Xana Ku Nga Endliwa Yini Hi Ku Hela Matimba?

XANA munhu a nga lwisana njhani ni ku hela matimba? Lexi i xivutiso lexi vutisiweke valanguteri vo hlayanyana lava famba-fambaka, lava va endzelaka mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha nkarhi na nkarhi. Tinhlamulo ta vona ti nga hi pfuna ku kambisisa leswi vangaka ku hela matimba ni leswi nga pfunaka eka xiyimo lexi, lexi nga khumbaka Mukreste wihi na wihi.

Leswaku u kota ku langutana ni ku hela matimba ku laveka swo tlula ku tikambisisa, kambe swikombiso swa kona swi nga katsa ku nga ha rhandzi ku khongela kumbe ku endla dyondzo ya munhu hi xiyexe, ku xwa eminhlanganweni, ku nga ha hiseki ni ku nga ha rhandzi vanghana lava nga Vakreste. Hambiswiritano, xikombiso lexikulu i ku nga ha hisekeli ku vula evhangeli. A hi kambisiseni swikombiso swa kona ivi hi xiya ni tindlela tin’wana to swi lulamisa.

Ku Hela Matimba eNtirhweni Wa Hina Wo Chumayela

Yesu Kreste u swi xiyile swiphiqo leswi a swi ta va kona entirhweni wo endla vadyondzisiwa. (Matewu 28:19, 20) U rhume valandzeri va yena tanihi “tinyimpfu exikarhi ka timhisi,” a ri karhi a swi tiva leswaku ntirho wa vona wo chumayela wu ta vanga ku xanisiwa. (Matewu 10:16-23) Kambe, xolexo a xi nga ri xivangelo xa leswaku va hela matimba. Kahle-kahle, malandza ya Xikwembu lama titshegeke hi Yehovha hi xikhongelo, hakanyingi ma tiyisiwe hi nxaniso.—Mintirho 4:29-31; 5:41, 42.

Hambi loko vadyondzisiwa va Kreste va nga xanisiwanga swinene, a hi minkarhi hinkwayo laha a va amukeriwa kahle. (Matewu 10:11-15) Hilaha ku fanaka, ntirho wo chumayela wa Timbhoni ta Yehovha a hi minkarhi hinkwayo wu endlekaka hi ku olova namuntlha.a Eka vanhu vo tala, ku pfumela eka Xikwembu i mhaka ya munhu hi xiyexe leyi va nga laviki ku bula ha yona. Van’wana a va lavi ku twa nchumu hi nhlangano wa vukhongeri lowu va wu vengaka hi ndlela yo karhi. Handle ko kanakana, ku honisa, ku pfumaleka ka vuyelo, kumbe swiphiqo swin’wana swo hambana-hambana swi nga va swihlovo leswikulu swa ku hela matimba. Xana swihinga leswi swi nga hluriwa njhani?

Ku Kuma Vuyelo Byo Antswa

Ntsako lowu hi wu kumaka evutirhelini bya hina wu fambisana ni vuyelo lebyi hi byi kumaka eka byona. Kutani, xana hi nga va ni vutirheli lebyi humesaka mihandzu hi ndlela yihi? Phela, hi “vaphasi va vanhu.” (Marka 1:16-18) Vaphasi va tinhlampfi va le Israyele wa khale a va ti rhiya nivusiku laha a va phasa tinhlampfi to tala. Na hina hi fanele hi kambisisa nsimu ya hina leswaku hi ya ‘phasa’ loko vunyingi bya vanhu byi ri kona emakaya naswona byi ri amukela swinene rungula ra hina. Leswi hi nga ha swi endla nimadyambu, hi mahelo-vhiki, kumbe hi nkarhi wun’wana. Hi ku ya hi mulanguteri un’wana la famba-fambaka, leswi swi tirha swinene etindhawini leti vanhu va tirhaka siku hinkwaro. U xiye leswaku hakanyingi ku nyikela vumbhoni nimadyambu ku tisa vuyelo lebyinene ngopfu. Ku nyikela vumbhoni hi riqingho kumbe hi xitshuketa na kona ku endla leswaku hi fikelela vanhu vo tala.

Ku phikelela evutirhelini swi tisa vuyelo lebyinene. Le Yuropa Vuxa ni le matikweni man’wana ya laha Afrika, ntirho wo chumayela hi Mfumo wu ya emahlweni hi ndlela leyinene, naswona sweswo swi vange leswaku ku va ni ku engeteleka lokukulu. Hilaha ku fanaka, ku simekiwe mavandlha yo tala etindhawini leti khale a ti tekiwa tanihi leti nga tswariki mihandzu kumbe ti ri masimu lama hlanganisiwaka nkarhi na nkarhi. Hambiswiritano, ku vuriwa yini loko nsimu ya n’wina yi nga humesi mihandzu?

Ku Hlayisa Langutelo Lerinene

Ku ti tsundzuka kahle tipakani leti vekiweke hi Yesu swi ta hi pfuna leswaku hi nga heli matimba loko vanhu va nga tsakeli ensin’wini. Kreste a a lava leswaku vadyondzisiwa va yena va lavisisa lava fanelekaka, ku nga ri ku hundzula vunyingi bya vanhu hi nkarhi wun’we. Hi minkarhi yo hlayanyana u kombise leswaku vunyingi bya vanhu a byi nga ta ma amukela mahungu lamanene, tanihi leswi Vaisrayele vo tala va nga va yingisangiki vaprofeta va khale.—Ezekiyele 9:4; Matewu 10:11-15; Marka 4:14-20.

‘Mahungu lamanene ya mfumo’ ma amukeriwa kahle hi vanhu lava “khathalaka hi xilaveko xa vona xa moya.” (Matewu 5:3; 24:14) Va lava ku tirhela Xikwembu hi ndlela leyi xi lavaka yona. Hikwalaho, vuyelo bya ntirho wa hina byi fambisana swinene ni xiyimo xa timbilu ta vanhu, hayi vuswikoti bya hina byo nyikela rungula. Ina, hi fanele hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi endla mahungu lamanene ma tsakisa vayingiseri. Kambe, vuyelo bya kona byi titshege hi Xikwembu, hikuva Yesu u te: “Ku hava munhu loyi a nga taka eka mina handle ka loko Tatana, loyi a ndzi rhumeke, a n’wi koka.”—Yohane 6:44.

Ntirho wa hina wo vula evhangeli wu endla leswaku vito ra Yehovha ri tiviwa. Hambi vanhu va yingisa kumbe e-e, ntirho wa hina wo chumayela wu hoxa xandla eku kwetsimisiweni ka vito ra Yehovha leri kwetsimaka. Ku tlula kwalaho, hi ntirho wa hina wo vula evhangeli, hi kombisa leswaku hi vadyondzisiwa va Kreste, naswona hi ni lunghelo ra ku hlanganyela eka ntirho wa nkoka swinene lowu endliwaka esikwini ra hina.—Matewu 6:9; Yohane 15:8.

Ku Hela Matimba Ni Ku Va Ni Vuxaka Ni Vanhu

Vuxaka byo karhi ni vanhu, ku nga ha va endyangwini kumbe evandlheni, byi nga ha vanga ku hela matimba. Hi xikombiso, minkarhi yin’wana munhu u vona onge van’wana a va n’wi twisisi. Ku nga hetiseki ka vapfumeri-kulorhi na kona ku nga ha hi heta matimba. Matsalwa ma nga tlhela ma hi pfuna swinene emhakeni leyi.

“Nhlengeletano ya vamakwenu hinkwayo” emisaveni hinkwayo yi vumba ndyangu lowukulu wa moya. (1 Petro 2:17) Kambe ku titwa u ri xiphemu xa vanhu lava nga ni vun’we ku nga hela loko ku va ni swiphiqo leswi vangiwaka hi ku hambana ka vanhu. Entiyisweni, ni Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a va ri na swona swiphiqo swo tano, tanihi leswi muapostola Pawulo a bohekeke ku va tsundzuxa hi ku phindha-phindha leswaku va hanya hi ku twanana. Hi xikombiso, u khongotele vavasati vambirhi va Vakreste—Efodiya na Sintika—leswaku va lulamisa timholovo ta vona.—1 Vakorinto 1:10; Vaefesa 4:1-3; Vafilipiya 4:2, 3.

Loko ku ri na xiphiqo xolexo, xana hi nga ri pfuxeta njhani rirhandzu ra hina ra mbilu hinkwayo ro rhandza vamakwerhu? Hi ku tsundzuka leswaku Kreste u va ferile ni leswaku na vona va kombise ripfumelo eka gandzelo ra yena ra nkutsulo ku fana na hina. Hi nga tlhela hi tsundzuka leswaku vo tala va vamakwerhu va lunghekele ku tekelela Yesu Kreste hi ku nghenisa vutomi bya vona ekhombyeni hikwalaho ka hina.

Malembe yo hlaya lama hundzeke, le Paris, eFurwa, Mbhoni leya ha riki muntshwa yi kanye mbilu yi teka putumendhe leyi a yi ri ni bomo, leyi a yi vekiwe ehandle ka Holo ya Mfumo. Yi rhelele hi switepisi swo tala ivi yi ri hoxa edan’wini rin’wana, laha yi fikeke yi bulukela kona. Loko a vutisiwile leswaku i yini lexi n’wi susumeteleke ku peta vutomi bya yena ekhombyeni hi ndlela leyi, u te: “Ndzi swi xiyile leswaku vutomi bya hina a byi ri ekhombyeni. Kutani ndzi vone swi antswa leswaku ndzi fa ndzi ri ndzexe ku ri na leswaku hi fa hinkwerhu.”b Mawaku nkateko wolowo wo va ni vanghana vo tano lava lunghekeleke ku landzela xikombiso xa Yesu swinene!

Ku engetela kwalaho, hi nga anakanyisisa hi moya wa ntirhisano lowu a wu ri kona exikarhi ka Timbhoni ta Yehovha leti a ti ri etikampeni ta nxaniso hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava.c Ku nga ri khale ngopfu, vamakwerhu va le Malawi va hlayise vutshembeki bya vona tanihi Vakreste va ntiyiso. Xana mhaka ya leswaku vamakwerhu va le vandlheni ra ka hina va ta endla hi ndlela leyi fanaka loko va ri ehansi ka swiyimo swo nonon’hwa a yi hi susumeteli ku honisa ntshikilelo ni swiphiqo swa siku na siku? Loko hi hlakulela mianakanyo ya Kreste, vuxaka bya hina bya siku na siku ni vagandzeri-kulorhi byi ta hi phyuphyisa, hayi ku hi heta matimba.

Ku Titwa Hi Ndlela Leyi Hetaka Matimba

“Ku langutela lo’ku hlwelaka ka v̌av̌isa timbilu, kambe ku nav̌ela, u vuya u ŝi kuma, i muri wa v̌utomi.” (Swivuriso 13:12) Eka malandza man’wana ya Yehovha, makumu ya mafambiselo lawa ya swilo a ma hatlisi. Nkarhi lowu hi hanyaka eka wona ‘i wa mangava naswona swa nonon’hwa ku langutana na wona,’ eka Vakreste swin’we ni le ka vanhu vo tala lava nga riki vapfumeri.—2 Timotiya 3:1-5.

Hambiswiritano, ku hambana ni vanhu lava nga riki vapfumeri, Vakreste va fanele va tsaka ku vona “xikombiso” xa vukona bya Yesu eswiyin’weni leswi, leswi tikaka, leswi kombisaka leswaku ku nga ri khale Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa mafambiselo lawa yo biha ya swilo. (Matewu 24:3-14) Hambiloko xiyimo xi ya xi nyanya—tanihi leswi xi nga ta va xiswona hi nkarhi wa “nhlomulo lowukulu”—swiendlakalo leswi swi hi tisela ntsako hikuva swi twarisa misava leyintshwa leyi taka ya Xikwembu.—Matewu 24:21; 2 Petro 3:13.

Loko Mukreste a honisa mhaka ya ku nghenelela ka Mfumo enkarhini lowu hi hanyaka eka wona swi nga n’wi vangela ku heta nkarhi wo tala swinene a ri eku hlongoriseni ka swilo leswi vonakaka. Loko a a pfumelele swilo swo tanihi ntirho wo tihanyisa ni vuhungasi swi heta nkarhi ni matimba ya yena hinkwawo, swi ta n’wi tikela ku hetisisa vutihlamuleri bya yena bya Matsalwa hi ndlela leyi faneleke. (Matewu 6:24, 33, 34) Langutelo ro tano ri vanga ku tshoveka mbilu ivi u hela matimba. Mulanguteri un’wana la famba-fambaka u te: “A swi twali ku ringeta ku tiendla la hanyaka emafambiselweni lamantshwa kambe wa ha ri emafambiselweni lawa.”

Swilo Swimbirhi Leswi Nga Pfunaka Swinene

Loko nkambisiso se wu endliwile, xana munhu a nga wu kuma njhani murhi lowu tshungulaka? Dyondzo ya munhu hi xiyexe i yin’wana ya maendlelo lama pfunaka lama nga kona. Ha yini? Mulanguteri la famba-fambaka u te: “Yi hi tsundzuxa xivangelo xo endla leswi hi faneleke hi swi endla.” Un’wanyana yena u te: “Ku chumayelela ku hetisa nawu ntsena a swi hundzuka ndzhwalo hi ku famba ka nkarhi.” Kambe dyondzo ya munhu hi xiyexe leyinene yi hi pfuna ku tlhela hi va ni langutelo lerinene hi ntirho wa hina loko makumu ma ri karhi ma tshinela. Hilaha ku fanaka, Matsalwa ma hi tsundzuxa hi ku phindha-phindha hi xilaveko xa ku tiwundla kahle hi tlhelo ra moya, leswaku hi ta va ni ntsako wa xiviri loko hi endla ku rhandza ka Xikwembu.—Pisalema 1:1-3; 19:7-10; 119:1, 2.

Vakulu va nga pfuna van’wana leswaku va hlula ku hela matimba hi ku va endlela maendzo ya vurisi lama khutazaka. Hi nkarhi wa maendzo lawa, vakulu va nga kombisa leswaku un’wana ni un’wana wa hina u tlangeriwa swinene naswona i wa nkoka na yena exikarhi ka vanhu va Yehovha. (1 Vakorinto 12:20-26) Nkulu un’wana u vule leswi malunghana ni Vakreste-kulobye: “Leswaku ndzi kandziyisa ndlela leyi va nga va nkoka ha yona, ndzi va tsundzuxa hi leswi va swi hetisiseke enkarhini lowu hundzeke. Ndzi kombisa leswaku i va risima emahlweni ka Yehovha ni leswaku ngati ya N’wana wa yena yi nyikeriwile hikwalaho ka vona. Minkarhi hinkwayo mianakanyo yoleyo yi amukeriwa kahle. Loko xikhutazo lexi xo kala xi seketeriwa hi tinhlamuselo ta le Bibeleni leti tiyeke, lava va heleke matimba va nga tivekela tipakani letintshwa, to tanihi ku khongela, ku dyondza ni ku hlaya Bibele swin’we tanihi ndyangu.”—Vaheveru 6:10.

Hi nkarhi wa maendzo ya vurisi, vakulu va fanele va tivonela leswaku va nga endli swi vonaka onge a swi koteki ku tsakisa Xikwembu. Ku ri na sweswo, vakulu va nga pfuna vagandzeri-kulobye lava heleke matimba ku xiya leswaku ndzhwalo lowu wu nga rhwariwa hi valandzeri va Yesu wa vevuka. Hikwalaho, ntirho wa hina wa Vukreste i xihlovo xa ntsako.—Matewu 11:28-30.

Ku Hlula Ku Hela Matimba

Ku nga khathariseki leswaku ku hela matimba ku vangiwa hi yini, i xiphiqo lexi ku faneleke ku lwiwa na xona. Kambe, tsundzuka leswaku a hi lwi hi ri hexe. Loko hi hele matimba, a hi amukeleni mpfuno wa vanghana va hina va Vakreste, ngopfu-ngopfu vakulu. Hi ku endla tano, hi nga hunguta mintlhaveko ya ku hela matimba.

Ku tlula hinkwaswo, hi fanele hi ya eka Xikwembu leswaku xi hi pfuna hi hlula ku hela matimba. Loko hi titshega hi Yehovha hi xikhongelo, u ta hi pfuna leswaku hi hlula ku hela matimba hilaha ku heleleke. (Pisalema 55:22; Vafilipiya 4:6, 7) Nilokoswiritano, tanihi vanhu va yena hi nga hlanganyela marito ya mupisalema loyi a yimbeleleke a ku: “Ku katekile tiko le’ri tiv̌aka mpfumawulo wa nanga! Ri famba e ku v̌onakaleni ka mombo wa wena, Yehova. Masiku hikwawo ri ṭakela v̌ito ra wena, ri tiḍunisa hi ku lulama ka wena. Hikuv̌a u ku kwetsima ka matimba ya rona. Hi tintŝalo ta wena, u tlakusa rimhonḍo ra hina.”—Pisalema 89:15-17.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Maendzo ya vurisi lama akaka lama endliwaka hi vakulu lava nga ni rirhandzu ma nga pfuna Vakreste ku hlula ku hela matimba