Ha Yini U Fanele U Va Ni Moya Wa Ku Tinyikela?

Bill i wanuna la nga ni ndyangu la nga emalembeni ya va-50, loyi a nga mudyondzisi wa thekinoloji yo aka. Lembe hinkwaro u heta mavhiki yo tala a pfuneta ku kunguhata ni ku aka Tiholo ta Mfumo ta mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha, a tihakelela mali yo famba. Emma i wanhwana la dyondzekeke ni la fanelekaka la nga tekiwangiki wa malembe ya 22 hi vukhale. Ematshan’weni yo hlongorisa tipakani ta yena n’wini ni ntsako, u heta tiawara leti tlulaka 70 n’hweti yin’wana ni yin’wana tanihi mutirheli, a pfuna vanhu leswaku va twisisa Bibele. Maurice na Betty se va tshike ntirho. Ematshan’weni yo tshama va nava milenge, va rhurhele etikweni rin’wana leswaku va ya pfuna vanhu kwale leswaku va dyondza hi xikongomelo xa Xikwembu hi misava.

VANHU lava a va titeki va hlawulekile kumbe va ri lava xiyekaka. I vanhu lava tolovelekeke lava endlaka leswi va anakanyaka leswaku i swinene. Ha yini va tirhisa nkarhi, matimba, vuswikoti ni mali ya vona hikwalaho ka swilaveko swa van’wana? Lexi va susumetelaka i rirhandzu leri enteke eka Xikwembu ni le ka vaakelani va vona. Rirhandzu leri ri vangele moya wa xiviri wa ku tinyikela eka un’wana ni un’wana wa vona.

Xana hi vula yini hi moya wa ku tinyikela? Phela, ku tinyikela a swi lavi u hanya vutomi lebyi nga tsakisiki kumbe bya ku tilan’wa. A swi lavi ku titsona loku hundzeletiweke loku hi tekelaka ntsako kumbe ku eneriseka. Hilaha The Shorter Oxford English Dictionary yi swi vekaka hakona, ku tinyikela swi vula “ku tshika leswi swi ku vuyerisaka, leswi ku tsakisaka ni leswi u swi navelaka, hikwalaho ka ntirho kumbe vuhlayiseki bya van’wana.”

Yesu Kreste—Xikombiso Lexikulu

N’wana la tswariweke a ri swakwe wa Xikwembu, ku nga Yesu Kreste, i xikombiso lexikulu xa munhu loyi a a ri ni moya wa ku tinyikela. Vutomi bya yena a byi tsakisa naswona a byi enerisa swinene loko a nga si va munhu wa nyama. A a ri ni vuxaka lebyikulu ni Tata wa yena swin’we ni swivumbiwa swa moya. Ku tlula kwalaho, N’wana wa Xikwembu u tirhise vuswikoti bya yena emintirhweni leyi tlhontlhaka ni leyi tsakisaka a ri “mutirhi la nga ni vuswikoti.” (Swivuriso 8:30, 31) Entiyisweni a a hanya ehansi ka swiyimo leswi tlakukeke swinene ku tlula nchumu wihi na wihi lowu munhu la fuweke swinene emisaveni a nga ha vaka a tiphine ha wona. Leswi a a tshama ekusuhi na Yehovha Xikwembu, a a ri ni xikhundlha lexi tlakukeke swinene xi tlhela xi hlawuleka etilweni.

Kambe, N’wana wa Xikwembu “u tichulurile kutani a teka xivumbeko xa hlonga, a fana ni vanhu.” (Vafilipiya 2:7) Hi ku swi rhandza u tshike swilo swa yena leswinene hi ku va munhu wa nyama ivi a nyikela vutomi bya yena tanihi nkutsulo leswaku a herisa khombo leri vangiweke hi Sathana. (Genesa 3:1-7; Marka 10:45) Sweswo a swi katsa ku ta hanya exikarhi ka vanhu lava nga ni xidyoho emisaveni leyi nga ematimbeni ya Sathana Diyavulosi. (1 Yohane 5:19) Nakambe a swi katsa ku tiyiselela gome ni ku karhateka. Hambiswiritano, ku nga khathariseki leswaku a swi ta n’wi koxa yini, Yesu Kreste a a tiyimiserile ku endla ku rhandza ka Tata wa yena. (Matewu 26:39; Yohane 5:30; 6:38) Leswi swi ringe rirhandzu ni vutshembeki bya Yesu swinene. Xana a a tiyimisele ku tinyikela ku fikela kwihi? Muapostola Pawulo u te: “U titsongahatile kutani a yingisa ku ya fika eku feni, ina, rifu emhandzini ya nxaniso.”—Vafilipiya 2:8.

“Hlayisani Langutelo Leri Ra Mianakanyo Eka N’wina”

Hi khutaziwa ku landzela xikombiso xa Yesu. Pawulo u khutazile: “Hlayisani langutelo leri ra mianakanyo eka n’wina leri a ri ri kona ni le ka Kreste Yesu.” (Vafilipiya 2:5) Hi nga swi endlisa ku yini leswi? Ndlela yin’wana i ku “nga veki tihlo etimhakeni ta [hina] ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.” (Vafilipiya 2:4) Rirhandzu ra xiviri “a ri lavi leswi vuyerisaka rona ntsena.”—1 Vakorinto 13:5.

Hakanyingi vanhu lava khathalaka va tinyiketele hi ndlela leyi nga riki ya vutianakanyi leswaku va pfuna van’wana. Hambiswiritano, namuntlha vanhu vo tala va ni vutianakanyi. Misava yi ni langutelo ra vumina. Hi fanele hi tivonela eka moya wa misava hikuva loko wo kala wu swi kota ku vumba xivumbeko ni langutelo ra hina, hi ta rhangisa ku navela ka hina evuton’wini. Kutani xin’wana ni xin’wana lexi hi xi endlaka—ndlela leyi hi tirhisaka nkarhi wa hina ha yona, matimba ya hina ni rifuwo ra hina—xi ta lawuriwa hi vutianakanyi. Hikwalaho hi fanele hi lwisana swinene ni nkucetelo lowu.

Hambi ku ri ndzayo leyi nyikeriwaka hi xikongomelo lexinene minkarhi yin’wana yi nga ha tsanisa moya wa hina wa ku tinyikela. Hi ku xiya laha ntila wa ku tinyikela ka Yesu a wu n’wi yisa kona, muapostola Petro u te: “Titsetselele, Hosi.” (Matewu 16:22) Handle ko kanakana a swi n’wi tikela ku amukela ku tiyimisela ka Yesu leswaku a fa hikwalaho ka vuhosi bya Tata wa yena ni hikwalaho ka ku ponisiwa ka vanhu. Hikwalaho u ringete ku heta Yesu matimba leswaku a nga fambi hi ntila wolowo.

‘Titshike’

Xana Yesu u angurise ku yini? Mhaka ya kona yi ri: “A hundzuluka, a languta vadyondzisiwa vakwe kutani a tshinya Petro, a ku: ‘Yana endzhaku ka mina, Sathana, hikuva a wu ehleketi miehleketo ya Xikwembu, kambe u ehleketa miehleketo ya vanhu.’” Kutani Yesu a vitana ntshungu swin’we ni vadyondzisiwa va yena, ivi a ku: “Loko munhu a lava ku ndzi landzela, a a titshike kutani a rhwala mhandzi yakwe ya nxaniso a ndzi landzela nkarhi hinkwawo.”—Marka 8:33, 34.

Endzhaku ka malembe ya 30 Petro a byele Yesu marito lawa, hi nkarhi wolowo a a kombisa leswaku se a a swi twisisa leswaku ku tinyikela swi vula yini. A nga khutazanga vapfumeri-kulobye leswaku va nga endli matshalatshala ni leswaku va titsetselela. Ematshan’weni ya sweswo, Petro u va khutaze ku hlomisela mianakanyo ya vona ntirho ni ku tshika ku hanya hi ku ya hi ku navela ka vona ka khale ka misava. Ku nga khathariseki miringo, a va fanele va rhangisa ku endla ku rhandza ka Xikwembu evuton’wini bya vona.—1 Petro 1:6, 13, 14; 4:1, 2.

Ntila lowu vuyerisaka swinene lowu un’wana ni un’wana wa hina a nga wu landzelaka i ku tinyikela hi ku helela eka Yehovha, hi landzela Yesu Kreste hi ku tshembeka naswona hi pfumelela Xikwembu xi kongomisa mintirho ya hina. Pawulo u veke xikombiso lexinene emhakeni leyi. Ku hiteka ka yena ni ku nkhensa ka yena Yehovha ku n’wi susumetele ku tshika ku navela kumbe ku langutela swa misava loku a ku ta va ku n’wi sivele ku endla ku rhandza ka Xikwembu. U te: “Loko ku ri mina ndzi ta tirhisa hinkwaswo leswi ndzi nga na swona hi ku tsaka lokukulu” ndzi hetisisa swilaveko swa van’wana. (2 Vakorinto 12:15) Pawulo u tirhise vuswikoti bya yena leswaku a yisa timhaka ta Xikwembu emahlweni, ku nga ri ta yena n’wini.—Mintirho 20:24; Vafilipiya 3:8.

Xana hi nga tikambisisa njhani ku vona loko hi ri ni langutelo leri fanaka ni ra muapostola Pawulo? Hi nga ha tivutisa swivutiso swo fana ni leswi: Xana ndzi wu tirhisa njhani nkarhi wa mina, matimba ya mina, vuswikoti bya mina ni rifuwo ra mina? Xana ndzi tirhisa swilo leswi ni tinyiko tin’wana ta risima leswaku ndzi hetisisa ku navela ka mina, kumbe ndzi swi tirhisela ku pfuna van’wana? Xana ndzi tshame ndzi anakanya hi ku hlanganyela hi xitalo entirhweni wo ponisa vutomi wa ku twarisa mahungu lamanene, kumbexana tanihi muhuweleri wa Mfumo wa nkarhi hinkwawo? Xana ndzi nga katseka hi xitalo emintirhweni yo tanihi ku aka kumbe ku hlayisa Tiholo ta Mfumo? Xana ndzi tinyika nkarhi wa ku pfuna lava pfumalaka? Xana ndzi endlela Yehovha hinkwaswo leswi ndzi nga swi kotaka?—Swivuriso 3:9.

“Ku Nyika Swi Tisa Ntsako Lowukulu”

Kambe, xana i vutlhari ku va ni moya wa ku tinyikela? I vutlhari hakunene! Pawulo a a swi tiva sweswo hikwalaho ka leswi swi n’wi humeleleke leswaku moya wo tano wu tisa tihakelo leti fuweke. Swi n’wi tisele ntsako lowukulu ni ku eneriseka lokukulu. Leswi u swi hlamusele vakulukumba va le Efesa loko a hlangane na vona le Mileta. Pawulo u te: “Ndzi mi kombile eka swilo hinkwaswo leswaku loko mi tirhisa [hi ndlela ya ku tinyikela] xisweswo mi fanele ku pfuna lava tsaneke, naswona mi fanele ku tsundzuka marito ya Hosi Yesu, loko yena a te, ‘Ku nyika swi tisa ntsako lowukulu ku tlula ku amukela.’” (Mintirho 20:35) Timiliyoni ta vanhu ti kume leswaku loko ti kombisa moya wa muxaka lowu ti va ni ntsako lowukulu sweswi. Moya lowu wu ta tlhela wu va tisela ntsako enkarhini lowu taka loko Yehovha a hakela lava va rhangiseke swilaveko swa yena swin’we ni swa van’wana.—1 Timotiya 4:8-10.

Loko Bill a vutisiwile leswaku ha yini a tinyiketele swinene eku pfuneni ka van’wana leswaku va aka Tiholo ta Mfumo, u te: “Hakanyingi ku pfuna mavandlha lamatsongo hi ndlela leyi swa ndzi enerisa swinene. Ndzi tsakela ku tirhisa vutshila byihi na byihi lebyi ndzi nga na byona leswaku ndzi pfuna van’wana.” Ha yini Emma a hlawule ku nyikela matimba ya yena ni vuswikoti bya yena leswaku a pfuna van’wana va dyondza ntiyiso wa Matsalwa? “A ndzi anakanyi ndzi endla swin’wana. Leswi ndza ha tsakamaka naswona ndza ha swi kotaka ku n’wi tirhela, ndzi lava ku endla leswi ndzi nga swi kotaka leswaku ndzi tsakisa Yehovha ni ku pfuna van’wana. Ku titsona swilo leswi vonakaka i nchumu wutsongo swinene eka mina. Ndzi endla ntsena leswi ndzi faneleke ndzi swi endla hikwalaho ka leswi Yehovha a ndzi endleleke swona.”

Maurice na Betty a va tisoli hi ku ka va nga hanyanga vutomi bya vulovolovo, endzhaku ka ku tirha hi matimba malembe yo tala va kurisa vana va vona va tlhela va va khathalela. Leswi se va tshikeke ntirho sweswi, va lava ku ya emahlweni va endla swilo swo karhi swa nkoka ni leswi nga ni xikongomelo evuton’wini bya vona. Va ri: “A hi lavi ku khondla mavoko hi tlhela hi nava ni milenge. Ku pfuna van’wana leswaku va dyondza hi Yehovha etikweni rimbe swi hi nyika nkarhi wo tshama hi ri karhi hi endla nchumu lowu nga ni xikongomelo.”

Xana u tiyimiserile ku va ni moya wa ku tinyikela? Leswi a swi nge olovi. Ku ni nyimpi leyi yaka emahlweni exikarhi ka ku navela ka hina ka ku nga hetiseki ni ku navela ka hina ku tsakisa Xikwembu. (Varhoma 7:21-23) Kambe i nyimpi leyi nga hluriwaka loko hi pfumelela Yehovha a kongomisa vutomi bya hina. (Vagalatiya 5:16, 17) Hakunene u ta wu tsundzuka ntirho wa hina wa ku tinyikela entirhweni wa yena naswona u ta hi katekisa hilaha ku fuweke. Hakunene, Yehovha Xikwembu u ta ‘pfula tinyangwa ta ndhambhi ya matilo kutani a hi chululela nkateko, kukondza ku nga ha pfumaleki nchumu.’—Malakiya 3:10; Vaheveru 6:10.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Yesu a a ri ni moya wa ku tinyikela. Xana wena u na wona?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Pawulo u endle matshalatshala entirhweni wo chumayela hi Mfumo