Hi Dyondzisiwe Hi Muleteri Wa Hina Lonkulu Vutomi Bya Hina Hinkwabyo

XIKOMBISO XA VATSWARI VA MINA

Eku heleni ka va-1950, vatswari va mina va rhurhile eItaly va ya eKindersley, eSaskatchewan le Canada. Endzhakunyana ka sweswo, va dyondze ntiyiso naswona wu ve wa nkoka swinene evuton’wini bya hina. Ndzi tsundzuka loko ndza ha ri ntsongo, a ndzi heta nkarhi wo tala ndzi chumayela ni ndyangu wa ka hina. Hikwalaho, mikarhi yin’wana loko ndzi tibulela ndzi ri, “phela mina ndzi sungule ku va phayona ra nkarhinyana” ndzi ri ni malembe ya nhungu.

Hambileswi vatswari va mina a va ri swisiwana, va hi vekele xikombiso lexinene loko swi ta emhakeni yo titsona swo karhi leswaku hi tirhela Yehovha. Hi xikombiso, hi 1963 va xavise swilo swa vona swo tala leswaku va kuma mali yo ya enhlengeletanweni ya matiko leyi a yi ri edorobeni ra Pasadena, California, le U.S.A. Hi 1972 hi rhurhele eTrail, British Columbia eCanada laha swi tekaka tikhilomitara ta 1 000 ku ya kona leswaku hi ya pfuneta ensin’wini leyi ku vulavuriwaka Xintariyana. Bava u ale mitirho leyi a yi ta n’wi holela mali yo tala leswaku a kota ku tirhela Yehovha. Hikwalaho a a nga tirhi ntirho wo nyawula, a a tirha ku basisa.

Ndza xi khensa xikombiso lexi vatswari va hina va hi vekeleke xona, mina ni vamakwerhu vanharhu. Xikombiso xa vona hi xona xo sungula ku ndzi letela entirhweni wa Yehovha. Va ndzi dyondzise nchumu lowu ndzi nga ta pfuka ndzi nga wu rivalanga, ku nga leswaku loko ndzi rhangisa Mfumo ku sungula, Yehovha u ta ndzi khathalela.—Mat. 6:33.

NDZI SUNGULA NTIRHO WA NKARHI HINKWAWO

Hi 1980 ndzi cate na ximatsatsa xa mina Debbie, loyi a a rhandza ku tirhela Yehovha. A hi lava ku nghenela ntirho wa nkarhi hinkwawo, hikwalaho Debbie u sungule ku phayona endzhaku ka tin’weti tinharhu hi tekanile. Endzhaku ka lembe, hi rhurhele evandlheni leritsongo laha a ku ri ni xilaveko naswona na mina ndzi sungule ku phayona.

Hi ku famba ka nkarhi hi hele matimba naswona a hi lava ni ku rhurha. Kambe loko hi nga si famba, hi sungule hi vulavula ni mulanguteri wa muganga. Hambileswi a a vulavula hi ndlela ya rirhandzu, a nga hi jikajikanga, u te: “Hi n’wina mi ti tikiselaka. Mi ehleketa ngopfu hi mitlhontlho leyi mi langutaneke na yona kambe loko mo languta leswinene mi ta swi kuma.” Yoleyo a ku ri ndzayo leyi fikeke hi nkarhi. (Ps. 141:5) Hi hatle hi yi tirhisa naswona hi swi xiyile leswaku hakunene a yi ri kona mikateko leyi Yehovha a hi katekiseke hayona. Phela a ku ri ni vanhu vo hlayanyana evandlheni lava a va lava ku endlela Yehovha leswi engetelekeke, lava a va katsa vantshwa ni vamakwerhu lava tekaneke ni vanhu lava nga riki Timbhoni. Hi dyondze dyondzo ya nkoka swinene ya leswaku hi fanele ni languta leswinene ivi hi yimela Yehovha leswaku a lulamisa xiyimo lexi nga ha vonakaka xi ri tlhontlho. (Mik. 7:7) Hi tlhele hi tsaka naswona swilo swi sungule ku famba kahle.

Loko hi ya exikolweni xa maphayona ro sungula, a hi ri na valeteri lava tshameke va kuma swiavelo swo ya tirha ematikweni man’wana. Loko va ri karhi va hi komba swifaniso swa vona ni ku tlhela va hi byela hi mitlhontlho leyi va langutaneke na yona ni mikateko leyi va yi kumeke, swi endle leswaku hi ya hi swi navela swinene ku tirha tanihi varhumiwa. Ku sukela kwalaho, leswi a hi lava ku swi fikelela a ku ri ku va varhumiwa.

Leswaku hi kota ku fikelela sweswo, hi 1984 hi rhurhele exifundzheni xa Quebec laha ku vulavuriwa Xifurwa naswona xi le kule na British Columbia hi tikhilomitara ta 4 000. Kwalaho a hi fanele hi tolovela ndhavuko ni ririmi lerintshwa. Mikarhi yo tala a hi tshama hi chayekile lerova mikarhi yin’wana swakudya swa hina a ku ri mazambhana lawa a hi famba hi ma rhwalela epurasini. Hikwalaho Debbie u dyondze tindlela to hambanahambana to sweka mazambhana. Swi nga ri na mhaka mitlhontlho leyi a hi langutana na yona, a hi tiyisela hi tsakile. Nakambe hi swi vonile leswaku Yehovha a a hi khathalela.—Ps. 64:10.

Siku rin’wana, vamakwerhu va le Bethele ya le Canada va hi fonerile hi nga swi langutelanga, va hi rhamba leswaku hi ta tirhela eBethele. Hambileswi a hi tsakile, timbilu ta hina a ti vava hileswi a hi endle xikombelo xo ya exikolweni xa Giliyadi. Nilokoswiritano, hi xi amukerile xirhambo xo ya tirha eBethele. Loko hi fika hi vutise Makwerhu Kenneth Little loyi a a ri xirho xa Komiti Ya Rhavi hi ku: “Se ya ha ta pasa mhaka yo ya eGiliyadi?” U te: “Hi ta vona hi swona.”

Hakunene hi vone hi swona hikuva endzhaku ka vhiki, mina na Debbie hi rhambiwe ku ya eGiliyadi. Hikwalaho a hi fanele hi endla xiboho. Makwerhu Little u hi byele a ku: “Swi nga ri na mhaka leswaku mi hlawula xiboho xihi, ku ta va ni masiku lawa mi nga ta vona onge a mi fanele mi hlawule xiboho lexi hambaneke. Kambe a ku na lexi antswaka eka xin’wana hikuva Yehovha a nga swi katekisa hinkwaswo.” Hi amukele xirhambo xo ya eGiliyadi naswona loko nkarhi wu ri karhi wu famba, hi swi vonile leswaku leswi Makwerhu Little a swi vuleke a ku ri ntiyiso. Nakambe hi tala ku byela van’wana marito lawa a hi byeleke wona loko va fanele va hlawula xiavelo lexi va nga ta xi amukela.

HI VA VARHUMIWA

Hi 1987 a hi tsakile ku va exikarhi ka swichudeni swa 24 eka tlilasi ya vu-83 ya xikolo xa Giliyadi lexi a xi khomeriwe eBrooklyn, le New York. Valeteri va hina a ku ri Makwerhu Ulysses Glass na Jack Redford. Tin’hweti ta ntlhanu ti hele hi ku hatlisa naswona hi grajuwete hi ti 6 ta September 1987. Hi averiwe ku ya eHaiti swin’we na John na Marie Goode.

Se a swi endla malembe yo tala varhumiwa lava humaka eGiliyadi va nga rhumeriwi eHaiti hikuva varhumiwa vo hetelela va hlongoriwe etikweni rero hi 1962. Endzhaku ka mavhiki manharhu hi grajuwetile, hi sungule ku tirha eHaiti ni vandlha leritsongo leri a ri ri na vahuweleri va 35 endhawini leyi nga tintshava. A ha ha ri vatsongo naswona a hi nga ri na ntokoto nakambe a hi tshama hi ri hexe ekaya ra varhumiwa. Vanhu va kwalaho a va ri swisiwana naswona vo tala a va nga swi koti ku hlaya. Emikarhini yoleyo, a ku ri ni nyimpi ya xin’wanamanana, vanhu a va ringeta ku wutla mfumo, va hisa mapatu ni ku tlhela ku va ni swidzedze.

Hi dyondze swo tala eka vamakwerhu va le Haiti lava a va tsakile hambileswi a va langutane ni swiyimo swo tika. Hambileswi vo tala a swi va tikela, a va rhandza Yehovha ni nsimu. Makwerhu un’wana la kuleke a a nga swi koti ku hlaya kambe a tiva matsalwa ya kwalomu ka 150 hi nhloko. Swiyimo leswi a hi langutana na swona siku ni siku swi hi tiyisile leswaku hi ya emahlweni hi chumayela rungula ra Mfumo hikuva hi wona ntsena lowu nga ta tlhantlha swiphiqo swa vanhu. Swa hi tsakisa ku vona van’wana va vanhu lava hi rhangeke hi dyondza na vona Bibele va va maphayona ya nkarhi hinkwavo, yo hlawuleka ni vakulu.

Loko hi ri kwale Haiti, hi hlangane na Trevor loyi a ri muntshwa naswona a ri murhumiwa wa Mumormon naswona hi bule na yena ko hlayanyana hi Bibele. Endzhaku ka malembe, ndzi kume papila ndzi nga swi langutelanga leri a ri huma eka yena. U te: “Ndza khuvuriwa eka nhlengeletano leyi landzelaka ya muganga. Ndzi lava ku tlhelela eHaiti ndzi ya va phayona ro hlawuleka endhawini leyi a ndzi ri murhumiwa wa Mumormon eka yona.” Sweswo hi leswi yena ni nsati wakwe va swi endleke ku ringana malembe yo tala.

HI YA EYUROPA IVI HI YA EAFRIKA

Hi averiwe ku ya tirha endhawini yin’wana eYuropa laha a swi ya swi olova ku chumayela eka yona. Hi 1992 hi fike eLjubljana, le Slovenia, ekusuhi ni laha vatswari va mina va kuriseriweke kona va nga si rhurhela eItaly. Hi nkarhi wolowo a ka ha ri na nyimpi etindhawini ta khale ta Yugoslavia. Rhavi ra Vienna, Austria, xikan’we ni tihofisi leti nga eZagreb, Croatia, Belgrade na Serbia a ri langutela ntirho wo chumayela exifundzheni xexo. Nakambe ku endliwe lunghiselelo ra leswaku rhavi rin’wana ni rin’wana ri va ni Bethele ya rona.

Sweswo a swi vula leswaku a hi fanele hi tolovela ndhavuko wun’wana ni ku dyondza ririmi lerintshwa. Vanhu va kwalaho a va ku: “Jezik je težek” leswi vulaka leswaku “Ririmi leri ra tika.” Naswona sweswo a ku ri ntiyiso! A hi va rhandza swinene vamakwerhu vo tshembeka lava a va tiyimisela ku amukela ku cinca loku nhlangano a wu ku endla naswona hi yi vonile ndlela leyi Yehovha a va katekiseke hayona. Nakambe hi yi vonile ndlela leyi mikarhi hinkwayo Yehovha a lulamisaka timhaka hi nkarhi lowu faneleke. Hi dyondze swilo swo tala eSlovenia naswona tidyondzo to tala leti hi ti dyondzeke enkarhini lowu nga hundza ti hi pfune leswaku hi tiyisela leswi a hi ta langutana na swona kwalaho.

Ku cinca a ka ha lo vuya. Hi 2000 hi averiwe ku ya eCôte d’Ivoire, eVupeladyambu bya Afrika. Nakambe hi November 2002 hi rhurhiseriwe eSierra Leone hikwalaho ka nyimpi ya xin’wanamanana. Kwalaho a ka ha ku hela nyimpi ya xin’wanamanana leyi heteke malembe ya 11. A swi tika ku suka eCôte d’Ivoire hi xitshuketa. Hambiswiritano, tidyondzo leti hi ti dyondzeke enkarhini lowu hundzeke, ti hi pfune leswaku hi tshama hi tsakile.

Hi rhangise ntirho wo chumayela ni ku khathala hi vamakwerhu lava tiyiseleke nyimpi malembe yo tala. A va nga ri na nchumu kambe a va tiyimisele ku avelana ni van’wana leswi va nga na swona. Makwerhu un’wana wa xisati u nyike Debbie swiambalo. Loko Debbie a ha lava ku ala, u n’wi sindzise ku teka hi ku vula a ku: “Hi nkarhi wa nyimpi vamakwerhu va le matikweni man’wana va hi pfunile. Sweswi i nkarhi wa hina wa leswaku hi pfuna.” Sweswo swi endle hi lava ku va tekelela.

Hi hetelele hi tlhelele eCôte d’Ivoire kambe hasahasa ya swa tipolitiki yi endle leswaku ku tlhela ku va ni madzolonga. Kutani hi November 2004, hi balekisiwile hi xihahampfuka laha ha un’we wa hina a a pfumeleriwa ku famba ni bege leyi tikaka tikhilogiramu ta 10. Hi fikele ekampeni ya masocha eFurwa laha hi etleleke vusiku byin’we naswona hi siku leri landzeleke hi yisiwe eSwitzerland hi xihahampfuka. Loko hi fika erhavini nivusiku, Komiti ya Rhavi ni valeteri va Xikolo xa Ndzetelo wa Vutirheli swin’we ni vasati va vona va hi hoyozerile, va hi haga va hi nyika swakudya swo hisa ni tichokoleti to tala ta le Switzerland. Sweswo swi endle hi titwa hi rhandziwa.

Hi averiwe ku ya tirhela eGhana swa xinkarhana, endzhaku ka sweswo hi tlhelele eCôte d’Ivoire loko se xiyimo xi antswanyana. Musa lowu vamakwerhu va hi kombeke wona wu hi pfunile leswaku hi tiyisela swiyimo sweswo loko hi ri karhi hi endla swiavelo leswi a hi nyikiwe swona swa nkarhinyana ni loko hi rhurhisiwa. Mina na Debbie hi tibyele leswaku hambileswi rirhandzu leri ri tolovelekeke enhlanganweni wa Yehovha hi ta tshama hi ri karhi hi ri tlangela. Entiyisweni, mikarhi yoleyo yo tika yi hi leterile swinene.

HI YA EMIDDLE EAST

Hi 2006 hi kume papila ro huma entsindza wa misava hinkwayo leri hi tiviseke leswaku hi kume xiavelo lexintshwa xo ya tirhela eMiddle East. Sweswo a swi vula leswaku hi fanele hi tolovela ndhavuko wun’wana, hi dyondza ririmi rin’wana ni ku tlhela hi langutana ni mitlhontlho leyintshwa. Nakambe a ku ri ni swo tala leswi a hi fanele hi swi dyondza endhawini yoleyo leyi a yi tele hi vanhu lava rhandzaka swa tipolitiki ni vukhongeri. Kambe a hi rhandza tindzimi to hambanahambana leti a ti ri kona emavandlheni ni vun’we lebyi a byi ri kona hikwalaho ka leswi a va landzelela nkongomiso lowu humaka eka nhlangano. Ku engetela kwalaho, a hi va rhandza vamakwerhu hileswi va kombiseke xivindzi loko va kanetiwa hi swirho swa ndyangu, vanhu lava nghenaka na vona xikolo, vatirhikulobye ni vaakelani.

Hi 2012 hi ye enhlengeletanweni yo hlawuleka leyi a yi khomeriwe eTel Aviv, le Israyele. Yoleyo a ku ri nhlengeletano yo sungula exifundzheni xexo laha vanhu va Yehovha va hlengeletaneke kona hi nhlayo ya le henhla swinene ku sukela hi Pentekosta ya 33 C.E. A hi nge pfuki hi yi rivarile nhlengeletano yoleyo!

Emalembeni wolawo, hi rhumeriwe etikweni leri ntirho wa hina wu yirisiweke. Hi fambe ni mikandziyiso ya hina, hi kote ku ya ensin’wini ni ku tlhela hi ya etinhlengeletanweni ta muganga letitsongo. Masocha lama hlomeke a ma ri kona hinkwako endhawini yoleyo. Kambe a hi titwa hi sirhelelekile hileswi a hi tirha hi vuxiyaxiya ni vahuweleri va nga ri vangani va le ndhawini yoleyo.

HI TLHELELA EAFRIKA

Hi 2013 hi kume xiavelo lexintshwa xo ya tirhela erhavini ra le Kinshasa, eCongo ku nga tiko leri tivekaka hi vuxongi bya rona kambe vusweti a byi lo vuya etikweni leri hikwalaho ka tinyimpi to tala leti ri veke na tona. Eku sunguleni hi te, “Ha yi tiva Afrika; hi lunghekile.” Kambe a ha ha fanele hi dyondza swo tala, ngopfungopfu loko swi ta eka mhaka ya mafambelo. Ku tiyisela ni ntsako lowu vamakwerhu a va ri na wona swi nga ri na mhaka swiphiqo swa ikhonomi leswi a va langutane na swona, ndlela leyi a va yi rhandza hayona nsimu ni matshalatshala lawa a va ma endla yo va kona etinhlengeletanweni ta vandlha ni ta muganga, swi endle leswaku hi nga vileli ngopfu hi swiphiqo leswi a hi langutana na swona. Hikwalaho ka ndlela leyi Yehovha a a seketela ntirho wo chumayela ni ku tlhela a wu katekisa hi vone ku andza eka nhlayo ya vanhu lava a va amukela ntiyiso. Hi dyondze tidyondzo ta nkoka eka malembe lawa hi ma heteke hi ri eka ntirho wa nkarhi hinkwawo eCongo ni ku tlhela hi kuma vanghana lava a va fana ni ndyangu eka hina.

Eku heleni ka 2017, hi kume xiavelo xin’wana xo ya tirhela erhavini ra le Afrika Dzonga. Leri i rhavi lerikulu leri hi nga tshama hi averiwa ku tirhela eka rona naswona hambi ku ri swiavelo leswi hi nyikiweke swona a swi ri swintshwa eka hina. Nakambe a ka ha ri ni swo tala leswi a hi fanele hi swi dyondza kambe tidyondzo leti hi ti dyondzeke enkarhini lowu hundzeke ti hi pfunile. Ha va rhandza swinene vamakwerhu lava nga ni malembe yo tala va tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Nakambe swa hi hlamarisa ku vona ndyangu wa Bethele wu tirha hi vun’we hambileswi wu vumbiwaka hi vanhu va tinxaka ni mindhavuko yo hambanahambana. Hi yi vona kahle ndlela leyi Yehovha a katekisaka ndyangu lowu loko vanhu vakwe va ri karhi va tikarhatela ku ambala vumunhu lebyintshwa ni ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele.

Emalembeni lama hundzeke, mina na Debbie hi kume swiavelo swo tsakisa, hi tolovele mindhavuko yo hambanahambana ni ku dyondza tindzimi letintshwa. A swi nga olovi kambe nkarhi na nkarhi Yehovha a a tirhisa nhlangano wakwe ni vamakwerhu ku hi komba leswaku wa hi rhandza. (Ps. 144:2) A hi kanakani leswaku ndzetelo lowu hi wu kumeke eka ntirho wa nkarhi hinkwawo wu hi pfune leswaku hi va malandza ya Yehovha lamanene.

Ndza yi khensa ndlela leyi vatswari va mina va ndzi kuriseke hayona, nseketelo lowu ndzi wu kumeke eka nkatanga Debbie ku katsa ni swikombiso leswinene swa vamakwerhu lava nga ndyangu wa hina emisaveni hinkwayo. Loko ha ha langutele vumundzuku, hi tiyimisele ku ya emahlweni hi dyondza eka tidyondzo leti hi ti kumaka eka Muleteri wa hina Lonkulu.