NHLOKOMHAKA LEYI DYONDZIWAKA YA VU 40
RISIMU 30 Tatana, Xikwembu Xa Mina Ni Nakulorhi
Yehovha “U horisa Lava Tshovekeke Timbilu”
“U horisa lava tshovekeke timbilu; u bandicha timbanga ta vona.”—PS. 147:3.
LESWI HI NGA TA SWI DYONDZA
Yehovha wa khathala swinene hi lava tshovekeke timbilu. Nhlokomhaka leyi, yi ta kombisa ndlela leyi a hi chavelelaka hayona ni ku hi pfuna hi chavelela van’wana.
1. Yehovha u titwa njhani hi malandza yakwe?
XANA Yehovha u vona yini loko a languta malandza yakwe ya laha misaveni? Wa swi vona loko hi tsakile ni loko hi nga tsakanga. (Ps. 37:18) Wa tsaka loko a hi vona hi endla leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi n’wi tirhela hambiloko hi nga tsakanga! Xa nkoka swinene, u tshama a lunghekele ku hi seketela ni ku hi chavelela.
2. Yehovha u va endlela yini lava tshovekeke timbilu naswona hi nga vuyeriwa njhani eka ndlela leyi a hi khathalelaka hayona?
2 Pisalema 147:3 yi vula leswaku Yehovha u “bandicha timbanga” ta lava tshovekeke timbilu. Eka tsalwa leri, Yehovha u fanisiwa ni munhu loyi a khathalelaka vanhu lava vavisekeke emoyeni. Hi fanele hi endla yini leswaku ndlela leyi Yehovha a hi khathalelaka hayona yi hi vuyerisa? Xiya xikombiso lexi. Dokodela loyi a nga ni vuswikoti a nga endla swo tala ku pfuna munhu loyi a vavisekeke leswaku a hola. Hambiswiritano, leswaku munhu yoloye a hola u fanele a swi landzelela hinkwaswo swiletelo swa dokodela. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta vona leswi Yehovha a swi vulaka eRitweni rakwe eka lava tshovekeke timbilu naswona hi ta vona ndlela leyi hi nga xi tirhisaka hayona xitsundzuxo xakwe xa rirhandzu.
YEHOVHA WA HI TIYISEKISA LESWAKU HI VA NKOKA
3. Hikwalahokayini van’wana va vona onge a va pfuni nchumu?
3 Hi hanya emisaveni leyi nga riki na rirhandzu naswona lexi twisaka ku vava, vanhu vo tala yi va endla va titwa va ri swikangalafula. Makwerhu wa xisati la vuriwaka Helena u ri: “Ndzi kulele endyangwini lowu a hi nga kombisiwi rirhandzu. Bava a a ri ngwenyankelenge naswona siku ni siku a a tshamela ku hi byela leswaku a hi pfuni nchumu.” Kumbexana ku fana na Helen u khomiwe ku biha, a wu tshamela ku xopaxopiwa kumbe vanhu va ku endle u titwa u nga rhandzeki. Loko swi ri tano, swi nga ku tikela ku tshemba leswaku ku ni munhu loyi a khathalaka ha wena.
4. Hi ku ya hi Pisalema 34:18, i yini leswi Yehovha a hi tiyisekisa swona?
4 Hambiloko van’wana va nga ku khomi kahle, u nga tiyiseka leswaku Yehovha wa ku rhandza naswona u ku teka u ri wa risima. “U le kusuhi ni lava tshovekeke timbilu.” (Hlaya Pisalema 34:18.) Loko u titwa u ‘hetiwe matimba,’ tsundzuka leswaku Yehovha u vone swilo leswinene embilwini ya wena naswona u ku kokele eka yena. (Yoh. 6:44) Mikarhi hinkwayo u tshama a lunghekele ku ku pfuna hikuva u wa nkoka eka yena.
5. Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Yesu a va khomeke hayona lava a va nga tekeriwi enhlokweni?
5 Hi nga tiva ndlela leyi Yehovha a titwaka hayona hi ku dyondza hi xikombiso xa Yesu. Hi nkarhi lowu Yesu a a endla ntirho wakwe laha misaveni, u xiye lava a va honisiwa ni ku tlhela a va twela vusiwana. (Mat. 9:9-12) Loko wansati loyi a a ri ni vuvabyi byo khuluka ngati a khumbe xiambalo xakwe hileswi a a tshemba leswaku u ta hola, Yesu u n’wi chavelerile ni ku tlhela a n’wi bumabumela hikwalaho ka ripfumelo rakwe. (Mar. 5:25-34) Yesu u byi tekelele kwatsa vumunhu bya tata wakwe. (Yoh. 14:9) Kutani u nga tiyiseka leswaku Yehovha u ku teka u ri wa nkoka naswona wa swi xiya swilo leswinene leswi u swi endlaka, ku katsa ni ripfumelo ra wena ni ndlela leyi u n’wi rhandzaka hayona.
6. I yini leswi nga pfunaka munhu loyi a ti tekaka a nga pfuni nchumu leswaku a va ni langutelo lerinene hi yena n’wini?
6 U nga endla yini loko u tshamela ku titwa u nga pfuni nchumu? Hlaya ni ku tlhela u anakanyisisa hi Matsalwa lama ku tiyisekisaka leswaku u wa nkoka eka Yehovha.b (Ps. 94:19) Loko u tsandzeke ku fikelela leswi a wu lava ku swi endla kumbe u hele matimba hileswi u nga kotiki ku endla leswi van’wana va swi endlaka, u nga titwi nandzu. Yehovha a nga langutelanga leswaku u endla leswi nga ehenhla ka matimba ya wena. (Ps. 103:13, 14) Loko u tshame u xanisiwa, u nga tisoli hikwalaho ka leswi muxanisi a ku endleke swona. A hi xihoxo xa wena! Tsundzuka leswaku Yehovha u ta endla leswaku lava xanisaka van’wana va tihlamulela eka yena, ku nga ri lava xanisiweke. (1 Pet. 3:12) Sandra, loyi a tshameke a xanisiwa loko a ha ri ntsongo u ri, “Nkarhi na nkarhi ndzi kombela Yehovha a ndzi pfuna leswaku ndzi tilanguta hi ndlela leyi a ndzi langutaka hayona.”
7. Leswi nga tshama swi hi endlekela evuton’wini hi nga swi tirhisa njhani ku pfuna van’wana loko hi tirhela Yehovha?
7 U nga kanakani leswaku Yehovha a nga ku tirhisa ku pfuna van’wana. U ku nyike njombo yo tirha na yena entirhweni wo chumayela. (1 Kor. 3:9) Swilo leswi nga tshama swi ku endlekela evuton’wini swi ku endla u kota ku twelana ni van’wana ni ku twisisa ndlela leyi va titwaka hayona. U nga endla swo tala ku va pfuna. Helen loyi hi buleke ha yena, u kume mpfuno naswona sweswi u kota ku pfuna van’wana. U ri: “Yehovha u ndzi endle ndzi titwa ndzi rhandziwa ni ku tlhela ndzi va wa nkoka.” Sweswi Helen i phayona ra nkarhi hinkwawo naswona u tsakile.
YEHOVHA U LAVA HI PFUMELA LESWAKU U HI RIVALERILE
8. Esaya 1:18 yi hi tiyisekisa yini?
8 Malandza man’wana ya Yehovha ma tisola swinene hikwalaho ka swilo leswi ma nga tshama ma swi endla, ku nga va loko ma nga si khuvuriwa kumbe loko se ma khuvuriwile. Kambe hi endla kahle ku tsundzuka leswaku Yehovha u hi nyike nkutsulo hikwalaho ka leswi a hi rhandzaka swinene. A swi kanakanisi leswaku u lava hi yi amukela nyiko leyi. Yehovha wa hi tiyisekisa leswaku endzhaku ka loko hi ‘lulamise timhaka’c na yena a nga ha hi voni nandzu. (Hlaya Esaya 1:18.) Swa tsakisa leswi Yehovha a nga ha swi tsundzukiki swidyoho swa hina! Hi hala tlhelo, a nga swi rivali swilo leswinene leswi hi swi endleke.—Ps. 103:9, 12; Hev. 6:10.
9. Hikwalahokayini hi fanele hi tikarhatela ku endla leswi hi nga swi kotaka sweswi ni le nkarhini lowu taka, ematshan’wini yo ehleketa hi swilo swa khale?
9 Loko u tshamela ku tisola hikwalaho ka swilo leswi u tshameke u swi endla, tikarhatele ku ehleketa hi leswi u swi endlaka sweswi ni leswi u nga ta swi endla enkarhini lowu taka. Xiya xikombiso xa muapostola Pawulo. A a tisola hileswi a tshameke a xanisa Vakreste kambe a a swi tiva leswaku Yehovha u n’wi rivalerile. (1 Tim. 1:12-15) Xana a a tshamela ku ehleketa hi swidyoho swakwe swa khale? A nga swi endlanga sweswo, ku fana ni leswi a nga tshamelangiki ku ehleketa hi swilo leswi a swi endleke leswaku a va Mufarisi loyi a xiximiwaka. (Filp. 3:4-8, 13-15) Ematshan’weni ya sweswo, Pawulo u chumayele hi ku hiseka ni ku yi langutela emahlweni hakelo leyi a ta yi kuma enkarhini lowu taka. Ku fana na Pawulo, a wu nge swi cinci swilo leswi endlekeke enkarhini lowu hundzeke. Kambe u nga kota ku dzunisa Yehovha eka leswi u kotaka ku swi endla sweswi ni ku byi langutela emahlweni vumundzuku byo tsakisa lebyi a ku tshembiseke byona.
10. Hi nga endla yini loko hi tshame hi twisa van’wana ku vava?
10 U nga ha tshamela ku tisola hikwalaho ka swilo leswi u swi endleke khale, leswi twiseke van’wana ku vava. I yini leswi nga ku pfunaka? Endla leswi nga ematimbeni ya wena leswaku u lulamisa xiyimo ni ku tlhela u kombela ku rivaleriwa swi huma embilwini. (2 Kor. 7:11) Kombela Yehovha a pfuna lava u va twiseke ku vava. A nga pfuna wena ni lava u va twiseke ku vava leswaku mi tiyisela ni ku va ni ku rhula.
11. Hi dyondza yini eka xikombiso xa muprofeta Yonasi? (Nakambe vona xifaniso lexi nga eka )
11 Dyondza eka swihoxo swa wena ni ku tlhela u pfumelela Yehovha a ku tirhisa hi ndlela leyi a lavaka hayona. Xiya xikombiso xa muprofeta Yonasi. Ematshan’weni yo ya eNinivha hilaha Xikwembu a xi n’wi lerise hakona, Yonasi u balekele kun’wana. Yehovha u n’wi tshinyile naswona Yonasi u dyondzile eka xihoxo xakwe. (Yon. 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehovha a nga n’wi hlambelanga mavoko Yonasi. Xikwembu xi tlhele xi n’wi rhuma eNinivha naswona Yonasi u hatle a yingisa. Hambileswi a a tisola a nga swi pfumelelanga sweswo swi n’wi sivela ku tirhisiwa hi Yehovha.—Yon. 3:1-3.
Endzhaku ka loko muprofeta Yonasi a pone ri ahlamile endzeni ka nhlampfi leyikulu, Yehovha u tlhele a n’wi rhuma eNinivha leswaku a ya chumayela rungula Rakwe (Vona ndzimana 11)
YEHOVHA U HI CHAVELELA HI KU TIRHISA MOYA WO KWETSIMA
12. Yehovha u hi nyika njhani ku rhula loko hi humeleriwa hi swilo swo biha? (Vafilipiya 4:6, 7)
12 Yehovha wa hi chavelela loko hi humeleriwe hi swilo swo biha, hi ku tirhisa moya wakwe wo kwetsima. Xiya mhaka ya Ron na Carol. N’wana wa vona wa jaha u tidlayile. Va te: “Hi tshame hi langutana ni miringo yo tika kambe lowu a wu tika no tlurisa. Mikarhi yin’wana loko byi nga phahi a hi khongela naswona a hi va ni ku rhula loku hlamuseriwaka eka Vafilipiya 4:6, 7.” (Yi hlaye.) Loko u langutane ni xiyimo lexi tshovaka mbilu, byela Yehovha ndlela leyi u titwaka hayona hi xikhongelo, nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u titwa u lava ku endla tano. (Ps. 86:3; 88:1) Kombela Yehovha hi ku phindhaphindha a ku nyika moya wakwe wo kwetsima. A nge pfuki a ku bise hi moya.—Luka 11:9-13.
13. Moya wo kwetsima wu nga hi pfuna njhani hi ya emahlweni hi tirhela Yehovha hi ku tshembeka? (Vaefesa 3:16)
13 Xana xiyimo lexi tshikilelaka xi ku siye u nga ri na matimba? Moya wo kwetsima wu nga ku nyika matimba yo ya emahlweni u gandzela Yehovha hi ku tshembeka. (Hlaya Vaefesa 3:16.) Xiya ntokoto wa makwerhu wa xisati la vuriwaka Flora. Yena ni nuna wakwe a va ri varhumiwa loko nuna wakwe a va ni xigangu naswona va hetelele va dlaye vukati. U ri: “Ku vava loku a ndzi ku twa hikwalaho ka leswi a ndzi endleleke swona, a ku endla ndzi ha nga anakanyi hi swin’wana. Ndzi khongelele moya wa Yehovha wo kwetsima leswaku wu ndzi pfuna ndzi tiyisela. Yehovha u ndzi nyike leswi a ndzi swi lava leswaku ndzi kota ku hlakarhela ni ku langutana ni xiyimo lexi eku sunguleni a xi vonaka onge a swi koteki ku xi tiyisela.” Flora u swi vonile leswaku Xikwembu xi n’wi pfunile leswaku a ya a xi tshemba swinene ni leswaku xi ta n’wi seketela eka miringo yakwe hinkwayo. U engetela a ku: “Marito lama nga eka Pisalema 119:32 ma tirha eka mina, yi ri: ‘Ndzi ta lavisisa swileriso swa wena hi mapfundza hikuva u swi endlele ndhawu embilwini ya mina.’”
14. Hi nga endla yini leswaku moya wa Xikwembu wu tirha eka hina?
14 I yini leswi u nga swi endlaka loko u kombele moya wo kwetsima eka Yehovha? Endla mitirho leyi nga ta ku pfuna leswaku moya wa Xikwembu wu tirha eka wena. Sweswo swi katsa ku ya etidyondzweni ni ku chumayela van’wana. Hlaya Rito ra Yehovha siku ni siku u tlhela u anakanyisisa ha rona. (Filp. 4:8, 9) Loko u ri karhi u hlaya, ehleketa hi vanhu va le Bibeleni lava langutaneke ni miringo naswona u anakanyisisa hi ndlela leyi Yehovha a va pfuneke hayona leswaku va tiyisela. Sandra loyi a boxiweke eku sunguleni, u langutane ni swiphiqo swo tika hi ku phindhaphindha. U ri: “Mhaka ya Yosefa ya ndzi khumba swinene. A nga yi pfumelelanga miringo ni ku khomiwa ku biha swi tsanisa vuxaka byakwe na Yehovha.”—Gen. 39:21-23.
YEHOVHA U HI CHAVELELA HI KU TIRHISA VAMAKWERHU
15. I vamani lava nga hi chavelelaka naswona va nga hi pfuna njhani? (Nakambe vona xifaniso.)
15 Loko hi xaniseka, vamakwerhu va nga hi ‘chavelela swinene.’ (Kol. 4:11) Ndlela leyi vamakwerhu va hi khomaka hayona i xikombiso xa leswaku Yehovha wa hi rhandza. Vamakwerhu va nga hi chavelela loko va heta nkarhi na hina ni ku hi yingisela loko hi tiphofula. Va nga hi hlayela ndzimana ya Bibele leyi khutazaka kumbe va khongela na hina.d (Rhom. 15:4) Mikarhi yin’wana, vamakwerhu va nga hi tsundzuxa hi ndlela leyi Yehovha a ehleketaka hayona naswona sweswo swi nga hi pfuna leswaku hi ya emahlweni hi tiyisela. Vamakwerhu va nga tlhela va hi seketela hi tindlela tin’wana, ku fana ni ku hi nyika swakudya loko hi tshikilelekile.
Vanghana vo tshembeka ni lava wupfeke va nga hi chavelela ni ku hi seketela (Vona ndzimana 15)
16. I yini leswi hi faneleke hi swi endla leswaku van’wana va hi seketela?
16 Leswaku van’wana va hi pfuna, swi nga ha lava leswaku hi vulavula. Vamakwerhu va hi rhandza naswona va lava ku hi pfuna. (Swiv. 17:17) Kambe swi nga endleka va nga yi tivi ndlela leyi hi titwaka hayona kumbe leswi hi swi lavaka. (Swiv. 14:10) Loko ku ri ni leswi ku dyaka embilwini, tiyimisele ku swi phofulela vanghana lava wupfeke. Va byele leswi nga ku pfunaka. Kumbexana u nga hlawula ku byela nkulu un’we kumbe vambirhi lava u va tshembaka. Vamakwerhu van’wana va xisati va chavelelekile loko va vulavula ni makwerhu wa xisati loyi a wupfeke.
17. Hi yihi mitlhontlho yin’wana leyi nga hi sivelaka ku khutaziwa naswona hi nga yi hlula njhani?
17 Papalata ku tiendla guwela. Loko u twa ku vava emoyeni, u nga titwa u nga lavi ku va ni vanhu van’wana. Mikarhi yin’wana, vamakwerhu swi nga endleka va nga yi twisisi ndlela leyi u titwaka hayona kumbe va vula marito lama tlhavaka. (Yak. 3:2) U nga pfumeleli mitlhontlho yoleyo yi ku sivela ku kuma xikhutazo lexi u xi lavaka. Nkulu loyi a vuriwaka Gavin, loyi a karhatiwaka hi ntshikilelo wa mianakanyo u ri: “Ku heta nkarhi ni vanghana, mikarhi yo tala i nchumu wo hetelela lowu ndzi navelaka ku wu endla.” Nilokoswiritano, Gavin a nga yi pfumeleli mianakanyo yoleyo yi n’wi heta matimba naswona wa vuyeriwa loko a ri ni van’wana. Makwerhu wa xisati loyi a vuriwaka Amy u ri: “Swa ndzi tikela ku tshemba vanhu hikwalaho ka leswi nga tshama swi ndzi endlekela. Kambe ndzi dyondza ku rhandza ni ku tshemba vamakwerhu hilaha Yehovha a endlaka hakona. Ndza swi tiva leswaku leswi swi tsakisa Yehovha naswona na mina swi ndzi endla ndzi tsaka.”
CHAVELERIWA HI SWITSHEMBISO SWA YEHOVHA SWA NKARHI LOWU TAKA
18. I yini leswi hi nga langutelaka ku swi vona swi endleka enkarhini lowu taka naswona hi fanele hi endla yini sweswi?
18 Hi nga langutela vumundzuku hi ku tiyiseka hi ku tiva leswaku ku nga ri khale Yehovha u ta swi herisela makumu swilo hinkwaswo leswi hi vangelaka ku karhateka ni switlhavi. (Nhlav. 21:3, 4) Hi nkarhi wolowo, swilo leswi hi twiseke ku vava “a swi nge he ti emiehleketweni.” (Esa. 65:17) Hilaha hi swi voneke hakona, Yehovha u ‘bandicha timbanga ta hina’ hambi ku ri sweswi. Tirhisa swilo hinkwaswo leswi Yehovha a ku nyikeke swona leswaku a ku chavelela ni ku ku pfuna. U nga kanakani nikatsongo leswaku wa ‘khathala hi wena.’—1 Pet. 5:7.
RISIMU 7 Yehovha Ntamu Wa Hina
a Mavito man’wana ma cinciwile.
b Vona bokisi leri nge, “U Wa Nkoka Eka Yehovha.”
c Leswaku hi “lulamisa timhaka” na Yehovha, hi fanele hi swi kombisa leswaku hi hundzukile hi ku kombela a hi rivalela swidyoho ni ku cinca mahanyelo ya hina. Loko hi endle xidyoho lexikulu, hi fanele hi kombela mpfuno eka vakulu evandlheni.—Yak. 5:14, 15.
d Hi xikombiso, vona matsalwa lama xaxametiweke eka tinhlokomhaka leti nge, “Ku Vilela” na “Nchavelelo,” eka buku leyi nge, Matsalwa Ya Mahanyelo Ya Vakreste.