Tivonele Leswaku U Nga Vi Ni Langutelo Ro Biha Hi Van’wana

MUEVHANGELI la dumeke wa le ka thelevhixini u sole muchumayeri-kulobye hikwalaho ka leswi a endleke vuoswi. Hambiswiritano, ku nga si hela lembe muevhangeli la hehleke u kumiwe a ri ni nghwavava.

Emhakeni yin’wana, mfumo lowu wa misava wu rhumele vayimeri leswaku va tisa ntlawa lowu lwaka leswaku va ta burisana na wona hi ku rhula. Hi nkarhi lowu fanaka, tiko rolero ri rhumele matlhari ya rona swi nga tiviwi eka matiko mambe leswaku ma ya xavisiwa ri ta kuma magidi ya timiliyoni ta tirhandi hikwalaho ka matlhari wolawo.

Tanihi leswi vukanganyisi lebyi byo nyenyetsa byi hangalakeke, xana ku kona ku tivutisa ka leswaku ku kanakana ku sive ku tshembana hi mpimo lowukulu? Eka vo tala, ku kanakana langutelo ra van’wana ku ve ntolovelo.

Tanihi Vakreste hi fanele hi tivonela ku nga pfumeleli malangutelo yo tano leswaku ma khumba vuxaka bya hina ni vapfumeri-kulobye lava tshembekaka. Hambileswi Yesu Kreste a hi khutazeke ku “tlharih[a] ku kota tinyoka” loko hi ri exikarhi ka valala va hina, a a nga vuli swona leswaku hi fanele hi ehleketelela valandzeri va yena va ntiyiso. (Matewu 10:16) Kutani ke, hi wahi makhombo yo va ni langutelo ro biha hi van’wana? Hi le ka yini laha hi faneleke hi va ni vukheta swinene leswaku hi papalata mimboyamelo yo tano? Naswona xana hi nga byi hlayisa njhani vuxaka bya hina bya risima ni Vakreste-kulobye?

Dyondzo Ya Nkarhi Lowu Hundzeke

Ku va ni langutelo ro biha hi van’wana handle ka xivangelo lexi twalaka swa fana ni ku va avanyisa. Swa fana ni loko hi hatlisela ku endla makumu ya leswaku marito kumbe swiendlo swa vona ko va vuxisi ntsena byo tumbeta swo karhi swo homboloka ni mavondzo. Hakanyingi xiphiqo xi vangiwa hi langutelo leri hoxeke ra timhaka, hilaha swi nga voniwaka hakona emhakeni ya Bibele leyi kumekaka eka Yoxuwa ndzima 22.

Vaisrayele a va ha ku heta ku hlula ka vona ka le Tikweni leri Tshembisiweke naswona a va ha ku kuma tindhawu hi ku ya hi tinyimba ta vona. Nyimba ya Ruveni na Gadi ni hafu ya nyimba ya Manase ti ake altari “le’yikulu ŝinene” eribuweni ra Nambu wa Yordani. Tinyimba letin’wana ti ehlekete hi ndlela leyi hoxeke ti vona onge lexi a ku ri xiendlo xa vugwinehi. A ku vuriwa leswaku tinyimba letinharhu a ti ta tirhisa muako lowu lowukulu leswaku ti endla magandzelo ematshan’weni yo ya etendeni ra minhlangano le Xilo, ku nga ndhawu leyi hlawuriweke ya vugandzeri. Hi ku hatlisa, tinyimba leti hehlaka ti endle malunghiselelo yo lwa nyimpi.—Yoxuwa 22:10-12.

Lexi tsakisaka hileswaku va burisane ni vamakwavo va vona va Vaisrayele hi ku rhuma varhumiwa lava tirhelaka tiko va rhangeriwe hi Finiyasi. Loko va twa swihehlo swa ku nga tshembeki, ku xandzuka ni ku gwinehela Yehovha, tinyimba leti ku vuriwaka leswaku ti dyohile, ti xi hlamuserile xivangelo xa tona xo aka altari leyi leyikulu. Ematshan’weni yo va altari ya magandzelo, a yi ta “v̌a mboni” eka vun’we bya tinyimba ta Israyele eku gandzeleni ka Yehovha. (Yoxuwa 22:26, 27) Varhumiwa va tlhelele ekaya va enerisekile hi leswaku a ku ri hava lexi a xi hoxile hi vamakwavo va vona. Xisweswo nyimpi ya xin’wana-manana ni ku halatiwa ka ngati loku chavisaka ku siveriwile.

Mawaku dyondzo yonghasi eka hina ya ku nga hatliseli ku va ni langutelo ro biha hi van’wana! Hakanyingi leswi tikombaka swi ri ntiyiso loko ku langutiwa kunene swi kumiwa swi hambane swinene loko swi kambisisiwa hi vukheta. Leswi swa humelela eka swiyimo swo tala swa vutomi bya Mukreste.

Langutelo Ra Hina Hi Vakulu

Loko va hetisisa vutihlamuleri bya vona ‘byo risa vandlha ra Xikwembu,’ minkarhi yin’wana vakulu va vona swi fanerile ku laya vanhu vo hambana-hambana evandlheni. (Mintirho 20:28) Hi xikombiso, xana hi angula njhani loko nkulu a vulavula na hina mayelana ni vana va hina hi timhaka to tanihi vanghana vo biha kumbe mahanyelo lama nga fanelangiki ni un’wana wa rimbewu leri hambaneke? Xana hi ehleketa leswaku u ni langutelo leri tumbeleke ivi hi tibyela leswaku, ‘A nga wu tsakeli nikatsongo ndyangu wa ka hina’? Loko hi pfumelela minsusumeto yo tano yi hi kucetela, hi ta tisola endzhaku ka nkarhi. Vuhlayiseki bya vumoya bya vana va hina byi nga ha va byi ri ekhombyeni, naswona hi fanele hi tlangela ndzayo leyi pfunaka ya Matsalwa.—Swivuriso 12:15.

Loko nkulu wa le vandlheni a hi nyika ndzayo, a hi fanelanga hi anakanya leswaku u tumbete langutelo ro karhi. Ematshan’weni ya sweswo, a hi tivutiseni loko ku ri ni ndlela leyi hi nga pfunekaka ha yona eka ndzayo ya yena leyi sekeriweke eBibeleni. Muapostola Pawulo u tsarile: “Hikuva ku laya hinkwako, ku vonaka ku ri loku vavisaka enkarhinyana wolowo, loku nga tsakisiki, kambe endzhaku, ku veka mihandzu ya ku rhula ya vutomi lebyo lulama, eka lava va dyondzisiweke hi kona.” (Vaheveru 12:11) Kutani a hi nkhenseni swinene ni ku anakanya hi vukheta loko ku ri ni timhaka. Tsundzuka leswaku hakanyingi swa va tikela vakulu ku hi nyika ndzayo tanihi leswi na hina swi hi tikelaka ku yi amukela.

Ndlela Leyi U Titwaka Ha Yona Hi Vatswari

Loko va langutane ni swipimelo swo karhi leswi vekiweke hi vatswari, vantshwa van’wana va kanakana langutelo ra vatswari va vona. Vantshwa van’wana va nga ha ku: ‘Ha yini vatswari va mina va endla milawu yo tarisa leswi? Va fanele va nga swi lavi leswaku ndzi tiphina hi vutomi.’ Hambiswiritano, ematshan’weni yo gimeta hi sweswo, vantshwa va fanele va kambisisa xiyimo hi vukheta.

Vatswari va hete malembe yo tala va khathalela vana va vona. Leswi va swi endle hi ku tinyiketela va titsona swilo leswi vonakaka ni swin’wana. Xana xi kona xivangelo xo gimeta hi ku vula leswaku sweswi va tiyimisele ku endla vutomi bya vana va vona va kondlo-a-ndzi-dyi byi nga tsakisi? Xana a swi twali ku ehleketa leswaku rirhandzu ri susumetela vatswari lava leswaku va sirheleta vana va vona ni ku va khathalela? Xana rirhandzu rolero ri nge va susumeteli ku veka swipimelo swo karhi eka vana va vona, lava sweswi va langutanaka ni mintlhontlho leyintshwa evuton’wini? Wa nga vona ndlela leyi swi nga ta va swi ri tihanyi ni ku pfumala ku nkhensa ha yona ku va ni langutelo ro biha hi vatswari lava nga ni rirhandzu!—Vaefesa 6:1-3.

Langutelo Ra Hina Hi Vakreste-kulorhi

Vo tala va ni mboyamelo wo va ni xihlawu-hlawu eka van’wana ni ku va teka tanihi vanhu va muxaka wo karhi. Ku vuriwa yini hiloko hina hi hexe hi tshame hi va ni langutelo ro tano naswona hi nga va tshembi vanhu vo karhi? Xana hi nga kuceteriwa hi misava emhakeni leyi?

Hi xikombiso, a hi nge un’wana wa vamakwerhu va moya u ni kaya lerinene ni movha wo durha. Xana hi ngo na swi pfuketana hi gimeta hi ku vula leswaku i munhu la rhandzaka swilo leswi vonakaka loyi a nga rhangisiki swilaveko swa Mfumo evuton’wini? Vakreste van’wana va nga ha swi kota ku kuma swilo leswinene, kambe sweswo a swi vuli swona leswaku va ni langutelo ro biha kumbe a va ‘rhangisi ku tilavela mfumo.’ Va nga ha va va khomekile hi mintirho ya moya, hi malwandla va tirhisa rifuwo ra vona ra swilo leswi vonakaka leswaku va yisa swilaveko swa Mfumo emahlweni, kumbexana hi ku tiyimisela.—Matewu 6:1-4, 33.

Vandlha ra Vukreste ra lembe-xidzana ro sungula a ri vumbiwe hi vanhu va mixaka hinkwayo—lava nga ni rifuwo ni swisiwana. (Mintirho 17:34; 1 Timotiya 2:3, 4; 6:17; Yakobo 2:5) Xikwembu a xi ringanisi vanhu hi ku ya hi xiyimo xa vona xa timali, na hina a hi fanelanga hi endla tano. Hi fanele hi rhandza vapfumeri-kulorhi lava kamberiweke ni lava tshembekaka, ‘lava nga yiki hi nghohe.’—1 Timotiya 5:21.

Emisaveni leyi leyi nga ematimbeni ya Sathana, ku teka vanhu tanihi va muxaka wo karhi ni ku nga tshembi munhu swi kombisiwa hi tindlela to hambana-hambana. Hi xikombiso, munhu a nga ha langutiwa tanihi la nga ni vukarhi kumbe la rhandzaka swilo leswi vonakaka hikwalaho ka ndlela leyi a kuleke ha yona. Hambiswiritano, tanihi Vakreste a hi fanelanga hi tekelela malangutelo yo tano. Nhlengeletano ya Yehovha a hi ndhawu ya xihlawu-hlawu ni mavondzo. Vakreste hinkwavo va ntiyiso va fanele va tekelela Yehovha Xikwembu, loyi a nga riki na “v̌umbabva, hambi ku ri ku ya hi ngohe ya v̌anhu.”—2 Tikronika 19:7; Mintirho 10:34, 35.

Susumetiwa Hi Rirhandzu

Matsalwa ma vula hi ku kongoma leswaku “hinkwavo va dyohile, hikokwalaho ku kwetsima loku a va nyikiwile hi Xikwembu, va ku pfumala.” (Varhoma 3:23) Kutani hi fanele hi languta vagandzeri-kulorhi tanihi lava hi nga ni vun’we na vona eku lweleni ka ku nyikela ntirho lowu amukelekaka eka Yehovha. Loko hi pfumelele mavondzo kumbe minsusumeto yin’wana yo biha leswaku yi khumba vuxaka bya hina ni makwerhu wa moya wa xinuna kumbe wa xisati, a hi khongeleleni mpfuno wa Xikwembu leswaku hi lwisana ni langutelo ro tano leswaku hi nga weli exirimbaneni xa Sathana. (Matewu 6:13) U khorwise Evha leswaku Yehovha a a ri ni langutelo ro biha, a a nga ri na mhaka na vuhlayiseki bya yena, naswona a a n’wi tsona ntshunxeko lowu a wu ta n’wi endla leswaku a tsaka hakunene. (Genesa 3:1-5) Ku va ni langutelo ro biha hi vamakwerhu swi hetisisa swikongomelo swa yena.—2 Vakorinto 2:11; 1 Petro 5:8.

Loko hi kuma leswaku hi ni mboyamelo wo va ni langutelo ro biha hi van’wana, xiya xikombiso xa Yesu Kreste. Hambileswi a ri N’wana la hetisekeke wa Xikwembu, a nga vanga ni langutelo ro biha eka vadyondzisiwa va yena. Ematshan’weni ya sweswo, Yesu u langute leswinene eka vona. Loko vadyondzisiwa va yena va lwela xikhundlha, a nga ehleketanga leswaku va ni langutelo ro biha kutani a va siva hi vaapostola lavantshwa va 12. (Marka 9:34, 35) Hikwalaho ka leswi a va nga hetisekangi, va nga ha va va kuceteriwe hi ndlela yo karhi hi ndhavuko wa Vuyuda bya vugwinehi, lebyi a byi kandziyisa vutikukumuxi ni ku va ni mintlawa. Yesu a a swi tiva leswaku langutelo ra xiviri ra valandzeri va yena a ku ri rirhandzu ro rhandza Yehovha. Hikwalaho ko kombisa rirhandzu ro tano na hikwalaho ko namarhela Yesu, va hakeriwe hi hakelo leyikulu.—Luka 22:28-30.

Loko a hi languta vapfumeri-kulorhi hi ku va ehleketelela, leswi a swi ta fana ni ku languta swilo hi manghilazi lama endlaka swilo swi vonaka swi hoxile. Ku hava lexi nga ta humelela xi ri leswi xi nga xiswona. Hikwalaho a hi languteni hi manghilazi ya rirhandzu. Ku ni vumbhoni byo tala bya leswaku Vakreste-kulorhi lava tshembekaka va hi rhandza naswona va lulameriwe hi nyingiso wa hina wa musa. (1 Vakorinto 13:4-8) Kutani onge hi nga va kombisa rirhandzu rolero ivi hi tivonela ku va ni langutelo ro biha.

[Bokisi leri nga eka tluka 29]

‘Va Hanya Hi Ku Pfumelelana Ni Ku Leteriwa Hi Vukhongeri Bya Vona’

WANSATI un’wana wa le Miami, eFlorida, le U.S.A., u rhumele papila leri landzelaka eka vatsari va maphepha-hungu va kwalaho a ku: “Hi Dec. 10 n’wana wa mina wa jaha u yiveriwe xipaci exikhwameni xa yena emakete wo xavisa nhundzu ya khale. A xi ri ni layisense yakwe yo chayela, khadi ra Social Security ni swin’wana, ku katsa ni $260 [R1215].

“Endzhaku ka loko a vike ta ku lahlekeriwa ka yena eka mufambisi, u vuye ekaya. Nimadyambu u kume riqingho leri humaka eka wansati la vulavulaka Xipaniya, loyi a tirhanaka ni [tinqingho] tanihi muhundzuluxeri wo khomela, u n’wi byele leswaku u kume xipaci xa yena.

“U n’wi nyike adirese ya yena. . . . U n’wi nyike xipaci xa yena, lexi a ku nga tekiwanga nchumu eka xona, ku katsa na $260 [R1215].

“U ri vonile khamba loko ri teka xipaci xa yena ivi n’wananga a ba nkalanga. Khamba ri lahle xipaci ivi ri tsutsuma. Hi nkarhi wolowo a a nga ha n’wi voni n’wana wa mina, kutani u teke xipaci a ya na xona ekaya ivi a ba riqingho.

“Yena ni ndyangu wa yena i Timbhoni ta Yehovha. Entiyisweni va hanya hi ku pfumelelana ni ku leteriwa hi vukhongeri bya vona.”

Timbhoni ta Yehovha a ti kombisi ku tshembeka leswaku ti ta dzunisiwa hi vanhu. (Vaefesa 6:7) Ematshan’weni ya sweswo, ti navela hi mbilu hinkwayo ku tisa ku dzuneka eka Tata wa tona wa le tilweni, Yehovha. (1 Vakorinto 10:31) Rirhandzu ra tona ro rhandza Xikwembu ni vaakelani va tona ri ti susumetela ku huwelela “Evhangeli” ya Mfumo wa Xikwembu. (Matewu 24:14) Hi ku tirhisa Mfumo, Xikwembu xi tshembisa ku hundzula misava yi va paradeyisi yo saseka. Kutani misava a yi nge vi ndhawu leyi sasekeke ntsena kambe ku ta tlhela ku va ni mahanyelo lamanene ngopfu laha ku tshembeka ku nga ta va kona hilaha ku nga heriki.—Vaheveru 13:18; 2 Petro 3:13.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Xana u va languta njhani lava gandzelaka Xikwembu hi ku tshembeka?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

Ku tshembana ni xichavo swi endla Timbhoni ta Yehovha ti va ndyangu wun’we lowu tsakeke