Hikwalahokayini Hi Fanele Hi Lava Switsundzuxo?

1. I yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi endla swiboho leswinene ni leswaku makungu ya hina ma humelela? (Swivuriso 13:10; 15:22)

HINKWERHU hi lava ku endla swiboho swa vutlhari naswona hi lava leswaku leswi hi swi kunguhateke swi humelela. Hikwalaho, Rito ra Xikwembu ri hi byela leswaku hi nga swi endlisa ku yini sweswo.—Hlaya Swivuriso 13:10; 15:22.

2. Yehovha u tshembisa ku hi endlela yini?

² Tata wa hina Yehovha hi yena loyi a nga hi nyikaka vutlhari ni switsundzuxo leswinene ku tlula hinkwavo. U tshembisa ku hi pfuna hi ku vula a ku: “Ndzi ta ku tsundzuxa ndzi ku veke tihlo.” (Ps. 32:8) Tsalwa leri ri hi komba leswaku Yehovha u hi nyika switsundzuxo ni ku tlhela a hi pfuna hi swi tirhisa, leswi kombisaka leswaku wa khathala swinene hi hina.a

3. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

³ Eka nhlokomhaka leyi, hi ta tirhisa Rito ra Xikwembu leswaku ri hi pfuna hi kota ku kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi landzelaka: (1) I yini leswi ndzi faneleke ndzi swi endla leswaku switsundzuxo leswinene swi ndzi vuyerisa? (2) I vamani lava nga ndzi nyikaka switsundzuxo leswinene? (3) Ndzi nga endla yini leswaku ndzi vuyeriwa eka switsundzuxo leswinene? (4) Hikwalahokayini ndzi fanele ndzi papalata ku kombela van’wana leswaku va ndzi tekela swiboho?

NDZI NGA ENDLA YINI LESWAKU NDZI VUYERIWA EKA SWITSUNDZUXO LESWINENE?

4. Hi fanele hi endla yini leswaku hi vuyeriwa eka switsundzuxo leswinene?

⁴ Leswaku hi vuyeriwa eka switsundzuxo leswinene hi fanele hi titsongahata. Hikwalaho, hi ta pfumela loko van’wana va hi pfuna ku endla swiboho leswinene hikuva ha swi tiva leswaku a hi tivi swilo hinkwaswo. Kambe loko hi nga titsongahati, Yehovha a nge hi pfuni hikuva loko hi kuma switsundzuxo eRitweni rakwe swi to nghena hi ndleve leyi swi huma hi leyin’wana. (Mik. 6:8; 1 Pet. 5:5) Hikwalaho, loko hi titsongahata hi ta hatla hi yingisa switsundzuxo swa le Bibeleni ni ku tlhela hi swi tirhisa.

5. Hi swihi swilo leswi a swi ta va swi endle leswaku Hosi Davhida a nga titsongahati?

⁵ Xiya leswi hi nga swi dyondzaka eka xikombiso xa Hosi Davhida. A a ta va a ve ni makatla hikwalaho ka leswi a swi fikeleleke. Phela ni loko a nga si va hosi a a dume hi ku tlanga swichayachayana. U kale a komberiwa leswaku a tlangela hosi vunanga. (1 Sam. 16:​18, 19) Endzhaku ka loko Davhida a hlawuriwe ku va hosi leyi landzelaka, Yehovha u n’wi nyike moya wo kwetsima. (1 Sam. 16:​11-13) Nakambe a a dumile hileswi a dlayeke valala va va Israyele ku katsa na Goliyadi wa Mufilista loyi a a ri xihontlovila. (1 Sam. 17:​37, 50; 18:7) Loko a ko va munhu wa manyunyu loyi a fikeleleke swilo leswi a a nga ta lava ku twa hi munhu. Kambe Davhida a a nga ri tano.

6. Hi swi tiva njhani leswaku Davhida a a yingisa switsundzuxo? (Nakambe vona xifaniso.)

⁶ Endzhaku ka loko Davhida a ve hosi, a nga fambelanga ekule ni vanhu lava a va n’wi nyika switsundzuxo leswinene. (1 Tikr. 27:​32-34) Sweswo a swi hlamarisi hikuva ku sukela khale a a yingisa switsundzuxo leswinene naswona a a nga hlawuli leswaku u yingisa switsundzuxo leswi a swi huma eka mani. U kombise sweswo hi ku va a yingisa switsundzuxo leswi a swi huma eka wansati loyi a vuriwaka Abigayele. A a ri nsati wa Nabali loyi a a delela, a a nga tlangeli naswona a a tikukumuxa. Ku hambana na Nabali, Davhida u yingise switsundzuxo leswinene swa Abigayele naswona hikwalaho ka sweswo u papalate ku endla swihoxo leswikulu.—1 Sam. 25:​2, 3, 21-25, 32-34.

7. Hi dyondza yini eka Davhida? (Eklesiasta 4:13) (Nakambe vona swifaniso.)

⁷ Hi nga dyondza swo karhi eka Davhida. Hi xikombiso, hi nga ha va hi ri ni vuswikoti byo karhi kumbe vulawuri kambe a hi fanelanga hi tibyela leswaku hi tiva swilo hinkwaswo naswona a hi lavi switsundzuxo. Ku fana na Davhida, hi fanele hi tiyimisela ku yingisa switsundzuxo leswinene swi nga ri na mhaka leswaku swi huma eka mani. (Hlaya Eklesiasta 4:13.) Loko hi yingisa switsundzuxo, hi ta papalata ku endla swihoxo leswikulu leswi nga twisaka hina kumbe van’wana ku vava.

I VAMANI LAVA NGA NDZI NYIKAKA SWITSUNDZUXO LESWINENE?

8. Hikwalahokayini Yonathani a a faneleka ku nyika Davhida switsundzuxo?

⁸ Xiya swin’wana leswi hi swi dyondzaka eka Davhida. U yingise switsundzuxo swa vanhu lava a va ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha ni lava a va xi twisisa kahle xiyimo lexi a a langutane na xona. Hi xikombiso, loko Davhida a lava ku tiva loko a fanele a lunghisa vuxaka bya yena na Hosi Sawulo, u yingise xitsundzuxo xa Yonathani n’wana wa Sawulo. Hikwalahokayini Yonathani a kote ku n’wi nyika xitsundzuxo lexinene? Hikuva Yonathani a a ri ni vuxaka lebyinene na Yehovha naswona a a n’wi tiva kahle Sawulo. (1 Sam. 20:​9-13) Xana leswi swi hi dyondzisa yini?

9. Hi fanele hi ya eka mani loko hi lava switsundzuxo? Hlamusela. (Swivuriso 13:20)

⁹ Loko hi lava xitsundzuxo, hi ta va hi endla kahle loko hi vutisa munhu loyi a nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha naswona a nga ni ntokoto eka mhaka leyi hi lavaka ku pfuniwa hayona.b (Hlaya Swivuriso 13:20.) Hi xikombiso, a hi nge makwerhu loyi a ha riki muntshwa u le ku laveni ka nsati. I mani loyi a nga n’wi nyikaka switsundzuxo leswinene? Kumbexana munghana wakwe loyi a nga tekangiki a nga n’wi pfuna loko ntsena a n’wi nyika switsundzuxo leswi humaka eBibeleni. Kambe a nga kuma switsundzuxo leswinene leswi nga n’wi pfunaka eka vatekani lava n’wi tivaka kahle, va nga ni vuxaka lebyinene na Yehovha, va nga ni malembe yo tala va tekanile naswona va tsakeke.

10. Hi ta bula hi yini sweswi?

¹⁰ Hi bule hi swilo leswi hi faneleke hi va na swona leswaku hi kota ku vuyeriwa eka switsundzuxo ku katsa nileswaku i vamani lava nga hi nyikaka switsundzuxo leswinene. Sweswi a hi buleni hileswaku hikwalahokayini hi fanele hi yingisa switsundzuxo niloko hi fanele hi kombela van’wana leswaku va hi endlela swiboho.

I YINI LESWI NGA NDZI PFUNAKA LESWAKU NDZI YINGISA SWITSUNDZUXO?

11-12. (a) Hi nga endla yini mikarhi yin’wana? (b) Xana Hosi Rehobuwama u endle yini loko a fanele a endla xiboho xa nkoka?

¹¹ Mikarhi yin’wana, munhu a nga ha endla onge u le ku laveni ka switsundzuxo kambe entiyisweni u va a lava ku tiyisekisiwa loko xiboho lexi se a xi tekeke xi ri xinene. Munhu wo tano u ta yingisa ntsena leswi a lavaka ku swi twa. Hikwalaho, u fanele a dyondza eka leswi endlekeleke Hosi Rehobuwama.

¹² Rehobuwama u ve hosi ya Israyele endzhaku ka tata wakwe Solomoni. Tiko rero a ri fuwile kambe vanhu a va vona onge Solomoni u va tikiserile. Hikwalaho, vanhu va ye eka Rehobuwama va fika va n’wi kombela leswaku a va vevukisela ndzhwalo. Rehobuwama u va kombele leswaku va n’wi nyika nkarhi leswaku a ta xi dyela marhambu ya nhloko xiboho lexi a nga ta xi teka. U rhange hi ku teka goza lerinene hi ku va a vutisa vakulukumba lava a va tirhela tata wakwe Solomoni. (1 Tih. 12:​2-7) Nilokoswiritano, u xi arile xitsundzuxo lexi va n’wi nyikeke xona. Hikwalahokayini a endle sweswo? Xana hileswi se a a endle xiboho naswona a a ri eku laveni ka munhu loyi a nga ta seketela xiboho xexo? Loko swi ri tano, vanghana vakwe va n’wi nyike xitiyisekiso lexi a a xi lava. (1 Tih. 12:​8-14) Rehobuwama u hlamule vanhu hi ku ya hileswi vanghana vakwe va nga n’wi byela swona naswona hikwalaho ka sweswo tiko ri avanile naswona ku sukela kwalaho swilo a swi n’wi fambela ximatsi.—1 Tih. 12:​16-19.

13. Hi nga swi tiva njhani loko hi yingisela switsundzuxo leswi hi nyikiwaka swona?

¹³ I yini leswi hi swi dyondzaka eka mhaka ya Rehobuwama? Hi dyondza leswaku loko hi lava switsundzuxo hi fanele hi yingisela. Hi nga swi tiva njhani loko ku ve ha yingisela? Hi nga tivutisa leswi, ‘Loko ndzi lava xitsundzuxo, xana ndzi hatla ndzi xi bakanya hileswi ku nga riki xona lexi ndzi lavaka ku xi twa?’ Xiya xikombiso lexi landzelaka.

14. Hi fanele hi tsundzuka yini loko hi nyikiwa xitsundzuxo? Kombisa. (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁴ A hi nge makwerhu u tshembisiwe ntirho lowu holelaka swi nyawula. Kambe loko a nga si wu amukela, u rhanga a kombela xitsundzuxo eka nkulu wo karhi. Makwerhu yoloye u byela nkulu leswaku u ta boheka ku tirhela ekule ni le kaya, leswi vulaka leswaku u ta vona ndyangu wakwe endzhaku ka nkarhi wo leha. Nkulu u tsundzuxa makwerhu yoloye hi misinya ya milawu ya Bibele ya leswaku vutihlamuleri bya yena bya nkoka swinene i ku pfuna ndyangu wakwe wu va ni vuxaka na Yehovha. (Efe. 6:4; 1 Tim. 5:8) A hi nge makwerhu yoloye a swi n’wi khomi kahle leswi nkulu a n’wi byelaka swona hiloko a famba a ya lavana ni lava nga ta n’wi byela leswi a lavaka ku swi twa. Xana makwerhu loyi u le ku laveni ka xitsundzuxo kumbe u le ku laveni ka vanhu lava nga ta seketela xiboho lexi se a xi tekeke? Hi fanele hi tsundzuka leswaku mbilu ya kanganyisa. (Yer. 17:9) Hikwalaho mikarhi yin’wana, xitsundzuxo lexi hi nga laviki ku xi twa hi xona lexi hi xi lavaka.

XANA NDZI FANELE NDZI KOMBELA VAN’WANA LESWAKU VA NDZI ENDLELA SWIBOHO?

15. Hi swihi leswi hi faneleke hi swi papalata naswona hikwalahokayini?

¹⁵ Un’wana ni un’wana wa hina u ni vutihlamuleri byo tiendlela swiboho. (Gal. 6:​4, 5) Hilaha hi buleke hakona, munhu wo tlhariha u lava switsundzuxo eRitweni ra Xikwembu ni le ka Vakreste lava wupfeke a nga si endla swiboho. Hambiswiritano, hi fanele hi tivonela leswaku a hi kombeli vanhu leswaku va hi endlela swiboho. Van’wana va nga ha vutisa munhu un’wana loyi va n’wi xiximaka va ku, “Xana a wu ta endla yini loko a wu ri exiyin’weni xa mina?” Kasi van’wana vo kopela van’wana handle ko va va ehleketisisa hi xiyimo xa vona.

16. Vakreste va le vandlheni ra le Korinto a va fanele va endla xiboho xihi loko swi ta eka ku dya nyama leyi nyikeriweke swikwembu? (1 Vakorinto 8:7; 10:​25, 26)

¹⁶ Xiya xiyimo lexi veke kona eka Vakreste vo sungula evandlheni ra le Korinto mayelana ni ku dya nyama leyi swi nga ha endlekaka yi nyikeriwe swikwembu. Pawulo u tsalele Vakreste volavo a ku: “Ha swi tiva leswaku xifaniso xa hava a hi nchumu emisaveni ni leswaku ku ni Xikwembu xin’we ntsena.” (1 Kor. 8:4) Hikwalaho ka sweswo, van’wana evandlheni rero va vone swi nga bihanga ku dya nyama leyi swi nga ha endlekaka yi nyikeriwe swikwembu ivi endzhaku yi xavisiwa emakete. Kambe van’wana va hlawule ku nga yi dyi nyama yoleyo leswaku va nga kingindziwi hi ripfalo. (Hlaya 1 Vakorinto 8:7; 10:​25, 26.) Hambileswi xexo a ku ri xiboho xa munhu hi yexe, Pawulo a nga kalanga a khutaza Vakorinto leswaku va endlela van’wana swiboho kumbe va kopela leswi van’wana va swi endlaka. Hikuva un’wana ni un’wana wa vona a a ta “tihlamulela eka Xikwembu.”—Rhom. 14:​10-12.

17. Ku nga endleka yini loko ho kopela swiboho swa van’wana? Nyika xikombiso. (Nakambe vona swifaniso.)

¹⁷ Namuntlha ku nga endleka nchumu lowu fanaka hi ndlela yihi? Ehleketa hi mhaka ya swiphemu leswitsongo swa ngati. Mukreste un’wana ni un’wana u fanele a tiendlela xiboho xa loko a ta swi amukela kumbe a nga swi amukeli swiphemu leswi.c Swi nga hi tikela ku twisisa mhaka leyi kambe ku endla swiboho swo fana ni leswi i yin’wana ya mindzhwalo leyi Mukreste a faneleke a ti rhwalela yona. (Rhom. 14:4) Loko ho kopela swiboho swa van’wana swi nga tsanisa ripfalo ra hina. Hi nga letela ripfalo ra hina hi ku va hi ri tirhisa. (Hev. 5:14) Kutani xana hi fanele hi kombela xitsundzuxo eka Mukreste la wupfeke loko swi te yini? Endzhaku ka loko hi tiendlele ndzavisiso kambe ha ha lava ku pfuniwa ku twisisa ndlela leyi milawu ya Bibele yi fambisanaka hayona ni xiyimo xa hina.

U NGA TSHIKI KU LAVA SWITSUNDZUXO

18. Xana Yehovha u hi endlele yini?

¹⁸ Yehovha u kombise leswaku wa hi tshemba swinene hi ku va a hi pfumelela hi tiendlela swiboho. U hi nyike Rito rakwe ku nga Bibele ni vanghana vo tlhariha lava hi pfunaka leswaku hi tirhisa milawu ya Bibele. Hi ku va a endla swilo leswi, u kombisa leswaku i Tata wa hina la nga ni rirhandzu. (Swiv. 3:​21-23) Hi nga endla yini leswaku hi n’wi khensa?

19. Hi nga endla yini leswaku hi ya emahlweni hi tsakisa Yehovha?

¹⁹ Hi lexi xikombiso: Vatswari va lava leswaku vana va vona va kula va va malandza ya Yehovha lama anakanyelaka van’wana, lama tlhariheke ni ku tlhela ma va lama pfunaka. Hilaha ku fanaka, Yehovha wa tsaka loko a hi vona hi ya emahlweni hi va ni vuxaka lebyinene na yena, hi lava switsundzuxo ni ku endla swiboho leswi kombisaka leswaku ha n’wi rhandza.