Ku Hetisisa Ku Tinyiketela Ka Hina “Siku Rin’wana Ni Rin’wana”
“Loko munhu a lava ku ndzi landza, a a titshike, a tirhwexa [mhandzi ya yena ya nxaniso, NW] siku rin’wana ni rin’wana, kutani a ndzi landza.”—LUKA 9:23.
1. Hi yihi ndlela leyi hi nga pimaka ha yona ku humelela ka hina tanihi Vakreste?
“XANA a hi ri vavanuna lava tinyiketeleke hakunene?” Nhlamulo ya xivutiso lexi, hi ku ya hi John F. Kennedy, Muungameri wa vu-35 wa United States, ya pfuna eku pimeni ka ku humelela ka lava va nga exikhundlheni xa vulawuri. Xivutiso lexi i xipimo lexikulu ngopfu xa ku humelela ka hina tanihi vatirheli va Vakreste.
2. Xana xihlamusela-marito xi ri hlamusela njhani rito “ku tinyiketela”?
2 Kambe, xana ku tinyiketela i yini? Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary yi ku hlamusela tanihi “xiendlo kumbe mukhuva wa ku tinyiketela eka munhu la nga ni vukwembu kumbe entirhweni wo kwetsima,” “ku nyiketela kumbe ku hlawulela nchumu etlhelo hikwalaho ka xikongomelo xo karhi,” “ku tinyiketela ku endla xin’wana ni xin’wana.” John F. Kennedy swi tikomba onge a a tirhisa rito leri ku vula “ku tinyiketela ku endla xin’wana ni xin’wana.” Eka Mukreste, ku tinyiketela a swi vuli sweswo ntsena.
3. Xana ku tinyiketela ka Vukreste i yini?
3 Yesu Kreste u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Loko munhu a lava ku ndzi landza, a a titshike, a tirhwexa [mhandzi ya yena ya nxaniso, NW], kutani a ndzi landza.” (Matewu 16:24) Ku hlawuleriwa ntirho wa Xikwembu a swi katsi ku gandzela ntsena hi Sonto kumbe loko u endzele ndhawu ya vugandzeri. Swi katsa mahanyelo hinkwawo ya munhu. Ku va Mukreste swi vula ku titshika kumbe ku ka u nga tihanyeli loko u tirhela Xikwembu lexi Yesu Kreste a xi tirheleke, ku nga Yehovha. Ku engetela kwalaho, Mukreste u rhwala ‘mhandzi yakwe ya nxaniso’ hi ku tiyisela eka maxangu wahi ni wahi lawa ma nga ha vaka kona hikwalaho ka ku va mulandzeri wa Kreste.
Xikombiso Lexi Hetisekeke
4. Xana nkhuvulo wa Yesu a wu yimela yini?
4 Loko a ha ri emisaveni, Yesu u kombise leswi ku tinyiketela eka Yehovha swi katsaka swona. Marito yakwe a ku ri lawa: “A wu navelanga timhamba ni magandzelo, kambe u ndzi vumbele miri.” Kutani u engetele a ku: “Hi mina loyi, we Xikwembu ndzi tile ku ta endla ku rhandza ka wena hilaha swi nga tsariwa hakona ehenhla ka mina ebukwini ya Nawu.” (Vaheveru 10:5-7) Tanihi xirho xa tiko leri tinyiketeleke, a a tinyiketele eka Yehovha ku sukela loko a tswariwa. Hambi swi ri tano, eku sunguleni ka vutirheli byakwe bya laha misaveni, u tinyiketele leswaku a khuvuriwa tanihi xikombiso xa ku tiyimisela ku endla ku rhandza ka Yehovha, leswi eka yena a swi ta katsa ku nyikela vutomi byakwe tanihi gandzelo ra nkutsulo. Xisweswo u veke xikombiso lexinene eka Vakreste leswaku va endla xin’wana ni xin’wana lexi Yehovha a xi rhandzaka.
5. Xana Yesu u ri kombise njhani langutelo lerinene ra swilo leswi vonakaka?
5 Endzhaku ka ku khuvuriwa ka yena Yesu u landzele ndlela ya vutomi leyi gimeteke hi rifu ra gandzelo. A nga ri na mhaka ni ku lava vukosi kumbe ku hanya hi ku titsakisa. Ematshan’weni ya sweswo, vutirheli byakwe a byi ri bya nkoka evuton’wini. U lerise vadyondzisiwa vakwe a ku “[hambetani, NW] . . . mi tilavela Mfumo wa yena ni ku lulama ka yena,” naswona yena hi byakwe u namarhele marito wolawo. (Matewu 6:33) Phela, siku rin’wana u te: “Vahlati va ni mincele, ni tinyanyana ti ni swisaka, kambe N’wana-wa-Munhu a nga na laha a nga seketelaka nhloko ya yena kona.” (Matewu 8:20) A a ta va a tirhise tidyondzo takwe leswaku a kuma mali eka valandzeri va yena. Leswi a ri muvatli a a ta va a tinyike nkarhi wa ku vatla nchumu wo saseka a wu xavisa leswaku a kuma tisilivhere to nyawula. Kambe vuswikoti byakwe a nga byi tirhiselanga ku kuma swilo leswi vonakaka. Tanihi malandza lama tinyiketeleke ya Xikwembu, xana hi tekelela Yesu hi ku languta swilo leswi vonakaka hi ndlela yo ringanisela?—Matewu 6:24-34.
6. Xana hi nga n’wi tekelela njhani Yesu hi ku va malandza ya Xikwembu lama tikarhataka ni lama tinyiketeleke?
6 Eku rhangiseni ka ntirho wa Xikwembu emahlweni, Yesu a a nga lavi ku endla leswi tsakisaka yena. Emalembeni manharhu ni hafu ya vutirheli byakwe bya le rivaleni a a hanya hi ku tinyiketela. Siku rin’wana endzhaku ko tirha hi matimba, handle ko tinyika nkarhi wo dya swakudya, Yesu a tsakela ku dyondzisa vanhu lava a va “karhele, va tshamile ehansi, va fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi.” (Matewu 9:36; Marka 6:31-34) Hambi leswi “a a karhele hi ku famba,” u vulavurisane ni wansati wa Musamariya loyi a teke exihlobyeni xa Yakobo, eSikari. (Yohane 4:6, 7, 13-15) Nkarhi hinkwawo a a rhanga hi ku anakanyela vuhlayiseki bya van’wana ku tlula bya yena. (Yohane 11:5-15) Hi nga tekelela Yesu hi ku bakanya swilo leswi tsakeriwaka hi hina leswaku hi tirhela Xikwembu ni ku pfuna van’wana. (Yohane 6:38) Loko hi anakanya hi ndlela leyi hi nga tsakisaka Xikwembu ha yona ematshan’weni yo endla leswi lavekaka ntsena, hi ta va hi hetisisa ku tinyiketela ka hina.
7. Xana hi nga n’wi tekelela njhani Yesu hi dzunisa Yehovha nkarhi hinkwawo?
7 Yesu a a nga ringeti ku titlakusa hi ku pfuna vanhu. A a tinyiketele eka Xikwembu leswaku a endla ku rhandza ka xona. Kutani nkarhi hinkwawo a a tiyiseka leswaku Yehovha, Tata wakwe, u kuma ku dzuneka eka hinkwaswo leswi endliwaka. Loko ndhuna yin’wana yi n’wi vitane “Mudyondzisi lonene,” yi tirhisa rito “lonene” tanihi xithopo, Yesu u yi tsundzuxile a ku: “A ku na lonene, loko xi nga ri Xikwembu ntsena.” (Luka 18:18, 19; Yohane 5:19, 30) Xana na hina, ku fana na Yesu, hi hatlisa hi susa ku dzuneka eka hina hi ku yisa eka Yehovha?
8. (a) Tanihi munhu la hetisekeke, xana Yesu u tihambanise njhani ni misava? (b) Xana hi fanele hi n’wi tekelela njhani?
8 Endleleni yakwe hinkwayo ya ku tinyiketela emisaveni, Yesu u kombise leswaku a a tihlawulele ntirho wa Xikwembu. U tshame a tengile leswaku a tinyiketela tanihi “xinyimpfana lexi nga riki na vulema kumbe xivati” a va gandzelo ra nkutsulo. (1 Petro 1:19; Vaheveru 7:26) U hlayise swileriso hinkwaswo swa Nawu wa Muxe, xisweswo a hetisisa Nawu. (Matewu 5:17; 2 Vakorinto 1:20) U hanye hi ku pfumelelana ni leswi a swi dyondziseke malunghana ni mahanyelo. (Matewu 5:27, 28) Ku hava loyi a ta n’wi sola, a vula leswaku u ni nsusumeto wo biha. Hakunene, u “vengile ku homboloka.” (Vaheveru 1:9) Tanihi malandza ya Xikwembu, a hi tekeleleni Yesu hi ku hlayisa vutomi bya hina ni mianakanyo ya hina swi tengile emahlweni ka Yehovha.
Swikombiso Leswi Nga Xitsundzuxo
9. Xana Pawulo u vulavule hi xikombiso xihi lexi xi nga xitsundzuxo, naswona ha yini hi fanele hi xiya xikombiso lexi?
9 Ku hambana ni xikombiso lexinene xa Yesu, hi ni xikombiso lexi nga xitsundzuxo xa Vaisrayele. Hambi endzhaku ka loko va vule leswaku va ta endla hinkwaswo leswi Yehovha a va byeleke leswaku va swi endla, va tsandzekile ku endla ku rhandza ka yena. (Daniyele 9:11) Muapostola Pawulo u khutaze Vakreste leswaku va dyondza eka leswi weleke Vaisrayele. A hi kambisiseni swiendlakalo swin’wana leswi Pawulo a swi boxeke epapileni rakwe ro sungula leri yaka eka Vakorinto kutani hi vona mintlhamu leyi faneleke ku papalatiwa hi malandza ya Xikwembu lama tinyiketeleke enkarhini werhu.—1 Vakorinto 10:1-6, 11.
10. (a) Xana Vaisrayele va ‘navele swilo swo biha’ hi ndlela yihi? (b) Ha yini Vaisrayele va byarhe vutihlamuleri lebyikulu enkarhini wa vumbirhi loko va vilela hi swakudya, naswona hi nga dyondza yini eka xikombiso lexi xa xitsundzuxo?
10 Xo sungula, Pawulo u hi tsundzuxe leswaku hi nga “naveli leswo biha.” (1 Vakorinto 10:6) Sweswo swi nga ha ku tsundzuxa nkarhi lowu Vaisrayele va vileleke hi ku dya manna ntsena. Yehovha u va rhumele switsatsatsa. Ku humelele swo fana ni sweswo enkarhini wa kwalomu ka lembe emahlweni ka sweswo, emananga ya Sina, emahlweninyana ko va Vaisrayele va phofula ku tinyiketela ka vona eka Yehovha. (Eksoda 16:1-3, 12, 13) Kambe xiyimo a xi hambanilenyana. Loko Yehovha a va nyika switsatsatsa eku sunguleni, a nga va vonanga nandzu Vaisrayele hi ku vilela ka vona. Hambi swi ri tano, sweswi swilo a swi cincile. “Kaku loko nyama ya ha ri menweni ya v̌ona, yi nga si mitiwa, e v̌ukari bya Yehova byi pfurela tiko, kutani Yehova a ba tiko hi khombo le’rikulu ngopfu.” (Tinhlayo 11:4-6, 31-34) Xana a ku cince yini? Tanihi leswi se a va ri tiko leri tinyiketeleke, sweswi a va ri ni vutihlamuleri. Ku pfumala ka vona ku tlangela malunghiselelo ya Yehovha ku vange leswaku va vilela eka Yehovha, hambi leswi va tshembiseke leswaku va ta endla hinkwaswo leswi Yehovha a swi vuleke! Ni namuntlha swi tano, malunghana ni ku vilela hi tafula ra Yehovha. Van’wana a va ma tlangeli malunghiselelo ya Yehovha ya moya hi ku tirhisa “nandza la tshembekaka, wo tlhariha.” (Matewu 24:45-47) Kambe, tsundzuka leswaku ku tinyiketela ka hina ku lava leswaku hi tsundzuka leswi Yehovha a hi endleleke swona ni ku amukela swakudya swa moya leswi Yehovha a hi phamelaka swona.
11. (a) Xana Vaisrayele va byi thyakise njhani vugandzeri bya vona eka Yehovha hi vugandzeri bya swikwembu swa hava? (b) Xana hi nga khumbiwa njhani hi vugandzeri lebyi fanaka bya swikwembu swa hava?
11 Pawulo u ye emahlweni a tsundzuxa: “Mi nga vi vanhu lava phahlaka swikwembu swa hava, kukotisa van’wana va vona.” (1 Vakorinto 10:7) Swi le rivaleni leswaku laha muapostola a vulavula hi ku gandzeriwa ka rhole loku humeleleke endzhaku ka loko Vaisrayele va endle ntwanano na Yehovha eNtshaveni ya Sinayi. U nga ha ku, ‘Tanihi nandza la tinyiketeleke wa Yehovha, a ndzi nge pfuki ndzi swi gandzerile swikwembu swa hava.’ Hambi swi ri tano, xiya leswaku hi ku ya hi mavonelo ya Vaisrayele, a va nga tshikanga ku gandzela Yehovha; kambe, va nghenise vugandzeri bya rhole—ku nga nchumu lowu nyenyetsaka eka Xikwembu. Xana vugandzeri bya muxaka lowu a byi katsa yini? Vanhu va endle magandzelo emahlweni ka rhole, kutani va “ṭhama hansi, [va] dya, [va] nwa, kutani v̌a suka v̌a tšina.” (Eksoda 32:4-6) Namuntlha, van’wana va nga ha vula leswaku va gandzela Yehovha. Kambe va nga ha hanyela ku tiphina hi swilo swa misava leyi, ku nga ri ku hanyela vugandzeri bya Yehovha naswona va ringeta ku endla leswaku ntirho lowu va wu endlelaka Yehovha wu ta endzhaku ka swilo leswi. I ntiyiso leswaku leswi a swi bihanga ku fana ni ku nkhinsamela rhole ra nsuku, kambe a swi hambananga kule. Ku endla ku navela ka wena ku va xikwembu, a swi fambisani ni ku hetisisa ku tinyiketela ka wena eka Yehovha.—Vafilipiya 3:19.
12. Eka ntokoto wa Vaisrayele na Baali wa le Peyori, xana hi dyondza yini malunghana ni ku titshika?
12 Muxaka wo karhi wa vuhungasi wu katsiwile eka xikombiso xa xitsundzuxo lexi landzelaka lexi Pawulo a xi boxeke. “Hi nga tshuki hi nghena evuoswini, ku fana ni leswi van’wana va vona va endliseke swona, kutani hi siku rin’we ku lovile vanhu va 23 000.” (1 Vakorinto 10:8) Vaisrayele, hi ku kokiwa hi ntsako wo biha lowu kumiwaka eka vanhwana va Mowabu, va kokeriwe evugandzerini bya Baali wa le Peyori eXitimi. (Tinhlayo 25:1-3, 9) Ku titshika, leswaku hi endla ku rhandza ka Yehovha, swi katsa ku amukela mimpimanyeto ya leswi tengeke emahanyelweni. (Matewu 5:27-30) Eka nguva leyi ya mimpimanyeto leyi hohlokaka, hi tsundzuxiwa hi xilaveko xo tihlayisa hi basile emahanyelweni hinkwawo yo biha, hi titsongahatela matimba ya Yehovha yo hi endlela xiboho xa leswi swi nga swinene ni leswi swi nga swo biha.—1 Vakorinto 6:9-11.
13. Xana xikombiso xa Finiyasi xi hi pfuna njhani ku twisisa leswi ku tinyiketela eka Yehovha swi katsaka swona?
13 Hambi leswi vo tala va weleke entlhan’wini wa vuoswi eXitimi, van’wana va hanye hi ku pfumelelana ni ku tinyiketela ka tiko eka Yehovha. Eka vona, Finiyasi a a hiseka hi ndlela leyi xiyekaka. Loko a vona ndhuna ya Israyele yi nghenisa wansati wa Mumidiyani etendeni rakwe, Finiyasi u hatlise a teka tlhari, a va tlhava. Yehovha u byele Muxe a ku: “Fineas . . . o susile v̌ukari bya mina e henhla ka v̌ana v̌a Israel, hikuv̌a a a ri ni rilonḍo ra mina e šikari ka v̌ona; kutani a nḍi lov̌isanga v̌ana v̌a Israel e v̌ukarini bya mina.” (Tinhlayo 25:11) Ku nga tiyiseleli vubihi lebyi endliwaka eka Yehovha—hi swona leswi ku tinyiketela swi vulaka swona. A hi nge pfumeleli nchumu wihi na wihi wu teka ndhawu leyi ku tinyiketela eka Yehovha ku faneleke ku va na yona etimbilwini ta hina. Ku hisekela Yehovha na kona ku hi susumetela ku hlayisa vandlha ri basile hi ku vika mahanyelo yo biha eka vakulu, hi nga ma tshiki.
14. (a) Xana Vaisrayele va ringe Yehovha hi ndlela yihi? (b) Xana ku tinyiketela eka Yehovha hi laha ku heleleke ku hi pfuna njhani leswaku hi nga “heli mbilu”?
14 Pawulo u vulavule hi xikombiso xin’wana xa xitsundzuxo: “Hi nga tshuki hi ringa Hosi, ku fana ni leswi van’wana va vona va endliseke swona; kutani va herisiwile hi tinyoka.” (1 Vakorinto 10:9) Pawulo laha a a vulavula hi nkarhi lowu Vaisrayele va vileleke hi Xikwembu eka Muxe loko va “hela timbilu e ndleleni.” (Tinhlayo 21:4) Xana u tshuka u xi endla xihoxo xexo? Enkarhini lowu u tinyiketeleke ha wona eka Yehovha, xana a wu vona onge Armagedoni yi kwala nyongeni? Xana Yehovha u lehise mbilu hi nkarhi wo leha lowu a wu nga wu anakanyi? Tsundzuka, a hi tinyiketelanga eka Yehovha swa nkarhi wo karhi ntsena kumbe ku fikela eka Armagedoni. Ku tinyiketela ka hina ku tshama hi masiku. Kutani, “loko hi ri karhi hi endla leswinene, hi nga karhaleni, hikuva hi ta tshovela hi nkarhi wa kona loko hi nga heli mbilu.”—Vagalatiya 6:9.
15. (a) Xana Vaisrayele a va gungula hi mani nakambe? (b) Xana ku tinyiketela ka hina eka Yehovha ku hi pfuna njhani leswaku hi xixima vulawuri bya le tilweni?
15 Eku heteleleni, Pawulo u tsundzuxe malunghana ni ku ‘gungula’ hi malandza ya Yehovha lama vekiweke. (1 Vakorinto 10:10) Vaisrayele va gungulele Muxe na Aroni hi matimba swinene, loko tinhlori ta 10 eka ta 12 leti rhumiweke ku ya kambela tiko ra Kanana, ti vuya ni swiviko swo biha. Va vulavule ni hi ku lava ka vona ku siva murhangeri wa vona Muxe hi un’wana ni ku navela ka vona ku tlhelela aEgipta. (Tinhlayo 14:1-4) Namuntlha, xana ha byi amukela vurhangeri lebyi hi byi kumaka hi ku tirhisiwa ka moya wo kwetsima wa Yehovha? Hi ku vona tafula ra moya leri teleke, leri lunghiseleriwaka hi ntlawa wa nandza lowo tshembeka, wa vutlharhi, swi le rivaleni leswaku i mani loyi Yesu a n’wi tirhisaka ku phamela “swakudya hi nkarhi wa kona.” (Matewu 24:45) Ku tinyiketela eka Yehovha hi moya-xiviri hinkwawo swi lava leswaku hi xixima malandza lama vekiweke. Hi nga tshuki hi fana ni vagunguri va manguva lawa, lava swi fanaka ni loko va tihlawulele murhangeri lontshwa, leswaku a va tlherisela emisaveni.
Xana Ndzi Endla Matshalatshala Hinkwawo?
16. Hi swihi swivutiso leswi malandza ya Xikwembu lama tinyiketeleke ma faneleke ku tivutisa swona?
16 Vaisrayele a va ta va va nga swi endlanga swihoxo swo tano leswikulu loko a va tsundzuke leswaku ku tinyiketela ka vona eka Yehovha a ku nga hundzuki. Ku hambana ni Vaisrayele volavo vo pfumala ripfumelo, Yesu Kreste u namarhele ku tinyiketela ka yena ku fikela emakumu. Tanihi valandzeri va Kreste, hi tekelela xikombiso xa yena xa ku tinyiketela hi moya-xiviri hinkwawo, hi nga hanyi “hi ku navela ku titsakisa, kukota vanhu van’wana, kambe [hi] fambisiwa hi leswi Xikwembu xi rhandzaka swona.” (1 Petro 4:2; ringanisa 2 Vakorinto 5:15.) Ku rhandza ka Yehovha namuntlha hi leswaku “vanhu hinkwavo va ponisiwa, va fika laha va kotaka ku tiva leswi swi nga ntiyiso.” (1 Timotiya 2:4) Leswaku hi fikelela sweswo, hi fanele ku chumayela “Evhangeli leyi ya Mfumo” ku nga si fika makumu. (Matewu 24:14) Xana hi tikarhata ku fikela kwihi entirhweni lowu? Hi nga ha tivutisa, ‘Xana ndzi endla matshalatshala hinkwawo?’ (2 Timotiya 2:15) Swiyimo swa hambana. Yehovha u tsakela ku tirheriwa ‘hi ku ya hi leswi munhu a nga na swona, ku nga ri hi ku ya hi leswi munhu a nga riki na swona.’ (2 Vakorinto 8:12, NW; Luka 21:1-4) Ku hava loyi a faneleke ku sola vuenti ni ku tshembeka ka ndlela leyi un’wana a tinyiketeleke ha yona. Un’wana ni un’wana u fanele ku pima vuenti bya ku tinyiketela ka yena eka Yehovha. (Vagalatiya 6:4) Ku rhandza ka hina Yehovha ku fanele ku hi susumetela ku vutisa, ‘Xana ndzi nga n’wi tsakisa njhani Yehovha?’
17. Hi byihi vuxaka lebyi nga kona exikarhi ka ku tinyiketela ni ku tlangela? Kombisa.
17 Ku tinyiketela ka hina eka Yehovha ka kula loko hi n’wi tlangela hi laha ku engetelekeke. Mufana wa malembe ya 14 hi vukhale eJapani u tinyiketele eka Yehovha naswona u kombise ku tinyiketela loku hi nkhuvulo wa mati. Endzhakunyana, a lava ku endla dyondzo ya le henhla a ta va mutivi wa sayense. A nga kalanga a anakanya hi vutirheli bya nkarhi hinkwawo, kambe tanihi nandza la tinyiketeleke, a a nga swi lavi ku siya Yehovha ni nhlengeletano yakwe leyi vonakaka. Leswaku a fikelela pakani yakwe ya ntirho-vutomi, u ye eyunivhesiti. U vone mathwasana ya le yunivhesiti ma boheka ku nyiketela vutomi bya wona hinkwabyo eka tikhampani ta wona kumbe etidyondzweni ta wona. U tivutisile, ‘Xana ndzi tele yini laha? Xana ndzi nga landza ndlela ya vona ya vutomi kutani ndzi tinyiketela entirhweni wo tihanyisa? Xana a ndzi tinyiketelanga eka Yehovha?’ Hikwalaho ka mianakanyo leyintshwa, u ve phayona ra nkarhi hinkwawo. Ku twisisa ka yena ku tinyiketela kakwe ku kurile naswona ku n’wi susumetele ku tiyimisela hi mbilu hinkwayo ku ya lomu a a laveka kona. U ye eXikolweni xa Ndzetelo wa Vutirheli kutani a kuma xiavelo xo tirha tanihi murhumiwa etikweni rimbe.
18. (a) I yini leswi katsekaka eku tinyiketeleni ka hina eka Yehovha? (b) Hi yihi hakelo leyi hi nga yi kumaka eku tinyiketeleni ka hina eka Yehovha?
18 Ku tinyiketela ku katsa vutomi bya hina hinkwabyo. Hi fanele ku titshika kutani hi landza xikombiso lexinene xa Yesu “siku rin’wana ni rin’wana.” (Luka 9:23) Leswi hi nga titshika, a hi kombeli nkarhi wo wisa eka Yehovha. Vutomi bya hina byi lawuriwa hi misinya ya milawu leyi Yehovha a yi vekelaka malandza yakwe. Hambi ku ri eka swilo leswi hi tihlawulelaka swona, i swinene ku xiya loko hi tikarhatela ku hanya vutomi bya ku tinyiketela eka Yehovha. Loko hi ri karhi hi n’wi tirhela siku rin’wana ni rin’wana, hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi n’wi tsakisa, hi ta va Vakreste lava humelelaka naswona hi ta katekisiwa hi ku amukeriwa hi ntsako hi Yehovha, Loyi a lulameriweke hi ku tinyiketela ka moya-xiviri hinkwawo.
Xana U Nga Hlamusela?
◻ Xana ku tinyiketela a ku katsa yini eka Yesu Kreste?
◻ Ha yini hi fanele ku papalata ku vilela eka Yehovha?
◻ Xana vugandzeri bya swikwembu swa hava hi nga byi papalata hi ndlela yihi leswaku byi nga ngheni evuton’wini bya hina?
◻ I yini lexi loko hi xi tsundzuka xi nga hi pfunaka leswaku hi nga ‘karhali’ ku endla ku rhandza ka Xikwembu?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Vakreste lava tinyiketeleke a va ‘heli mbilu eku endleni ka leswinene’