Xiendlakalo Lexi Tsakisaka—Ku Thwasa Ka Ntlawa Wa Vu-104 Wa Le Gilead
“LERI i siku leri tsakisaka, naswona hinkwerhu hi tsakile.” Hi marito wolawo Carey Barber, xirho xa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha, u sungule nongonoko lowu tsakisaka wa ku thwasa wa ntlawa wa vu-104 wa Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower hi March 14, 1998. Vayingiseri va 4945 va rhamberiwe ku sungula xiendlakalo lexi hi ku yimbelela risimu ra Mfumo ra 208, leri nge “Risimu Ra Ku Tsaka.”
Ndzayo Leyi Tirhaka Ya Ku Tshama Hi Tsakile
Xiphemu xo sungula xa nongonoko, ku nga ntlhandlamano wa tinkulumo ta ntlhanu to koma leti sekeriweke eBibeleni, xi nyikele ndzayo leyi tirhaka malunghana ni ndlela yo hlayisa moya wa ku tsaka lowu a wu tele hi siku ro thwasa.
Nkulumo yo sungula yi nyikeriwe hi Joseph Eames wa Ndzawulo ya Vutsari. U vulavule hi nhloko-mhaka leyi nge “Tekelela Moya Wa Vanhu Lava Tshembekaka,” leyi sekeriweke emhakeni ya Bibele ya 2 Samuwele tindzima 15 na 17, laha Absalomu, n’wana wa Davhida, a boheke xikungu xa ku teka mfumo wa tata wa yena lowu a wu nyikiweke hi Xikwembu hi ku pfuxa dzolonga. Hambiswiritano, va kona lava tshameke va tshembekile eka Hosi Davhida la totiweke hi Yehovha. Xana varhumiwa lavantshwa va nga dyondza yini eka leswi? Makwerhu Eames u gimete hi ku: “Kun’wana ni kun’wana laha mi yaka kona exiavelweni xa n’wina xa vurhumiwa, kondletelani moya wa ntirhisano hi ku tshembeka ni ku xixima vulawuri bya le tilweni. Pfunani van’wana leswaku va endla leswi fanaka.”
La landzeleke eka nongonoko a ku ri David Sinclair, loyi a xaxameteke swilaveko swa khume, leswi boxiweke eka Pisalema 15, swa ku va muendzi ‘entsongeni wa Yehovha.’ Nkulumo ya yena leyi a yi ri ni nhloko-mhaka leyi nge, “Yanani eMahlweni Mi Ri Vaendzi eNtsongeni Wa N’wina Wa Vurhumiwa,” yi khutaze swichudeni leswi thwasaka ku tirhisa pisalema leyi eswiavelweni swa swona swa vurhumiwa, laha swi nga ta va vaendzi. Makwerhu Sinclair u kandziyise nkoka wa ku hanya hi mimpimanyeto ya Xikwembu minkarhi hinkwayo. Vuyelo bya kona byi ta va byihi? Pisalema 15:5 yi ri: “L’a endlaka ŝeŝo a nga ka a nga ṭekaṭekisiwi, ni siku riṅwe.”
John Barr, xirho xa Huvo leyi Fumaka, u landzerile ivi a kokela nyingiso eka vuyelo lebyi nga ni matimba lebyi ku yimbelela eminhlanganweni ya Vukreste ku nga na byona. Kambe hi rihi risimu leri tsakisaka swinene leri yimbeleriwaka emisaveni hinkwayo namuntlha? I mahungu lamanene ya Mfumo wa Vumesiya wa Xikwembu. Hi byihi vuyelo bya ku yimbelela loku hinkwako, kumbe ku chumayela hi Mfumo? Ndzimana ya vumbirhi ya risimu 208 hi ku komisa yi ri: “Ku chumayela ni ku dyondzisa, swi tisa vanhu ’ka Yehovha. Va yimbelela va vuvutela, va huwelela ’misaveni!” Ina, siku rin’wana ni rin’wana kwalomu ka vadyondzisiwa va 1000 lavantshwa va khuvuriwa. Makwerhu Barr u gimete hi ku: “Vamakwerhu, xana a swi tsakisi ku anakanya leswaku mi rhumeriwa emasin’wini leswaku mi ya hlangana ni vanhu lava va nga ta va va rindzele ku twa risimu ra n’wina ra ku dzunisa?”
“Yingisela Varhumiwa Lava Nga Ni Ntokoto” a ku ri nhloko-mhaka ya nkulumo leyi James Mantz wa Ndzawulo ya Vutsari a yi nyikeleke. U kombise leswaku swilo swin’wana swi nga dyondziwa ntsena hi ntokoto wa munhu hi xiyexe. (Vaheveru 5:8) Hambiswiritano, Swivuriso 22:17 yi hi khutaza ku ‘rhiya tindleve ta hina hi yingisa marito ya lavo tlhariha,’ kumbe lava nga ni ntokoto. Swichudeni leswi thwasaka swi nga dyondza swo tala eka leswi thwaseke emahlweni ka swona. Makwerhu Mantz u te: “Va yi tiva ndlela yo endla mpfumelelano ni vini va mavhengele. Va swi tiva leswaku hi tihi tindhawu ta le dorobeni leti va faneleke va ti papalata hikwalaho ka makhombo ya le mirini kumbe ya mahanyelo. Va swi tiva leswaku vanhu va ndhawu yoleyo va hatla va twa ku vava loko swi te yini. Varhumiwa lava nga ni nkarhi wo leha va swi tiva leswaku i yini lexi u xi lavaka leswaku u ta tsaka ni ku humelela exiavelweni xa wena.”
Loko a vulavula hi nhloko-mhaka leyi nge “Tlangela Xiavelo Xa Wena Xa Swilo Swa Le Tilweni,” Wallace Liverance, mutsarisi wa le Xikolweni xa Gilead, u hlamusele leswaku hambileswi varhumiwa van’wana, vo tanihi muapostola Pawulo, Timotiya na Barnaba, va kumeke swiavelo swa vona swi huma eka Xikwembu hi ku tirhisa moya lowo kwetsima kumbe xikombiso xo karhi xa mahlori, varhumiwa lava leteriweke eGilead va averiwa ndhawu ensin’wini ya misava hinkwayo hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45-47) U fanise swiavelo swa varhumiwa ni tindhawu leti Gidiyoni a ti aveleke vavanuna va yena lava a va ta lwa ni Vamidiyani. (Vaavanyisi 7:16-21) Makwerhu Liverance u khutazile a ku: “Tlangelani xiavelo xa n’wina xa vurhumiwa xa swilo swa le tilweni. Tanihi leswi masocha ya Gidiyoni ma ‘yimeke rin’wana ni rin’wana endhawini ya rona,’ langutani xiavelo xa n’wina tanihi ndhawu leyi mi faneleke mi va eka yona. Vanani ni ripfumelo ra leswaku Yehovha a nga mi tirhisa hilaha a tirhiseke masocha ya Gidiyoni ya madzana manharhu hakona.”
Ku Va Lava Rhandzaka Vanhu Swi Tisa Ntsako
Xihondzo xo Rindza xi tshame xi ku: “Ematshan’weni yo dzikisa ku tsakela ka hina ni vutomi eka swilo leswi endliweke ni ku tirivatisa ka mafambiselo lawa, swilo leswi nga ta heleriwa hi nkarhi, wa nga vona ndlela leyi swi antswaka ni ku va vutlhari ha yona ku tsakela vanhu hi xiviri ni ku dyondza ku kuma ntsako wa xiviri eku endleleni van’wana swilo.” Hi ku pfumelelana ni sweswo, Makwerhu Mark Noumair, un’wana wa valeteri eXikolweni xa Gilead, u bule ni ntlawa wa swichudeni hi mintokoto ya le ntirhweni wa swona wa nsimu ivi a ku: “Ku kombisa ku tsakela ka xiviri eka van’wana hi swona swi nga ta mi endla varhumiwa lavanene.”
Swilotlelo Swa Ntsako eNsin’wini Yimbe
Hi swihi swilotlelo swin’wana swa ku humelela ni ntsako entirhweni wa vurhumiwa? Makwerhu Charles Woody wa Ndzawulo ya Ntirho na Makwerhu Harold Jackson, khale ka murhumiwa eLatin Amerika ni mupfuni eka Komiti yo Dyondzisa, va vulavurisane ni swirho swa Tikomiti ta Marhavi yo hambana-hambana leswi a swi ri eka ntlawa wa vukaye wa xikolo xa vatirhi va rhavi. Hi lexi xikombiso xa ndzayo leyi va yi nyikeleke:
Albert Musonda wa le Zambia u te: “Loko ku ri varhumiwa lava rhangaka va ya pfuxela vamakwerhu, swi tswala moya lowu akaka swinene hikuva vamakwerhu va ta tihlanganisa ni murhumiwa, naswona murhumiwa u ta tihlanganisa na vona.”
Rolando Morales wa le Guatemala u ringanyete leswaku loko varhumiwa lavantshwa va nyikiwa swakunwa hi vanhu lava nga ni xinghana, va nga hlamula hi musa na hi vuxiya-xiya va ku: “Ndza ha ri muntshwa etikweni leri. A ndzi ta navela ku swi nwa, kambe miri wa mina a wu na wona nsawuto lowu miri wa wena wu nga na wona. Ndza tshemba leswaku siku rin’wana ndzi ta swi nwa, naswona ndzi ta swi amukela hi mandla mambirhi.” Hi byihi vuyelo bya nhlamulo ya muxaka wolowo? “Vanhu a va nge hlundzuki, naswona varhumiwa va ta va va ve ni musa eka van’wana.”
I yini lexi nga pfunaka varhumiwa ku tiyisela eswiavelweni swa vona? Makwerhu Paul Crudass, thwasana ra ntlawa wa vu-79 wa Gilead, loyi a nga na 12 wa malembe a ri karhi a tirha eLiberia, u te: “Ndza swi tiva, i ntiyiso leswaku vatswari va va tsundzuka vana va vona. Kambe ku ni minkarhi leyi murhumiwa a ringetaka ku tolovelana ni tiko, mbango, ndhavuko ni vanhu. A nga ha titwa a lava ku siya xiavelo xa yena. Loko a kuma papila leri humaka ekaya leri nge, ‘Ha ku tsundzuka swinene; a hi swi tivi leswaku hi nga endla yini handle ka wena,’ sweswo swi nga ha va swona leswi nga n’wi vangelaka ku longa nhundzu ya yena a tlhelela ekaya. I swa nkoka eka maxaka lama nga kona laha namuntlha leswaku ma swi tsundzuka sweswo.”
Endzhaku ka mimbulavurisano, nkulumo yo hetelela enongonokweni yi nyikeriwe hi Theodore Jaracz, xirho xa Huvo leyi Fumaka. Nhloko-mhaka ya yena a yi ku: “Hambeta U Rhangisa Mfumo eVuton’wini Bya Wena.” Xana varhumiwa va nga tshama va anakanya hi ntirho wa vona naswona va nga kavanyetiwi hi ndlela yihi? U va khutaze ku va ni xiyimiso xa dyondzo ya Bibele, leyi nga ta va pfuna ku rhangisa swilaveko swa Mfumo evuton’wini bya vona. Naswona a ku ri ni xitsundzuxo lexi lexi nga enkarhini: “Varhumiwa van’wana va honise dyondzo ya vona hikwalaho ka leswi va kokiweke hi ku tirivatisa hi swilo swa elektroniki, E-mail na khompyutara. Hi fanele hi va ni vuswikoti lebyinene byo ringanisela eku tirhiseni ka xitirho xihi na xihi naswona hi nga heti nkarhi lowu tlulaka mpimo eka nchumu lowu nga kavanyetaka dyondzo ya hina ya Rito ra Xikwembu.”
Endzhaku ka nkulumo ya Makwerhu Jaracz ku landzele ku nyikiwa ka maphepha yo thwasa ni ku hlayiwa ka papila ro tlangela leri humaka entlaweni lowu thwasaka. Muyimeri wa ntlawa u phofule mintlhaveko ya un’wana ni un’wana hi ndlela leyi: “Hi vone vumbhoni bya xiviri bya rirhandzu leri Yesu a vuleke leswaku ri ta fungha vadyondzisiwa va yena, naswona leswi swi hi tiyisekisile leswaku hambi hi le kwihi, ku ni nhlengeletano leyi nga ni malwandla, ya rirhandzu, leyi fanaka na manana leyi hi seketelaka. Hi nseketelo wo tano, hi lunghekele ku ya emakun’wini ya misava.” A ku ri makumu lama nyanyulaka eka siku ra ku thwasa leri tsakisaka ra ntlawa wa vu-104 wa le Gilead.
[Bokisi leri nga eka tluka 24]
Tinhlayo Ta Ntlawa
Nhlayo ya matiko lama yimeriweke: 9
Nhlayo ya matiko lawa va averiweke eka wona: 16
Nhlayo ya swichudeni: 48
Nhlayo ya mimpatswa leyi tekaneke: 24
Xiringaniso xa malembe: 33
Xiringaniso xa malembe entiyisweni: 16
Xiringaniso xa malembe evutirhelini bya nkarhi hinkwawo: 12
[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]
Ntlawa Wa Vu-104 Lowu Thwasaka Wa Xikolo Xa Bibele Xa Gilead Xa Watchtower
Eka nxaxamelo lowu nga laha hansi, tilayeni ti hlayeriwa ku suka emahlweni ku ya endzhaku, naswona mavito ma xaxametiwe ku suka eximatsini ku ya exineneni eka layeni yin’wana ni yin’wana
(1) Romero, M.; Howarth, J.; Blackburne-Kane, D.; Hohengasser, E.; West, S.; Thom, S. (2) Colon, W.; Glancy, J.; Kono, Y.; Drews, P.; Tam, S.; Kono, T. (3) Tam, D.; Zechmeister, S.; Gerdel, S.; Elwell, J.; Dunec, P.; Tibaudo, H. (4) Taylor, E.; Hildred, L.; Sanches, M.; Anderson, C.; Bucknor, T.; Hohengasser, E. (5) Howarth, D.; Ward, C.; Hinch, P.; McDonald, Y.; Sanches, T.; Thom, O. (6) Drews, T.; Tibaudo, E.; Elwell, D.; Dunec, W.; Blackburne-Kane, D.; Ward, W. (7) Anderson, M.; Zechmeister, R.; McDonald, R.; Bucknor, R.; Glancy, S.; Gerdel, G. (8) Romero, D.; Hinch, R.; Hildred, S.; Taylor, J.; Colon, A.; West, W.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]
Vamakwerhu lava hlanganyeleke eku dyondziseni ka ntlawa wa vu-104: (ku suka eximatsini) W. Liverance, U. Glass, K. Adams, M. Noumair