Xana U Nga Tirha Ensin’wini Ya Le Tikweni Rimbe?

“MINKARHI hinkwayo a ndzi navela ku nghenela ntirho wa vurhumiwa. Loko ndzi nga si teka, ndzi tirhe eTexas, U.S.A., laha a ku ri ni xilaveko lexikulu xa vachumayeri. Nsati wa mina u sungule ku tirha na mina endzhaku ka ku tekana ka hina. Loko n’wana wa hina wa nhwanyana a velekiwa, ndzi te, ‘Makungu ya mina ma xaxile.’ Kambe Yehovha wa ti hetisisa tipakani ta vanhu, ngopfu-ngopfu loko ti fambisana ni ku rhandza ka yena.”—Jesse, loyi sweswi a nga aEcuador ni nsati wa yena ni vana va vona vanharhu.

“A ndzi nga anakanyi leswaku ndzi nga swi endla sweswo loko ndzi nga byi kumanga vuleteri bya vurhumiwa eGilead. Loko ndzi vone xin’wana xa swichudeni swa mina swa Bibele xi nyikela nkulumo kumbe xi chumayela, swi ndzi nyanyurile, naswona ndzi nkhense Yehovha hi ku ndzi nyika lunghelo leri.”—Karen, wansati la nga tekiwangiki loyi a phayoneke malembe ya nhungu eAmerika Dzonga.

“Endzhaku ko chumayela nkarhi hinkwawo ku ringana 13 wa malembe eUnited States, mina na nsati wa mina hi titwe hi lava ku kuma xiavelo xin’wana lexintshwa. A hi si tshama hi tsaka hi ndlela leyi; i ndlela leyi hlamarisaka hakunene yo hanya.”—Tom, loyi a phayonaka ni nsati wa yena, Linda, exifundzheni xa Amazon.

Marito lawa yo tlangela ma vuriwe hi vanhu lava swiyimo swa vona swi nga va pfumelelangiki ku kuma vuleteri bya vurhumiwa eXikolweni xa Bibele xa Gilead xa Watchtower. Hambiswiritano, va vone ntsako ni mintlhontlho ya ku tirha ensin’wini ya le matikweni mambe. Xana leswi swi endlekise ku yini? Xana ntirho wo tano wu nga va wa wena?

Ku Laveka Xikongomelo Lexinene

A ku laveki xivindzi ntsena leswaku u kota ku humelela ensin’wini ya le tikweni rimbe. Lava va tiyiseleke va swi endle hi swikongomelo leswinene. Ku fana na muapostola Pawulo, va titeka va ri na nandzu, eka Xikwembu ni le ka vanhu. (Varhoma 1:14) A va ta va va hetisise xileriso xa Xikwembu xo chumayela hi ku hlanganyela evutirhelini va ri ensin’wini ya ka vona. (Matewu 24:14) Kambe va titwe va ri ni nandzu naswona va susumeteleke ku fikelela lava nga taliki ku kuma nkarhi wa ku twa mahungu lamanene, kutani va va pfuna.

Ku navela ku tirha ensin’wini leyi vekaka mihandzu swinene hakanyingi i nsusumeto wun’wana—naswona wu fanerile. I mani eka hina loyi loko a vona muphasi wa tinhlampfi un’wana a phasa to tala, a nga ta ka a nga tshineli ekusuhi ni laha a phasaka a ri kona? Hilaha ku fanaka, swiviko leswi khutazaka swa ku andza loku nga tolovelekangiki ematikweni man’wana swi khutaze vo tala ku ya laha ku nga ni “vunyingi lebyikulu bya tinhlampfi.”—Luka 5:4-10.

Kunguhata Kahle

Ematikweni yo tala vatirhi vo tirhandzela va vukhongeri lava humaka ematikweni mambe a va pfumeleriwi ku endla ntirho wo tihanyisa. Kutani lava navelaka ku ya tirha ematikweni mambe hi ntolovelo va fanele va va ni swo tihanyisa ha swona. Xana ku hlangavetaniwe njhani ni xiphiqo lexi xa timali? Vo tala va xavise makaya ya vona kumbe ku ma hirhisa, leswaku va ta kuma mali leyi lavekaka. Van’wana va xavise mabindzu ya vona. Van’wana va tivekele mali hikwalaho ka pakani ya vona. Hambiswiritano, van’wana va endla vutirheli etikweni rimbe ku ringana lembe kumbe mambirhi, va tlhelela etikweni ra ka vona leswaku va ya tirha va hlengeleta mali, ivi va tlhelela evutirhelini bya vona.

Vuyelo lebyi nga kanakanisiki bya ku ya etikweni leri hluvukaka hi leswaku hi ntolovelo vutomi bya kona bya olova ku tlula bya le matikweni lama hluvukeke swinene. Leswi swi endle leswaku van’wana va swi kota kahle ku hanya hi mali leyitsongo ya mudende. Ina, mali leyi munhu a yi tirhisaka yi ta titshega swinene hi muxaka wa vutomi lebyi a lavaka ku hanya byona. Hambi ku ri ematikweni lama hluvukaka, tindhawu to tshama eka tona ta xiyimo xa le henhla ti nga kumiwa hi mali ya le henhla swinene.

Swi le rivaleni leswaku vanhu va fanele va rhanga va kunguhata loko va nga si rhurha. Kambe, leswi katsekaka a hi ku kunguhata timhaka ta mali ntsena. Kumbexana tinhlamuselo ta van’wana lava tshameke va endla vutirheli bya vona eAmerika Dzonga ti nga pfuna.

Ntlhontlho Lowukulu

Markku la humaka eFinland u ri: “Ku dyondza Xipaniya a ku ri ntlhontlho lowukulu eka mina. Ndzi ehlekete leswaku tanihi leswi a ndzi nga ri tivi ririmi leri, swi ta teka nkarhi leswaku ndzi va nandza wa vutirheli. Wa nga vona ndlela leyi ndzi hlamaleke ha yona loko ndzi komberiwe ku fambisa dyondzo ya buku endzhaku ka tin’hweti timbirhi ntsena! Ina, a ku ri ni minkarhi yo tala laha a ndzi khomiwa hi tingana. Ngopfu-ngopfu lexi a xi ndzi karhata a ku ri mavito. Siku rin’wana ndzi vitane Makwerhu Sancho ndzi ku ‘Makwerhu Chancho (nguluve),’ naswona a ndzi nge swi rivali loko ndzi vitane Makwerhu Salamea ndzi ku ‘Malasea (homboloka).’ Nkateko wa kona, vamakwerhu va ndzi lehisele mbilu swinene.” Markku u hetelele a tirhe malembe ya nhungu etikweni rolero tanihi mulanguteri wa xifundzha, kun’we ni nsati wa yena, Celine.

Chris, nsati wa Jesse la tshahiweke eku sunguleni, u ri: “Ndzi tsundzuka riendzo ro sungula ra mulanguteri wa hina wa xifundzha, endzhaku ka loko hi ri na tin’hweti tinharhu ntsena hi fike kwalaho. A ndzi swi vona leswaku makwerhu loyi a a tirhisa swifaniso naswona a vula swo karhi swo saseka leswaku a ringeta ku khumba timbilu ta hina, kambe a ndzi nga n’wi twisisi. Xikan’we-kan’we ndzi sungule ku rila kwalaho eholweni. A ndzi nga rileli endzeni; a ndzi mpfikula. Endzhaku ka nhlangano, ndzi ringete ku hlamusela mulanguteri wa xifundzha xivangelo xa ku rila ka mina. Hi musa u ndzi byele leswi van’wana a va tshamela ku ndzi byela swona, ‘Ten paciencia, hermana’ (‘Makwerhu, lehisa mbilu’). Endzhaku ka malembe mambirhi kumbe manharhu hi tlhele hi hlangana ivi hi vulavula ku ringana 45 wa timinete, ndzi tsakile hikwalaho ka leswi hi koteke ku vulavurisana.”

Makwerhu un’wana u ri: “Ku dyondza i ka nkoka. Loko hi endla matshalatshala lamakulu yo dyondza ririmi, hi antswisa vuswikoti bya hina byo vulavula.”

Hinkwavo va pfumela leswaku matshalatshala yo tano ma tisa vuyelo lebyikulu. Ku titsongahata, ku lehisa mbilu ni ku phikelela swa hlakuleriwa loko munhu a lwela ku dyondza ririmi lerintshwa. Nyangwa leyikulu ya malunghelo yi pfulekele ku chumayela mahungu lamanene eka van’wana. Hi xikombiso, ku dyondza Xipaniya ku endla munhu a kota ku vulavula ririmi leri vulavuriwaka hi vanhu vo tlula 400 wa timiliyoni emisaveni hinkwayo. Vo tala lava endzhakunyana va bohekeke ku tlhelela ematikweni ya ka vona a va ha swi kota ku vulavula ririmi rolero leswaku va pfuna vanhu lava ririmi ra ka vona ku nga Xipaniya.

Ku Vuriwa Yini Hi Ku Tsundzuka eKaya?

Deborah, loyi a tirheke swin’we ni nuna wa yena, Gary, exifundzheni xa Amazon u ri: “Loko hi ya ro sungula aEcuador hi 1989, a ndzi tshamela ku tsundzuka ekaya swinene. Ndzi dyondze ku titshega swinene hi vamakwerhu evandlheni. Va fana ni ndyangu wa ka hina.”

Karen, la boxiweke eku sunguleni, u ri: “Ndzi lwisane ni ku tsundzuka ekaya hi ku hlanganyela evutirhelini siku na siku. Sweswo swi ndzi endle ndzi nga ku anakanyi ngopfu ekaya. Ndzi tlhele ndzi tsundzuka leswaku vatswari va mina le kaya a va tibuma hi ntirho lowu ndzi wu endlaka ensin’wini ya le tikweni rimbe. Minkarhi hinkwayo manana a a ndzi khutaza hi marito lawa: ‘Yehovha u ta ku khathalela ku tlula ndlela leyi ndzi nga ku khathalelaka ha yona.’”

Makiko, wa le Japani, hi ntsako wa engetela a ku: “Endzhaku ko heta siku hinkwaro ndzi ri entirhweni wa nsimu, ndzi va ndzi karhele. Kutani loko ndzi fika laha ndzi tshamaka kona ivi ndzi sungula ku tsundzuka ekaya, hakanyingi ndzi khomiwa hi vurhongo. Hikwalaho, mianakanyo yoleyo a yi teki nkarhi wo leha.”

Ku Vuriwa Yini Hi Vana?

Loko mi ri ni vana, mi fanele mi anakanyela swilaveko swa vona, swo tanihi dyondzo. Emhakeni leyi van’wana va hlawule ku dyondzisa vana va vona va ri ekaya kasi van’wana va yise vana va vona eswikolweni swa kwalaho.

Al, u rhurhele eAmerika Dzonga a ri ni nsati wa yena, vana vambirhi ni mana wa yena. U ri: “Hi kume leswaku ku nghenisa vana exikolweni xa kwalaho swi va pfune ku dyondza ririmi hi ku hatlisa swinene. Ku nga si hela tin’hweti tinharhu a va vulavula hi ku khuluka.” Hi hala tlhelo, vana va vafana va Mike na Carrie lava nga emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi va tsarise exikolweni lexi va dyondzaka va ri ekaya. Vatswari va vona va ri: “Hi kume leswaku a hi nga ta tshika vana va endla tidyondzo to tano va ri voxe. A hi fanele hi va pfuna eka tikhoso ta vona naswona hi tiyiseka leswaku vafana lava va swi endla hi nkarhi swiavelo swa vona swa tikhoso.”

David na Janita, lava humaka eAustralia, va phofula mintlhaveko ya vona hi vana va vona vambirhi va vafana. “A hi lava leswaku vafana lava va tivonela hi voxe leswaku van’wana va hanya njhani. Swa olova ku anakanya leswaku ndlela leyi hi kuleke ha yona i ya ntolovelo, kambe entiyisweni yi lo toloveleka endhawini yitsongo. Va tlhele va vona ndlela leyi misinya ya milawu ya swilo swa le tilweni yi tirhaka ha yona emisaveni hinkwayo, ku nga khathariseki tiko kumbe ndhavuko wa munhu.”

Ken wa tsundzuka: “A ndzi ri ni malembe ya mune ntsena loko ndyangu wa ka hina wu rhurha eNghilandhi hi 1969. Hambileswi a ndzi karhatiwe hileswi a hi nga tshami endlwini leyi phamiweke hi misava yi fuleriwa hi byanyi, hilaha a ndzi anakanye hakona, ndzi titwe ndzi kurisiwe hi ndlela leyi tsakisaka swinene. Minkarhi hinkwayo a ndzi twela vana van’wana lava nga vangiki ni lunghelo ro fana ni leri! Hikwalaho ka vunakulobye lebyinene ni varhumiwa ni maphayona yo hlawuleka, ndzi sungule ku phayona nkarhinyana loko ndzi ri ni malembe ya kaye.” Sweswi Ken i mulanguteri la famba-fambaka.

Gabriella, n’wana wa nhwanyana wa Jesse wa pfumela: “Sweswi Ecuador i kaya ra hina. Ndza tsaka swinene hileswi vatswari va mina va endleke xiboho xa ku ta tshama laha.”

Hi hala tlhelo, a ku ri ni vana lava a va nga swi koti ku titwananisa ni swiyimo hikwalaho ka swivangelo swo hambana-hambana, naswona mindyangu ya ka vona yi boheke ku tlhelela ematikweni ya ka vona. Hikokwalaho, i vutlhari ku endzela tiko rimbe emahlweni ko rhurhela eka rona. Hi ndlela leyi ku nga endliwa swiboho leswi sekeriweke eka swilo leswi munhu a swi voneke.

Mikateko Ya Ku Rhurha

Hakunene, ku rhurhela ensin’wini ya le tikweni rimbe swi katsa mintlhontlho ni ku titsona swo tala. Xana swi tikombe swi ri na vuyelo byo karhi eka lava rhurheke? A va hi hlamusele.

Jesse: “Eka malembe ya khume lawa hi ma heteke edorobeni-nkulu ra Ambato, hi vone mavandlha ma andza ma suka eka 2 ma ya eka 11. Hi ve ni lunghelo ro pfuneta ku sungula ntlhanu ya mavandlha wolawo, naswona hi tirhile eku akiweni ka Tiholo timbirhi ta Mfumo. Hi tlhele hi va ni ntsako wa ku pfuna swichudeni swimbirhi swa Bibele hi lembe, hi xiringaniso, leswaku swi fanelekela nkhuvulo. Ndzi tisola hi nchumu wun’we ntsena—ku va ndzi hlwele hi khume ra malembe ku ta.”

Linda: “Ku tlangela ka vanhu mahungu lamanene swin’we ni matshalatshala ya hina swi hi khutaza swinene. Hi xikombiso, exidorobanini lexi nga ekhwatini, xichudeni xa Bibele lexi vitaniwaka Alfonso xi xiye ndlela leyi swi nga ta vuyerisa ha yona loko ko nyikeriwa tinkulumo ta le rivaleni endhawini ya ka vona. A a ha ku rhurhela endlwini ya yena leyi a ha ku yi aka hi mapulanga, yin’wana ya tiyindlu ti nga ri tingani eximutanini xolexo. Hi ku xiya leswaku yindlu ya yena a ko va yona ntsena muako lowu nga edorobeni lowu fanelaka Yehovha, u tlhelele endlwini ya yena ya mabyanyi ivi a nyikela hi yindlu ya yena leswaku vamakwerhu va yi tirhisa tanihi Holo ya Mfumo.”

Jim: “Kahle-kahle, nkarhi lowu hi wu hetaka hi vulavula ni vanhu evutirhelini laha wu tlula swinene lowu hi wu hetaka hi ri evutirhelini eUnited States. Ku engetela kwalaho, vutomi bya ndhawu leyi i bya mphesamphesa. A swi kanakanisi leswaku ku ni nkarhi lowu engetelekeke wa ku dyondza ni wa ntirho wa nsimu.”

Sandra: “Ku vona ndlela leyi ntiyiso wa Bibele wu nga hundzulaka vanhu va endla leswinene swi ndzi tisela ku eneriseka lokukulu. Ndzi tshame ndzi dyondza Bibele na Amada, n’wini wa vhengele leritsongo ro xavisa swakudya wa malembe ya 69 hi vukhale. Nkarhi na nkarhi a tatisa ntswamba hi mati. A tlhela a kanganyisa vaxavi va yena hi ku va xavisela ntswamba lowu, lowu cheriweke mati naswona a a nga wu tati. Kambe endzhaku ko dyondza mhaka leyi nga ehansi ka xihlokwana lexi nge, ‘Ku Tshembeka Ku Tisa Ntsako,’ eka ndzima 13 ya buku leyi nge Vutivi Lebyi Yisaka eVuton’wini Lebyi Nga Heriki, Amada u swi tshikile swiendlo leswi swo biha. Wa nga vona ndlela leyi a ndzi tsake ha yona ku n’wi vona a khuvuriwa endzhaku ka sweswo!”

Karen: “A ndzi si tshama ndzi lava ku titshega hi Yehovha swinene ku fana ni sweswi kumbe ku tirhisiwa hi yena swinene ku sukela loko ndzi fike laha. Vunghana bya mina na Yehovha byi kurile swinene byi tlhela byi tiya.”

Ku Vuriwa Yini Hi Wena?

Emalembeni yo tala Timbhoni ta magidi ti rhurhele ematikweni mambe ti ya endla vutirheli. Van’wana va tshama lembe rin’we kumbe mambirhi, van’wana va tshamela makumu. Va ta ni mintokoto ya vona, ku kula hi tlhelo ra moya ni timali ta vona, va ri ni pakani ya ku yisa timhaka ta Mfumo emahlweni ensin’wini ya le tikweni rimbe. Va swi kotile ku tirha etindhawini leti vahuweleri va Mfumo a va nga ta swi kota ku tirha kona hikwalaho ka ku pfumaleka ka mintirho yo tihanyisa. Vo tala va xave mimovha ya ntamu lowukulu leswaku va hlanganisa nsimu leyi swi tikaka ku yi fikelela. Van’wana, leswi va tsakelaka vutomi bya le dorobeni, va ve tinsika emavandlheni lamakulu laha ku nga ni vakulu va nga ri vangani. Kambe, hinkwavo ka vona va vula leswaku va kume mikateko yo tala swinene ya moya ku tlula leswi va swi endleke.

Xana u nga hlanganyela eka lunghelo ra ku tirha ensin’wini ya le tikweni rimbe? Loko swiyimo swa wena swi ku pfumelela, ha yini u nga kambisisi ku vona loko swi ta koteka ku rhurha? Goza ro sungula ni ra nkoka i ku tsalela hofisi ya rhavi ra Sosayiti ya tiko leri u anakanyaka ku ya tirhela eka rona. Rungula leri kongomeke leri u ri kumaka ri ta ku pfuna ku kumisisa loko swiyimo swa wena swi ta ku pfumelela. Ku engetela kwalaho, swiringanyeto swo tala leswi pfunaka swi nga kumiwa eka xihloko lexi nge, “Suka eTikweni Ra Rikwenu, Ni Ka Maxaka Ya Wena,” eka nkandziyiso wa Xihondzo xo Rindza wa August 15, 1988. Hi ku kunguhata kahle na hi nkateko wa Yehovha, kumbexana na wena u nga kuma ntsako wa ku tirha ensin’wini ya le matikweni mambe.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

TOM NA LINDA VA RI KARHI VA TIFAMBELA ENDLELENI LEYI NGA TIRHISIWIKI NGOPFU, VA KONGOME EXIMUTANINI XA MAINDIYA, XA SHUAR

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

VO TALA VA ENDLA VUTIRHELI EQUITO, KU NGA NTSINDZA WA ECUADOR

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

MAKIKO A RI KARHI A CHUMAYELA ETINTSHAVENI TA ANDES

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

NDYANGU WA KA HILBIG SE WU NI MALEMBE YA NTLHANU WU RI KARHI WU ENDLA VUTIRHELI AECUADOR