Xana Hakunene Xikwembu Xi Ni Mhaka Loko Ndzi Dzaha Fole?

▪ Munhu wa mbilu leyinene a nga ha vutisa xivutiso xexo, tanihi leswi ku nga riki na nawu eBibeleni lowu vulavulaka hi fole. Xana sweswo swi vula leswaku swa tika ku twisisa ndlela leyi Xikwembu xi anakanyaka ha yona loko swi ta emhakeni leyi? A swi tano nikatsongo.

Bibele yi vula leswaku “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu.” (2 Timotiya 3:16) Matsalwa ya tamele milawu leyi nga erivaleni leyi kombisaka ndlela leyi Xikwembu xi lavaka leswaku hi khathalela rihanyo ra hina ha yona. A hi rhangeni hi ku kambisisa leswi valavisisi va swi kumeke loko va kambisisa vuyelo lebyi fole ri nga na byona eka rihanyo ra vanhu. Kutani hi ta kambisisa ndlela leyi ha yona milawu ya Bibele yi fambisanaka ni leswi va swi kumeke.

Fole ri onha rihanyo ra loyi a ri dzahaka naswona hi rona ngopfu-ngopfu ri vangaka mafu lama a ma ta va ma siveriwile. EUnited States, ku tirhisiwa ka fole hi kona ku endlaka leswaku munhu un’we eka va ntlhanu a fa. Xiviko lexi humaka eka National Institute on Drug Abuse xi vula leswaku vanhu lava faka lembe ni lembe etikweni rero hikwalaho ka rona va tlula hinkwavo lava dlayiweke hi “byala, ku tirhisiwa ka swidzidziharisi loku nga riki enawini, lava dlayiweke hi vanhu van’wana, ku tidlaya, timhangu ta timovha ni AIDS va hlanganisiwile.”

Lava dzahaka fole va vavisa rihanyo ra van’wana. A ku na mpimo lowu hlayisekeke eka musi wa fole. Vanhu lava nga dzahiki lava hefemulaka musi wa fole leri dzahiwaka hi van’wana va le khombyeni ra ku khomiwa hi vuvabyi bya khensa kumbe bya mbilu hi kwalomu ka tiphesente to tlula 30. Emalembeni ya sweswinyana, madokodela ma kume khombo rin’wana leri ma ri vulaka “musi wa fole lowu nga hefemuriwaka hi munhu un’wana ni un’wana loyi a nga laha a ku ri ni munhu loyi a dzaha.” Leswi swi kombetela eka khemikhali leyi salaka eka swiambalo, mimete ni swilo swin’wana endzhaku ka loko musi wu nga ha vonaki. Tikhemikhali teto leti nga ni chefu ti vavisa ngopfu-ngopfu rihanyo ra vana naswona ti nga tsanisa vuswikoti bya vona byo dyondza.

Fole ra godzombela. Ri endla loyi a ri dzahaka a va hlonga ra mukhuva lowu onhaka. Entiyisweni, vakambisisi va tshemba leswaku eka swilo hinkwaswo leswi godzombelaka, nikhothini hi yona yi tikaka ku yi tshika.

Xana milawu ya Bibele yi fambisana njhani ni timhaka teto? Xiya leswi landzelaka:

Xikwembu xi lava leswaku hi xixima vutomi. Eka Nawu lowu Xikwembu xi wu nyikeke tiko ra Israyele, xi vule leswaku lava lavaka ku xi tsakisa va fanele va xixima vutomi bya munhu. (Deteronoma 5:17) Vaisrayele a va fanele va aka guma, kumbe khumbi ritsongo, ri rhendzela lwangu ra tiyindlu ta vona. Ha yini? Malwangu lawa a ma andlalekile naswona minkarhi yin’wana a ma tirhisiwa ku tshama eka wona. Khumbi leri a ri sivela leswaku vandyangu ni van’wana va nga wi va vaviseka kumbe va fa. (Deteronoma 22:8) Ku engetela kwalaho, Vaisrayele a va fanele va tiyiseka leswaku swifuwo swa vona a swi vavisi vanhu van’wana. (Eksoda 21:28, 29) Munhu loyi a dzahaka fole u honisa misinya ya milawu ya Bibele leyi seketelaka milawu yoleyo. U onha rihanyo rakwe hi vomu. Ku engetela kwalaho, ku dzaha kakwe ku veka rihanyo ra lava nga ekusuhi na yena ekhombyeni.

Xikwembu xi langutele leswaku hi xi rhandza naswona hi rhandza vaakelani va hina. Yesu Kreste u vule leswaku valandzeri vakwe va fanele va landzela swileriso swimbirhi leswikulu. Va fanele va rhandza Xikwembu hi mbilu ya vona hinkwayo, moya-xiviri, mianakanyo ni matimba naswona va rhandza warikwenu kukota loko va tirhandza. (Marka 12:28-31) Leswi vutomi ku nga nyiko leyi humaka eka Xikwembu, munhu loyi a tirhisaka fole u kombisa ku delela nyiko yoleyo naswona u kombisa leswaku a nga xi rhandzi Xikwembu. (Mintirho 17:26-28) Mukhuva wa munhu yoloye wu nga vavisa vanhu van’wana, kutani u ta va a hemba loko a vula leswaku u rhandza warikwenu.

Xikwembu xi langutele leswaku hi papalata mikhuva leyi thyakeke. Bibele yi lerisa Vakreste leswaku va tibasisa eka “swilo hinkwaswo leswi nyamisaka nyama ni moya.” (2 Vakorinto 7:1) Swi le rivaleni leswaku ku dzaha fole swi nyamisa munhu. Lava lavaka ku tshika ku dzaha leswaku va ta tsakisa Xikwembu va khome nyarhi hi timhondzo. Kambe hi ku pfuniwa hi Xikwembu, va nga hlula ku godzomberiwa loku, loku nyamisaka.