Hiteka, U Gingiriteka!

“Hikokwalaho, tshamani mi rindzile, hikuva a mi ri tivi siku hambi ku ri nkarhi wa kona.”—MATEWU 25:13.

1. Muapostola Yohane a a langutele yini?

EKA mbulavurisano wo hetelela eBibeleni, Yesu u tshembisile a ku: “Ndza ta hi ku hatlisa.” Yohane muapostola wakwe u hlamurile a ku: “Amen! Tana, Hosi Yesu.” Muapostola a a nga kanakani leswaku Yesu u ta ta. Yohane a a ri un’wana wa vaapostola lava vutiseke Yesu va ku: “Xana swilo leswi swi ta endleka rini, naswona xi ta va xihi xikombiso xa vukona [Xigriki, pa·rou·siʹa] bya wena ni xa makumu ya mafambiselo ya swilo?” Ina, Yohane a a byi langutele hi ku tiyiseka vukona bya Yesu enkarhini lowu taka.—Nhlavutelo 22:20; Matewu 24:3.

2. Hi xihi xiyimo etikerekeni malunghana ni vukona bya Yesu?

² Ku tiyiseka ko tano ka kala masiku lawa. Tikereke to tala ti ni dyondzo leyi simekiweke malunghana ni ‘ku ta’ ka Yesu, kambe a hi swingani swirho swa tona leswi languteleke ku ta ka yena hakunene. Swi tihanyela hi ku rhandza. Buku leyi nge The Parousia in the New Testament yi ri: “Ntshembo wa Parousia a wu swi koti kahle ku kucetela vutomi, miehleketo ni ntirho wa kereke. . . . Ku gingiriteka lokukulu loku kereke a yi fanele yi va na kona emintirhweni ya yona ya ku hundzula vanhu ni ya ku twarisa evhangeli hi ku tirhisa varhumiwa, ku vohlile kumbe a ka ha ri kona hi ku helela.” Kambe eka van’wana a swi tano!

3. (a) Vakreste va ntiyiso va titwa njhani hi pa·rou·siʹa? (b) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa ngopfu sweswi?

³ Vadyondzisiwa va ntiyiso va Yesu va ku rindzele hi mahlo-ngati ku herisiwa ka mafambiselo ya swilo ya namuntlha lama hombolokeke. Loko hi endla tano hi ku tshembeka, hi fanele hi tshama hi ri ni langutelo lerinene eka hinkwaswo leswi katsekaka eka vukona bya Yesu, kutani hi endla hi mfanelo ya kona. Sweswo swi ta hi pfuna ku ‘tiyisela ku fikela emakumu kutani hi ponisiwa.’ (Matewu 24:13) Loko a vula vuprofeta lebyi hi byi kumaka eka Matewu ndzima 24 na 25, Yesu u nyikele xitsundzuxo xa vutlhari lexi hi nga xi tirhisaka, ivi hi vuyeriwa hi masiku. Ndzima 25 yi ni swifaniso leswi kumbexana u swi tivaka, ku katsa ni lexi vulavulaka hi vanhwana va khume (vanhwana vo tlhariha ni va swiphukuphuku) ni xifaniso xa titalenta. (Matewu 25:1-30) Xana swifaniso sweswo swi nga hi pfuna njhani?

Hiteka, Ku Fana Ni Vanhwana Va Ntlhanu!

4. Hi wihi mongo wa xifaniso xa vanhwana?

⁴ U nga tsakela ku tlhela u hlaya xifaniso xa vanhwana, lexi kumekaka eka Matewu 25:1-13. Kwalaho ku vulavuriwa hi nkhuvo lowukulu wa Xiyuda laha muteki a yaka endlwini ya tata wa mutekiwa a ya n’wi teka leswaku va ya ekaya ra muteki (kumbe ekaya ra tata wakwe). Lava heleketaka muteki va nga katsa swiyimbeleri ni tinsina, naswona nkarhi wa ku fika ka vona a wu nga ta tiviwa kahle. Exifanisweni lexi, vanhwana va khume va rindzele muteki ku fikela ni vusiku. Hi vuphukuphuku, va ntlhanu eka vanhwana lava a va tanga ni mafurha lama eneleke ya timboni, kutani va boheke ku ya xava man’wana. Lavan’wana va ntlhanu hi vutlhari a va chele mafurha man’wana eswikutswini leswaku va ta tata timboni ta vona loko swi laveka hi nkarhi wa ku rindza ka vona. Hi lava va ntlhanu ntsena lava a va ri kona naswona va lunghekile loko muteki a fika. Kutani ku pfumeleriwe vona ntsena leswaku va nghena enkhubyeni. Loko vanhwana va ntlhanu lava swiphukuphuku va vuya, nkarhi wa leswaku va nghena se a wu hundzile.

5. I matsalwa wahi lama hi pfunaka ku twisisa nhlamuselo yo fanekisela ya xifaniso xa vanhwana?

⁵ Swo tala eka xifaniso lexi swi nga tekiwa swi ri leswi fanekiselaka swo karhi. Hi xikombiso, Matsalwa ma vulavula hi Yesu tanihi muteki. (Yohane 3:28-30) Yesu u tifanise ni n’wana wa hosi loyi a lunghiseleriweke nkhuvo wa vukati. (Matewu 22:1-14) Nakambe Bibele yi teka Kreste yi n’wi fanisa ni wanuna la tekeke. (Vaefesa 5:23) Lexi tsakisaka, hambileswi Vakreste lava totiweke va pfaka va hlamuseriwa kun’wana tanihi “mutekiwa” wa Kreste, xifaniso lexi a xi vuli nchumu hi mutekiwa. (Yohane 3:29; Nhlavutelo 19:7; 21:2, 9) Hambiswiritano, xi vulavula hi vanhwana va khume, kasi vatotiwa va pfa va fanisiwa ni nhwana loyi a vuteriweke Kreste.—2 Vakorinto 11:2.a

6. Yesu u nyikele xikhutazo xihi loko a gimeta xifaniso xa vanhwana?

⁶ Handle ka vuxokoxoko byebyo ni ku tirha ka byona emhakeni ya vuprofeta byihi ni byihi, entiyisweni ku ni misinya ya milawu leyinene leyi hi nga yi dyondzaka exifanisweni lexi. Hi xikombiso, xiya leswaku Yesu u xi gimete hi marito lama nge: “Hikokwalaho, tshamani mi rindzile, hikuva a mi ri tivi siku hambi ku ri nkarhi wa kona.” Kutani xifaniso lexi xi kombisa leswaku un’wana ni un’wana wa hina u fanele a hiteka, a xalamukela makumu lama tshinelaka ya mafambiselo lawa ya swilo lama hombolokeke. Makumu lawa ma ta hakunene, hambiloko siku ra kona hi nga ri tivi. Emhakeni leyi, xiya malangutelo lama kombisiweke hi mintlawa leyi yimbirhi ya vanhwana.

7. Xana vanhwana va ntlhanu exifanisweni lexi va tikombe va ri swiphukuphuku hi ndlela yihi?

⁷ Yesu u te: “Va ntlhanu eka vona a va ri swiphukuphuku.” Xana sweswo a swi endliwa hi ku ka va nga kholwi leswaku muteki a a ri karhi a ta? Xana a va ri karhi va titsakisa endhawini yin’wana? Kumbe, xana a va kanganyisiwile ke? A swi tano. Yesu u vule leswaku lava va ntlhanu ‘va humile va ya hlanganisa muteki.’ A va swi tiva leswaku wa karhi wa ta, kutani a va lava ku katseka ni ku hlanganyela “enkhubyeni wa vukati.” Hambiswiritano, xana a va tilunghiselele kahle? Va n’wi rindzele nkarhinyana, ku ko ku va ‘exikarhi ka vusiku,’ kambe a va nga tilunghiselelanga ku n’wi amukela nkarhi wihi ni wihi lowu a a ta fika ha wona—hambi a hatlisa kumbe a hlwela ku fika.

8. Xana vanhwana va ntlhanu exifanisweni va tikombe va ri vo tlhariha hi ndlela yihi?

⁸ Lavan’wana va ntlhanu—lava Yesu a va vuleke lavo tlhariha—na vona va hume va lumeke timboni, va rindzele ku fika ka muteki. Na vona va boheke ku rindza, kambe a va “tlharihile.” Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va “tlharihile” ri nga vula “ku va ni dzano, ku twisisa, ku xalamuka emianakanyweni.” Lava va ntlhanu va tikombise va ri vo tlhariha hi ku ta ni swikutsu leswi nga ni mafurha man’wana leswaku va tata timboni ta vona loko swi laveka. Kahle-kahle, a va tiyimisele swinene ku amukela muteki lerova a va nga ta pfumela ku hanana hi mafurha ya vona. Ku hiteka ko tano a ku nga hoxanga, hikuva a va ri kona loko muteki a fika, naswona a va tilunghiselele hi ku helela. Lava “a va lunghekile va [nghene] na yena enkhubyeni wa vukati; kutani nyangwa yi pfariwa.”

9, 10. Hi yihi yinhla ya xifaniso xa vanhwana, naswona hi fanele hi tivutisa swivutiso swihi?

⁹ Yesu a a nga dyondzisi hi ta ku tikhoma lokunene enkhubyeni wa vukati, naswona a a nga tsundzuxi hi ta ku avelana ni van’wana. Yinhla yakwe hi leyi nge: “Hikokwalaho, tshamani mi rindzile, hikuva a mi ri tivi siku hambi ku ri nkarhi wa kona.” Tivutise, ‘Xana ndza byi hitekela hakunene vukona bya Yesu?’ Ha pfumela leswaku Yesu se wa fuma a ri etilweni, kambe, xana hi anakanyisisa ku fikela kwihi hi ntiyiso wa leswaku ‘N’wana wa munhu u ta ta ku nga ri khale a ri emapapeni ya tilo hi matimba ni ku vangama lokukulu’? (Matewu 24:30) ‘Exikarhi ka vusiku,’ ku fika ka muteki a ku tshinele ku tlula loko vanhwana va huma eku sunguleni va ya n’wi hlanganisa. Hi ku fanana, ku fika ka N’wana wa munhu a ta herisa mafambiselo ya namuntlha lama hombolokeke ku tshinele ku tlula loko hi sungula ku langutela ku ta kakwe. (Varhoma 13:11-14) Xana ku hiteka ka hina a ku vohlanga, naswona xana sweswi hi hiteka swinene tanihi leswi nkarhi wu tshinelaka?

¹⁰ Leswaku hi yingisa xileriso lexi nge “tshamani mi rindzile,” hi fanele ku tshama hi hitekile. Vanhwana va ntlhanu va tshike mafurha ya vona ma hela kutani va ya xava man’wana. Hilaha ku fanaka Mukreste namuntlha a nga hambukisiwa lerova a sala a nga ku lunghekelanga kahle ku ta ka Yesu loku tshineleke. Swi endlekile eka Vakreste van’wana va lembe-xidzana ro sungula. Swi nga endleka eka van’wana namuntlha. Kutani a hi tivutiseni, ‘Xana swa endleka eka mina?’—1 Vatesalonika 5:6-8; Vaheveru 2:1; 3:12; 12:3; Nhlavutelo 16:15.

Hiteka, Tanihi Leswi Makumu Ma Tshinelaka

11. I xifaniso xihi lexi Yesu a xi nyikeleke endzhaku, naswona a xi fana na xihi?

¹¹ Exifanisweni xakwe lexi landzelaka, Yesu a nga khutazanga valandzeri va yena leswaku va hiteka ntsena. Endzhaku ko vulavula hi vanhwana vo tlhariha ni va swiphukuphuku, u hlamusele xifaniso xa titalenta. (Hlaya Matewu 25:14-30.) Eka swo tala, xifaniso lexi xi fana ni xifaniso lexi Yesu a tshameke a xi nyikela xa timina, laha xivangelo xa ku xi nyikela ka yena a ku ri hileswi vo tala “a va anakanya leswaku mfumo wa Xikwembu a wu ta humelela hi ku hatlisa.”—Luka 19:11-27.

12. Hi wihi mongo wa xifaniso xa titalenta?

¹² Exifanisweni xa titalenta, Yesu u hlamusele hi ta wanuna loyi a vitaneke mahlonga manharhu, emahlweni ko va a teka riendzo a ya etikweni ra le kule. Rin’wana u ri nyike titalenta ta ntlhanu, rin’wana a ri nyika timbirhi, kutani ro hetelela a ri nyika yin’we—“rin’wana ni rin’wana hi ku ya hi vuswikoti bya rona.” Kumbexana leyi a ku ri talenta ya silivhere, laha ntikelo wa yona a wu ringana ni muholo wa malembe ya 14—yi nga mali yo tala! Loko wanuna loyi a vuya, u kombele mahlonga ma hlamusela leswi ma swi endleke loko a fambile “nkarhi wo leha.” Mahlonga mambirhi yo sungula a ma wu andzise kambirhi ntikelo wa titalenta leti ma tamerisiweke tona. U te ‘mi endle kahle,’ kutani a tshembisa rin’wana ni rin’wana ra wona ku ri nyika vutihlamuleri lebyi engetelekeke, ivi a gimeta hi ku: “Nghena entsakweni wa n’wini wa wena.” Hlonga leri tamerisiweke talenta yin’we a ri tirhisanga talenta leyi hi ndlela leyi vuyerisaka, ri vula leswaku n’wini wa rona a a koxa ngopfu. Ri tumbete mali, ri nga yi vekisi eka vabindzurisi leswaku yi kuma ntswalo. N’wini wa hlonga leri u ri vule “ro homboloka ni ra vulolo,” hikuva a ri endlanga leswi n’wini wa rona a a lava swona. Hikwalaho, ri tekeriwe talenta, kutani ri humeseriwa ehandle, “laha ku rila ni ku getsela ka meno ya rona” a ku ta va kona.

13. Yesu u tikombise njhani a fana ni n’wini exifanisweni?

¹³ Nakambe mhaka ya xifaniso lexi yi nga tekiwa hi ndlela yo fanekisela. Hi xikombiso, Yesu, loyi a fanekiseriwaka hi wanuna loyi a yeke etikweni ra le kule, a a ta siya vadyondzisiwa vakwe, a ya etilweni, kutani a rindza nkarhi wo leha ku kondza a kuma matimba ya vuhosi.b (Pisalema 110:1-4; Mintirho 2:34-36; Varhoma 8:34; Vaheveru 10:12, 13) Nakambe, hi nga kuma dyondzo yin’wana kumbe nsiya wa nawu lowu hinkwerhu ka hina hi faneleke hi wu tirhisa evuton’wini bya hina. Hi yihi ke?

14. Xifaniso xa titalenta xi kandziyisa xilaveko xihi xa nkoka?

¹⁴ Hambi hi ni ntshembo wa ku hanya hi masiku etilweni kumbe emisaveni leyi nga paradeyisi, hi ku ya hi xifaniso xa Yesu swi le rivaleni leswaku hi fanele hi tikarhata emintirhweni ya Vukreste. Kahle-kahle, rungula ra xifaniso lexi ri nga katsakanyiwa hi rito leri nge: gingiriteka. Vaapostola va veke xikombiso ku sukela hi Pentekosta ya 33 C.E. ku ya emahlweni. Ha hlaya: “Hi marito man’wana yo tala [Petro] u nyikele vumbhoni bya rixaladza ni ku hambeta a va khongotela, a ku: ‘Ponisiwani eka xitukulwana lexi xo homboloka.’” (Mintirho 2:40-42) Naswona ku ve ni vuyelo lebyinene hikwalaho ka matshalatshala yakwe! Loko van’wana va hlanganyela ni vaapostola entirhweni wa Vukreste wa ku chumayela, na vona a va hiteka, kutani mahungu lamanene ma ‘hangalakile emisaveni hinkwayo.’—Vakolosa 1:3-6, 23; 1 Vakorinto 3:5-9.

15. Xana hi fanele hi tirhisa yinhla-nkulu ya xifaniso xa titalenta hi ndlela yihi yo hlawuleka?

¹⁵ Tsundzuka mongo wa xifaniso lexi—vuprofeta bya vukona bya Yesu. Hi ni xitiyisekiso lexikulu xa leswaku vukona bya Yesu lebyi vuriwaka pa·rou·siʹa byi ya emahlweni naswona byi ta fika emaninginingini ku nga ri khale. Tsundzuka ku fambisana loku Yesu a ku vuleke ka “makumu” ni ntirho lowu Vakreste va faneleke va wu endla: “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” (Matewu 24:14) Emhakeni yoleyo, xana hina hi fana ni hlonga rihi? Tivutise: ‘Xana ku ni xivangelo xo gimeta hi leswaku ndzi fana ni hlonga leri tumbeteke leswi ri tamerisiweke swona, kumbexana ri endla leswi tsakisaka rona? Kumbe, xana swa tikomba leswaku ndzi fana ni mahlonga lamanene ni yo tshembeka? Xana ndzi tinyiketele hi ku helela ku andzisa mpindzulo wa N’wini wanga minkarhi hinkwayo?’

Ku Hiteka Ni Ku Gingiriteka Hi Nkarhi Wa Vukona Bya Yena

16. Swifaniso swimbirhi leswi hi vulavuleke ha swona swi ku khomele rungula rihi?

¹⁶ Ina, handle ka nhlamuselo ya swona yo fanekisela ni ya vuprofeta, swifaniso leswi swimbirhi swi hi nyika xikhutazo lexi nga erivaleni lexi humaka enon’wini wa Yesu hi byakwe. Rungula ra yena hi leri nge: Hitekani; gingiritekani, ngopfu-ngopfu loko mi vona xikombiso xa vukona bya Kreste lebyi vuriwaka pa·rou·siʹa. Hi le nkarhini wa kona sweswi. Kutani, xana ha hiteka ni ku gingiriteka hakunene?

17, 18. Mudyondzisiwa Yakobo u nyike xitsundzuxo xihi malunghana ni vukona bya Yesu?

¹⁷ Yakobo, makwavo wa Yesu hi manana, a a nga ri kona eNtshaveni ya Mitlhwari loko Yesu a vula vuprofeta lebyi; kambe u byi tive endzhaku, kutani a wu twisisa kahle nkoka wa byona. U tsarile a ku: “Hikokwalaho, lehisani mbilu, vamakwerhu, ku fikela enkarhini wa vukona bya Hosi. Maswivo! Murimi u tshama a rindza mbhandzu wa misava lowu nga wa nkoka, a wu lehisela mbilu ku fika laha a kumaka mpfula leyo sungula ni mpfula leya le ndzhaku. Na n’wina lehisani mbilu; tiyisani timbilu ta n’wina, hikuva vukona bya Hosi byi tshinele.”—Yakobo 5:7, 8.

¹⁸ Loko Yakobo a nyike xitiyisekiso xa leswaku Xikwembu xi ta va avanyisa hi ndlela yo vava lava va tirhisaka rifuwo ra vona hi ndlela yo biha, u khutaze Vakreste leswaku va nga heli mbilu eku rindzeleni ka vona Yehovha leswaku a teka goza. Mukreste la helaka mbilu a nga lava ku rihisela, onge hi yena loyi a faneleke a lulamisa swidyoho leswi endliweke. Kambe sweswo a swi fanelanga, hikuva nkarhi wa ku avanyisa wu ta fika hakunene. Xikombiso xa murimi xi kombisa sweswo, hilaha Yakobo a hlamuseleke hakona.

19. Murimi wa le Israyele a a lehisa mbilu hi ndlela yihi?

¹⁹ Murimi wa le Israyele loyi a byaleke mbewu a a fanele a rhanga a yi yimela yi mila, kutani a rindzela ximilana xi kula ivi eku heteleleni a rindzela ntshovelo. (Luka 8:5-8; Yohane 4:35) Hi tin’hweti teto, a ku ri ni nkarhi ni xivangelo xa ku karhateka ko karhi. Xana timpfula to sungula ti ta na, naswona ti na kahle? Ku vuriwa yini hi timpfula ta le ndzhaku? Xana switsotswana kumbe timpfula ta matimba swi nga dlaya swimilana? (Ringanisa Yuwele 1:4; 2:23-25.) Hambiswiritano, hakanyingi murimi wa le Israyele a a tshemba Yehovha ni swilo swa ntumbuluko leswi a swi simekeke. (Deteronoma 11:14; Yeremiya 5:24) Entiyisweni ku lehisa mbilu ka murimi a ku endla leswaku a tiyiseka hi leswi a swi languteleke. Hi ripfumelo, a a swi tiva leswaku leswi a swi languteleke swi ta endleka. A swi ta endleka hakunene!

20. Hi ku pfumelelana ni xitsundzuxo xa Yakobo, hi nga lehisa mbilu hi ndlela yihi?

²⁰ Hambileswi murimi a a swi tiva leswaku ntshovelo wu ta va rini, Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a va nga ta swi kota ku hlayela leswaku vukona bya Yesu a byi ta fika rini. Kambe byona a byi ta fika. Yakobo u tsarile a ku: “Vukona [Xigriki, pa·rou·siʹa] bya Hosi byi tshinele.” Loko Yakobo a tsala marito wolawo, xikombiso xa vukona bya Kreste a xi nga si tikomba etindhawini to tala kumbe emisaveni hinkwayo. Kambe sweswi xa vonaka! Kutani, xana hi fanele hi titwa njhani enkarhini lowu? Xikombiso xexo xa tikomba hakunene. Ha xi vona. Hi nga vula hi ku tiyiseka hi ku, ‘Ndzi vona xikombiso xi ri karhi xi hetiseka.’ Hi nga vula hi ku tiyiseka hi ku: “Vukona bya Hosi byi tshinele.”

21. I yini lexi hi tiyimiseleke ku xi endla hi mbilu hinkwayo?

²¹ Leswi swi nga tano, hi ni xivangelo lexi twalaka swinene xo yingisa ni ku tirhisa tidyondzo-nkulu ta swifaniso swimbirhi swa Yesu leswi hi vulavuleke ha swona. U te: “Hikokwalaho, tshamani mi rindzile, hikuva a mi ri tivi siku hambi ku ri nkarhi wa kona.” (Matewu 25:13) Handle ko kanakana, lowu i nkarhi wa leswaku hi hiseka entirhweni wa hina wa Vukreste. A hi swi kombiseni siku ni siku evuton’wini bya hina leswaku ha yi twisisa yinhla ya Yesu. A hi hitekeni! A hi gingiritekeni!

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

◻ Hi yihi yinhla-nkulu leyi u yi kumeke exifanisweni xa vanhwana vo tlhariha ni va swiphukuphuku?

◻ Yesu u ku nyika xitsundzuxo-nkulu xihi hi ku tirhisa xifaniso xa titalenta?

◻ Ku lehisa ka wena mbilu malunghana ni vukona lebyi vuriwaka pa·rou·siʹa ku fana njhani ni ka murimi wa le Israyele?

◻ Ha yini nkarhi lowu hi hanyaka eka wona wu nyanyula ni ku tlhontlha swonghasi?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

I tidyondzo tihi leti u ti kumaka exifanisweni xa vanhwana ni lexa titalenta?