Vutomi Lebyinene—Ku Nga Ri Khale!
ANAKANYA muvhumbi wa ta maxelo loyi a vhumbhaka ntiyiso minkarhi hinkwayo. Loko o vhumbha emahungwini ya ni madyambu leswaku siku leri landzelaka mpfula yi ta na, a wu kanakani ku famba ni xambhulelo loko u suka endlwini mixo lowu landzelaka. Ntiyiso wa swin’wana leswi a nga tshama a swi vula, wu endla leswaku u n’wi tshemba. U endla leswi a swi vulaka.
Xana sweswi xitshembiso xa Yehovha xa vutomi lebyinene emisaveni ya paradeyisi xi tshembeke ku fikela kwihi? Kasi, xana rhekhodo ya yena ya nkarhi lowu nga hundza yi kombisa yini? Ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele ku tiyisa rhekhodo ya Yehovha hi laha ku heleleke. I Xikwembu xa ntiyiso lexi pakanisaka handle ko tsandzeka. (Yoxuwa 23:14; Esaya 55:11) Switshembiso swa Yehovha Xikwembu swi tshembekile lerova minkarhi yin’wana u vulavula hi swiendlakalo leswi tshembisiweke onge hi loko se swi humelerile. Hi xikombiso, loko hi landza xitshembiso xa yena xa misava leyintshwa laha rifu ni mahlomulo swi nga ta va swi nga ha ri kona, ha hlaya: “Swi [mikateko leyi tshembisiweke] endlekile!” Hi marito man’wana, “I ntiyiso!”—Nhlavutelo 21:5, 6, nakambe vona nhlamuselo ya le hansi ya NW hi Xinghezi.
Ina, ku hetiseka ka switshembiso swa Yehovha swa nkarhi lowu hundzeke swi hi nyika ntshembo loko hi xiya xitshembiso xa yena xa vutomi lebyinene eka vanhu. Kambe vutomi lebyi lebyinene byi ta ta rini?
Vutomi Lebyinene—Rini?
Vutomi lebyinene byi ta ta ku nga ri khale! Hi nga tiyiseka hi sweswo hikuva Bibele yi vula leswaku swilo swo tala leswo biha swi ta humelela emisaveni emahlweninyana ko va Paradeyisi yi tisa vutomi lebyinene. Swilo sweswo swo biha swa humelela sweswi.
Hi xikombiso, Yesu Kreste u vhumbhe leswaku ku ta va ni tinyimpi letikulu. U te: “Tiko rin’wana ri ta pfukela tiko rin’wanyana, mfumo wun’wana wu ta lwa ni mfumo wun’wanyana.” (Matewu 24:7) Vuprofeta lebyi byi hetisekile. Hi malembe ya va 1914 ku ya ka 1945, a ku ri ni tinyimpi timbirhi ta misava, naswona ti landzeriwe hi tinyimpi tin’wana to tala leti matiko ma ti lweke. “Hi ku ya hi avhareji ya lembe na lembe, nhlayo ya mafu hi nkarhi wa nyimpi [ku sukela eNyimpini ya Vumbirhi ya Misava] yi hundze mafu ya lembe-xidzana ra vu-19 kambirhi naswona i yikulu ku tlula ya lembe-xidzana ra vu-18 yi andzisiwe ka nkombo.”—World Military and Social Expenditures 1993.
Ku hangalaka ka vuvabyi i vumbhoni byin’wana bya ku tshinela ka vutomi lebyinene eParadeyisini. Yesu u vhumbhe leswaku ku ta va ni ‘mintungu ematlhelweni layo tala.’ (Luka 21:11) Xana vuprofeta lebyi byi hetisekile? Ina. Endzhaku ka nyimpi yo sungula ya misava, chachalaza ya le Spain yi dlaye vanhu lava tlulaka 20 wa timiliyoni. Ku sukela kwalaho, khensa, vuvabyi bya mbilu, dari, AIDS, ni vuvabyi byin’wana byi dlaye timiliyoni ta vanhu. Ematikweni lama hluvukaka, vuvabyi lebyi vangiwaka hi mati lama thyakisiweke (ku katsa ni vuvabyi bya nchuluko ni bya manyokane) byi koxa vutomi bya timiliyoni lembe na lembe.
Nakambe Yesu u te: “Ku ta va ni tindlala.” (Matewu 24:7) Hi laha swi xiyiweke ha kona exihlokweni lexi hundzeke, swisiwana emisaveni a swi na swakudya leswi ringaneke. Lexi i xiphemu xin’wana xa vumbhoni bya leswaku vutomi lebyinene eParadeyisini byi tshinele swinene.
Yesu u te: “Ku ta va ni ku tsekatseka ka misava.” (Luka 21:11) Leswi naswona swi humelerile enkarhini wa hina. Ku sukela hi 1914 ku onhaka loku vangiweke hi ku tsekatseka lokukulu ka misava ku koxe vutomi bya madzana ya magidi.
Bibele yi ya emahlweni yi vula leswaku ‘masiku ya makumu’ ma ta funghiwa hi ku cinca ka vanhu. Va ta va “lava tirhandzaka” ni “lava rhandzaka mali ngopfu,” naswona vana va ta va lava nga “yingisiki vatswari va vona.” Vanhu hi ntolovelo va ta va “lava rhandzaka ku tiphina ku tlula ku rhandza Xikwembu.” (2 Timotiya 3:1-5) Xana wa pfumela leswaku vunyingi byi faneriwa hi nhlamuselo leyi?
Tanihi leswi vanhu vo tala va endlaka swilo swo biha, ku ni ku andza ka vuhomboloki. Leswi na swona swi vhumbhiwile. Hi ku ya hi Matewu 24:12, Yesu u vulavule hi ku ‘andza ka vuhomboloki.’ Entiyisweni u ta pfumela leswaku vugevenga byi nyanya ku biha sweswi ku tlula malembe lama hundzeke. Vanhu kwihi na kwihi va chava leswaku va ta dyeleriwa, va nga kanganyisiwa, kumbe ku vavisiwa hi ndlela yo karhi.
Tinyimpi, vuvabyi lebyi hangalakaka, ku pfumaleka ka swakudya, ku tsekatseka ka misava, vugevenga lebyi andzaka ni ku hohloka ka vuxaka bya vanhu lebyi nyanyaka ku biha—hinkwaswo ka swona swi kona namuntlha, tanihi laha Bibele yi vhumbheke ha kona. U nga ha vutisa: ‘Kambe xana swilo leswi a swi nga humeleli ematin’wini hinkwawo ya vanhu? Xana hi kwihi ku hambana esikwini ra hina?’
Ku ni swilo swo hlayanyana swa nkoka swinene swa leswi humelelaka namuntlha. Bibele a yi vuli swona leswaku xiendlakalo xin’we ntsena xo tanihi tindlala, xi ta va xikombiso xi ri xoxe xa leswaku hi hanya enkarhini wa makumu ni leswaku vutomi lebyinene byi tshinele. Vuprofeta bya Bibele mayelana ni nkarhi wa makumu a byi ta hetiseka erixakeni leri nga chaviki Xikwembu.—Matewu 24:34-39; Luka 17:26, 27.
Ku tlula kwalaho, a swi hlamarisi leswi swiendlakalo swin’wana swa vuprofeta bya Yesu—ngopfu-ngopfu leswi nga mayelana ni tindlala ni vuvabyi lebyi hangalakaka—swi hetisekaka namuntlha. Ha yini? Hikuva ku humelela hi tlhelo ra sayense a ku kalanga ku va lokukulu. Vutivi bya swa mirhi ni matshungulelo a swi kalanga swi humelela kumbe ku hangalaka hinkwako. I Xikwembu ntsena lexi vhumbheke eRitweni ra xona, Bibele, leswaku hi nkarhi wo karhi, vuvabyi ni ndlala swi ta nyanya ku biha, a swi nge antswi.
Leswi vuprofeta hinkwabyo bya Bibele mayelana ni minkarhi ya makumu, ‘kumbe masiku ya makumu’ byi hetisekaka, xana hi nga fikelela makumu wahi? Leswaku vutomi lebyinene byi tshinele! Kambe byi ta tisa ku yini?
Vutomi Lebyinene—Njhani?
Xana u anakanya leswaku vanhu va nga yi tisa Paradeyisi? Ematin’wini hinkwawo ku ta fika namuntlha, ku vile ni tihulumendhe ta vanhu to hambana-hambana. Tin’wana ti ringete hi matimba ku enerisa swilaveko swa vanhu. Kambe, swiphiqo swo tala swi nyanya ku biha. Ematikweni lama fuweke ni lama pfumalaka, tihulumendhe ti lwisana ni ku tirhisiwa ka swidzidzirisi hi ndlela yo biha, ku pfumaleka ka ndhawu yo tshama, vusiwana, vugevenga, ku pfumaleka ka mintirho, ni tinyimpi.
Hambi loko tihulumendhe to lulamisa swin’wana swa swiphiqo leswi, a ti nga ta swi kota ku nyika ntshunxeko lowu heleleke eka rihanyo leri tsaneke; a ti nga ta swi kota ku herisa ku dyuhala ni rifu. Swi le rivaleni leswaku vanhu va nge yi tisi Paradeyisi emisaveni leyi.
Hi vutlhari, Bibele yi ri: “Mi nga tiṭhembeleni tihosi, hambi v̌a ri v̌ana v̌a v̌anhu la’v̌a hlulekaka ku ponisa.” Kutani ke, i mani loyi hi faneleke hi veka ntshembo wa hina eka yena? Bibele ya hlamula: “Ku katekile loyi Šikwembu ša Yakob, wu nga matimba ya yena, loyi ku ṭhemba ka yena ku nga ka Yehova, Šikwembu ša yena.” (Pisalema 146:3, 5) Loko hi veka ntshembo wa hina eka Yehovha Xikwembu, a hi nge khomisiwi tingana.
Entiyisweni Loyi a nga ni vutlhari ni matimba yo vumba misava, dyambu, ni tinyeleti a nga tlhela a endla misava yi va paradeyisi. A nga kota ku pfuna vanhu leswaku va tiphina hi vutomi lebyinene. Xin’wana ni xin’wana lexi Yehovha Xikwembu a tiyimiseleke ku xi endla, a nga xi endla naswona u ta xi hetisisa. Rito ra yena ri ri: “A ku na xilo na xin’we lexi hlulaka Xikwembu.” (Luka 1:37) Kambe xana Xikwembu xi ta byi tisa njhani vutomi lebyinene?
Yehovha u ta tisela vanhu vutomi lebyinene hi ku tirhisa Mfumo wa yena. Kutani xana Mfumo wa Xikwembu i yini? I hulumendhe ya xiviri leyi nga ni Mufumi la vekiweke hi Xikwembu, Yesu Kreste. Mfumo wa Xikwembu wu le tilweni, kambe ku nga ri khale wu ta tisa mikateko leyi hlamarisaka ni vutomi lebyinene eka vaaki va misava ya Paradeyisi:—Esaya 9:6, 7.
U nga ha va se u tolovelane swinene ni xikhongelo xa Yesu xa xikombiso, lexi kumekaka eBibeleni eka Matewu 6:9-13. Xiphemu xa xikhongelo xexo lexi yaka eka Xikwembu xi ri: “A ku te ku fuma ka wena; ku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni, tanihi loko ku endliwa tilweni.” Hi ku pfumelelana ni xikhongelo xexo, Mfumo wa Xikwembu wu ‘ta ta’ leswaku wu hetisisa xikongomelo xa Yehovha Xikwembu mayelana ni misava. Naswona i xikongomelo xa yena leswaku misava yi va paradeyisi.
Xivutiso xin’we xo hetelela xi ri: I yini lexi u faneleke ku xi endla leswaku u tsakela vutomi lebyinene eParadeyisini leyi taka?
Leswi U Faneleke Ku Swi Endla
Yehovha Xikwembu hi rirhandzu u khomele hinkwavo lava endlaka ku rhandza ka yena ku langutela ka vutomi lebyinene eParadeyisini. Bibele ya hi byela: “La’v̌o lulama v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta ṭhama ka yona hi masiku.” (Pisalema 37:29) Kambe i yini lexi endlaka munhu a va la lulameke emahlweni ka Xikwembu?
Leswaku hi tsakisa Yehovha hi fanele hi dyondza swo tala mayelana ni leswaku u lava hi endla yini. Loko hi nghenisa vutivi bya Xikwembu kutani hi byi tirhisa evuton’wini bya hina, hi nga hanya hi masiku. Loko a khongela Xikwembu, Yesu u te: “Kambe vutomi lebyi nga heriki, hi leswaku va ku tiva, wena ntsena u nga Xikwembu xa ntiyiso, na Yesu Kriste loyi u n’wi rhumeke.”—Yohane 17:3.
Buku leyi yi hi byelaka hi ta Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste i Rito ra Xikwembu, Bibele. Hi yin’wana ya tinyiko ta risima swinene ta Yehovha. Bibele yi fana ni papila leri humaka eka tatana la nga ni rirhandzu leri yaka eka vana va yena. Yi hi byela hi xitshembiso xa Xikwembu xo tisela vanhu vutomi lebyinene naswona yi tlhela yi hi kombisa leswaku hi nga byi kumisa ku yini. Bibele yi hi tivisa leswi Xikwembu xi swi endleke enkarhini lowu hundzuke ni leswi xi nga ta swi endla enkarhini lowu taka. Nakambe yi hi nyika xitsundzuxo lexinene mayelana ni ndlela leyi hi nga langutanaka ni swiphiqo swa hina hi laha ku humelelaka sweswi. Entiyisweni Rito ra Xikwembu ri hi dyondzisa leswaku hi nga wu kumisa ku yini mpimo wo karhi wa ntsako hambi ku ri emisaveni leyi nga ni maxangu.—2 Timotiya 3:16, 17.
Timbhoni ta Yehovha ti ta tsakela ku ku lunghiselela dyondzo ya mahala ya le kaya ya Bibele. Dyondza ndlela leyi u nga kumaka vutomi bya ntsako sweswi, u ri ni ku langutela vutomi lebyinene ku nga ri khale.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]
Vuprofeta bya Bibele byi kombisa leswaku vutomi lebyinene byi tshinele
[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]
Mfumo wa Xikwembu wu ta tisela vanhu vutomi lebyinene