Ndlela Yo Hlayisa Ntsako eNtirhweni Wa Nkarhi Hinkwawo
KU HETISEKA ka vuprofeta bya Bibele ku swi veka erivaleni leswaku hi hanya emasikwini ya makumu ya mafambiselo lawa ma nga riki na mhaka na Xikwembu. Hi ku xiya leswi, malandza ya Yehovha Xikwembu ma heta nkarhi wo tala lowu ma nga wu kotaka ma hangalasa mahungu lamanene ya Mfumo wa yena. Ku tlula 600 000 wa Timbhoni ta Yehovha ti hlele vutomi bya tona leswaku ti hlanganyela entirhweni wa nkarhi hinkwawo. Van’wana i vahuweleri va nkarhi hinkwawo va Mfumo lava vuriwaka maphayona. Van’wana i vatirhi vo tirhandzela eBethele eyindlu-nkulu ya Sosayiti ya Watch Tower kumbe etihofisini ta yona ta marhavi. Kasi van’wana i varhumiwa ni valanguteri lava famba-fambaka.
Bibele yi kombisa leswaku emasikwini ya makumu, ku ta va ni “minkarhi yo nonon’hwa.” (2 Timotiya 3:1-5) Ndzimana ya Bibele ya Xigriki yi tirhisa xiga lexi nga ha hundzuluxeriwaka xi va “minkarhi leyi vekiweke ya tihanyi.” Hikwalaho, ku hava loyi a faneleke ku langutela vutomi lebyi nga riki na swiphiqo esikwini ra hina. Eka vatirheli van’wana lava nga Vakreste, swiphiqo swi vonaka swi ri swikulu lerova va nga ha tivutisa, ‘Xana ndzi nga ya emahlweni ni ntirho wa nkarhi hinkwawo, kumbe ndzi fanele ndzi tshika?’
Hi swihi swiyimo leswi nga vangelaka munhu ku anakanyisisa hi ntirho wa yena tanihi phayona, mutirhi wa ku tirhandzela eBethele, mulanguteri la famba-fambaka kumbe murhumiwa? Kumbexana ku nga ha va ku ri xiphiqo lexikulu xa rihanyo. Kumbexana xaka leri dyuhaleke kumbe leri vabyaka ri lava nkhathalelo wa nkarhi na nkarhi. Swi nga ha endleka leswaku mpatswa lowu tekaneke wu sungula ndyangu. Munhu wihi na wihi la tshikaka ntirho wa nkarhi hinkwawo hikwalaho ka swivangelo swo tano na hikwalaho ka ndzhwalo wa Matsalwa a nga fanelanga a tivona nandzu.
Hambiswiritano, ku vuriwa yini hi loko un’wana a kunguhata ku tshika ntirho wa nkarhi hinkwawo hikwalaho ko pfumala ntsako? Kumbexana phayona ri vona n’wangulo lowu nga nyawuriki evutirhelini bya rona ivi ri tivutisa, ‘Ha yini ndzi ya emahlweni ni vutomi bya ku tinyiketela kasi i vanhu va nga ri vangani ntsena lava yingiselaka?’ Kumbexana mutirhi wa ku tirhandzela eBethele a nga xi tsakeli xiavelo xa yena. Kumbe ku nga ha va leswaku ku tshamela ku vabya, loku nga n’wi siveriki munhu eka ntirho wa vuphayona, eku heteleleni ri heta ntsako wa munhu. Xana vanhu vo tano va nga wu hlayisa njhani ntsako wa vona? A hi xiyeni leswi vatirheli van’wana lava nga ni ntokoto va swi vulaka.
Ku Langutana Ni Ku Hetiwa Matimba
Anny, la humaka le Switzerland, u nghene Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower hi 1950. A a langutele ku kuma xiavelo xa vurhumiwa entsungeni wa malwandle. Loko a tlhele a averiwa ntirho wa le Bethele eYuropa, Anny u hele matimba. Hambiswiritano, u amukele xiavelo xa yena eNdzawulweni ya Vuhundzuluxeri naswona wa ha endla ntirho wolowo. Xana u ku hlule njhani ku hela matimba ka yena? Anny wa hlamusela: “A ku ri ni ntirho wo tala naswona ka ha ri ni wo tala lowu lavaka ku endliwa. Mintlhaveko ya mina ni leswi ndzi swi rhandzaka a hi swa nkoka ku tlula ntirho lowu.”
Loko hi hetiwe matimba hi xiavelo xa hina, kumbexana hi nga hlakulela langutelo ra Anny. Swilo leswi hi swi rhandzaka a hi swa nkoka ngopfu. Leswi nga swa nkoka ngopfu hi leswaku vutihlamuleri hinkwabyo byo hambana-hambana lebyi fambisanaka ni ku hangalasa rungula ra Mfumo byi fanele byi khathaleriwa kahle. Swivuriso 14:23 yi hi byela leswaku “ntiro wuṅwana ni wuṅwana wu ni hakelo.” Ku nga khathariseki leswaku hi nyikiwe xiavelo xihi, ku xi hetisisa hi ku tshembeka ku hoxa xandla eku hetisiseni ka ntirho wa Mfumo. Naswona ku nga va ni ku eneriseka lokukulu—ina, ntsako—eka ntirho wolowo lowu hi nyikiweke wona hi Xikwembu.—Ringanisa 1 Vakorinto 12:18, 27, 28.
Ku Hanyisana Ni Van’wana
Ntirho wa nkarhi hinkwawo wu katsa ku va ekusuhi ni vanhu va tinxaka hinkwato—evutirhelini bya nsimu, eBethele, ekaya ra varhumiwa kumbe loko u ri karhi u endzela vandlha rin’wana ni rin’wana loko u ri mulanguteri la famba-fambaka. Hikwalaho, ntsako wu titshege hi mpimo lowukulu wa ku hanyisana kahle ni van’wana. Hambiswiritano, ‘minkarhi ya tihanyi’ leyi vhumbheriweke masiku lawa ya makumu yi endla leswaku swi tika ku hanyisana ni vanhu van’wana. Xana mutirheli a nga swi papalatisa ku yini ku lahlekeriwa hi ntsako wa yena, hambiloko un’wana a n’wi hlundzukisile? Kumbexana hi nga dyondza swin’wana eka Wilhelm.
Wilhelm u ve xirho xa ndyangu wa Bethele le Yuropa hi 1947. Endzhaku ka kwalaho, u hete nkarhi wa yena entirhweni wa vuphayona ni le vutirhelini a ri mulanguteri la famba-fambaka. Wilhelm wa hlamusela: “Loko mina na nsati wa mina hi vona swilo leswi hi ehleketaka leswaku a swi lulamanga kumbe leswi hi vilerisaka, hi byela Yehovha ndlela leyi hi titwaka ha yona ivi hi swi tshikela yena leswaku a swi tlhantlha.”—Pisalema 37:5.
Kumbexana wena u karhatiwe hi mahanyelo ya Mukreste-kuloni loyi a vulavuleke na wena hi ndlela ya ku nga xiximi kumbe leyi kombisaka ku pfumala miehleketo. Tsundzuka leswaku hinkwerhu hi endla swihoxo swo tala eku vulavuleni ka hina. (Yakobo 3:2) Kutani ha yini u nga tirhisi nkarhi lowu u tshinelela “l’a yingisaka mikhongelo”? (Pisalema 65:2) Vulavula na Yehovha hi mhaka leyi, ivi u yi tshikela yena. Loko Xikwembu xi swi rhandza ku cinca xiyimo xexo, xi ta endla tano. Lava tshamaka ekaya ra varhumiwa va nga ha fanela ku tsundzuka leswi loko va tshikileriwa hi swiphiqo leswi fanaka, tanihi leswi swi nga va pfunaka ku hlayisa ntsako wa vona entirhweni wa Yehovha.
Loko U Ri Ni Rihanyo Leri Tsaneke
A hi vanhu vangani lava nga ni rihanyo lerinene. Hambi ku ri lava ku vuriwaka leswaku va ni rihanyo lerinene va nga ha hlaseriwa hi ntshikilelo wa mianakanyo kumbe vuvabyi. Ku tshamela ku vabya swi endla leswaku van’wana va tshika ntirho wa nkarhi hinkwawo, kambe endzhaku ka sweswo va endla ntirho lowunene tanihi vahuweleri va Mfumo. Hambiswiritano, van’wana va swi kota ku ya emahlweni ni ntirho wa nkarhi hinkwawo ku nga khathariseki rihanyo leri tsaneke. Hi xikombiso, anakanya hi Hartmut na Gislind.
Hartmut na Gislind i mpatswa lowu tekaneke lowu heteke malembe ya 30 wu ri maphayona, wu ri varhumiwa ni ku va entirhweni wa ku famba-famba. Havambirhi ka vona va karhatiwe hi vuvabyi lebyikulu lebyi minkarhi yin’wana a byi va siya va tsanile emirini ni le mintlhavekweni. Hambiswiritano, va endle ntirho lowukulu naswona va swi kotile ku khutaza van’wana lava humeleriwaka hi miringo leyi fanaka. Hi xihi xitsundzuxo lexi va xi nyikelaka? “Languta eka swa nkarhi lowu taka hayi lowu hundzeke. Tirhisa nkarhi wihi na wihi hi ndlela leyinene. Siku rin’wana ni rin’wana ri nga ha tisa nkarhi wun’we wo dzunisa Yehovha. Tirhisa nkarhi wolowo, ivi u tiphina hi wona.”
Xiya mhaka ya Hannelore. U karhatiwe hi vuvabyi lebyi pfukaka nkarhi na nkarhi emalembeni ya yena ya 30 a ri phayona, a ri murhumiwa, a ri entirhweni wo famba-famba ni nuna wa yena ni le ntirhweni wa le Bethele. Hannelore u ri: “Ndzi yisa nyingiso wa mina eka mphikamakaneta leyi sunguriweke hi Sathana—leswaku vanhu va tirhela Yehovha loko ku endla tano swi va olovela. Hi ku tiyisela miringo, ndzi nga hoxa xandla eku kombiseni ka leswaku Sathana u ni mavunwa.” Lowu wu nga va nsusumeto wa matimba swinene. Tsundzuka leswaku vutshembeki bya wena eka Yehovha loko u ringiwa i bya nkoka eka yena.—Yobo 1:8-12; Swivuriso 27:11.
Loko u ringeta ku endla xiboho lexi faneleke malunghana ni rihanyo ra wena, tsundzuka swilo swimbirhi swa vuprofeta bya Yesu Kreste malunghana ni makumu ya mafambiselo lawa ya swilo. Yesu u vhumbhe mintungu leyi nga ta va etindhawini to hambana-hambana. U tlhele a ku: “Evhangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo.” (Matewu 24:3, 14; Luka 21:11) Yesu a a swi tiva leswaku emasikwini ya makumu, valandzeri va yena va ta lwisana ni mavabyi. Kambe u swi xiyile leswaku ntirho wa ku chumayela wu ta yisiwa emahlweni ku nga ri hi vanhu lava hanyeke kahle ntsena kambe ni hi vanhu lava khomiweke hi vuvabyi lebyikulu. Loko hi swi kota ku ya emahlweni ni ntirho wa nkarhi hinkwawo ku nga khathariseki mavabyi, Yehovha a nge ri rivali rirhandzu leri hi ri kombisaka hikwalaho ka vito ra yena.—Vaheveru 6:10.
Ku Hlayisa Ntsako Ku Nga Khathariseki Ku Pfumala Ku Tsakela Ka Vanhu
Langutelo ra hina ri nga ha khumbiwa hi ndlela leyi vanhu va angulaka ha yona eka ntirho wo chumayela wa Mfumo. Mutirheli un’wana la nga ni ntokoto u te: “Hambi ma ri maphayona swa ma tikela ku sungula bulo ni n’wini wa muti. Hinkwerhu hi fanele hi endla matshalatshala leswaku hi hlayisa ntsako wa hina.” Ina, ku pfumala ku tsakela ka vanhu ku nga hunguta ntsako wa hina entirhweni wa nsimu. Kutani xana phayona leri nkarhi na nkarhi ri hlangavetanaka ni vanhu lava nga tsakeriki ri nga wu hlayisa njhani ntsako wa rona? Vatirheli lava nga ni ntokoto va nyikela swiringanyeto leswi landzelaka leswi tiyeke.
Ku pfumala ku tsakela ku tisa ntlhontlho, kambe a ku vuli ku hluriwa. Ku pfumala ku tsakela loku hangalakeke swinene a hi xivangelo xo tshika ntirho wa nkarhi hinkwawo. Hi nga hlayisa ntsako wa hina loko hi langutane ni ku pfumala ku tsakela loko hi vekela etlhelo nkarhi lowu eneleke wa ku dyondza Matsalwa hi ku hiseka. Ma hi ‘hlomisela ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene,’ naswona sweswo swi katsa ku vulavula ni lava nga ma yingisiki mahungu lamanene. (2 Timotiya 3:16, 17) Hambileswi vanhu a va nga lavi ku yingisa muprofeta Yeremiya, sweswo a swi n’wi tshikisanga. (Yeremiya 7:27) Loko hi dyondza Bibele hi ku pfuniwa hi tibuku ta Vukreste, hi nga vuyeriwa ngopfu loko hi xiya mianakanyo leyi tiyisaka ripfumelo ra hina ni ku hi pfuna ku langutana ni ku pfumala ku tsakela.
Ku tiyisekisa leswaku ku pfumala ku tsakela i ntlhontlho, a hi kambisiseni langutelo ra hina eka lava hi va chumayelaka. Ha yini va pfumala ku tsakela? Hi xikombiso, xivangelo xin’wana xa ku hangalaka swinene ka ku pfumala ku tsakela eswiphen’wini swa Yuropa i rhekhodo yo biha ya vukhongeri bya mavunwa. Vanhu va vona onge vukhongeri a bya ha ri na ndhawu evuton’wini bya vona kumbe a va lavi ku twa hi byona. Hi fanele hi pfumelelana ni swiyimo, hi vulavula hi timhaka leti va khumbaka, to tanihi ku pfumaleka ka ntirho, rihanyo, vugevenga, timholovo, mbango ni nxungeto wa nyimpi.
Eka xingheniso xa hina eka n’wini wa muti, hi nga ha boxa nchumu wa ndhawu yoleyo lowu kokaka nyingiso. Leswi hi leswi Dietmar a ringeteke ku swi endla loko a ri karhi a chumayela eximutanini lexi n’wangulo wa kona a wu nga nyawuli. Muaki un’wana u boxe leswaku ximutana xolexo xi humeleriwe hi khombo tolo xa kona. Endzhaku ka sweswo, eka muti wun’wana ni wun’wana Dietmar u kombise ntwela-vusiwana malunghana ni khombo leri. U te: “Hi xitshuketa, vanhu va sungule ku vulavula. Khombo leri a ri ri emiehleketweni ya munhu un’wana ni un’wana. Ndzi ve ni mabulo yo tala lamanene siku rero hikuva ndzi kombise leswaku ndza khathala hi vutomi bya vona.”
Hi fanele hi nyikela rungula ra Mfumo eka vanhu kun’wana ni kun’wana laha hi va kumaka kona. Ku nyikela vumbhoni hi xitshuketa ku nga ha tswala mihandzu leyinene, naswona hi nga titoloveta entirhweni lowu hi ku tirhisa swiringanyeto leswi nyikeriweke eka tibuku leti seketeriweke eBibeleni. Ntsako wu nga va kona eka marito ma nga ri mangani ya xinghana kumbe eku fambiseni ka tikopi ta timagazini ta Xihondzo xo Rindza na Xalamuka! eka n’wini wa muti. Loko hi endle maendzo yo vuyela ivi hi sungula ku fambisa dyondzo ya Bibele ni vanhu lava tsakelaka, hi nga ha kuma vanhu lava engetelekeke hi ku vutisa hi ku: “Xana u kona loyi u n’wi tivaka loyi a nga tsakelaka ku dyondza Bibele?” Sweswo swi nga ha yisa eku sunguleni ka dyondzo yin’wana ya le kaya ya Bibele. Emhakeni yin’wana ni yin’wana, a hi hlayiseni langutelo lerinene, hi titshega hi Yehovha hi xikhongelo, hi nga pfumeleli ku pfumala ku tsakela ku hi heta matimba.
Xikhutazo Lexi Humaka Eka Van’wana
Jürgen na Christiane va phayone ni ku nghenela ntirho wo famba-famba ku ringana malembe ya 30. Nkarhi wun’wana va ve ni xiavelo lexi a xi katsa ku chumayela endhawini leyi vanhu vo tala a va nga tsakeli naswona a va ome tinhloko. Wa nga vona ndlela leyi Jürgen ni nsati wa yena a va navela xikhutazo ha yona! Kambe, hikwalaho ka swivangelo swo karhi van’wana evandlheni a va nga anguli kahle eka xilaveko xa vona.
Kutani Jürgen u swi tokotile leswaku “maphayona man’wana ma koka ku tika. Ma lava swikhutazo swo tala leswi humaka eka vakulu ni vahuweleri van’wana.” Xikwembu xi byele Muxe ku khutaza ni ku tiyisa Yoxuwa. (Deteronoma 3:26-28) Kutani Vakreste va fanele va khutazana. (Varhoma 1:11, 12) Vahuweleri va Mfumo va nga khutaza lava nga entirhweni wa nkarhi hinkwawo hi ku va aka hi marito na hi ku famba na vona evutirhelini nkarhi na nkarhi.
Ntsako Wa Yehovha—Khokholo Ra Hina
Vakreste lava heteke nkarhi wo tala va ri maphayona kumbe varhumiwa, va tirha eBethele kumbe va endzela mavandlha entirhweni wo famba-famba va xiye leswaku swiphiqo swo tala i swa xinkarhana, kambe swin’wana swi heta nkarhi wo leha. Hambi ku ri swiphiqo leswi nga riki swingani leswi vonakaka swi nga heli a swi fanelanga swi hi tekela ntsako wa hina. Ramon, loyi a tirheke exiavelweni ximbe ku ringana 45 wa malembe, u ringanyeta leswaku loko swiphiqo swi hi vangela gome, “hi fanele hi ehleketa hi mikateko yo tala leyi hi nga na yona ni hi magidi ya van’wana lava xanisekaka swinene.” Hakunene, ku xaniseka ku humelela vapfumeri-kulorhi emisaveni hinkwayo, naswona Yehovha wa hi khathalela hinkwerhu.—1 Petro 5:6-9.
Kutani, loko swiyimo swa hina swi hi pfumelela ku hlanganyela entirhweni wa nkarhi hinkwawo ni ku tshama eka wona, a hi hlayiseni ntsako wa hina hi ku titshega hi Tata wa hina wa le tilweni. U tiyisa malandza ya yena, naswona hinkwerhu hi fanele hi tsundzuka leswaku ‘ntsako wa Yehovha i khokholo ra hina.’—Nehemiya 8:10.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]
“Mintlhaveko ya mina ni leswi ndzi swi rhandzaka a hi swa nkoka ku tlula ntirho lowu”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]
“Hi byela Yehovha ndlela leyi hi titwaka ha yona ivi hi swi tshikela yena”
[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]
“Tirhisa nkarhi wihi na wihi hi ndlela leyinene. Siku rin’wana ni rin’wana ri nga ha tisa nkarhi wun’we wo dzunisa Yehovha”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
“Hi ku tiyisela miringo, ndzi nga hoxa xandla eku kombiseni ka leswaku Sathana u ni mavunwa”
[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]
“Maphayona man’wana ma koka ku tika. Ma lava swikhutazo swo tala leswi humaka eka vakulu ni vahuweleri van’wana”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]
“Hi fanele hi ehleketa hi mikateko yo tala leyi hi nga na yona”