Vavasati Va Vakreste Va Faneriwa Hi Ku Fundzhiwa Ni Ku Xiximiwa

“Nwina vavanuna, hanyisanani ni vasati va n’wina hi ku twelelana, hikuva va fana ni swibya leswi nga tiyangiki, naswona mi va xixima.”—1 PETRO 3:7.

1, 2. (a) Mbulavurisano wa Yesu ni wansati wa Musamariya exihlobyeni wu vange ku hlamala kwihi, naswona ha yini? (Nakambe vona nhlamuselo ya le hansi.) (b) Hi ku chumayela wansati wa Musamariya, xana Yesu u kombise yini?

EXIHLOBYENI xa khale ekusuhi ni muti wa Sikari hi nkarhi wun’wana nindzhenga eku heleni ka 30 C.E., Yesu u paluxe ndlela leyi a voneke leswaku vavasati va fanele va khomiwa ha yona. U hete mixo hinkwawo a ri karhi a tsemakanya tiko ra swintshabyana ra Samariya ivi a fika exihlobyeni a karhele, a khome hi ndlala, a twa ni torha. Loko a ha tshame etlhelo ka xihlovo, ku te wansati wa Musamariya a ta ka mati. Yesu u te eka yena, “Ndzi nyike mati ndzi nwa.” Wansati u fanele a n’wi honokele hi ku hlamala. U vutisile: “Leswi wena u nga Muyuda, u komberisa ku yini mati eka mina ndzi nga wansati wa Musamariya xana?” Endzhakunyana, loko vadyondzisiwa va yena va vuyile eku xaveni ka swakudya, va hlamarile, va tivutisa leswaku ha yini Yesu a ‘vulavula ni wansati.’—Yohane 4:4-9, 27.

² I yini lexi endleke wansati a vutisa hi ndlela leyi ni lexi hlamariseke vadyondzisiwa? A a ri Musamariya, naswona Vayuda a va nga tirhisani na Vasamariya. (Yohane 8:48) Nakambe, a ku ri ni xivangelo xin’wana xa nkoka. Hi nkarhi wolowo, nawu wa varhabi a wu nga va pfumeleli vavanuna ku vulavula ni vavasati erivaleni.a Kambe, Yesu u chumayele wansati yoloye wa mbilu leyinene hi ku ntshunxeka, hambi ku ri ku paluxa eka yena leswaku a ri Mesiya. (Yohane 4:25, 26) Hikwalaho Yesu u kombise leswaku a a nga ta bohiwa hi mikhuva leyi nga riki ya Matsalwa, ku katsa ni leyi tsongahataka vavasati. (Marka 7:9-13) Ku hambana ni sweswo, hi leswi a swi endleke ni leswi a swi dyondziseke, Yesu u kombise leswaku vavasati va fanele va xiximiwa ni ku kombisiwa xichavo.

Ndlela Leyi Yesu A Khomeke Vavasati Ha Yona

3, 4. (a) Xana Yesu u angurise ku yini eka wansati la khumbeke nguvu ya yena? (b) Xana Yesu u xi vekise ku yini xikombiso lexinene eka vavanuna va Vakreste, ngopfu-ngopfu valanguteri?

³ Tintswalo ni ntwela-vusiwana wa Yesu eka vanhu, swi kombisiwe hi ndlela leyi a tirhisaneke ni vavasati ha yona. Hi nkarhi wun’wana wansati loyi a karhatiwa hi vuvabyi bya ngati ku ringana malembe ya 12 u lavisise Yesu entshungwini. Xiyimo xa yena xi n’wi endle leswaku a nga tengi, kutani a a nga fanelanga ku va kona kwalaho. (Levhitika 15:25-27) Kambe a lava mpfuno swinene lerova a nyandlamela kunene endzhaku ka Yesu. Loko a khumbe nguvu ya yena, xikan’we-kan’we a va a hanyisiwile! Hambi leswi a ya ekaya ka Yayiro, loyi n’wana wa yena wa wan’hwana a vabya swinene, Yesu u yimile. Loko a twe matimba ma huma eka yena, u rhalarhale hinkwako ku vona loyi a n’wi khumbeke. Eku heteleleni, wansati u tile ivi a tiwisela ehansi emahlweni ka yena a ri karhi a rhurhumela. Xana Yesu a ta n’wi holovela hikwalaho ko va exikarhi ka ntshungu kumbe hikwalaho ko khumba nguvu yakwe handle ka mpfumelelo? Ku hambana ni sweswo, u n’wi kume a ri ni malwandla ni tintswalo. U te: “N’wananga, ku pfumela ka wena ku ku hanyisile.” Lowu hi wona ntsena nkarhi lowu Yesu a vuleke hi ku kongoma eka wansati a ku, “n’wananga.” Rito rolero ri n’wi chavelerile swinene!—Matewu 9:18-22; Marka 5:21-34.

⁴ Yesu a nga namarheli Nawu ni laha swi nga fanelangiki. A a xiya xikongomelo xa xiviri xa wona swin’we ni xilaveko xa tintswalo ni ntwela-vusiwana. (Ringanisa Matewu 23:23.) Yesu u xiye mpfuno lowu wansati la vabyaka a a wu pfumala swonghasi, ivi a tsundzuka leswaku u susumetiwe hi ripfumelo. Hikwalaho u vekele vavanuna va Vakreste xikombiso lexinene, ngopfu-ngopfu valanguteri. Loko makwerhu wa xisati wa Mukreste a langutane ni swiphiqo swa munhu hi xiyexe kumbe xiyimo lexi nonon’hwaka ngopfu kumbe lexi tikaka, vakulu va fanele ku ringeta leswaku va nga lawuriwi hi marito kumbe swiendlo swa yena swa nkarhi wolowo kambe va fanele va kambisisa swiyimo leswi swi nga kona ni minsusumeto ya kona. Vutivi byo tano byi nga ha kombisa leswaku ku lehisa mbilu, ku twisisa ni ntwela-vusiwana swa laveka ematshan’weni ya ndzayo ni ndzulamiso.—Swivuriso 10:19; 16:23; 19:11.

5. (a) Xana vavasati a va siveriwa hi ndlela yihi hi milawu ya varhabi? (Vona nhlamuselo ya le hansi.) (b) I vamani lava voneke ni ku veka vumbhoni ro sungula mayelana na Yesu la pfuxiweke?

⁵ Hi ku siveriwa hi milawu ya varhabi, vavasati lava a va hanya loko Yesu a ha ri emisaveni a va siveriwa ku nyikela vumbhoni ehubyeni.b Xiya leswi humeleleke endzhakunyana ka ku pfuxiwa ka Yesu eku feni, hi mixo wa Nisan 16, hi 33 C.E. I mani a ta va wo sungula ku vona Yesu la pfuxiweke ni ku nyikela vumbhoni eka vadyondzisiwa lavan’wana leswaku Hosi ya vona yi pfuxiwile? I wansati loyi a a tshame a languta endhawini leyi a vambiweke eka yona, ku kondza a fa.—Matewu 27:55, 56, 61.

6, 7. (a) Xana Yesu u va byele yini vavasati lava teke esirheni? (b) Xana vadyondzisiwa va Yesu va xinuna va angurise ku yini ro sungula, eka vumbhoni lebyi nyikeriweke hi vavasati, naswona ku nga dyondziwa yini eka leswi?

⁶ Ni mixo swinene hi siku ro sungula ra vhiki, Mariya wa Magadala ni vavasati van’wana va ye esirheni va ri ni mirhi yo nun’hwela leswaku va ya tota miri wa Yesu. Loko va kuma leswaku a ku na nchumu esirheni, Mariya u tsutsume a ya byela Petro na Yohane. Vavasati lavan’wana va sarile. Hi ku hatlisa, ntsumi yi humelele eka vona kutani yi va byela leswaku Yesu u pfuxiwile. Ntsumi yi va lerisile: “Hatlisani, mi ya tivisa vadyondzisiwa va yena.” Loko vavasati lava va ha tsutsumela ku heleketa mahungu, Yesu u humelele eka vona. U te: “Fambani mi ya lerisa vamakwerhu.” (Matewu 28:1-10; Marka 16:1, 2; Yohane 20:1, 2) Hi ku ka a nga lemuki ku endza ka ntsumi ni hi ku hluriwa hi gome, Mariya wa Magadala u tlhelele esirheni leri nga riki na nchumu. Yesu u humelerile eka yena kwalaho, naswona endzhaku ka ku va emakumu a n’wi xiyile, u te: “Yana eka vamakwerhu, u ya va tivisa leswaku ndzi tlhandlukela eka Tata wa mina, a nga Tata wa n’wina, eka Xikwembu xa mina, xi nga Xikwembu xa n’wina.”—Yohane 20:11-18; ringanisa Matewu 28:9, 10.

⁷ Yesu a a ta va a humelele ro sungula eka Petro, Yohane kumbe eka un’wana wa vadyondzisiwa lavan’wana va xinuna. Ematshwan’weni ya sweswo, u hlawule ku fundzha vavasati volavo hi ku va endla timbhoni to sungula to swi vona hi mahlo ta ku pfuxiwa ka yena ni ku va lerisa ku vula vumbhoni mayelana na kona eka vadyondzisiwa va yena va xinuna. Xana vavanuna volavo va angurise ku yini ro sungula? Rhekhodo yi ri: “Marito lawa a va ma teka ma ri ya ku vungunya, va nga ma pfumeli.” (Luka 24:11) Xana ku nga va ku ri hi leswaku va kume vumbhoni byi tika ku byi amukela hikuva a byi huma eka vavasati? Loko swi ri tano, hi ku famba ka nkarhi va kume vumbhoni byo tala bya leswaku Yesu u pfuxiwile evafini. (Luka 24:13-46; 1 Vakorinto 15:3-8) Namuntlha, vavanuna va Vakreste va endla hi vutlhari loko va tekela enhlokweni leswi xiyiweke hi vamakwavo va vona va xisati va moya.—Ringanisa Genesa 21:12.

8. Hi ndlela leyi a tirhisaneke ha yona ni vavasati, xana Yesu u paluxe yini?

⁸ Swa tsakisa hakunene ku xiya ndlela leyi Yesu a tirhisaneke ni vavasati ha yona. A a ri ni ntwela-vusiwana minkarhi hinkwayo ni ku ringanisela hi laha ku heleleke eku tirhisaneni ni vavasati, a nga va tlakusanga hambi ku ri ku va tekela ehansi. (Yohane 2:3-5) U sole mikhuva ya varhabi leyi a yi va susa xindzhuti ni leyi a yi onha Rito ra Xikwembu. (Ringanisa Matewu 15:3-9.) Hi ku khoma vavasati hi ku va xixima ni xichavo, Yesu u yi kombise hi yexe ndlela leyi Yehovha Xikwembu a lavaka va khomiwa hi yona. (Yohane 5:19) Nakambe Yesu u veke xikombiso lexinene eka vavanuna va Vakreste leswaku va xi tekelela.—1 Petro 2:21.

Tidyondzo Ta Yesu Malunghana Ni Vavasati

9, 10. Xana Yesu u yi ale njhani mikhuva ya varhabi mayelana ni vavasati, naswona u vule yini endzhaku ka loko Vafarisi va vutise xivutiso mayelana ni ku dlaya vukati?

⁹ Yesu u sole mindhavuko ya varhabi ivi a xixima vavasati, ku nga ri hi swiendlo ntsena kambe na hi tidyondzo ta yena. Hi xikombiso, xiya leswi a swi dyondziseke mayelana ni ku dlaya vukati ni vuoswi.

¹⁰ Malunghana ni ku dlaya vukati, Yesu u vutisiwe xivutiso lexi nge: “Xana munhu wa pfumeleriwa ku tshika nsati wa yena hi mhaka yin’wana ni yin’wana ke?” Hi ku ya hi mhaka ya Marka, Yesu u te: “Loyi a tshikaka nsati wa yena [loko ku nga ri hi mhaka ya vumbhisa] a ya teka un’wana wa oswa, naswona ú dyohela nsati wa yena. Na yena wansati, loko a tshika nuna wa yena a ya tekiwa hi un’wana, wa oswa.” (Marka 10:10-12; Matewu 19:3, 9) Marito wolawo lama vekiweke hi ku olova ma tlakuse xindzhuti xa vavasati. Hi ndlela yihi?

11. Marito ya Yesu lama nge “loko ku nga ri hi mhaka ya vunghwavava” ma kombisa yini mayelana ni xiboho xa vukati?

¹¹ Xo sungula, hi marito lama nge “loko ku nga ri hi mhaka ya vunghwavava” (lama kumekaka eka mhaka ya Evhangeli ya Matewu), Yesu u kombise leswaku xiboho xa vukati a xi fanelanga xi tekiwa hi ku olova kumbe xi tshoviwa hi ku olova. Tidyondzo ta varhabi leti tolovelekeke a ti pfumelela ku dlaya vukati ehansi ka swisekelo leswi nga nyawuriki swo tanihi loko wansati a nga swekanga kahle swakudya kumbe a vulavula ni wanuna wumbe. Hikwalaho, ku dlaya vukati a ku pfumeleriwa hambi loko wanuna a kume wansati un’wana loyi a n’wi vonaka a sasekile swinene! Xidyondzi xin’wana xa Bibele xa xiya: “Loko Yesu a vulavula hi laha a endleke ha kona a a . . . seketela vavasati hi ku lava ku vuyetela xiyimo lexi vukati a byi fanele byi va eka xona.” Hakunene, vukati byi fanele byi va xiboho xa vutomi hinkwabyo, laha wansati a faneleke a titwa a hlayisekile.—Marka 10:6-9.

12. Hi marito lama nge “ú dyohela nsati wa yena,” i dyondzo yihi leyi Yesu a yi sungula?

¹² Xa vumbirhi, hi marito lama nge “wa oswa, naswona ú dyohela nsati wa yena,” Yesu u sungule langutelo leri a ri nga xiyiwi etihubyeni ta varhabi—dyondzo ya ku va wanuna a endla vuoswi a dyohela nsati wa yena. The Expositor’s Bible Commentary ya hlamusela: “Eka Vuyuda bya varhabi, wansati a ta oswa hi ku pfumala vutshembeki a dyohela nuna wa yena; naswona wanuna a ta dyohela nuna un’wana hi ku va ni vuxaka bya rimbewu ni wansati wa nuna yoloye. Kambe wanuna a nga n’wi dyoheli nsati wakwe hi ku oswa, ku nga khathariseki leswaku u endla yini. Yesu hi ku veka wanuna ehansi ka ndzhwalo lowu fanaka wa mahanyelo ku fana ni wansati, u tlakuse xiyimo ni xindzhuti xa vavasati.”

13. Mayelana ni ku dlaya vukati, xana Yesu u swi kombise njhani leswaku ehansi ka fambiselo ra Vukreste ku ta va ni mpimanyeto wun’we eka vavanuna ni vavasati?

¹³ Xa vunharhu, hi xivulwa lexi nge “loko a tshika nuna wa yena,” Yesu u boxa mfanelo ya wansati yo dlaya vukati eka wanuna la nga tshembekiki—mukhuva lowu handle ko kanakana a wu tiviwa kambe a wu nga tolovelekanga ehansi ka nawu wa Vayuda enkarhini wolowo.c A ku vuriwa leswaku “wansati a nga ha tshikiwa hambi wa swi rhandza kumbe a nga swi rhandzi, kambe wanuna u tshikiwa ntsena loko yena a swi rhandza.” Hambi swi ri tano, hi ku ya hi Yesu, mpimanyeto lowu fanaka a wu ta tirha eka wanuna ni wansati ehansi ka fambiselo ra Vukreste.

14. Hi tidyondzo ta yena, xana Yesu u kombise yini?

¹⁴ Tidyondzo ta Yesu ti ku kombisa kahle ku khathaleriwa loku enteke ka vuhlayiseki bya vavasati. Hikwalaho a swi nonon’hwi ku twisisa lexi endleke vavasati van’wana va va ni rirhandzu lerikulu ha Yesu lerova va khathalela swilaveko swa yena hi swilo swa vona vini. (Luka 8:1-3) Yesu u te: “Dyondzo leyi ndzi yi dyondzisaka a hi ya mina, kambe i ya Loyi a ndzi rhumeke.” (Yohane 7:16) Hi leswi a swi dyondziseke, Yesu u kombise ku khathalela ka Yehovha vavasati hi ntsetso.

“Mi Va Xixima”

15. Xana muapostola Petro u tsale yini mayelana ni ndlela leyi vavanuna va faneleke ku khoma vasati va vona ha yona?

¹⁵ Muapostola Petro u tivonele hi yexe ndlela leyi Yesu a tirhisaneke ha yona ni vavasati. Endzhaku ka malembe ya 30, Petro u nyike vavasati ndzayo ya rirhandzu kutani u tsarile: “Hi mukhuva wolowo, na n’wina vavanuna, hanyisanani ni vasati va n’wina hi ku twelelana, hikuva va fana ni swibya leswi nga tiyangiki, naswona mi va xixima, hikuva va ta dya ndzhaka ya tintswalo ni vutomi swin’we na n’wina. Va xiximeni leswaku mikhongelo ya n’wina yi ta kala yi nga siveriwi.” (1 Petro 3:7) Xana Petro a vula yini loko a ku “mi va xixima”?

16. (a) Hi yihi nhlamuselo ya riviti ra Xigriki leri hundzuluxeriwaka va ku “fundzha”? (b) Xana Yehovha u n’wi fundzhe njhani Yesu enkarhini wa ku kwetsima kakwe, naswona hi dyondza yini eka leswi?

¹⁶ Hi ku ya hi mutsari wa swihlamusela-marito un’wana, riviti ra Xigriki leri hundzuluxeriweke va ku “fundzha” (ti·meʹ) ri vula “nxavo, nkoka, ku fundzhiwa, xichavo.” Swivumbeko swa rito leri ra Xigriki swi hundzuluxeriwa va ku “tinyiko” na “risima.” (Mintirho 28:10; 1 Petro 2:7) Hi kota ku twisisa leswaku swi vula yini ku fundzha un’wana loko hi kambisisa ndlela leyi Petro a nga xi tirhisa ha yona xivumbeko xa rito leri fanaka eka 2 Petro 1:17. Kwalaho u vule leswi loko a kombetela eka ku kwetsima ka Yesu a ku: “Siku a nga nyikiwa ku dzuneka ni ku twala hi Xikwembu Tatana, rito ri fikile eka yena ri ta hi ku kwetsima loku hlamarisaka, ri ku: ‘Loyi i N’wananga, loyi ndzi n’wi rhandzaka ni ku n’wi tsakela.’” Eku kwetsimeni ka Yesu, Yehovha u fundzhe N’wana wa yena hi ku kombisa ku amukela ka yena Yesu, naswona Xikwembu xi endle tano van’wana va ri karhi va xi twa. (Matewu 17:1-5) Kutani ke, wanuna la fundzhaka nsati wa yena a nga n’wi tsongahati kumbe ku n’wi tekela ehansi. Ematshan’weni ya sweswo, u swi kombisa hi marito ni swiendlo swa yena—exihundleni ni le rivaleni—leswaku wa n’wi xixima.—Swivuriso 31:28-30.

17. (a) Ha yini wansati wa Mukreste a faneriwa hi xichavo? (b) Ha yini wanuna a nga fanelanga a titwa onge i wa nkoka swinene emahlweni ka Xikwembu ku tlula wansati?

¹⁷ Petro u ri xichavo lexi xi fanele ku ‘kombisiwa’ hi vavanuna va Vakreste eka vasati va vona. Xi fanele xi kombisiwa, swi nga vi onge vo khabyiwa kunene, kambe tanihi mfanelo leyi va faneleke va yi nyika vavasati va vona. Ha yini vavasati va faneriwa hi ku xiximiwa ko tano? Petro wa hlamusela, hikuva “va ta dya ndzhaka ya tintswalo ni vutomi swin’we na n’wina.” Eka lembe-xidzana ro sungula C.E., vavanuna ni vavasati hinkwavo lava kumeke papila ra Petro a va vitaneriwe ku va vadyandzhaka swin’we na Kreste. (Varhoma 8:16, 17; Vagalatiya 3:28) A va nga ri na vutihlamuleri lebyi fanaka evandlheni, kambe eku heteleleni a va ta hlanganyela eku fumeni na Kreste etilweni. (Nhlavutelo 20:6) Ni namuntlha, leswi vanhu vo tala va Xikwembu va nga ni ntshembo wo hanya laha misaveni, ku ta va ku ri xihoxo lexikulu eka wanuna wihi na wihi wa Mukreste ku vona onge leswi a nga ha vaka ni malunghelo yo tala evandlheni, i wa nkoka swinene emahlweni ka Xikwembu ku tlula vavasati. (Ringanisa Luka 17:10.) Vavanuna ni vavasati va ni xiyimo lexi fanaka xa moya emahlweni ka Xikwembu, hikuva rifu ra Yesu ra gandzelo ri pfulele vavanuna ni vavasati lunghelo leri fanaka—ra ku ntshunxiwa eka ndzhukano wa xidyoho ni rifu, hi ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki.—Varhoma 6:23.

18. I xivangelo xihi xa matimba lexi Petro a xi nyikaka wanuna, xa leswaku a fundzha nsati wakwe?

¹⁸ Petro u nyikela xivangelo xin’wana xa matimba lexi endlaka wanuna a fanela ku xixima nsati wa yena, “leswaku mikhongelo ya [yena] yi ta kala yi nga siveriwi.” Rito leri nge “siveriwi” ri huma eka riendli ra Xigriki (en·koʹpto) leri hi ku kongoma ri vulaka “ku nghena hi le xikarhi.” Hi ku ya hi Expository Dictionary of New Testament Words ya Vine, a “ri tirhisiwa eka vanhu lava sivaka ndlela hi ku onha, kumbe hi ku veka xihinga exikarhi ka ndlela.” Hikwalaho, wanuna la tsandzekaka ku fundzha nsati wa yena a nga kuma leswaku ku ni xihingakanyo exikarhi ka swikhongelo swa yena ni Xikwembu. Wanuna a nga ha titwa a nga faneleki ku tshinelela Xikwembu, kumbe Yehovha a nga ha va a nga tiyimiselanga ku yingisa. Kahle-kahle, Yehovha u khumbheka swinene hi ndlela leyi vavanuna va khomaka vavasati va vona ha yona.—Ringanisa Swirilo 3:44.

19. Xana vavanuna ni vavasati evandlheni va nga tirha njhani swin’we hi ku xiximana?

¹⁹ Ndzhwalo wo kombisa xichavo a hi wa vavanuna ntsena. Hambi leswi wanuna a faneleke ku xixima nsati wa yena hi ku n’wi khoma hi rirhandzu ni ku n’wi nyika xindzhuti, wansati u fanele ku xixima nuna wa yena hi ku titsongahata ni ku kombisa xichavo lexi enteke. (1 Petro 3:1-6) Tlhandla-kambirhi, Pawulo u tsundzuxe Vakreste ku “kombana xichavo.” (Varhoma 12:10) Leswi swi lava leswaku vavanuna ni vavasati va tirhisana swin’we evandlheni, va xiximana. Loko moya wo tano wu ri kona, vavasati va Vakreste a va nge vulavuli hi ndlela leyi sandzaka vulawuri bya lava rhangelaka. Ematshan’weni ya sweswo, va ta seketela vakulu ni ku tirhisana na vona. (1 Vakorinto 14:34, 35; Vaheveru 13:17) Hi laha ku hlawulekeke, valanguteri va Vakreste va ta khoma “vavasati lavakulu . . . tanihi vamanana, ni vavasati lavantshwa tanihi vamakwenu va xisati, hi ndlela ya ku tenga matlhelo hinkwawo.” (1 Timotiya 5:1, 2) Hi vutlhari na hi tintswalo vakulu va ta yingisa rito ra vamakwavo va vona va xisati va Vakreste. Xisweswo, loko makwerhu wa xisati a kombisa ku yingisa ka yena vuhloko bya swa le tilweni a tlhela a vutisa xivutiso kumbe hambi ku ri ku kombisa swin’wana leswi lavaka nyingiso, vakulu hi ntsako va ta nyikela nyingiso eka xivutiso xa yena kumbe xiphiqo xa yena.

20. Hi ku ya hi rhekhodo ya Matsalwa, xana vavasati va fanele va khomiwa njhani?

²⁰ Ku sukela loko ku nghene xidyoho le Edeni, vavasati eka mindhavuko yo tala va khomiwe hi ndlela leyi nga riki na xichavo. Kambe yoleyo a hi yona ndlela leyi Yehovha a a lave leswaku va khomiwa ha yona eku sunguleni. Ku nga khathariseki leswaku hi wahi mavonelo lama nga kona ya ndhavuko malunghana ni vavasati, rhekhodo ya Matsalwa ya Xiheveru ni ya Vukreste ya Xigriki, yi swi kombisa kahle leswaku vavasati lava chavaka Xikwembu va fanele va xiximiwa ni ku kombisiwa xichavo. I mfanelo ya vona leyi va yi nyikiweke hi Xikwembu.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Hi Yihi Nhlamulo Ya Wena?

◻ I swikombiso swihi leswi kombisaka leswaku Yesu u khome vavasati hi ku va fundzha ni xichavo?

◻ Xana tidyondzo ta Yesu ti xi kombise njhani xichavo xa xindzhuti xa vavasati?

◻ Ha yini wanuna a fanele ku fundzha nsati wa yena wa Mukreste?

◻ I ndzhwalo wihi wo kombisa xichavo lowu Vakreste hinkwavo va nga na wona?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Lexi va tsakiseke, vavasati lava chavaka Xikwembu a va ri vo sungula ku vona Yesu la pfuxiweke, ivi a va lerisa ku nyikela vumbhoni eka vamakwavo va yena