Swivutiso Swa Vahlayi
Xana Hakunene Tintlhari Tinharhu Ti Endzele Yesu Loko A Ha Ri Ricece?
Hi nkarhi wa khisimusi switori swa ndhavuko, swa le Amerika-dzonga, Yuropa-vuxa na Asia swi kombisa tihosi tinharhu kumbe vavanuna vo tlhariha va ri karhi va nyika Yesu tinyiko ta risima loko a ha ri ricece. Xana switori sweswo i ntiyiso? Xana swi pfumelelana ni leswi Bibele yi swi vulaka? A hi voneni.
Tievhangeli timbirhi ta Matewu na Luka, ti kombisa matimu ya ku velekiwa ka Yesu. Marungula ya tievhangeli teto ma kombisa leswaku i varisi va xiyimo xa le hansi ntsena lava endzeleke Yesu hi nkarhi lowu a velekiweke ha wona. Vavanuna lava vuriwaka tihosi kumbe tintlhari, entiyisweni a va ri vangoma va swilo swa le mpfhukeni ku nga ri tihosi naswona Bibele a yi vuli hi ku kongoma leswaku a va ri vangani. Vangoma va swilo swa le mpfhukeni a va n’wi endzelanga Yesu loko a ha ku velekiwa exidyelweni kambe va n’wi endzele loko se a kurilenyana naswona se a tshama endlwini. Riendzo ra vona ri endle leswaku vutomi bya Yesu byi va ekhombyeni!
Ri hlaye hi vukheta rungula ra ku velekiwa ka Yesu leri tsariweke hi mutsari un’wana wa Bibele Luka naswona u ta kuma leswaku ri ri: “A ku ri ni varisi lava a va tshama ehandle ka muti, va rindza mintlhambi ya vona nivusiku. Kutani hi xitshuketa ntsumi ya Yehovha yi yima ekusuhi na vona, kutani . . . yi ku eka vona: ‘. . . Mi ta kuma ricece ri phutseriwe hi malapi ya tinguvu, ri etlele exidyelweni.’ . . . Va hatlisa va ya kona kutani va kuma Mariya swin’we na Yosefa, ni ricece ri etlele exidyelweni.”—Luka 2:8-16.
I Yosefa na Mariya swin’we ni varisi ntsena lava a va ri na Yesu loko a ha ri ricece. Ku hava munhu un’wana loyi ku vulavuriwaka ha yena eka xiviko xa Luka.
Sweswi hlaya rungula leri kumekaka eka Matewu 2:1-11 eBibeleni leyi nge Bibele—Mahungu Lamanene: “Kuteloko Yesu a velekiwile eBetlehema wa Yudiya, enkarhini wa Hosi Heroda, tintlhari ta le vuxeni ti fika eYerusalema . . . Kutani [ti] nghena ndlwini, [ti] kuma xihlangi ni mana wa xona Mariya.”
Xiya leswaku rungula leri ri ri “tintlhari” kambe ku nga ri “tintlhari tinharhu” ni leswaku ti suke evuxeni ti ya eYerusalema, ku nga ri Betlehema muti lowu Yesu a velekeriweke eka wona. Loko ti fika eBetlehema Yesu a a nga ha ri “xihlangi”—a a nga ha ri ricece—naswona a a nga ha ri exidyelweni kambe a a ri endlwini.
Ku engetela kwalaho, Bibele—Mahungu Lamanene yi tirhisa marito lama nge “tintlhari” ku kombetela eka vaendzi lava, vuhundzuluxeri byin’wana byi tirhisa xiga lexi nge “vangoma va swilo swa le mpfhukeni.” Hi ku ya hi buku leyi vuriwaka A Handbook on the Gospel of Matthew, rito “tintlhari” ri hundzuluxeriwe ri suka eka “riviti ra Xigriki leri vulaka vaprista va le Peresiya lava a va ri vativi-nkulu eka vungoma bya swilo swa le mpfhukeni.” Naswona dikixinari leyi nge The Expanded Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words yi hlamusela rito rero tanihi “munhu loyi a tirhisaka masalamusi ni noyi.”
Hambileswi vungoma bya swilo swa le mpfhukeni ni vuloyi swi tolovelekeke namuntlha, Bibele ya hi lemukisa malunghana ni ku tirhisa swilo leswi. (Esaya 47:13-15) I swiendlo swa vungoma naswona Yehovha Xikwembu wa swi venga. (Deteronoma 18:10-12) Sweswo hi swona leswi endleke leswaku ku kala ni ntsumi ni yin’we ya Xikwembu leyi nga tivisa hi ta ku velekiwa ka Yesu eka vangoma va swilo swa le mpfhukeni. Xisweswo, va tsundzuxiwe hi Xikwembu enorhweni leswaku va nga tlheriseli nhlamulo eka Hosi Heroda lowo homboloka tanihi leswi a a lava ku dlaya Yesu. Hikwalaho, “va [tlhelele] etikweni ra vona hi ndlela yin’wana.”—Matewu 2:11-16.
Xana Vakreste va ntiyiso va fanele va ya emahlweni va khomelela eka dyondzo leyi nga riki ntiyiso malunghana ni ku endzeriwa ka Yesu loko a ha ku velekiwa? Doo!