Vusweti—Leswi Xiyimo Xi Nga Xiswona Namuntlha

VICENTEa u voniwa ko tala a ri karhi a koka-koka xigolonyana lexi taleke swilo swo tika eswitarateni swa le São Paulo eBrazil. U famba a rholela mabokisi, tinsimbi ni swilo leswi endliweke hi plasitiki. Loko dyambu ri ku lava ra wena, u andlala mabokisi ehansi ka xigolonyana xakwe ivi a etlela. Swi tikomba a nga toviwi helo hi huwa ya mimovha ni mabazi lama hundza-hundzaka exitarateni lexi a etlelaka etlhelo ka xona. Khale a a tirha, a ri ni kaya ni ndyangu—kambe sweswi o sala a hlambanyisa kunene. Se u hanya hi rikoko ra xilondza eswitarateni.

Khombo ra kona, vanhu va timiliyoni emisaveni hinkwayo va hanya epuweni ra vusweti ku fana na Vicente. Ematikweni lama sweleke, vo tala va boheka ku hanya eswitarateni kumbe va tshama emikhukhwini. Vakomberi—swilema, mabofu, vavasati lava an’wisaka vana—ku voniwa vona ntsena. Etirhobotweni, vana va tsutsuma-tsutsuma exikarhi ka mimovha leyi yimeke, va ringeta ku xavisa malekere leswaku va kuma swimalana.

Swa tika ku hlamusela leswaku ha yini vusweti byi tlanga hi vanhu swonghasi. Magazini wa le Britain lowu vuriwaka The Economist wu te: “Vanhu se va fume ni minwala naswona va ni vutivi lebyikulu bya swa vutshunguri, thekinoloji ni vuswikoti lebyi nga va pfunaka ku herisa vusweti.” Vo tala va pfunekile swinene eka vutshila lebyi. Ematikweni yo hlayanyana lama nga evuswetini u vona mimovha yo tala leyintshwa ya manyunyu yi njirimuka eswitarateni swa madoroba lamakulu. Swimbindzimbindzi swa mavhengele swi gandlane hi swilo swa manguva lawa, naswona swa xaveteriwa. Swimbindzimbindzi swimbirhi swa mavhengele le Brazil swi endle xinkhubyana xa ku navetisa swilo. A swi pfariwanga vusiku ni nhlikanhi hi December 23 na 24, 2004. Xin’wana xa swimbindzimbindzi leswi xi thole vachongori leswaku va cinela vanhu lava taka eku xaveni. Sweswo swi endle leswaku vanhu va kwalomu ka 500 000 va khitikanela kona!

Hambiswiritano, vanhu vo tala a va pfuneki eka rifuwo leri van’wana va nga na rona. Mukhandlu lowukulu lowu pfulekeke exikarhi ka swikhumukani ni swisiwana wu endle leswaku vo tala va anakanya leswaku ku ni xilaveko xa xihatla xa ku lwisana ni vusweti. Magazini wa le Brazil lowu vuriwaka Veja wu te: “Mhaka-nkulu leyi misava yi faneleke yi kanerisana ha yona nan’waka [hi 2005] i vusweti.” Magazini lowu wa Veja wu tlhele wu vika hi ta xiringanyeto xa ku simekiwa ka Marshall Plan leyintshwa leswaku ku pfuniwa matiko lama weriweke hi vusweti lebyikulu, ngopfu-ngopfu eAfrika.b Kambe, hambiloko swiringanyeto swo tano swi vonaka swi kombisa leswaku ku ni nhluvuko, magazini wolowo wu ye emahlweni wu ku: “Nakambe ku ni swivangelo swo tala swa ku tivutisa loko swiringanyeto sweswo swi ve ni vuyelo lebyinene. Matiko yo tala ma ala ku nyikela hi mali, hileswi mali ya kona yi nga fikiki eka vanhu lava yi faneleke yi pfuna vona.” Khombo ra kona, hikwalaho ka vukungundzwana ni fambiselo ra mfumo leri hakanyingi ri nonokisaka swilo, timali to tala leti nyikeriweke hi tihulumendhe, minhlangano yo phalala ya le matikweni man’wana kun’we ni hi vanhu vo karhi, a ti fiki eka vanhu lava lavaka mpfuno hakunene.

Yesu a a swi tiva leswaku vusweti a byi ta va xiphiqo lexi phikelelaka. U te: “Swisiwana mi tshama mi ri na swona.” (Matewu 26:11) Xana sweswo swi vula leswaku vusweti byi ta tshama byi ri kona emisaveni? Xana a swi kona leswi nga endliwaka leswaku ku antswisiwa xiyimo? Vakreste va nga endla yini leswaku va pfuna swisiwana?

[Tinhlamuselo ta le hansi]