Matimba Ya Xikhongelo
Dyambu ri le ku peleni emutini wa Nakori eVuxa Xikarhi. Wanuna wa Musiriya la vitaniwaka Eliyezere u fika ni tikamela leti longolokaka ta khume exihlobyeni lexi nga le handle ka muti. Hambileswi swi nga kanakanisiki leswaku Eliyezere a a karhele naswona a ri ni torha, a karhateka ngopfu hi swilaveko swa van’wana. U ye etikweni rimbe leswaku a ya kumela n’wana wa n’wini wa yena nsati. Tlhandla-kambirhi, u fanele a kuma nsati loyi exikarhi ka maxaka ya n’wini wa yena. Xana u ta xi hetisisa ku yini xiavelo lexi xo tika?
ELIYEZERE u tshembela eka matimba ya xikhongelo. Hi ripfumelo leri xiyekaka ri tlhela ri va ra xiviri, u endla xikombelo lexi hi ku titsongahata: “Yehovha Xikwembu xa n’wini wanga Abrahama, ndzi kombela u endla swi koteka namuntlha emahlweni ka mina naswona u kombisa n’wini wanga Abrahama musa wa rirhandzu. Sweswi ndzi yime enseledyaneni wa mati, naswona vana va vanhwanyana va vanhu va muti va huma ku ta ka mati. Leswi swi faneleke ku humelela hileswaku nhwanyana loyi ndzi nga ta ku eka yena, ‘Ndzi kombela u rhula khuwana ra wena leswaku ndzi nwa mati,’ entiyisweni na yena a nga ta ku, ‘Nwana mati, ndzi ta tlhela ndzi nyika ni tikamela ta wena mati,’ hi yena loyi u nga ta n’wi nyika nandza wa wena, Isaka; kutani u ndzi tivisa ha swona leswaku u komba n’wini wanga rirhandzu leri tshembekeke.”—Genesa 24:12-14.
Ku tshemba ka Eliyezere matimba ya xikhongelo a ku hundzukanga ka hava. Phela, wansati wo sungula ku ta exihlobyeni a ku ri ntukulu wa makwavo wa Abrahama! Vito ra yena i Raveka, naswona a nga si tekiwa, u tengile emahanyelweni, naswona u sasekile. Lexi xiyekaka, a nga nyiki Eliyezere ntsena mati yo n’wa kambe hi ku titsongahata u tlhela a timula torha ra tikamela takwe hinkwato. Endzhakunyana ka loko ndyangu wu vulavurisanile, Raveka hi ku tirhandzela wa pfumela ku famba na Eliyezere etikweni ra le kule leswaku a ta va nsati wa Isaka n’wana wa Abrahama. Yoleyo i nhlamulo yo hlamarisa ni leyi nga erivaleni ya xikhongelo xa Eliyezere, loko Xikwembu xa ha nghenelela minkarhi yin’wana eka swiendlakalo swo karhi hi ku tirhisa masingita!
Hi nga dyondza swo tala eka xikhongelo xa Eliyezere. Xi kombise ripfumelo ra yena lerikulu, ku titsongahata ni ku tikarhatela swilaveko swa van’wana handle ka vutianakanyi. Xikhongelo xa Eliyezere xi tlhele xi kombisa ku tiveka ehansi ka yena eka ndlela leyi Yehovha a tirhisanaka ha yona ni vanhu. A swi kanakanisi leswaku a a byi xiya vuxaka byo hlawuleka lebyi a byi ri kona exikarhi ka Xikwembu na Abrahama, ku katsa ni xitshembiso xa xona xa leswaku mikateko ya nkarhi lowu taka yi ta fikela vanhu hinkwavo hi ku tirhisa Abrahama. (Genesa 12:3) Xisweswo, Eliyezere u sungule xikhongelo xa yena hi marito lawa: “Yehovha Xikwembu xa n’wini wanga Abrahama.”
Yesu Kreste a a ri ntukulu wa Abrahama loyi a ta endla swi koteka leswaku vanhu hinkwavo lava yingisaka va katekisiwa. (Genesa 22:18) Loko hi lava swikhongelo swa hina swi hlamuriwa namuntlha, hi fanele hi kombisa ku xixima ndlela leyi Xikwembu xi tirhisanaka ni vanhu ha yona hi ku tirhisa N’wana wa xona. Yesu Kreste u te: “Loko mi tshama mi ri ni vun’we na mina ni marito ya mina ma tshama eka n’wina, kombelani xin’wana ni xin’wana lexi mi xi navelaka kutani mi ta endleriwa xona.”—Yohane 15:7.
Mulandzeri wa Kreste la voneke ntiyiso wa marito lawa ya Yesu, a ku ri muapostola Pawulo. Ripfumelo ra yena ematimbeni ya xikhongelo hakunene a ri nga ri ra hava. U khutaze Vakreste-kulobye ku yisa swivilelo swa vona hinkwaswo eka Xikwembu hi xikhongelo kutani a tiyisekisa hi ku: “Eka swilo hinkwaswo ndzi ni ntamu hikwalaho ka loyi a ndzi nyikaka matimba.” (Vafilipiya 4:6, 7, 13) Xana leswi swi vula leswaku swikombelo hinkwaswo swa Pawulo leswi a swi endleke hi xikhongelo eka Xikwembu swi amukeriwile? A hi voneni.
A Hi Swikombelo Hinkwaswo Leswi Amukeriwaka
Evutirhelini byakwe byo pfumala vutianakanyi, Pawulo a a karhatiwa hi leswi a swi hlamuseleke tanihi “mutwa enyameni.” (2 Vakorinto 12:7) Leswi ku nga ha va ku ri ntshikilelo wa le mianakanyweni ni wa le mintlhavekweni lowu a wu vangiwa hi vakaneti ni “vamakwerhu va mavunwa.” (2 Vakorinto 11:26; Vagalatiya 2:4) Kumbe a tsane emirini hikwalaho ka tihlo leri a ri tshamela ku vava. (Vagalatiya 4:15) Ku nga khathariseki leswaku hi xihi lexi nga xona, Pawulo a a tsanisiwa hi “mutwa enyameni.” U tsarile a ku: “Hikwalaho ka leswi ndzi kombele Hosi kanharhu leswaku wu suka eka mina.” Hambiswiritano, xikombelo xa Pawulo a xi amukeriwanga. Pawulo u hlamuseriwile leswaku mpfuno wa moya lowu se a wu kumeke wu huma eka Xikwembu, lowu katsaka matimba yo tiyiselela miringo, a wu enele. Ku tlula kwalaho Xikwembu xi te: “Matimba ya mina ma endliwa lama hetisekeke eku tsaneni.”—2 Vakorinto 12:8, 9.
Xana hi dyondza yini eka swikombiso swa Eliyezere na Pawulo? Hakunene Yehovha Xikwembu u yingisa swikhongelo swa lava hi ku titsongahata va lavaka ku n’wi tirhela. Kambe leswi a swi vuli swona leswaku minkarhi hinkwayo xi amukela swikombelo swa vona, hikuva Xikwembu xi ni mavonelo lama anameke hi swilo. Xi swi tiva ku antswa leswi hi lulameleke kahle. Xa nkoka ngopfu, minkarhi hinkwayo xi endla hilaha xikongomelo xa xona xi tsariweke hakona eBibeleni.
Nkarhi Wa Ku Tshunguriwa Hi Tlhelo Ra Moya
Xikwembu xi tshembisa ku tshungula vanhu eka vuvabyi hinkwabyo bya miri, bya mianakanyo ni bya mintlhaveko hi nkarhi wa Ku Fuma Ka Gidi Ra Malembe ka N’wana wa xona emisaveni. (Nhlavutelo 20:1-3; 21:3-5) Vakreste va xiviri va byi rindzele hi mahlo-ngati vumundzuku lebyi, lebyi tshembisiweke, va ri ni ripfumelo lerikulu eka matimba ya Xikwembu ra leswaku xi ta byi endla byi va bya xiviri. Hambiloko va nga langutelanga ku tshunguriwa hi ndlela yo tano ya singita, va khongela eka Xikwembu leswaku xi va chavelela ni ku va nyika matimba ya ku langutana ni miringo. (Pisalema 55:22) Loko va vabya, va nga ha khongelela ni nkongomiso wa Xikwembu leswaku va kuma vutshunguri lebyinene lebyi pfumelelanaka ni xiyimo xa vona xa timali.
Vukhongeri byin’wana byi khutaza vavabyi leswaku va khongelela ku tshunguriwa sweswi, byi kombetela eka ku tshunguriwa hi singita loku endliweke hi Yesu ni vaapostola va yena. Kambe masingita wolawo a ma endleriwa xikongomelo lexi hlawulekeke. A ma kombisa leswaku Yesu Kreste a a ri Mesiya wa xiviri ni ku kombisa leswaku tintswalo ta Xikwembu ti hundzisiwile ti suka eka rixaka ra Vayuda ti ya eka vandlha ra Vukreste leri a ra ha ri ritsongo. Le ndzhaku, tinyiko to endla masingita a ti laveka leswaku ti ta tiyisa ripfumelo ra vandlha lera ha ku simekiwaka ra Vukreste. Loko vandlha leri a ra ha ri ritsongo ri sungula ku tiya, ri va leri wupfeke, tinyiko to endla masingita ‘ti herile.’—1 Vakorinto 13:8, 11.
Enkarhini lowu wa nkoka, Yehovha Xikwembu u kongomisa vagandzeri va yena entirhweni wa nkoka swinene wo tshungula hi tlhelo ra moya. Leswi vanhu va ha riki ni nkarhi, va fanele ku angula hi ku hatlisa eka xikombelo lexi: “Lavisisani Yehovha, loko a ha kumeka. N’wi vitaneni a ha ri ekusuhi. Lowo homboloka a a siye ndlela yakwe, ni munhu wo biha a siya miehleketo yakwe; a a tlhelele eka Yehovha, loyi a nga ta n’wi komba tintswalo, ni le ka Xikwembu xa hina, hikuva xi ta rivalela hi ndlela leyikulu.”—Esaya 55:6, 7.
Ku hanyisiwa loku hi tlhelo ra moya ka vadyohi lava hundzukaka ku hetisisiwa hi ku chumayeriwa ka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. (Matewu 24:14) Hi ku nyika malandza ya yena matimba yo hetisisa ntirho lowu ponisaka vutomi, Yehovha Xikwembu u pfuna timiliyoni ta vanhu eka tinxaka hinkwato ku hundzuka eswidyohweni swa vona kutani va va ni vuxaka lebyinene na yena, ku nga si fika makumu ya mafambiselo lawa ya swilo. Hinkwavo lava khongelelaka ku hanyisiwa koloko emoyeni hi ku tshembeka ni hinkwavo lava khongelelaka mpfuno wo endla ntirho lowu wo hanyisa, swikhongelo swa vona swa hlamuriwa hakunene.
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 3]
Eliezer na Rebekah/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications