Swichudeni Leswi Humelelaka Swi Va Varhumiwa Lava Humelelaka
“NI SWESWI a ndzi kholwi leswaku hi ve ni lunghelo leri!” ku vule Will, a vulavula hi ndzetelo lowu yena ni nsati wa yena, Patsy, va ha ku wu kumaka tanihi swichudeni swa ntlawa wa vu-103 wa Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower. Zahid na Jeni va pfumerile. Va te: “Hi swi teka ku ri lunghelo ku va laha.” Swichudeni hinkwaswo swi endle ntirho lowunene exikolweni. Sweswi va tiyimisele swinene ku ya sungula ntirho wa vona wa vurhumiwa. Kambe xo sungula, eka nongonoko wa ku thwasa hi September 6, 1997, va kume ndzayo ya rirhandzu leyi nga ta va pfuna leswaku va humelela eswiavelweni swa vona swa vurhumiwa.
Mutshama-xitulu wa nongonoko a ku ri Theodore Jaracz, xirho xa Huvo leyi Fumaka. U vule leswaku—yena swin’we ni ndyangu wa Bethele ni vayimeri va marhavi ya Sosayiti ya Watch Tower ya 48—vanghana ni maxaka lava humaka eCanada, Puerto Rico, United States na Yuropa va tele ku ta tiyisekisa swichudeni leswaku va swi seketela naswona va swi rhandza. Makwerhu Jaracz u vule leswaku varhumiwa lava rhumiweke hi tikereke ta Vujagana hakanyingi va kavanyetiwile entirhweni wa vona wa vurhumiwa naswona va sungule ku tikarhatela timhaka ta dyondzo kumbe hambi ku ri ku nghenelela timhaka ta tipolitiki. Ku hambana ni sweswo, mathwasana ya le Gilead ma endla leswi ma leteriweke ku swi endla. Ma dyondzisa vanhu Bibele.
Robert Butler loyi a humaka etihofisini ta Sosayiti ta le Brooklyn u vulavule hi nhloko-mhaka leyi nge “Endla Ndlela Ya Wena Yi Humelela.” U hlamusele leswaku hambi leswi vanhu va pimaka ku humelela ka munhu hi mali kumbe swilo swin’wana leswi a nga na swona, lexi nga xa nkoka ngopfu i ndlela leyi Xikwembu xi pimaka ku humelela ha yona. Vutirheli bya Yesu a byi humelela, ku nga ri hi leswi a a hundzula vanhu vo tala, kambe hikwalaho ka leswi a a tshembekile exiavelweni xa yena. Yesu u tise ku dzuneka eka Yehovha, naswona a nga kalanga a thyakisiwa hi misava. (Yohane 16:33; 17:4) Leswi i swilo leswi Mukreste un’wana ni un’wana a nga swi endlaka.
“Vanani Mahlonga Eka Vanhu Hinkwavo,” ku tsundzuxe Robert Pevy, loyi a tshameke a va murhumiwa eVuxeni. Muapostola Pawulo a a ri murhumiwa la humelelaka. Xana a xi ri xihi xilotlelo xa yena? U tiendle hlonga ra hinkwavo. (1 Vakorinto 9:19-23) Xivulavuri xi hlamuserile xi ku: “Thwasana ra le Gilead leri nga ni langutelo rolero a ri nge languti ntirho wa vurhumiwa tanihi ku tlakusiwa ko karhi entirhweni, buloho ro kuma xikhundlha lexi tlakukeke enhlengeletanweni. Murhumiwa u ya exiavelweni xa yena a ri ni xikongomelo xin’we—ku ya tirhela, hikuva sweswo hi leswi mahlonga ma swi endlaka.”
Hi ku sekela ndzayo ya yena ngopfu-ngopfu eka 2 Vakorinto tindzima 3 na 4, Gerrit Lösch wa Huvo leyi Fumaka u khutaze swichudeni ku “Kombisa Ku Dzuneka Ka Yehovha Tanihi Swivoni.” U va tsundzuxile leswaku vutivi bya Xikwembu byi fana ni rivoni leri voningelaka Mukreste loko a pfula mbilu ya yena leswaku a ri amukela. Hi kombisa rivoni rolero hi ku chumayela mahungu lamanene ni hi ku tikhoma lokunene nkarhi hinkwawo. U te: “Minkarhi yin’wana mi nga ha titwa mi nga faneleki. Loko mi va ni ku titwa ko tano, titshegeni hi Yehovha, ‘leswaku matimba lama tlulaka lama tolovelekeke ma va ya Xikwembu.’” (2 Vakorinto 4:7, NW) Loko a phindha marito ya Pawulo lama tsariweke eka 2 Vakorinto 4:1, Makwerhu Lösch u endle xikombelo eka swichudeni a ku: “Mi nga xi tshiki xiavelo xa n’wina xa vurhumiwa. Tshamani mi ri karhi mi vangamisa xivoni xa n’wina!”
Karl Adams, xirho xa lava letelaka eGilead, u vulavule hi nhloko-mhaka leyi tsakisaka leyi nge “Yehovha U Kwihi?” Xivutiso lexi a xi lavi ku tiva laha Xikwembu xi kumekaka kona evuakweni, kambe eka xilaveko xo xiya langutelo ra Yehovha ni laha nkongomiso wa yena wu hi kombaka kona. U te: “Hambiloko munhu a ri ni nkarhi wo leha a tirhela Yehovha, loko a tshikilelekile, a nga ha swi rivala leswi.” (Yobo 35:10) Ku vuriwa yini hi siku ra hina? Hi 1942, vanhu va Xikwembu a va lava nkongomiso. Xana ntirho wo chumayela a wu hela, kumbe a ka ha ri ni ntirho wo tala wo wu endla? Xana ku rhandza ka Yehovha hi vanhu va yena a ku ri yini? Loko va ri karhi va dyondza Rito ra Xikwembu, nhlamulo yi ve erivaleni. Makwerhu Adams u te: “Ku nga si hela lembe rolero, tipulani ana se a ti ri kona ta Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower.” Yehovha entiyisweni u wu katekisile ntirho wa varhumiwa lava rhumeriweke hi xikolo lexi.
Mark Noumair a a ri muleteri wa vumbirhi loyi a vulavuleke. Enkulumeni ya yena, leyi nga ni xihloko lexi nge “Xana U Ta Yi Tirhisa Njhani Talenta Ya Wena?,” u khutaze swichudeni ku tirhisa ndzetelo lowu swi wu kumeke eGilead hi ku hatlisa loko swi fika eswiavelweni swa swona leswintshwa. U te: “Endlani matshalatshala yo tolovelana ni vanhu. Rhandzani vanhu volavo ni ndhavuko wa vona. Tikarhateleni ku dyondza mindhavuko, matimu ni misavu ya tiko rolero. Loko mi dyondza ririmi mi ta hatla mi tolovelana ni xiavelo xa n’wina.”
Swichudeni Leswi Hisekaka Swi Kuma Ntsako eVutirhelini
Ku engetela eka ku tinyiketela ka vona eka tidyondzo ta vona loko va ri eGilead, swichudeni a a swi averiwe emavandlheni ya kwalaho ya 11. Hi mahelo-vhiki, swi hlanganyele hi ku hiseka entirhweni wo chumayela. Wallace Liverance wa valeteri va le Gilead u rhambe vo hlayanyana leswaku va rungula yin’wana ya mintokoto ya vona eka vayingiseri. Ntsako wa vona a wu vonaka loko va ri karhi va rungula mintokoto ya vona leyi va veke na yona loko va nyikela vumbhoni etindhawini ta mavhengele, etindhawini to paka eka tona, endhawini ya mabindzu, eswitarateni na hi yindlu na yindlu. Van’wana va vona va lave tindlela to fikelela vanhu lava vulavulaka ririmi rimbe lava a va tshama ni ku tirha ensin’wini ya vandlha ra vona. Ku sunguriwe tidyondzo ta Bibele ta khume ivi ti fambisiwa hi swirho swa ntlawa wa vu-103, hi tin’hwetinyana ta ntlhanu ntsena ta ku leteriwa ka vona.
Varhumiwa Lava Nga Ni Nkarhi Wo Leha Va Hlamusela Leswi Endlaka Munhu A Humelela
Endzhaku ka xiyenge lexi lexi tsakisaka xa nongonoko, Patrick Lafranca na William Van de Wall va rhambe swirho swa nkombo swa Komiti ya Rhavi leswaku swi ta hlamusela tidyondzo leti swi ti dyondzeke entirhweni wa swona wa vurhumiwa leswaku swi ta vuyerisa ntlawa. Swi tsundzuxe mathwasana ku teka xiavelo xa wona xa vurhumiwa tanihi lexi humaka eka Yehovha naswona ma tiyimisela ku tshama exiavelweni xa wona. Swi vulavule hi vuyelo lebyinene lebyi varhumiwa lava leteriweke eGilead va veke na byona evutirhelini, ematikweni man’wana.
I yini lexi pfuneke swirho leswi swa Komiti ya Rhavi ku tirha makume ya malembe swi ri varhumiwa lava tsakeke ni lava humesaka mihandzu? Va tirhisane swinene ni vamakwerhu va kwalaho ivi va dyondza eka vona. Va tikarhatele ku dyondza ririmi hi ku hatlisa loko va fika exiavelweni xa vona. Va dyondze ku pfumelelana ni swiyimo ni ku tolovela mikhuva ya kwalaho. Charles Eisenhower, thwasana ra ntlawa wo sungula wa le Gilead ni murhumiwa ku ringana 54 wa malembe, u va byele “swilotlelo” swa ntlhanu leswi varhumiwa lava humelelaka va swi dyondzeke: (1) Dyondza Bibele nkarhi na nkarhi, (2) dyondza ririmi, (3) hiseka evutirhelini, (4) lwela leswaku ku va ni ku rhula ekaya ra varhumiwa, naswona (5) khongela nkarhi na nkarhi eka Yehovha. Swichudeni a swi tsakisiwanga ntsena hi ndzayo leyi tirhaka leyi swi yi kumeke kambe na hi ntsako lowu nga erivaleni lowu varhumiwa lava nga ni ntokoto va nga na wona entirhweni wa Yehovha. Hilaha Armando na Lupe va swi vekaka hakona, “swi languteka swi tsakile loko swi vulavula hi vutomi bya swona.”
Endzhaku ka mimbulavurisano, a ku sale nkulumo yin’we. Albert Schroeder, xirho xa Huvo leyi Fumaka, u hlawule xihloko lexi nge “Vulanguteri Lebyi Tshembekaka Bya Rito Ra Xikwembu Byi Paluxa Tindzalama Ta Risima Ta Ntiyiso.” Tanihi leswi Bibele yi nga buku-mpfuno leyikulu ya Xikolo xa Gilead, swichudeni a swi tsakela ku twa leswi a nga ta swi vula. Makwerhu Schroeder u kombise leswaku loko ku sungula ku hundzuluxeriwa New World Translation of the Holy Scriptures malembe ya 50 lama hundzeke, swirho leswi totiweke leswi nga eka New World Bible Translation Committee a swi nga lweli ku amukeriwa hi vanhu kambe a a swi titshege hi nkongomiso wa moya lowo kwetsima. (Yeremiya 17:5-8) Kambe, sweswinyana valawuri van’wana va wu xiyile mpimanyeto lowu tlakukeke lowu vekiweke hi New World Translation. Eka papila leri rhumeriweke eka Sosayiti, xidyondzi xin’wana xi tsarile xi ku: “Ndza swi kota ku xiya buku leyi nga ni ntikelo loko ndzi yi vona, naswona ‘New World Bible Translation Committee’ ya n’wina yi endle ntirho wa yona hi ndlela leyi hlamarisaka.”
Endzhaku ka nkulumo leyi, swichudeni swi kume tidiploma ta swona, ivi ku tivisiwa swiavelo swa swona eka vayingiseri. A ku ri nkarhi lowu nyanyulaka eka swirho swa ntlawa lowu. Loko muyimeri wa ntlawa a ri karhi a hlaya papila ro tlangela, vo tala va titwe va ri ni ku nkhensa swinene naswona mihloti a yi ri karhi yi khapa-khapa ematihlweni ya vona. Swin’wana swa swichudeni a swi ri karhi swi tilunghisela ntirho wa vurhumiwa ku ringana malembe yo tala. Hi ku tiva leswaku khoso ya le Gilead yi ta fambisiwa hi Xinghezi, van’wana va rhurhele emavandlheni lawa ku vulavuriwaka Xinghezi leswaku va antswisa ndlela leyi va vulavulaka ririmi leri ha yona. Van’wana va rhurhele laha a ku ri ni xilaveko lexikulu xa maphayona, ku nga ha va etikweni ra ka vona kumbe entsungeni. Kasi van’wana va tilunghiselele hi ku hlaya mintokoto, va endla ndzavisiso, kumbe va hlalela khasete ya vhidiyo ya Sosayiti leyi nge To the Ends of the Earth hi ku phindha-phindha.
Will na Patsy, lava boxiweke eku sunguleni, va tsakisiwe hi ndlela leyi xichudeni xin’wana ni xin’wana xi khomiweke kahle ha yona. “Vanhu lava a va nga hi tivi a va hi angarha ni ku hi teka xifaniso. Xirho xa Huvo leyi Fumaka xi hi qhavurile ivi xi ku, ‘Ha tibuma hi n’wina!’” Ina, swichudeni swa ntlawa wa vu-103 swa rhandziwa hakunene. Swi leteriwe hi ndlela leyinene ngopfu. Vuleteri lebyi va byi kumeke le Gilead byi ta va pfumelela leswaku va kota ku suka eka xiyimo xo va swichudeni leswi humelelaka, va va varhumiwa lava humelelaka.
[Bokisi leri nga eka tluka 22]
Tinhlayo Ta Ntlawa
Nhlayo ya matiko lama yimeriweke: 9
Nhlayo ya matiko lawa va averiweke eka wona: 18
Nhlayo ya swichudeni: 48
Nhlayo ya mimpatswa leyi tekaneke: 24
Xiringaniso xa malembe: 33
Xiringaniso xa malembe entiyisweni: 16
Xiringaniso xa malembe evutirhelini bya nkarhi hinkwawo: 12
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Ntlawa Wa Vu-103 Lowu Thwasaka Wa Xikolo Xa Bibele Xa Gilead Xa Watchtower
Eka nxaxamelo lowu nga laha hansi, tilayeni ti hlayeriwa ku suka emahlweni ku ya endzhaku, naswona mavito ma xaxametiwe ku suka eximatsini ku ya exineneni eka layeni yin’wana ni yin’wana.
(1) Bunn, A.; Dahlstedt, M.; Campaña, Z.; Boyacioglu, R.; Ogando, G.; Nikonchuk, T.; Melvin, S. (2) May, M.; Mapula, M.; Lwin, J.; Hietamaa, D.; Hernandez, C.; Boyacioglu, N.; Sturm, A.; Melvin, K. (3) Thom, J.; Mapula, E.; Nault, M.; Teasdale, P.; Wright, P.; Pérez, L.; Shenefelt, M.; Pak, H. (4) Murphy, M.; Campaña, J.; Stewart, S.; Cereda, M.; Reed, M.; Pérez, A.; Teasdale, W.; Pak, J. (5) Stewart, D.; Wright, A.; Cereda, P.; Nikonchuk, F.; Reed, J.; Hietamaa, K.; Ogando, C.; Shenefelt, R. (6) Murphy, T.; Hernandez, J.; Nault, M.; Bunn, B.; Thom, R.; Dahlstedt, T.; Lwin, Z.; May, R.; Sturm, A.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]
Hi averiwe ku ya kwihi?