“Hi Yona Fanelo Hikwayo Ya Munhu”
“Tšhav̌a Šikwembu, u hlayisa milawu ya šona, hikuv̌a hi yona fanelo hikwayo ya munhu.”—EKLESIASTA 12:13.
1, 2. Ha yini swi fanerile leswaku hi anakanya hi vutihlamuleri bya hina eka Xikwembu?
“IYINI leswi Yehovha a swi kombelaka eka wena?” Muprofeta wa le minkarhini ya khale u tlakuse xivutiso xexo. Kutani a boxa leswi Yehovha a swi languteleke—ku nga ku kombisa vululami, ku rhandza tintswalo ni ku famba ni Xikwembu hi ku titsongahata.—Mikiya 6:8, NW.
2 Emasikwini lawa ya vumina ni vutilawuri, a swi olovi eka vo tala ku pfumela leswaku ku ni leswi Xikwembu xi swi languteleke eka vona. A va swi lavi ku byarha vutihlamuleri. Kambe, ku vuriwa yini hi makumu lawa Solomoni a ma fikeleleke eka Eklesiasta? “A hi yingiseni makumu ya timhaka hikwato: Tšhav̌a Šikwembu, u hlayisa milawu ya šona, hikuv̌a hi yona fanelo hikwayo ya munhu.”—Eklesiasta 12:13.
3. Hikwalaho ka yini hi fanele hi yisa nyingiso lowukulu ebukwini ya Eklesiasta?
3 Ku nga khathariseki swiyimo swa hina ni ndlela leyi hi langutaka vutomi ha yona, hi nga pfuneka swinene loko ho kambisisa leswi yiseke eka makumu wolawo. Hosi Solomoni, mutsari wa buku leyi leyi huhuteriweke, u boxe swilo swin’wana leswi swi nga xiphemu xa vutomi bya hina bya siku na siku. Van’wana va nga ha tsutsumela ku vula leswaku nkambisiso wakwe a hi wunene. Kambe wu huhuteriwe hi Xikwembu naswona wu nga hi pfuna leswaku hi kambisisa mintirho ya hina ni leswi hi swi rhangisaka evuton’wini, kutani hi kuma ntsako lowu engetelekeke.
Ku Hlangavetana Ni Swilaveko-nkulu Swa Vutomi
4. I yini leswi Solomoni a swi kambisiseke ni ku bula ha swona eka Eklesiasta?
4 Solomoni u wu kambisise swinene ‘ntirho wa vana va vanhu.’ “Nḍi nyiketile mbilu ya mina e ku lav̌a ni ku lav̌isisa hi v̌utlhari e ŝilo hikwaŝo le’ŝi endliwaka e hansi ka tilo.” Loko a vulavula hi “ntiro” entiyisweni Solomoni a a nga vulavuli hi xintirhwana xo karhi kumbe ntirho wo karhi, kambe, ku ri na sweswo, a a vula hinkwaswo leswi vavanuna ni vavasati va swi endlaka evuton’wini bya vona hinkwabyo. (Eklesiasta 1:13) A hi kambisiseni swin’wana swa swivilelo leswikulu, kumbe mintirho, kutani hi swi ringanisa ni mintirho ya hina ni swilo leswi hi swi rhangisaka evuton’wini.
5. Hi yihi mintirho-nkulu leyi vanhu va yi endlaka?
5 Handle ko kanakana mali hi yona yi rhangaka emahlweni eka swivilelo ni mintirho ya vanhu vo tala. Ku hava ni un’we loyi a nga vulaka hi ku tiyiseka leswaku Solomoni a a nga ri na mhaka na yona mali, ku hambana ni van’wana lava fuweke. U pfumerile leswaku munhu u fanele a va na yona malinyana; ku va ni mali leyi eneleke swi antswa ku tlula ku hanya hi ku pfumala kumbe ku va evuswetini. (Eklesiasta 7:11, 12) Kambe, u nga ha va u swi xiyile leswaku mali, ni nhundzu leyi yi yi xavaka, swi nga hundzuka nchumu lowukulu evuton’wini—eka xisiwana ni le ka van’wankumi.
6. Hi nga dyondza yini malunghana ni mali eka xin’wana xa swifaniso swa Yesu na hi ku ya hi ntokoto wa Solomoni?
6 Tsundzuka xifaniso xa Yesu lexi vulavulaka hi wanuna la fuweke, loyi hikwalaho ko ka a nga eneriseki, a a tirhela ku kuma leswi engetelekeke. Kambe Xikwembu xi n’wi teke a ri xihunguki. Hikwalaho ka yini? Hikuva ‘vutomi bya hina a byi titsheganga hi swilo leswi hi nga na swona.’ (Luka 12:15-21) Ntokoto wa Solomoni—lowu kumbexana wu tlulaka wa hina—wu tiyisekisa marito ya Yesu. Hlaya nhlamuselo leyi nga eka Eklesiasta 2:4-9. Nkarhi wun’wana Solomoni u tikarhatile leswaku a kuma rifuwo. U ake tiyindlu ni mintanga ya xiyimo xa le henhla. A a swi kota ku kuma vavasati vo saseka. Xana rifuwo ni leswi a ri n’wi pfuna leswaku a va na swona, swi swi kotile ku n’wi tisela ku eneriseka ka xiviri, a titwa a endle ntirho lowunene, ni ku va ni xikongomelo evuton’wini? U hlamule hi ku kongoma a ku: “Loko nḍi langutisisa mitiro hikwayo leyi mav̌oko ya mina ma yi endleke, nḍi hlaya ku karateka loku nḍi tikarateke ha kona loko nḍi yi tira, kutani nḍi v̌ona leŝaku hikwaŝo i v̌uhav̌a ni ku lanḍa mheho, a ri kona binḍu e hansi ka dyambu.”—Eklesiasta 2:11; 4:8.
7. (a) Xana ntokoto wu komba yini malunghana ni nkoka wa mali? (b) I yini leswi wena hi wexe u swi voneke leswi seketelaka makumu lawa Solomoni a ma fikeleleke?
7 Sweswo i mhaka ya xiviri, ntiyiso lowu vo tala va hlanganeke na wona evuton’wini. Hi boheka ku pfumela leswaku ku va ni mali yo tala ntsena, a ku swi tlhantlhi hinkwaswo swiphiqo. Ku nga swi tlhantlha swin’wana, tanihi ku endla leswaku swakudya ni swiambalo swi kumeka hi ku olova. Kambe munhu u ambala muxaka wo karhi wa swiambalo hi nkarhi wo karhi, naswona u dya mpimo wo karhi ntsena wa swakudya ni swakunwa. Naswona u tshame u hlaya hi ta vanhu lava fuweke, lava vutomi bya vona byi onhiwaka hi ku dlaya vukati, ku tirhisiwa loko biha ka xihoko ni swidzidzirisi ni ku holova ni maxaka ya vona. N’watimiliyoni J. P. Getty, u te: “Kahle-kahle mali a yi na vuxaka ni ntsako. Kumbexana yi na vuxaka ni nhlomulo.” Hilaha ku twalaka, Solomoni u fanise ku rhandza silivhere ni vuhava. Ringanisa mhaka yoleyo ni leswi Solomoni a swi vulaka: “V̌urongo bya munhu l’a tiraka bya nanḍiha, hambi a dya ngopfu, hambi a dya ŝiṭanana; kambe ku šura ka mufuwi a ku ṅwi nyiki v̌urongo.”—Eklesiasta 5:10-12.
8. Hi xihi xivangelo xo ka ku nga hundzeletiwi ntikelo wa mali?
8 Nakambe ku va ni mali ni nhundzu yo tala a swi ku tisi ku eneriseka hi vumundzuku. Loko a wo va ni mali ni nhundzu yo tala, kumbexana a wu ta va u tiengetelele mivilelo hi ku ringeta ku yi sirhelela, naswona u tama u nga swi tivi leswi siku leri tlhandlamaka ri nga ta ku tisela swona. Xana swi nga endleka u lahlekeriwa hi yona hinkwayo, swin’we ni vutomi bya wena? (Eklesiasta 5:13-17; 9:11, 12) Lokoswiritano, a swi fanelanga swi hi tikela ku vona xivangelo xa leswaku vutomi bya hina, kumbe ntirho wa hina, swi fanele swi va ni xikongomelo ni ntikelo ku tlula mali ni nhundzu.
Ndyangu, Ndhuma Ni Vulawuri
9. Hikwalaho ka yini swi fanerile leswaku vutomi bya ndyangu byi boxiwa eka nkambisiso wa Solomoni?
9 Nkambisiso wa Solomoni hi vutomi a wu katsa mhaka ya ku tikarhatela ndyangu. Bibele yi kandziyisa vutomi bya ndyangu, leswi katsaka ntsako, ku va ni vana ni ku va kurisa. (Genesa 2:22-24; Pisalema 127:3-5; Swivuriso 5:15, 18-20; 6:20; Marka 10:6-9; Vaefesa 5:22-33) Kambe, xana wolowo hi wona nchumu lowukulu lowu wu faneleke wu languteriwa evuton’wini? Swi tikomba onge vo tala va anakanya tano, tanihi leswi mindhavuko ya vona yi khutazaka vukati, ku va ni vana ni ku khathalela maxaka. Kambe Eklesiasta 6:3 yi kombisa leswaku hambi wo va ni vana vo ringana dzana, a hi xona xilotlelo xo eneriseka evuton’wini. Anakanya leswaku i vatswari vangani lava tikarhateke swinene hikwalaho ka vana va vona, leswaku va ta kota ku va endlela masungulo lamanene ni ku endla vutomi byi olova. Hambileswi sweswo ku nga mhaka leyi tolovelekeke, entiyisweni Muvumbi wa hina a a nga vuli swona leswaku xikongomelo-nkulu xa vukona bya hina i ku tswala vana ntsena, hilaha swiharhi swi endlaka hakona hi ntumbuluko, leswaku tinxaka ta swona ti ya emahlweni.
10. Hikwalaho ka yini ku tikarhatela ndyangu hi ndlela leyi hundzeletiweke ku nga hundzukaka vuhava?
10 Hilaha ku twisisekaka, Solomoni u boxe ntiyiso wo karhi malunghana ni vutomi bya ndyangu. Hi xikombiso, wanuna a nga ha tikarhatela ku wundla vana ni vatukulu va yena. Kambe, xana va ta tlhariha? Kumbe, xana va ta va swiphukuphuku hikwalaho ka swilo leswi a tikarhateleke ku va hlengeletela swona? Loko va va swona, vona “v̌uhav̌a, [n]i khombo le’rikulu” leri nga vaka rona!—Eklesiasta 2:18-21; 1 Tihosi 12:8; 2 Tikronika 12:1-4, 9.
11, 12. (a) Hi swihi swilo leswi van’wana va tikarhatelaka swona evuton’wini? (b) Hikwalaho ka yini ku nga ha vuriwaka leswaku ku lwela ndhuma i “ku lanḍa mheho”?
11 Hi hala tlhelo, vo tala va bakanyele vutomi bya ndyangu lebyi tolovelekeke etlhelo, hikwalaho ko lwela ku kuma ndhuma kumbe matimba yo lawula van’wana. Lexi xi nga ha va xihoxo lexi tolovelekeke eka vavanuna. Xana u tshama u swi vona leswi eka lava u dyondzaka na vona xikolo, vatirhi-kuloni, kumbe vaakelani va wena? Vo tala va lwela swinene ku xiyiwa, va ri vanhu va nkoka kumbe leswaku va lawula van’wana. Kambe, entiyisweni, leswi i swa nkoka ku fikela kwihi?
12 Anakanya hi ndlela leyi van’wana va tikarhataka ha yona leswaku va va ni ndhuma, ku nga ha va hi mpimo lowutsongo kumbe lowukulu. Leswi ha swi vona exikolweni, eka vaakelani va hina ni le ka mintlawa ya vanhu vo hambana-hambana. Nakambe leswi swi andze swinene eka lava lavaka ku va ni ndhuma eka swa vutshila, eka swa vuhungasi ni le ka tipolitiki. Kambe, xana wolawo a hi matshalatshala ya hava ke? Hi laha ku faneleke Solomoni u swi vitane “ku lanḍa mheho.” (Eklesiasta 4:4) Hambiloko muntshwa o va ni ndhuma entlaweni wo karhi wa vanhu, eka xipano xa mintlango, kumbe eka ntlawa wa swa vuyimbeleri—kumbe wanuna kumbe wansati wo karhi a va ni ndhuma eka khampani yo karhi kumbe evanhwini—i vangani lava entiyisweni va swi tivaka? Xana vanhu vo tala eka tlhelo lerin’wana ra xirhendzevutana xa misava (kumbe hambi ku ri lava tshamaka etikweni leri a tshamaka eka rona) va swi tiva leswaku ku ni munhu wo tano ke? Kumbe, xana va hambeta va hanya, handle ko xiya ndhumanyana leyi a nga na yona? Naswona ku nga ha vuriwa leswi fanaka hi matimba kumbe vulawuri lebyi munhu wo karhi a nga ha vaka na byona entirhweni, edorobeni, kumbe exikarhi ka ntlawa wo karhi wa vanhu.
13. (a) Eklesiasta 9:4, 5 yi hi pfuna njhani leswaku hi va ni langutelo leri ringaniseriweke malunghana ni ku lwela ndhuma ni matimba yo lawula? (b) Hi wihi ntiyiso lowu hi faneleke hi langutana na wona loko ku ri leswaku vutomi lebyi byo va na sweswi ntsena? (Vona nhlamuselo ya le hansi.)
13 Xana xikhundlha xexo kumbe vulawuri byebyo byi helela kwihi hi ku famba ka nkarhi? Tanihi leswi xitukulwana xin’wana xi hundzaka kutani ku landzela xin’wana, vanhu lava nga ni swikhundlha kumbe matimba va fa va tlhela va rivariwa. Sweswo swi tano ni hi vaaki, swiyimbeleri, ni van’wavutshila van’wana, vahundzuluxi va ntshamisano wa vanhu, sweswo-sweswo, hilaha swi endlekaka hakona hi van’watipolitiki vo tala ni varhangeri va mavuthu. Eka lava veke ni mintirho yoleyo, xana i vanhu vangani lava u va tivaka, lava hanyeke emalembeni lama nga exikarhi ka 1700 na 1800? Solomoni u kambisise mhaka leyi hilaha ku faneleke, a ku: “Mbyana le’yi hanyaka yi tlula nghala le’yi feke. Hikuv̌a la’v̌a hanyaka v̌a ŝi tiv̌a leŝaku v̌a ta fa, kambe v̌afi a v̌a tiv̌i ntšhumu, . . . ku ṭunḍušiwa ka v̌ona ku riv̌ariwile.” (Eklesiasta 9:4, 5) Kutani loko vutomi lebyi byi ri na sweswi ntsena, entiyisweni ku lwela ku va ni ndhuma kumbe matimba hakunene i swa hava.a
Mhaka Ya Nkoka Ni Vutihlamuleri Bya Hina
14. Ha yini buku ya Eklesiasta yi fanele yi hi pfuna ha un’we-un’we?
14 Solomoni a nga yi boxanga mintirho, swikongomelo ni mintsako yo tala leyi vanhu va hanyelaka yona. Kambe leswi a swi tsaleke swi ringene. Ndlela leyi hi kambisiseke buku leyi ha yona a yi fanelanga yi hi chavisa kumbe hi va ni langutelo leri hoxeke, hikuva hi vurhonwana hi kambisise buku ya Bibele leyi Yehovha Xikwembu a yi huhuteleke leswaku yi hi pfuna. Yi nga pfuna un’wana ni un’wana wa hina leswaku a va ni langutelo lerinene hi vutomi ni leswi hi tikarhatelaka swona. (Eklesiasta 7:2; 2 Timotiya 3:16, 17) Leswi swi tano ngopfu-ngopfu hi ku ya hi makumu lawa Yehovha a pfuneke Solomoni leswaku a ma fikelela.
15, 16. (a) A ri ri rihi langutelo ra Solomoni malunghana ni ku tiphina hi vutomi? (b) Hi yihi yinhla leyi faneleke leyi Solomoni a vuleke leswaku i ya nkoka loko munhu a tiphina hi vutomi?
15 Yinhla yin’wana leyi Solomoni a yi boxeke hi ku phindha-phindha i ya leswaku malandza ya Xikwembu xa ntiyiso ma fanele ma tsaka hi mintirho leyi ma yi endlelaka xona. “Hikwalaho nḍa ŝi tiv̌a leŝaku a ku na v̌unene ka v̌ona, loko ku nga ri ku tiṭakela ni ku tiendlela v̌unene e ku hanyeni ka v̌ona. Ni leŝaku loko munhu a dya, a nwa, a ṭakela ntiro hikwawo wa ku tikarata ka yena, na ŝona i ku nyika ka Šikwembu.” (Eklesiasta 2:24; 3:12, 13; 5:18; 8:15) Xiya leswaku Solomoni a a nga kuceteri vanhu ku endla mikhuvo leyi nga ni huwa; kumbe ku amukela langutelo ra leswaku ‘A hi dyeni, hi nwa, hi nghenela vukati, hikuva mundzuku hi ta fa.’ (1 Vakorinto 15:14, 32-34) A a vula leswaku hi fanele hi tiphina hi swilo leswi tsakisaka leswi tolovelekeke, swo tanihi ku dya ni ku nwa, hi ri karhi ‘hi endla leswinene evuton’wini bya hina.’ Handle ko kanakana sweswo swi hi susumetela ku yisa nyingiso eka ku endla ku rhandza ka Muvumbi, loyi a nga yena a tivaka leswi nga swinene.—Pisalema 25:8; Eklesiasta 9:1; Marka 10:17, 18; Varhoma 12:2.
16 Solomoni u tsarile: “Famba, u dya ŝakudya ŝa wena hi ku ṭaka, u nwa vinyo ya wena hi mbilu le’yi tiṭakelaka; hikuv̌a Šikwembu ši ṭakisiwile hi mitiro ya wena.” (Eklesiasta 9:7-9) Ina, wanuna kumbe wansati loyi hakunene a nga ni vutomi lebyi fuweke ni lebyi humelelaka wa gingiriteka emintirhweni leyi tsakisaka Yehovha. Sweswo swi lava leswaku hi n’wi anakanya nkarhi hinkwawo. Wa nga vona ndlela leyi langutelo leri ri hambaneke ha yona ni leri vunyingi bya vanhu byi nga na rona, lava langutaka vutomi hi ku ya hi mianakanyo ya vanhu!
17, 18. (a) Xana vanhu van’wana va ti tekisa ku yini timhaka ta vutomi? (b) Hi byihi vuyelo lebyi hi faneleke hi byi tsundzuka nkarhi na nkarhi?
17 Hambileswi vukhongeri byin’wana byi dyondzisaka hi vutomi bya le ndzhaku ka rifu, vanhu vo tala va pfumela leswaku vutomi lebyi hi byona ntsena lebyi va nga tiyisekaka ha byona. Kumbexana u tshama u va vona va endla hilaha Solomoni a hlamuseleke hakona: “Kutani, hikuv̌a ku av̌anyisa lo’ku av̌anyisaka mitiro hikwayo le’yo homboloka ku nga hatlisi ku humelela, hikwalaho-ke timbilu ta v̌ana v̌a v̌anhu ti teleke ku nav̌ela ku endla ŝo biha.” (Eklesiasta 8:11) Hambi ku ri lava nga tinghenisiki eka swiendlo leswo biha va kombisa leswaku va karhateka swinene hi swilo swa nkarhi wa sweswi. I xivangelo xin’wana lexi endlaka leswaku mali, nhundzu, ndhuma, vulawuri ehenhla ka van’wana, ndyangu, kumbe riganyo swi vonaka swi ri swa nkoka hi ndlela leyi hundzeletiweke eka vona. Hambiswiritano, Solomoni a nga gimetanga mhaka leyi hi ku vula sweswo ntsena. U ngeterile: “Kambe, hambi mudyohi a nga endla ŝo biha e ka dzana, a anḍeriwa masiku, hambi ŝi ri tano, nḍa ŝi tiv̌a leŝaku la’v̌a tšhav̌aka Šikwembu v̌a ta endleriwa ŝinene, na v̌ona, la’v̌a tšhav̌aka e mahlweni ka mombo wa šona. Lo’wo biha a nga ka a nga endleriwi ŝinene, kambe a nga ka a nga anḍeriwi masiku. O ta fana ni nḍuti, hikuv̌a a nga tšhav̌anga mahlweni ka mombo [w]a Šikwembu.” (Eklesiasta 8:12, 13) Entiyisweni, Solomoni a a tiyiseka leswaku swi nga hi fambela kahle loko ho ‘chava Xikwembu xa ntiyiso.’ Hi ndlela yihi ke? Nhlamulo hi nga yi kuma eka ku ringanisa loku a ku endleke. Yehovha a nga swi kota ku ‘andzisa masiku ya hina.’
18 Lava va ha riki vatsongo, va fanele ngopfu-ngopfu va anakanyisisa swinene hi ntiyiso lowu tiyeke wa leswaku swi ta va fambela kahle loko va chava Xikwembu. Hilaha u nga ha vaka u tshame u swi vona hakona hi wexe, xitsutsumi lexi tsutsumaka hi rivilo lerikulu xi nga ha wa kutani xi tsandzeka ku humelela emphikizanweni. Mavuthu ya nyimpi lama nga ni matimba ma nga ha hluriwa. N’wamabindzu wo tlhariha a nga ha tikuma a ri evuswetini. Ku ni swilo swo tala leswi hi nga tiyisekiki ha swona leswi endlaka vumundzuku byi nga vhumbeki. Kambe u nga tiyiseka hilaha ku heleleke hi leswi: Ndlela ya vutlhari ni leyi nga yona i ku tiphina hi vutomi u ri karhi u endla leswinene hi ku ya hi milawu ya Xikwembu ya mahanyelo na hi ku ya hi ku rhandza ka xona. (Eklesiasta 9:11) Leswi swi katsa ku dyondza leswi ku rhandza ka Xikwembu ku nga swona eBibeleni, munhu a nyiketela vutomi bya yena eka xona, kutani a va Mukreste la khuvuriweke.—Matewu 28:19, 20.
19. Vantshwa va nga byi tirhisa njhani vutomi bya vona, kambe hi yihi ndlela ya vutlhari?
19 Muvumbi a nge va sindzisi vantshwa kumbe vanhu van’wana leswaku va landzela nkongomiso wakwe. Va nga ha tipeta edyondzweni, kumbexana va va swichudeni swa tibuku to tala leti nyikaka vutlhari bya vanhu, vutomi bya vona hinkwabyo. Leswi hi ku famba ka nkarhi swi ta karharisa nyama. Kumbe va nga ha kongomisiwa hi mbilu ya vumunhu leyi nga hetisekangiki, kumbe va endla leswi tsakisaka mahlo ya vona. Handle ko kanakana, sweswo swi ta vanga ku karhateka, naswona ku hanya vutomi eku heteleleni ku ta va vuhava. (Eklesiasta 11:9–12:12; 1 Yohane 2:15-17) Kutani Solomoni u endla xikombelo eka vantshwa—xikombelo lexi hi faneleke hi xi tekela enhlokweni swinene, ku nga khathariseki vukhale bya hina: “Anakanya Muv̌umbi wa wena hi masiku ya vuntŝha bya wena, ku nga si ta masiku ya khombo, ku nga si fika ni malembe lawa u nga ta v̌ula ha wona, u ku: A nḍa ha ṭakisiwi ha wona.”—Eklesiasta 12:1.
20. Hi rihi langutelo leri ringaniseriweke malunghana ni rungula leri nga eka Eklesiasta?
20 Kutani ke, hi fanele hi fikelela makumu wahi? Ee, ku vuriwa yini hi makumu lawa Solomoni a ma fikeleleke? U yi vonile, a vuya a yi kambisisa, “mitiro hikwayo le’yi endliwaka e hansi ka dyambu, kutani, v̌onani, hikwaŝo i v̌uhav̌a, ni ku karateka ka moya.” (Eklesiasta 1:14) Ebukwini ya Eklesiasta a hi kumi marito ya wanuna loyi a kombisaka ku pfumala ntshembo, kumbe loyi a nga tsakangiki ni la nga enerisekangiki. I xiphemu xa Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke naswona hi fanele hi ri kambisisa.
21, 22. (a) Hi swihi swivumbeko swa vutomi leswi Solomoni a swi kombiseke? (b) Hi wahi makumu ya vutlhari lawa a ma fikeleleke? (c) Xana ku kambisisa marito ya Eklesiasta swi ku khumbe njhani?
21 Solomoni u kambisise ku xaniseka ka munhu, maxangu ni ku navela ka yena. U hlamusele hilaha hi ntolovelo swilo swi cincaka hakona, vuyelo lebyi hetaka matimba ni lebyi nga pfuniki nchumu lebyi vanhu vo tala va vaka na byona. U kombise ntiyiso malunghana ni ku nga hetiseki ka munhu ni rifu leri vangiwaka hi xidyoho. Naswona u tirhise vutivi lebyi nyikiwaka hi Xikwembu malunghana ni xiyimo xa vafi ni ntshembo wa vutomi byihi na byihi enkarhini lowu taka. Hinkwaswo leswi swi kambisisiwe hi wanuna loyi a a engeteriwe vutlhari hi Xikwembu, ina, un’wana wa vavanuna lava vo tlhariha swinene lava tshameke va hanya. Kutani makumu lawa a ma fikeleleke ma katsiwile eMatsalweni yo Kwetsima leswaku ku pfuneka hinkwavo lava va lavaka vutomi lebyi nga ni xikongomelo. Xana a hi fanelanga hi pfumela?
22 “A hi yingiseni makumu ya timhaka hinkwato: Tšhav̌a Šikwembu, u hlayisa milawu ya šona, hikuv̌a hi yona fanelo hikwayo ya munhu; hikuv̌a Šikwembu ša ha ta yisa mitiro hikwayo e ku av̌anyiseni ni le’ŝi fihliweke hikwaŝo, hambi ŝi ri le’ŝo biha, hambi ŝi ri le’ŝo saseka.”—Eklesiasta 12:13, 14.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a The Watchtower yi tshame yi nyikela nhlamuselo leyi ya vutlhari: “A hi fanelanga hi tlangisa vutomi lebyi eka swilo leswi swa hava . . . Loko vutomi lebyi byi ri na sweswi ntsena, ku hava lexi nga xa nkoka. Vutomi lebyi byi fana ni bolo leyi hoxiwaka empfhukeni leyi hi ku hatlisa yi tlhelaka yi wela ehansi. I ndzhuti lowu hundzaka hi ku hatlisa, xiluva lexi vunaka, tluka ra byanyi leri tsemiwaka naswona hi ku hatlisa ri vuna. . . . Hi ku ya hi mpimo wa ku hanya hilaha ku nga heriki, ku leha ka vutomi bya hina ko fana ni thonsi leri nga pfuniki nchumu. Hi ku famba ka nkarhi, a byi endli hambi ku ri thonsi rinene. Hakunene [Solomoni] u vula ntiyiso loko a kambisisa leswi vanhu vo tala va tikarhatelaka swona evuton’wini ni mintirho ya vona kutani a vula leswaku i vuhava. Hi fa hi ku hatlisa, swi fana ni loko hi nga kalanga hi va kona, hi van’wana va lava va magidi ya timiliyoni lava tswariwaka va tlhela va fa, laha ku vaka ni vanhu vatsongo ntsena lava tivaka leswaku hi tshame hi va kona. Langutelo leri a hi ra vuhunguki kumbe ra ku pfumala ntshembo kumbe ro huma endleleni. I ntiyiso, i mhaka ya xiviri leyi ku faneleke ku langutaniwa na yona, i langutelo leri twisisekaka loko ku ri leswaku vutomi byo va na sweswi ntsena.”—August 1, 1957, tluka 472.
Wa Tsundzuka Xana?
◻ Xana nhundzu yi fanele yi va ya nkoka ku fikela kwihi evuton’wini bya wena?
◻ Hikwalaho ka yini hi nga fanelanga hi yi kandziyisa ku tlula mpimo mhaka ya ndyangu, ku lwela ndhuma kumbe ku va ni matimba ehenhla ka van’wana?
◻ Hi rihi langutelo ra Xikwembu malunghana ni ku tiphina hi vutomi leri Solomoni a ri khutazeke?
◻ Xana u pfuneke njhani hi ku kambisisa buku ya Eklesiasta?
[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]
Mali ni nhundzu a hi minkarhi hinkwayo swi tisaka ku eneriseka
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Vantshwa va fanele va tiyiseka leswaku swi ta va fambela kahle loko va chava Xikwembu