Va Endle Ku Rhandza Ka Yehovha

Riendzo Leri Vuyeriseke Hakunene

RIENDZO ro suka eXeba ku ya eYerusalema ri fanele ri yi karharisile hosi ya xisati. Phela a a hanya emafurheni. Sweswi, a a famba hi rivilo ra kamela eka riendzo ra 2 400 wa tikhilomitara, ku nga mpfhuka lowu a wu famba emananga lama hisaka. Hi ku ya hi ku ringanyeta kun’wana, riendzo ra yena ri teke masiku ya 75, naswona a ko va ku ya ntsena!a

Hikwalaho ka yini hosi leyi ya xisati yi sukele kaya ra yona lerinene eXeba yi teka riendzo ro tika swonghasi?

Xiviko Lexi Nyanyulaka

Hosi ya xisati ya le Xeba yi te eYerusalema endzhaku ka loko “yi yingisile ku twala ka Salomon hi v̌ito ra Yehova.” (1 Tihosi 10:1) Kahle-kahle leswi hosi ya xisati yi swi tweke a swi tsariwanga. Hambiswiritano, ha swi tiva leswaku Yehovha u katekise Solomon hi vutlhari, rifuwo ni ku xiximeka lokukulu. (1 Tikronika 1:11, 12) Xana leswi hosi ya xisati yi swi tivise ku yini? Tanihi leswi Xeba a ri ri tsindza wa mabindzu, swi nga ha endleka leswaku a twe hi ndhuma ya Solomoni eka van’wamabindzu lava endzelaka tiko ra yena. Swi nga ha endleka leswaku van’wana a va ya eOfiri, tiko leri Solomoni a a xaviselana na rona swilo swo tala.—1 Tihosi 9:26-28.

Ntiyiso hi leswaku, hosi ya xisati yi fike Yerusalema “yi lanḍiwa hi v̌anhu la’v̌o tala ngopfu, v̌a ri ni tikamela le’ti rwalaka miri ya risuna, ni nsuku lo’wu teleke ngopfu, ni maribye ya risima.” (1 Tihosi 10:2a) Van’wana va vula leswaku “v̌anhu la’v̌o tala ngopfu” a va katsa malandza lama hlomeke lawa a ma n’wi heleketa. Leswi swa twala, loko hi tsundzuka leswaku hosi ya xisati a yi xiximeka swinene naswona a yi famba ni swilo swa risima swa ntikelo wa makume ya timiliyoni ta tirhandi.b

Hambiswiritano, xiya leswaku hosi ya xisati yi twe hi ndhuma ya Solomoni malunghana ‘ni v̌ito ra Yehova.’ Kutani leri a ku nga ri riendzo ra swa mabindzu. Entiyisweni nkosikazi a yi tela ngopfu-ngopfu ku ta twa hi vutlhari bya Solomoni—kumbexana hambi ku ri ku dyondza swin’wana hi Xikwembu xa yena, Yehovha. Tanihi leswi swi tikombaka onge a a ri ntukulu wa Xeme kumbe Ham, lava a va ri vagandzeri va Yehovha, swi nga ha endleka a rhandze ku tiva hi vukhongeri bya vakokwa wakwe.

Mawetana, Tinhlamulo Leti Enerisaka

Loko yi hlangane na Solomoni, hosi ya xisati yi sungule ku n’wi ringa hi “mawetana.” (1 Tihosi 10:1) Vito ra Xiheveru leri tirhisiweke laha ri nga hundzuluxeriwa ri ku “switekatekisano.” Kambe leswi a swi vuli leswaku hosi leyi ya xisati yi sungule ku endla ntlangu wa mawetana na Solomoni. Lexi tsakisaka, eka Pisalema 49:4, rito leri fanaka ra Xiheveru ri tirhiseriwe ku hlamusela swivutiso swa ntikelo malunghana ni xidyoho, rifu ni ku kutsuriwa. Kutani swi tikomba onge hosi ya xisati ya le Xeba a yi vulavula hi timhaka ta nkoka na Solomoni leti ringeke vuenti bya vutlhari bya yena. Bibele yi vula leswaku “[hosi ya xisati yi sungule] ku ṅwi byela hikwaŝo leŝi ngi ŝi ri mbilwini ya [yona].” Solomoni na yena “[u yi hlamusele] marito hikwawo ya yena; a ku nga ri na šilo šinwe le’ši fihleriweke hosi, leši a ṭanḍekeke ku ṅwi hlamusela šona.”—1 Tihosi 10:2b, 3.

Hosi ya xisati ya le Xeba yi tsakisiwe swinene hi vutlhari bya Solomoni ni ku humelela ka mfumo wakwe lerova “[yi] hela moya hi ku hlamala.” (1 Tihosi 10:4, 5) Van’wana va teka xivulwa lexi xi vula leswaku u sale “a nga ha hefemuli.” Xidyondzi xin’wana xi kale xi ringanyeta leswaku u titivarile! Ku nga khathariseki leswaku ku endleke yini, hosi ya xisati a yi hlamarisiwe hi leswi yi swi voneke ni ku swi twa. Malandza ya Solomoni yi ma vule lama tsakeke hi ku kota ku twa vutlhari bya hosi naswona yi dzunise Yehovha hi ku veka Solomoni exiluvelweni xa vuhosi. Kutani yi nyike hosi tinyiko leti durhaka, laha ntsengo wa nsuku hi woxe, hi ku ya hi mpimanyeto wa namuntlha, a wu ri kwalomu ka R247 600 000. Solomoni na yena u humese ta yena tinyiko, a nyika hosi ya xisati “hikwaŝo leŝi yi ŝi nav̌eleke ni leŝi yi ŝi kombeleke.”c—1 Tihosi 10:6-13.

Dyondzo Eka Hina

Yesu u tirhise hosi ya xisati ya le Xeba tanihi xikombiso xa xiviri eka vatsari ni Vafarisi. U va byele a ku: “Hosi ya xisati ya le dzongeni yi ta pfuxiwa ni xitukulwana lexi loko ku avanyisiwa naswona yi ta xi gweva; hikuva yi te yi huma hi le makun’wini ya misava ku ta twa vutlhari bya Solomoni, kambe, maswivo, nchumu wo tlula Solomoni wu kona.” (Matewu 12:42) Ina, hosi ya xisati ya le Xeba yi byi tlangerile swinene vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu. Loko yi fambe 2 400 wa tikhilomitara ku ya yingisela Solomoni, kunene vatsari ni Vafarisi a va fanele va yingise Yesu hi vukheta lebyikulu, tanihi leswi a a ri na vona.

Na hina namuntlha hi nga kombisa ku tlangela ka hina lokukulu eka Solomoni Lonkulu, Yesu Kreste. Njhani? Ndlela yin’wana yo kombisa leswi i ku landzela kongomiso wa yena wo “endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa.” (Matewu 28:19) Yin’wana ndlela i ku xiyisisa swinene xikombiso xa Yesu ni xiyimo xa yena xa mianakanyo kutani u swi tekelela.—Vafilipiya 2:5; Vaheveru 12:2, 3.

I ntiyiso, ku landzela xikombiso xa Solomoni Lonkulu swi ta lava matshalatshala eka hina. Kambe, hi ta vuyeriwa hilaha ku fuweke. Hakunene, Yehovha u tshembisa vanhu va yena leswaku loko va kombisa moya wo tinyiketela, u ta va ‘pfulela mafasitere ya tilo, a va chululela ku kateka hi mpimo lowu tlurisaka!’—Malakiya 3:10.

[Tinhlamuselo ta le hansi]