Vutomi Bya Wena—Xikongomelo Xa Byona Hi Xihi?

“Mbilu ya mina yi ri kari yi ri ni ku tlhariha; . . . nḍi ko nḍi v̌ona le’ŝi lulamelaka v̌ana v̌a v̌anhu . . . e masikwini ya ku hanya ka v̌ona.”—EKLESIASTA 2:3.

1, 2. Ha yini ku tirhandza hilaha ku ringaniseriweke swi nga hoxanga?

WA TIRHANDZA, a swi tano ke? Sweswo i swa ntumbuluko. Xisweswo, siku na siku ha dya, ha etlela loko hi karhele, naswona ha swi tsakela ku va ni vanghana ni varhandziwa va hina. Minkarhi yin’wana hi tlanga mintlango, hi hlambela, kumbe ku endla swilo swin’wana leswi hi tsakisaka, ku kombisa leswaku ha tirhandza hilaha ku ringaniseriweke.

² Ku tirhandza koloko ku pfumelelana ni leswi Xikwembu xi susumeteleke Solomoni leswaku a swi tsala: “A ku na le’šo saseka e ka munhu le’ši tlulaka ku dya ni ku nwa, ni ku lav̌ela moya wa yena e ku tiṭakela hi ku tira ka yena.” Hi ku ya hi ntokoto lowu a a ri na wona, Solomoni u engeterile: “Na ŝona leŝi, nḍi ŝi v̌onile leŝaku ŝi huma e v̌okweni ra Šikwembu. Hikuv̌a l’a nga nḍi tlulaka hi ku dya ni ku ṅwa i mani šana?”—Eklesiasta 2:24, 25.

3. Hi swihi swivutiso leswi tlhontlhaka mianakanyo, leswi vo tala va nga ti kumiki tinhlamulo ta swona?

³ Kambe, wa swi tiva leswaku vutomi a hi ku dya ntsena, ku nwa, ku etlela ni ku endla swin’wana leswinene. Hi va ni switlhavi, gome ni swivilelo. Naswona hi vonaka hi khomeke ngopfu lerova hi tsandzeka ni ku anakanya hi xikongomelo xa vutomi bya hina. Xana sweswo a swi tano hi wena? Vermont Royster, khale ka muhleri wa The Wall Street Journal, endzhaku ko xiya ku anama ka vutivi ni vutshila lebyi hi nga na byona, u tsarile: “Ku ni nchumu lowu nga twisisekiki. Loko hi anakanya hi leswi munhu a nga xiswona, swirhalanganya leswi a nga na swona, ni ndhawu yakwe evuakweni lebyi, vutivi lebyi nga nyawuriki lebyi hi nga na byona bya fana ni lebyi a byi ri kona loko vutomi byi sungula. Hi tama ha ha ri na swona swivutiso swa leswaku hi hina vamani, hikwalaho ka yini hi ri kwala, ni leswaku hi kongome kwihi.”

4. Hikwalaho ka yini un’wana ni un’wana wa hina a swi navela ku kota ku hlamula swivutiso leswi swi hi khumbaka?

⁴ Xana u nga swi hlamurisa ku yini swivutiso leswi nge: Xana hi vamani? Hikwalaho ka yini hi ri kwala? Naswona hi kongome kwihi? Hi July la hundzeke, Nkulukumba Royster u file. Xana u anakanya leswaku hi nkarhi wolowo se a a ti kumile tinhlamulo leti enerisaka? Ku tlula kwalaho, Xana yi kona ndlela leyi wena u nga ti kumaka ha yona? Naswona leswi swi nga ku pfunisa ku yini leswaku u tiphina hi vutomi lebyi tsakisaka, lebyi nga ni xikongomelo? A hi voneni.

Xihlovo Lexikulu Xa Vutlhari

5. Ha yini hi fanele hi languta eka Xikwembu loko hi lava ku twisisa timhaka to karhi leti khumbaka xikongomelo xa vutomi?

⁵ Loko hina a ho tilavela xikongomelo xa vutomi bya hina hi ri hexe, kumbexana a hi nga ta humelela, hilaha swi veke hakona hi vavanuna ni vavasati lavo tala, hambi ku ri lava dyondzeke swinene va tlhela va va ni ntokoto. Kambe a hi siyiwanga hi ri swerhu. Muvumbi wa hina u hi lunghiselele mpfuno wo karhi. Loko u anakanya ha swona, xana a hi yena Xihlovo lexikulu xa vutivi ni xa vutlhari, lexi veke kona “ku sukela eminkarhini leyi nga riki ni ku hela ku ya eminkarhini leyi nga riki ni ku hela” naswona lexi nga ni vutivi lebyi heleleke kun’we ni matimu ya vuako hinkwabyo? (Pisalema 90:1, 2, NW) U vumbe vanhu naswona u ma tiva kahle matimu hinkwawo ya munhu, kutani hi yena Loyi hi faneleke hi lava vutlhari eka yena, ku nga ri eka vanhu lava nga hetisekangiki, lava nga ni vutivi ni ku twisisa loku nga nyawuriki.—Pisalema 14:1-3; Varhoma 3:10-12.

6. (a) Muvumbi u byi nyikele njhani vutlhari lebyi lavekaka? (b) Xana Solomoni u katseka njhani?

⁶ Hambileswi Muvumbi wa hina a nga ta ka a nga vulavuli na hina hi xiviri, a hi byela nhlamuselo ya vutomi, u hi nyike xihlovo xa vutlhari—ku nga Rito ra yena leri huhuteriweke. (Pisalema 32:8; 111:10) Buku ya Eklesiasta yi pfuna ngopfu emhakeni leyi. Xikwembu xi huhutele mutsari wa yona, lerova “vutlhari bya Solomoni a byi tlula bya vanhu hinkwavo va le Vuxeni.” (1 Tihosi 3:6-12; 4:30-34, NW) “Vutlhari bya Solomoni” byi yi tsakise swinene hosi leyi tshameke yi endza, lerova yi kala yi vula leswaku leswi yi byeriweke swona a swi nga fiki ni le ka hafu ya byona, ni leswaku lava a va yingisela vutlhari bya yena, hakunene a va ta tsaka.a (1 Tihosi 10:4-8) Na hina hi nga byi kuma vutlhari ni ntsako lowu humaka eka vutlhari bya le tilweni lebyi Muvumbi wa hina a byi nyikeleke hi ku tirhisa Solomoni.

7. (a) Solomoni u fikelela makumu wahi malunghana ni mintirho yo tala leyi nga kona ehansi ka matilo? (b) I yini leswi kombisaka leswaku marito ya Solomoni i ya ntiyiso?

⁷ Eklesiasta yi kombisa vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu, lebyi khumbeke mbilu ni mianakanyo ya Solomoni. Hikwalaho ka leswi a a ri ni nkarhi, rifuwo ni vutlhari lebyi lavekaka, Solomoni u kambele “hikwaŝo le’ŝi endliwaka e hansi ka tilo.” U swi vonile leswaku swo tala swa swona “i v̌uhav̌a, ni ku karateka ka moya,” lexi ku nga xiringanyeto lexi huhuteriweke lexi hi faneleke hi xi tekela enhlokweni loko hi ri karhi hi anakanya hi xikongomelo xa hina evuton’wini. (Eklesiasta 1:13, 14, 16) Laha Solomoni a a veka ntiyiso erivaleni. Hi xikombiso, anakanyisisa hi marito yakwe lama kumekaka eka Eklesiasta 1:15, 18. Wa swi tiva leswaku hi malembe-xidzana layo tala vanhu a va ri karhi va ringeta swivumbeko swo hambana-hambana swa tihulumendhe, minkarhi yin’wana, va ri karhi va tirha hi vutshembeki va ringeta ku tlhantlha swiphiqo ni ku antswisa swiyimo swa mahanyelo ya vanhu. Kambe, xana yi ve kona ndlela leyi hakunene yi swi koteke ku ololoxa swilo hinkwaswo leswi “hombolokeke” eka mafambiselo lawa lama nga hetisekangiki? Naswona u nga ha va u swi xiyile leswaku loko munhu a ri ni vutivi lebyikulu, hi laha a swi vonaka kahle leswaku hi nkarhi wo koma wa vutomi, a swi koteki ku lulamisa swilo hi ku hetiseka. Mhaka yoleyo yi karhata vo tala, kambe hina a yi hi karhati.

8. Hi yihi mindzhendzeleko leyi ku nga khale yi ri kona?

⁸ Yinhla yin’wana leyi lavaka ku xiyiwa i ya mindzhendzeleko leyi phindha-phindhaka leyi hi khumbaka, yo tanihi ku huma ni ku pela ka dyambu, kumbe mafambelo ya moya ni ya mati. Mindzhendzeleko leyi a yi ri kona emasikwini ya Muxe, ya Solomoni, ya Napoléon ni le nkarhini wa vakokwa wa hina. Naswona ya ha ya emahlweni. Hilaha ku fanaka, “rišaka riṅwana ra hunḍa, kutani ku humelela riṅwana.” (Eklesiasta 1:4-7) Hi ku ya hi langutelo ra vanhu, a ku cincanga nchumu. Eminkarhini ya khale ni ya sweswi vanhu a va ri ni mintirho, mintshembo, ku navela ni swiendlo leswi fanaka. Hambileswi hi ku ya hi langutelo ra vumunhu, munhu un’wana swi nga ha endlekaka a tshame a va ni vito lerinene, kumbe a sasekile swinene kumbe a ri ni vuswikoti lebyi xiyekaka, xana u kwihi munhu yoloye namuntlha? U file naswona kumbexana se u rivariwile. Sweswo a hi leswi nga tolovelekangiki. Vanhu vo tala a va nge swi koti hambi ku ri ku vula mavito ya vakokwa wa vona, kumbe ku vula laha va tswaleriweke kona ni laha va feleke kona. U nga xi vona xivangelo xo va Solomoni a vone vuhava hakunene eka leswi vanhu va swi endlaka ni matshalatshala lawa va ma endlaka.—Eklesiasta 1:9-11.

9. Hi nga pfuneka njhani hi ku kuma vutlhari lebyi twisisekaka hi xiyimo xa vanhu?

⁹ Ematshan’weni yo hi endla hi pfilunganyeka, vutivi lebyi bya Xikwembu malunghana ni xiyimo xa vanhu, byi nga hi pfuna, byi hi susumetela ku papalata ku endla xihoxo xo rhangisa tipakani kumbe ku hlongorisa swilo leswi nga ta hela hi ku copeta ka tihlo swi tlhela swi rivariwa. Byi fanele byi hi pfuna ku pimanisa leswi hi swi kumaka evuton’wini ni leswi hi ringetaka ku swi hetisisa. Hi xikombiso, ematshan’weni yo titsona swakudya, hi nga tiphina loko ho dya ni ku nwa hi ku ringanisela. (Eklesiasta 2:24) Kutani, hilaha hi nga ta swi vona hakona, Solomoni u fikelela makumu lamanene ngopfu. Hi ku komisa, hi leswaku hi fanele hi tlangela swinene vuxaka lebyi hi nga na byona ni Muvumbi wa hina, loyi a nga hi pfunaka leswaku hi kuma ntsako lowu nga heriki, wa vumundzuku lebyi nga ni xikongomelo. Solomoni u kandziyisile a ku: “A hi yingiseni makumu ya timhaka hikwato: Tšhav̌a Šikwembu, u hlayisa milawu ya šona, hikuv̌a hi yona fanelo hikwayo ya munhu.”—Eklesiasta 12:13.

Xikongomelo Xa Vutomi Hi Ku Xiya Ndzhendzeleko Wa Byona

10. Solomoni u swi fanise njhani swiharhi ni vanhu?

¹⁰ Vutlhari bya Xikwembu lebyi hlamuseriwaka eka Eklesiasta byi nga tlhela byi hi pfuna leswaku hi xiya xikongomelo xa hina evuton’wini. Hi ndlela yihi? Hikwalaho ka leswi hi ku kongoma Solomoni a hlamuseleke ntiyiso lowu hakanyingi hi nga riki na mhaka na wona. Wun’wana wu katsa ku fana loku nga kona exikarhi ka vanhu ni swiharhi. Yesu u fanise valandzeri vakwe ni tinyimpfu, hambileswi hi ntolovelo vanhu va nga swi rhandziki ku fanisiwa ni swiharhi. (Yohane 10:11-16) Nakambe Solomoni u boxe ntiyiso lowu nga kanetekiki: “Šikwembu ši ta v̌a ringa [vana va vanhu], v̌a ta tiv̌a v̌a ri v̌ona leŝaku v̌a fana ni ŝihari. Hikuv̌a khombo le’ri humelelaka v̌ana v̌a v̌anhu, ri humelela ni ŝihari; ha v̌ambiri v̌a humeleriwa hi khombo riṅwe. Mukhuv̌a lowu munhu a faka ha wona, na šona šihari ši fa ŝeŝo; . . . a ku na laha munhu a tlulanaka ni šihari, hikuv̌a hikwaŝo i v̌uhav̌a. . . . Hikwaŝo ŝi huma nṭhurini, kutani hikwaŝo ŝi tlhelela nṭhurini.”—Eklesiasta 3:18-20.

11. (a) Xana wu nga hlamuseriwa njhani ndzhendzeleko lowu tolovelekeke wa vutomi bya xiharhi? (b) U titwa njhani hi nkambisiso wolowo?

¹¹ Anakanya hi xiharhi lexi u rhandzaka ku xi hlalela, ku nga va ku ri mbila kumbe mpfundla. (Deteronoma 14:7; Pisalema 104:18; Swivuriso 30:26) Kumbe u nga ha anakanya hi maxindyana; ku ni tinxaka ta vona to tlula 300 emisaveni hinkwayo. Xana hi wihi ndzhendzeleko wa vutomi bya vona? Endzhaku ko tswariwa, mana wa kona wa xi wundla ku ringana mavhiki ma nga ri mangani. Ku nga ri kungani xi va ni voya naswona xi nga ha humela ehandle. U nga ha xi vona xi ri karhi xi valanga-valanga, xi ringeta ku kuma swakudya. Kambe hakanyingi xi voniwa xi ri karhi xi titlangela ntsena, xi tiphina hi vuntshwa bya xona. Endzhaku ko heta kwalomu ka lembe rin’we xi ri karhi xi kula, xi tilavela munghana. Kutani xi aka xisaka kumbe ncele leswaku xi hlayisa vana va xona. Loko xi kuma swidzungela, timongo ni timbewu to ringana, ndyangu wa maxindyana wu nga ha kula hi xihatla, naswona hi ku famba ka nkarhi, ku nga ha laveka leswaku kaya ra vona ri ndlandlamuxiwa. Kambe hi malembe ma nga ri mangani ntsena, xiharhi lexi xa dyuhala naswona xi tala ku weriwa hi makhombo ni ku khomiwa hi vuvabyi. Loko xi ri ni kwalomu ka khume ra malembe xa fa. Hambileswi vamaxindyana va hambanakanyana, wolowo hi wona ndzhendzeleko wa vutomi bya vona.

12. (a) Kahle-kahle, hikwalaho ka yini ndzhendzeleko wa vutomi bya vanhu vo tala wu fana ni wa xiharhi lexi tolovelekeke? (b) Hi nga ha anakanya yini enkarhini lowu taka loko hi vona xiharhi lexi hi anakanyaka ha xona?

¹² Vanhu vo tala a va nge wu kaneti ndzhendzeleko wolowo wa xiharhi lexi, naswona a va anakanyi leswaku maxindyana a nga va ni xikongomelo xo karhi evuton’wini. Hambiswiritano, vutomi bya vanhu vo tala a byi hambananga ngopfu na byebyo, a swi tano ke? Va tswariwa ni ku khathaleriwa loko va ha ri swihlangi. Va dya, va kula ni ku tlanga loko va ri vantshwa. Ku nga si hela nkarhi wo leha, va va vanhu lavakulu, va kuma munghana wa vukati, ni ku lava ndhawu yo tshama eka yona, ni ku lava tindlela to kuma swakudya. Loko va humelela, va nga ha andza hi xihatla kutani va ndlandlamuxa kaya (xisaka) ra vona leri va nga ta kurisela vana eka rona. Kambe malembe-xikhume ma hundza hi ku hatlisa, naswona va dyuhala. Va nga ha fa emahlweni kumbe endzhaku ka 70 kumbe 80 wa malembe lama taleke hi “ku v̌av̌iseka ni gome.” (Pisalema 90:9, 10, 12) U nga ha anakanya hi timhaka leti leti ntlhontlhaka mianakanyo enkarhini lowu taka, loko u tshuka u vona maxindyana (kumbe xiharhi xin’wana lexi u nga anakanyaka ha xona).

13. Hi byihi vuyelo lebyi nga kona eka swiharhi ni vanhu?

¹³ U nga swi vona leswaku hikwalaho ka yini Solomoni a fanise vutomi bya vanhu ni bya swiharhi. U tsarile: “Šilo šiṅwana ni šiṅwana ši ni nkari wa šona, . . . nkari wu kona wa ku v̌elekiwa, wu kona nkari wa ku fa.” Khombo leri ro hetela, ku nga rifu, ra fana eka munhu ni le ka xiharhi, “mukhuv̌a lowu munhu a faka ha wona, na šona šihari ši fa ŝeŝo.” U engeterile: “Hikwaŝo ŝi huma nṭhurini, kutani hikwaŝo ŝi tlhelela nṭhurini.”—Eklesiasta 3:1, 2, 19, 20.

14. Vanhu van’wana va ringeta njhani ku antswisa ndlela leyi tolovelekeke ya ndzhendzeleko wa vutomi, kambe ku va ni vuyelo byihi?

¹⁴ A hi fanelanga hi teka ntiyiso lowu wa nkoka wu ri lowu hetaka matimba. Entiyisweni, van’wana va ringeta ku cinca xiyimo, kumbexana hi ku tirha nkarhi lowu engetelekeke leswaku va kota ku antswisa xiyimo xa vona xa ku ganya, ku tlula leswi vatswari va vona a va ri na swona. Va nga ha heta malembe yo tala va ri karhi va hlongorisa dyondzo, leswaku va fikelela mpimanyeto lowu tlakukeke wa mahanyelo, va ri karhi va ringeta ku engetela ku twisisa ka vona vutomi. Kumbe va nga ha endla vutiolori, kumbe va landzela ndlela yo karhi ya madyelo ya swakudya, leswaku va va ni rihanyo ro antswa ni vutomi byo lehanyana. Naswona matshalatshala lawa ma nga ha pfunanyana. Kambe, i mani loyi a nga tiyisekaka leswaku matshalatshala lawa ma ta humelela? Hambiloko mo humelela, xana swi ta va swa nkarhi wo tanihi kwihi?

15. Hi wihi nkambisiso lowunene wa vutomi bya vanhu vo tala?

¹⁵ Solomoni u vutisile: “Langutani, ku ni ŝilo le’ŝo tala le’ŝi anḍisaka ŝa hav̌a; loko ŝi ri tano, munhu a nga fuwa yini ha ŝona? Hikuv̌a i mani l’a tiv̌aka le’ŝi nga saseka e ka munhu e v̌utomini bya yena, hi masiku ya ku hanya ka yena ka ŝa hav̌a la’ma hunḍaka kukota nḍuti?” (Eklesiasta 6:11, 12) Tanihi leswi rifu ri hatlaka ri herisa matshalatshala ya munhu, xana swa pfuna hakunene, ku lwela ku kuma swilo swo tala leswi vonakaka, kumbe ku heta malembe yo tala u ri karhi u hlongorisa dyondzo, ngopfu-ngopfu hikwalaho ko lava ku va ni rifuwo leri engetelekeke? Naswona tanihi leswi vutomi byi komeke swinene, byi hundzaka kukotisa ndzhuti, vo tala va anakanya leswaku ku hava nkarhi wo tikarhata hi pakani yin’wana loko va vona leswaku a yi nge humeleli; munhu a nga ka a nga swi tivi leswi nga ta humelela vana va yena ‘endzhaku ka yena.’

I Nkarhi Wo Tiendlela Vito Lerinene

16. (a) I yini leswi hi faneleke hi swi endla, leswi swiharhi swi nga kotiki ku swi endla? (b) Hi wihi ntiyiso wun’wana lowu faneleke wu khumba mianakanyo ya hina?

¹⁶ Ku hambana ni swiharhi, hina vanhu hi ni vuswikoti byo anakanya, ‘Xana vukona bya mina byi vula yini? Xana ko va ndzhendzeleko wo karhi lowu vekiweke, lowu nga ni nkarhi wa ku tswariwa ni nkarhi wa ku fa?’ Emhakeni yoleyo, tsundzuka marito ya Solomoni malunghana na munhu ni xiharhi: “Hikwaŝo ŝi tlhelela nṭhurini.” Xana sweswo swi vula leswaku rifu ri herisa vukona bya munhu hilaha ku heleleke? Phela, Bibele yi komba leswaku munhu a nga na wona moya-xiviri lowu nga fiki, lowu humaka wu siya miri. Vanhu i mimoya-xiviri, naswona moya-xiviri lowu dyohaka wa fa. (Ezekiyele 18:4, 20) Solomoni u veke mhaka leyi hi vuenti: “La’v̌a hanyaka v̌a ŝi tiv̌a leŝaku v̌a ta fa, kambe v̌afi a v̌a tiv̌i ntšhumu, kambe v̌a nga ka v̌a nga ha v̌i na hakelo e misav̌eni, hikuv̌a ku ṭunḍušiwa ka v̌ona ku riv̌ariwile. Hikwaŝo leŝi v̌oko ra wena ri nga ŝi kumaka ku tira, ŝi tire hi matimba ya wena, hikuv̌a šiv̌andleni ša v̌afi laha u yaka kona, a ka ha ri na ntiro, hambi makungu, ni ku tiv̌a, hambi v̌utlhari.”—Eklesiasta 9:5, 10.

17. I yini leswi Eklesiasta 7:1, 2 yi faneleke yi hi endla hi anakanyisisa ha swona?

¹⁷ Hikwalaho ka ntiyiso lowu lowu nga papalatekiki, xiya xivulwa lexi: “Ku twakala lo’kunene ku sasekile ku tlula mafura ya risuna, ni siku ra ku fa ri tlula siku ra ku v̌elekiwa. Ŝi sasekile ku ya e ndlwini ya ŝirilo, ku tlula ku ya e ndlwini ya mikhuv̌o; hikuv̌a kona hi laha ku helaka munhu wihi ni wihi, kutani munhu l’a hanyaka o ehleketa ha kona.” (Eklesiasta 7:1, 2) Hi fanele hi pfumela leswaku rifu i [makumu ya] munhu wihi na wihi.” Ku hava munhu la tshameke a nwa nchumu wihi ni wihi wo lehisa vutomi, a dya mpfanganiso wa tivhitamini, a landzela ndlela yo karhi ya madyelo ya swakudya, kumbe ku endla vutiolori byo karhi, kutani a hetelela a kume vutomi lebyi nga heriki. Naswona hi ntolovelo “ku ṭunḍušiwa ka v̌ona ku riv̌ariwile” endzhakunyana ka loko va file. Kutani hikwalaho ka yini “ku twakala lo’kunene ku sasekile ku tlula mafura ya risuna, ni siku ra ku fa ri tlula siku ra ku v̌elekiwa”?

18. Hi nga tiyiseka njhani leswaku Solomoni a a tshemba hi ta ku pfuxiwa ka vafi?

¹⁸ Hilaha hi swi xiyeke hakona, Solomoni a a ri ni langutelo leri kongomeke. A a tiva hi ta vakokwa wakwe va Abrahama, Isaka na Yakobo lava entiyisweni va tiendleleke vito lerinene ni Muvumbi wa hina. Tanihi leswi a a tolovelane kahle na Abrahama, Yehovha Xikwembu u n’wi tshembise leswaku u ta n’wi katekisa yena ni mbewu ya yena. (Genesa 18:18, 19; 22:17) Ina, Abrahama a a ri ni vito lerinene eka Xikwembu, u ve munghana wa xona. (2 Tikronika 20:7; Esaya 41:8; Yakobo 2:23) Abrahama a a swi tiva leswaku vutomi bya yena ni bya n’wana wakwe, a byi nga ri xiphemu xa ndzhendzeleko lowu nga heriki wa ku tswariwa ni ku fa. Entiyisweni a ku ri ni swin’wana leswi tlulaka sweswo. A va ri ni ntshembo wa xiviri wo tlhela va hanya, ku nga ri hikwalaho ka leswi a va ri ni moya-xiviri lowu nga fiki, kambe hikwalaho ka leswi a va ta pfuxiwa eku feni. Abrahama a a tiyiseka leswaku “Xikwembu a xi swi kota ku pfuxa [Isaka] eka lava feke.”—Vaheveru 11:17-19, NW.

19. Hi kwihi ku twisisa loku hi nga ku kumaka eka Yobo malunghana ni nhlamuselo ya Eklesiasta 7:1?

¹⁹ Xexo hi xona xilotlelo xo twisisa leswaku “ku twakala lo’kunene ku sasekile ku tlula mafura ya risuna, ni siku ra ku fa ri tlula siku ra ku v̌elekiwa.” Ku fana na Yobo la hanyeke emahlweni ka yena, Solomoni na yena a a tiyiseka leswaku Loyi a tumbuluxeke vutomi bya munhu a nga swi kota ku tlhela a byi vuyisela. A nga swi kota ku tlhela a vuyisela vutomi bya vanhu lava feke. (Yobo 14:7-14) Yobo la tshembekeke u te: “A u ta nḍi v̌itana [Yehovha], a nḍi ta pfumela; a u ta nav̌ela ntiro wa mav̌oko ya wena.” (Yobo 14:15) Wa nga anakanya ha sweswo! Eka malandza ya yena layo tshembeka lama feke, Muvumbi wa hina u “nav̌ela ntiro wa mav̌oko ya yena.” (“U ta lava ku tlhela u vona mintirho ya mavoko ya wena.”—The Jerusalem Bible.) Hi ku tirhisa gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste, Muvumbi u ta swi kota ku pfuxa vanhu lava feke. (Yohane 3:16; Mintirho 24:15) Hakunene, vanhu va nga hambana ni swiharhi leswi faka.

20. (a) Hi loko swi te yini laha siku ra ku fa ri antswaka ku tlula siku ra ku tswariwa? (b) Xana rifu ra Lazaro ri fanele ri va khumbe njhani vanhu vo tala?

²⁰ Leswi swi vula leswaku siku ra ku fa ri nga antswa ku tlula siku leri munhu a tswariweke ha rona, loko munhu enkarhini wolowo se a tiakele vito lerinene na Yehovha, loyi a nga swi kotaka ku pfuxa vanhu lava feke va tshembekile. Solomoni Lonkulu, Yesu Kreste, u swi kombisile sweswo. Hi xikombiso, u pfuxe Lazaro, wanuna wo tshembeka. (Luka 11:31; Yohane 11:1-44) Hilaha u nga ha swi vonaka hakona, vo tala lava voneke ta ku pfuxiwa ka Lazaro va khumbeke swinene, va pfumela eka N’wana wa Xikwembu. (Yohane 11:45) Xana u anakanya leswaku a va titwa va ri hava xikongomelo evuton’wini, va nga tivi leswaku a va ri vamani ni leswaku va kongome kwihi? Ku hambana ni sweswo, a va swi vona leswaku a va fanelanga va fana ni swiharhi, leswi tswariwaka, swi hanya nkarhi wo karhi, kutani swi fa. Xikongomelo xa vona evuton’wini a xi fambisana swinene ni ku tiva ka vona Tata wa Yesu ni ku endla ku rhandza ka Yena. Ku vuriwa yini hi wena? Xana bulo leri ri ku pfunile leswaku u swi vona, kumbe ku yi vona kahle ndlela leyi ha yona vutomi bya wena byi nga vaka ni xikongomelo xa xiviri, ni leswaku byi fanele byi va na xona?

21. Hi yihi ndlela yo kuma xikongomelo evuton’wini bya hina, leyi ha ha lavaka ku yi kambisisa?

²¹ Kambe, ku va ni xikongomelo xa xiviri evuton’wini swi vula leswi tlulaka ku anakanya hi rifu ni ku tlhela u hanya endzhaku ka sweswo. Swi katsa leswi hi swi endlaka evuton’wini bya hina bya siku na siku. Solomoni u tlhele a swi veka erivaleni sweswo, eka Eklesiasta, hilaha hi nga ta swi vona hakona eka xihloko lexi landzelaka.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

◻ Vanhu ni swiharhi va fana hi tindlela tihi?

◻ Hikwalaho ka yini rifu ri kandziyisa leswaku matshalatshala yo tala ya munhu ni mintirho ya kona i swa hava?

◻ Siku ra ku fa ri antswa ku tlula siku ra ku tswariwa hi ndlela yihi?

◻ Leswaku hi va ni xikongomelo evuton’wini, swi titshege hi vuxaka byihi?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Vutomi bya wena byi hambana njhani ni bya swiharhi hilaha ku xiyekaka?