiyani eku rhandzaneni.” (1 Petro 4:8) I vamani lava hi faneleke hi va kombisa rirhandzu lerikulu? Xana i makwerhu wa Vukreste la nga ni ndhavuko lowu hambaneke ni wa hina, naswona a endlaka swilo hi ndlela leyi yi hi nyangatsaka? Xana hi loyi a nga swi kotiki ku hamba a ta emihlanganweni hikwalaho ka vuvabyi kumbe ku dyuhala? Xana i munghana wa hina wa vukati? Kumbe, xana i vatswari va hina lava dyuhalaka? Van’wana lava a va yi kombisa kahle mihandzu ya moya, ku katsa ni rirhandzu, va twe onge hi loko va tlhela va yi dyondza hi vuntshwa loko va langutana ni swiyimo swo nonon’hwa leswi vaka kona hikwalaho ko boheka ku langutela xirho xa ndyangu lexi nga xigono hi tindlela hinkwato. Entiyisweni, hambi loko hi langutane ni swiyimo leswi, rirhandzu ra hina a ri fanelanga ri helela eka vandyangu ntsena.
Ku Nyikela Vumbhoni Hi Mfumo—Xana I Swa Nkoka Ku Fikela Kwihi Eka Wena?
17. Loko hi pfunekile hi munhu hi xiyexe eka maendzo ya Timbhoni ta Yehovha, xana sweswi hi fanele hi susumeteleka ku endla yini?
17 Ndlela ya nkoka leyi hi kombisaka rirhandzu ha yona eka vanhu-kulobye, i ku va byela hi Mfumo wa Xikwembu. I ntlawa wun’we ntsena lowu endlaka ntirho lowu Yesu a wu vhumbheke. (Marka 13:10) Teto i Timbhoni ta Yehovha. Na hina hi pfune hi tona. Sweswi i lunghelo ra hina ku pfuna van’wana. Loko hi ri ni langutelo ra Xikwembu, ntirho lowu wu ta rhanga emahlweni evuton’wini bya hina.
18. Xana ku hlaya ka hina buku leyi nge Timbhoni Ta Yehovha I Vahuweleri Va Mfumo Wa Xikwembu ku nga yi khumba njhani ndlela leyi hi hexe hi hlanganyelaka ha yona eku nyikeleni ka vumbhoni bya Mfumo?
18 Mhaka leyi nyanyulaka ya ndlela leyi rungula ra Mfumo ri yisiweke ha yona etindhawini ta le kule ta misava emasikwini lawa ya makumu, ya hlamuseriwa ebukwini leyi nge Timbhoni Ta Yehovha I Vahuweleri Va Mfumo Wa Xikwembu. Loko yi ri kona hi ririmi ra wena, yi hlaye. Eku hlayeni ka wena, xiya tindlela hinkwato leti vanhu va ti tirhiseke eku nyikeleni ka vumbhoni hi Mfumo. Xana ku ni swikombiso leswinene swo swi tekelela? Hinkwerhu ka hina hi ni minkarhi yo tala leyi yi hi pfulekeleke. Onge rirhandzu ra hina ha Yehovha ri nga hi susumetela ku yi tirhisa hi vutlhari.
19. Xana hi pfuneka kwihi loko hi amukela vutihlamuleri lebyi fambisanaka ni ku tiva vukhongeri bya ntiyiso?
19 Loko hi tinyika nkarhi wo endla ku rhandza ka Yehovha, hi kuma nhlamulo ya xivutiso lexi nge, Hi hanyela yini? (Nhlavutelo 4:11) A ha ha mbambeli, naswona a ha ha titwi hi nga pfuni nchumu. A ku na ntirho-vutomi wun’wana lowu u nga tinyiketelaka ku wu endla, lowu wu nga ku enerisaka ku tlula ku tinyiketela ku endla ntirho wa Yehovha Xikwembu. Mawaku vumundzuku lebyinene swonghasi lebyi wu byi tameleke! Vutomi lebyi nga heriki, lebyi enerisaka emisaveni leyintshwa ya yena, laha hi nga ta kota ku tirhisa vuswikoti bya hina hi xitalo, hi ku pfumelelana ni xikongomelo xa rirhandzu lexi vanhu va endliweke hi Xikwembu leswaku va xi hetisisa.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Yi humesiwe hi Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
U Nga Hlamula Njhani?
◻ Ha yini swi ri swa nkoka leswaku vukhongeri byi amukela Bibele tanihi Rito ra Xikwembu ni ku xixima Yehovha tanihi Xikwembu xa ntiyiso?
◻ Xana vukhongeri bya ntiyiso byi dyondzisa yini malunghana ni xiphemu xa Yesu tanihi Mukutsuri?
◻ Ha yini Vakreste va fanele va tshama va hambanile ni misava ni leswaku va kombisa rirhandzu ro pfumala vutianakanyi?
◻ Hi xihi xiphemu lexi ku nyikela vumbhoni bya Mfumo ku nga na xona eka vukhongeri bya ntiyiso?
[Swifaniso leswi nga eka tluka 16]
Nkhuvulo i goza ra nkoka swinene eku amukeleni ka vutihlamuleri bya vugandzeri bya ntiyiso. N’hweti na n’hweti, vanhu va kwalomu ka 25 000 va teka goza rero
Russia
Senegal
Papua New Guinea
U.S.A.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 17]
Ku byela van’wana ntiyiso wa Bibele i ntirho wa vugandzeri bya ntiyiso
U.S.A.
Brazil
U.S.A.
Hong Kong