Ku Tumbeta Xihundla Hi Vito Ra Hosi
NHLASELO wa gasi leyi nga ni chefu eTokyo, le Japani, enkwitsini hi March 1995 yi dlaye vanhu va 12, yi vabyisa magidi yo tala naswona yi pfune ku paluxa xihundla. Mpambukwa wa vukhongeri lowu tiviwaka tanihi Aum Shinrikyo (Ntiyiso wa Xiviri) wu hlengelete matlhari ya gasi leyi vuriwaka sarin exihundleni, leswaku wu yi tirhisela ku hetisisa tipakani ta ku tumbeta xihundla.
Endzhakunyana ka n’hweti ku buluka ka bomo ku hlanhle muako wa mfumo le Doroba-nkulu ra Oklahoma, eU.S.A., ivi yi dlaya vanhu va 167. Vumbhoni byi kombise leswaku nhlaselo a wu fambisana hi ndlela yo karhi ni ku tshwukiselana mahlo ka hulumendhe ni mpambukwa wa vukhongeri wa Branch Davidian le Waco, eTexas, loku endlekeke emahlweni ka malembe mambirhi. Enkarhini wolowo swirho swa mpambukwa swa 80 swi file. Ku buluka ka bomo ku tlhele ku paluxa leswi a swi ri xihundla eka vanhu vo tala: Mintlawa yo tala ya vuthu ro pfuneta sweswi yi tirha le United States, leyi yin’wana ya yona yi ehleketeleriwaka ku va yi kunguhata ku pfukela mfumo exihundleni.
Endzhakunyana, loko 1995 ri ya eku heleni, ku kumiwe mintsumbu leyi hisiweke ya vanhu va 16 ekhwatini leri nga ekusuhi ni le Grenoble, eFurwa. A va ri swirho swa Order of the Solar Temple, mpambukwa lowutsongo wa vukhongeri lowu hi October 1994 a wu ri xiphemu xa mahungu nkarhi na nkarhi le Switzerland ni le Canada laha swirho swa wona swa 53 swi tisungeke kumbe ku dlayiwa. Kambe hambi ku ri endzhaku ka khombo leri, mpambukwa lowu wu ye mahlweni wu tirha. Ku fikela namuntlha nsusumeto wa wona ni tipakani ta wona swi tshame swi ri xihundla.
Makhombo Ya Ku Tumbeta Xihundla Xa Vukhongeri
Hikwalaho ka swilo swoleswo leswi humeleleke, xana swa hlamarisa leswi vanhu vo tala va nga yi tshembiki mintlawa ya vukhongeri? Entiyisweni ku hava loyi a ta lava ku seketela nhlengeletano ya le xihundleni—ya vukhongeri kumbe leyi nga riki ya vukhongeri—leyi tirhisaka ku tshembeka ka yena hi ndlela yo biha ni ku n’wi vangela ku landzelela tipakani leti a nga pfumelelaniki na tona. Kambe xana vanhu va nga endla yini leswaku va papalata ku tikuma va katseke eka tinhlengeletano ta le xihundleni leti kanakanisaka?
Handle ko kanakana, munhu wihi na wihi loyi a ehleketaka ku va xirho xa nhlengeletano ya le xihundleni u ta va a endla hi vutlhari loko a kumisisa swikongomelo swa wona swa xiviri. U Fanele a tivonela eka ntshikilelo wa vanghana kumbe vanhu lava a va toloveleke naswona swiboho a swi fanelanga swi sekeriwa eka nyanyuko kambe swi fanele swi sekeriwa eka mintiyiso. Tsundzuka, swi nga ha endleka ku va munhu yoloye a ri yexe—ku nga ri van’wana—loyi a nga ta xaniseka hi vuyelo byihi na byihi.
Ku landzelela misinya ya milawu ya Bibele i endlelo leri tiyeke ro papalata mintlawa leyi nga ni khombo leyi minsusumeto ya yona yi nga xiximekiki. (Esaya 30:21) Leswi swi katsa ku va ni vukala-tlhelo eka tipolitiki, ku kombisa rirhandzu eka van’wana, hambi ku ri eka valala, ku papalata “mintirho ya . . . nyama,” ni ku hlakulela mihandzu ya moya wa Xikwembu. Ku tlula kwalaho, Vakreste va ntiyiso a va fanelanga va va xiphemu xa misava, tanihi leswi Yesu a a nga ri xiphemu xa misava, naswona ntila lowu wu sivela ku hlanganyela etinhlengeletan’wini ta xihundla ta misava.—Vagalatiya 5:19-23; Yohane 17:14, 16; 18:36; Varhoma 12:17-21; Yakobo 4:4.
Timbhoni ta Yehovha i swichudeni leswi gingiritekaka swa Bibele, ti teka vukhongeri bya tona byi ri bya nkoka naswona ti ringeta ku hanya hi ku pfumelelana na byona erivaleni. Ta tiviwa swinene emisaveni hinkwayo tanihi ntlawa wa vukhongeri lowu ‘lavaka ku rhula ni ku ku landzelela.’ (1 Petro 3:11) Buku ya tona leyi nge Timbhoni Ta Yehovha I Vahuweleri Va Mfumo Wa Xikwembu yi swi veka kahle loko yi ku: “Timbhoni ta Yehovha a hi nhlengeletano ya le xihundleni. Tidyondzo ta tona leti sekeriweke eBibeleni ti hlamuseriwa hi ku helela etibukwini leti kumekaka eka un’wana ni un’wana. Tlhandla-kambirhi, ti endla matshalatshala yo hlawuleka ya ku rhamba vanhu leswaku va ta eminhlanganweni va ta vona ni ku twa leswi humelelaka.”
Vukhongeri bya ntiyiso a byi tirhisi xihundla nikatsongo. Vagandzeri va Xikwembu xa ntiyiso a va dyondzisiwanga ku tumbeta vito ra vona kumbe ku tumbeta xikongomelo xa vona tanihi, Timbhoni ta Yehovha. Vadyondzisiwa vo sungula va Yesu va tate Yerusalema hi dyondzo ya vona. A va ti fihlanga tidyondzo ta vona ni ntirho wa vona. Timbhoni ta Yehovha na tona ti endla tano namuntlha. Hilaha ku twisisekaka, loko mimfumo leyi tshikilelaka yi sivela ntshunxeko wa vugandzeri hilaha ku hoxeke, Vakreste va fanele va ya emahlweni ni ntirho wa vona hi vukheta ni hi xivindzi, va yingisa “Xikwembu ku tlula vanhu,” ku nga xiyimo lexi va sindzisiweke xona hikwalaho ka ku chumayela ka vona erivaleni hi xivindzi.—Mintirho 5:27-29; 8:1; 12:1-14; Matewu 10:16, 26, 27.
Loko u tshame u ehleketa leswaku Timbhoni ta Yehovha swi nga ha endleka ti ri mpambukwa, kumbexana sweswo a swi endliwa hi leswi a wu tiva switsongo ngopfu mayelana na tona. Swoleswo swi nga ha endleka swi humelerile eka vo tala eka lembe-xidzana ro sungula.
Mintirho ndzima 28 yi hi byela nhlangano lowu muapostola Pawulo a veke na wona eRhoma ni “lava nga vakulukumba exikarhi ka Vayuda.” Va vule leswi eka yena: “Hi fanele ku twa miehleketo ya wena u yi vula hi nomo wa wena, hikuva loko yi ri dyondzo leyi yo hambuka, ha yi tiva leswaku ya ariwa hinkwako.” (Mintirho 28:16-22) Loko a va hlamula, Pawulo “a va hlamusela ta Mfumo wa Xikwembu, a ti tiyisa hi vumbhoni bya yena,” kutani “van’wana va [sungula ku pfumela].” (Mintirho 28:23, 24) Entiyisweni ku kuma mintiyiso ya xiviri malunghana ni Vukreste bya ntiyiso a swi ta va vuyerisa hilaha ku nga heriki.
Tanihi leswi ti tinyiketeleke entirhweni wa Xikwembu wa le rivaleni, Timbhoni ta Yehovha ti ta tsakela ku paluxa mintiyiso leyi nga erivaleni ya ntirho wa tona ni tidyondzo ta tona eka un’wana ni un’wana loyi a lavaka ku tiva mintiyiso ya kona. Ha yini u nga tikambisiseli hi wexe, xisweswo u kota ku hlamuseriwa kahle hi tidyondzo ta vona?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]
Timbhoni ta Yehovha ti tsakela ku tivula leswi ti nga swona ni leswi ti swi endlaka