Swiendlakalo-nkulu Swa N’wexemu

Mintsombano ya lembe na lembe ya Timbhoni ta Yehovha i swin’wana swa swiendlakalo leswi tsakisaka elembeni. Mintsombano ya muganga leyi tlhandlamaneke leyi sunguleke exikarhi ka 1999 a yi ri ni nhloko-mhaka leyi nge “Rito Ra Xikwembu Ra Vuprofeta.” Nongonoko wu kandziyise nkoka wa ku hlaya Bibele siku ni siku wu tlhela wu tiyisa leswi hi drama leyi a yi vulavula hi mhaka ya Yakobe na Esawu. Tinkulumo ti katsakanye vuprofeta lebyi kumekaka ebukwini ya Daniyele ivi ku tlhela ku buriwa hi vuenti hi buku ya Habakuku. Nongonoko wu kandziyise ku tshinela ka makumu ya mafambiselo lawa ya khale. Ku engetela eku burisaneni hi ntirho wa ku nyikela vumbhoni lowu endliwaka sweswi, wu yise mianakanyo ya hina eka ntshembo lowu nyanyulaka lowu kumekaka exitshembisweni xa Yehovha lexi tsakisaka xo ‘endla swilo hinkwaswo swi va leswintshwa.’—Nhlav. 21:5.

Vanhu lava a va ri kona entsombanweni a va tsakile loko va kuma buku leyintshwa leyi nge, Nyikela Nyingiso Eka Vuprofeta Bya Daniyele! hi tindzimi ta 47. Le Korea, a va tsakile swinene—ina, a va nyanyuke ngopfu—loko va kuma Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima hi Xikorea.

Lexi hlamarisaka, hambileswi le Yugoslavia ku veke ni nyimpi leyi heteke tin’hweti to tala, va swi kotile ku humesa Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki hi Xiserbia. Hikwalaho ka ntirhisano lowukulu wa vamakwerhu, ku tlhele ku humesiwa Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki hi Xicroatia na hi Ximakedoniya. Tibuku leti ti amukeriwe hi mihloti ya ntsako.

A ku ri ni xivangelo xo hlawuleka xa ntsako le Yugoslavia. Hi n’hweti ya March, tiko a ri lunghekele nyimpi. Ku hlaseriwa ka Belgrade hi tibomo a ku ta vanga leswaku swi nga ha olovi ku vulavurisana hi riqingho, naswona a swi ta tika ku rhumela ntirho wa vahundzuluxeri va le Belgrade wu ya gandlisiwa le Jarimani. Hi Ravumbirhi, March 23, a swi nga kanakanisi leswaku nyimpi ya le moyeni yi ta sungula, hikwalaho vamakwerhu lava a va lunghiselela buku leyi yi nga ta humesiwa entsombanweni le Belgrade va tiyimisele ku tirha vusiku hinkwabyo. Hi mixo lowu tlhandlamaka, rungula leri hundzuluxeriweke ra buku leyi a ri ri endleleni. Endzhaku ka tiawara ti nga ri tingani, nyimpi yi sungurile. Ntlawa wa vahundzuluxeri a wu tsakile, hambileswi wu bohekeke ku tumbela leswaku wu nga hlaseriwi hi tibomo!

Ntsako wa vona wu ve wukulu ngopfu loko Bibele leyi kandziyisiweke yi humesiwa hi ntsako lowukulu endzhaku ka tin’hweti ta mune le ntsombanweni wa le Belgrade. Loko un’wana ni un’wana a kume kopi ya yena, ndhawu leyi a ku khomeriwe eka yona ntsombano hi ku hatlisa yi sale yi lo cowee! Vamakwerhu va ye etindhawini leti a va etlela eka tona leswaku va ta hlaya Bibele leyi! Hambileswi va hanyaka emisaveni leyi ku avana ka tinxaka ni ka vukhongeri ku vangeleke ku dlayana ni rivengo lerikulu, a va tiyiseka leswaku va kume nyiko ya risima.

Hi mahelo-vhiki lama landzelaka, ntsombano wo sungula eka ya nhungu wu khomiwile le Indonesia, ku nga tiko lerikulu le Vuxeni leri na rona ri hlaseriweke hi madzolonga ya vukhongeri ni ya tipolitiki. Entsombanweni wa le Jakarta, a ku ri ni vanhu va 15 666 lava a va huma etindhawini to tala ta tiko leri. A ku ri ro sungula nkhuvulo wu endleriwa endhawini leyi ntsombano wu khomeriweke eka yona, naswona vayingiseri a va nyanyuke swinene loko va hlalele swikrini leswikulu swa TV, leswaku va vona vanhu va 430 va ri karhi va khuvuriwa. Hambiswiritano, nyanyuko wu ve wukulu ngopfu loko ku tivisiwa leswaku Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa lebyi heleleke hi Xiindonesia se byi kandziyisiwile, naswona ku nga ri khale byi ta kumeka.

Ku Hanya Hi Ndlela Ya Xikwembu

Ina, lembe ra ntirho ra 1999 ri sungule hi September 1998. Eka tin’hweti to sungula ta lembe rolero ra ntirho, Mintsombano ya Matiko Hinkwawo ya “Ku Hanya Hi Ndlela Ya Xikwembu” yi ye emahlweni. Yo tala se a yi khomiwile le United States ni le Yuropa. Kambe ku sukela hi September ku ya eka January, mintsombano yin’wana ya 13 ya matiko hinkwawo yi khomiwile eAfrika, Asiya, Australia ni le Latin Amerika.

Ntsombano wo sungula eka yona lowu khomiweke eka lembe ra ntirho ra 1999 wu khomeriwe le São Paulo, eBrazil, hi September 18 ku ya ka 20, 1998. Mintsombano yin’wana na yona a yi ri karhi yi ya emahlweni etindhawini tin’wana ta 16, ku katsa ni le Xitediyamu lexikulu ngopfu xa Maracanã, le Rio de Janeiro. Magidi ya vapfhumba lava teke a va huma ematikweni ya 15. Van’wana lava a va ri kona exikarhi ka vona a ku ri varhumiwa va 54, lava 23 wa vona va sukeke eBrazil va ya eMozambhiki leswaku va ya tirhela kona. Hi Sonto, loko ku hlayiwe xiboho lexi a xi vula leswaku ndlela ya Xikwembu i ndlela leyinene evuton’wini, nhlayo leyikulu ya vanhu va 516 333 lava a va ri emintsombanweni leyi ya 17 va pfumele hi marito lamakulu va ku Sim (Ina)!

Hi mahelo-vhiki wolawo, vapfhumba van’wana va 63 886 a va hlengeletane le Xitediyamu xa Olympic le Seoul, eKorea. Emahlweni ka ntsombano, vapfhumba va 3 046 lava humaka entsungeni wa malwandle va amukeriwe le rivaleni ra swihaha-mpfhuka hi madzana ya Timbhoni ta le Korea, leti exikarhi ka tona a ku ri ni vamakwerhu va xisati lava a va ambale swiambalo swa ndhavuko swa mivalavala. Endzhaku ka nkulumo yo hetelela, loko vapfhumba lava humaka ematikweni man’wana va ya emabazini ya vona, vanhu va magidi lava a va ri kona entsombanweni va pfule mukhandlu lowu van’wana va wu vuleke xindledyana xa rirhandzu, naswona loko vapfhumba va hundza eka wona, Timbhoni ta le Korea a ti byela vaendzi va tona ti ku, “Hi ta vonana eParadeyisini!” va tlhela va ku, “Ha mi rhandza!” Vanhu vo tala a va xiririka mihloti ya ntsako.

Mihloti ya vapfhumba va le Seoul a yi nga si oma loko Xidzedze lexi vuriwaka Georges xi hlasela ePuerto Rico. Ntsombano lowu landzelaka wa matiko hinkwawo a wu ta sungula le Puerto Rico hi Ravuntlhanu la landzelaka. Xana sweswo a swi ta koteka? A ku languteriwe leswaku xihlala hinkwaxo xi ta va xi nga ri na gezi ku ringana mavhiki yo hlayanyana hikwalaho ka xidzedze. Mphakelo wa mati wu tsemiwile; rivala ra swihaha-mpfhuka ra San Juan ri pfariwile; makaya ya vamakwerhu va kwalaho lava a va tiyimisele ku amukela madzana ya vapfhumba lava humaka entsungeni wa malwandle a ma hlaseriwile hi xidzedze lexi. Hikwalaho ka mhangu leyi, a ku lo sala ndhawu yin’we leyi a hi ta kota ku yi tirhisa, eka ta mune leti a ku hleriwe leswaku ntsombano wu ta va eka tona, ku nga Xitediyamu xa Hiram Bithorn. Hambiswiritano, lexi tsakisaka xiphiqo xin’wana a xi tlhantlhiwa endzhaku ka xin’wana. Nhlayo ya lava veke kona entsombanweni wolowo yi fikelele nhlohlorhi ya 15 065!

Endzhaku ka n’hweti, hi October 30 ku ya eka November 1, ku khomiwe mintsombano minharhu ya matiko hinkwawo le Australia (eBrisbane, Melbourne ni le Sydney). John Barr, Milton Henschel, Lloyd Barry na Theodore Jaracz, va Huvo leyi Fumaka a va ri kona emintsombanweni leyi. Lava vambirhi vo hetelela va tshame va tirha eAustralia. Varhumiwa vo tala lava hisekaka lava humaka eAustralia na vona a va ri kona.

Eku heleni ka 1998, ku khomiwe mintsombano yin’wana ya matiko hinkwawo eAfrika. Le Nairobi, eKenya, vamakwerhu lava humaka ematikweni ya 16 va tsakele ku va exikarhi ka vanhu va 24 502 lava a va hlengeletane le Moi International Sports Centre hi December.

Hi vhiki leri landzelaka ku khomiwe mintsombano ya matiko hinkwawo ya mune le Afrika Dzonga (eCape Town, Durban, Johannesburg na le Pitori), laha nhlayo ya lava a va ri kona a yi ri 83 858 ivi ku khuvuriwa vanhu va 1 626. Mintsombano ya matiko hinkwawo yi landzeriwe hi mintsombano ya muganga ya 18. Yona a yi ri ni vanhu va 53 901 ku tlhela ku khuvuriwa vanhu van’wana va 1 065. Enkarhini lowu ku humesiwe Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa lebyi heleleke hi Xitsonga. Rirhandzu ni vun’we lebyi voniweke eka vanhu hinkwavo lava a va tile entsombanweni a ku ri vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku va yi fanela kahle nhlamuselo leyi nyikeriweke hi Yesu loko a te: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.”—Yoh. 13:35.

Hi mahelo-vhiki wolawo eku heleni ka December, ku khomiwe ntsombano eAbidjan, le Côte d’Ivoire, eAfrika Vupela-dyambu. Nongonoko a wu khomiwe hi Xifurwa, Xinghezi ni Xitwi. Hambileswi ku nga ni vahuweleri va kwalomu ka 6 000 ntsena etikweni leri—naswona kumbexana ku ri ni vanhu va 500 lava humaka ematikweni man’wana—nhlayo leyi hlamarisaka ya lava veke kona, lava a va lava ku dyondza ku hanya hi ndlela ya Xikwembu a yi ri 16 009!

Eku heteleleni, ku gimeta mintsombano leyi ya matiko hinkwawo ya 32 leyi khomiweke emisaveni hinkwayo, vahuweleri lava tlulaka 19 000 va le Costa Rica va tsakele ku va ni vanhu va 34 431 lava a va hlengeletanile etikweni leri eka masiku manharhu yo sungula ya 1999. Timbhoni ta kwalomu ka 4 000 ta tiko leri ti ye erivaleni ra swihaha-mpfhuka ti ya amukela vapfhumba lava teke hi swihaha-mpfhuka swa 42. Ti pfule mukhandlu lowu a wu ri wa Timbhoni ntsena, ti ri karhi ti ba mavoko ni ku xeweta vaendzi lava a va ri karhi va fika, ti ku, “Bienvenidos, hermanos!” (Ha mi amukela vamakwerhu!) Rirhandzu leri kombisiweke hi vamakwerhu ri susumetele muxavisi wa le rivaleni ra swihaha-mpfhuka ku kombela dyondzo ya Bibele!

Mintsombano ya matiko hinkwawo yi ve ni vuyelo lebyinene eka vanhu vo tala lava nga riki Timbhoni, lava voneke rirhandzu leri kombisiweke eka vapfhumba. Ri tlhele ri tiyisa vuxaka lebyi nga kona emisaveni hinkwayo exikarhi ka Timbhoni ta Yehovha. Entiyisweni a ku ri vumbhoni lebyi nga erivaleni bya leswaku Yehovha u hlengeleta “ntshungu lowukulu [lowu humaka] eka matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni vanhu hinkwavo ni tindzimi hinkwato”—vanhu lava va languteleke ku ponisiwa hi Yehovha ni N’wana wa yena, Yesu Kreste—lava nga ni ntshembo wa ku nghena emisaveni leyintshwa ya Yena yo lulama.—Nhlav. 7:9, 10.

Ku Rhandza “Hi Swiendlo Ni Ntiyiso”

Rirhandzu leri Timbhoni ta Yehovha ti kombisanaka rona ri tlula ku n’wayitelana ni ku qhavulana eTiholweni ta tona ta Mfumo. A ri katsi ku kombisa ntsena moya wa ku amukela vaendzi lava humaka ematikweni man’wana. Tanihi swichudeni swa Bibele, Timbhoni ta Yehovha ti swi tiva kahle leswi tsariweke eka 1 Yohane 3:17, 18 leyi nge: “Mani na mani la nga ni swa ku hanya ha swona swa misava leyi kutani a vona makwavo a pfumala kambe a swinya a nga n’wi kombi ntsetselelo wakwe lowukulu, xana rirhandzu ra Xikwembu ri tshamisisa ku yini eka yena? Vana lavatsongo, a hi veni ni rirhandzu, . . . hi swiendlo ni ntiyiso.” Swidzedze leswikulu, dyandza ni tinyimpi ta xin’wana-manana leswi veke kona n’wexemu swi endle leswaku vanhu va Yehovha vo tala va va evuswetini. Xana vamakwerhu emisaveni hinkwayo va angurise ku yini?

Hi September 1998, tindhambhi ti kukule Xifundzha xa Chiapas le Mexico. Mavhiki ma nga ri mangani endzhaku, Xidzedze lexi vitaniwaka Georges, xi hahlule St. Kitts, Nevis, Puerto Rico, Riphabliki Ra Dominika na Haiti, kutani xi hlasela xiphemu xa dzonga wa United States. Kwalomu ka n’hweti endzhaku ka sweswo, Xidzedze lexi vitaniwaka Mitch, lexi a xi tsutsuma hi rivilo ra tikhilomitara ta 290 hi awara, xi hlasele Honduras, xi kukula tindhawu ta Nicaragua kutani xi tsemakanya exikarhi ka El Salvador na le Guatemala, kukondza xi helela eMexico. Ku engetela eka Tiholo ta Mfumo ta 50 ni Tiholo timbirhi ta Tinhlengeletano leti hahluriweke, makaya ya Timbhoni ta Yehovha yo tlula 1 800 a ma hirimukile kumbe ma onhake ngopfu. Swibyariwa a swi onhiwile. Nhundzu a yi onhakile. Etindhawini tin’wana, a ku fanele ku rhurhisiwa swirho hinkwaswo swa vandlha.

A ku ri ni xilaveko lexikulu xa swakudya, mati, swiambalo ni mirhi. Timbhoni leti tshamaka etindhawini leti nga khumbiwangiki hi swidzedze leswi ti hatle ti hoxa xandla. Etindhawini tin’wana, hi ku hatlisa loko Timbhoni ti twa hi ku onhaka loku, ti phalale hi ku tisa swakudya, swiambalo ni mali ehofisini ya rhavi leswaku ti ta pfuna vamakwavo va Vakreste. Laha vamakwerhu a va nga swi koti ku fika hi mimovha kumbe tilori etindhawini leti hlaseriweke hi timhangu leswaku va yisa mphalalo, a va tirhisa swikwekwetsu, swikanyakanya ni ku rhwala minkwama ya mphakelo hi nhlana. Vakulu va kwalaho va endle hinkwaswo leswi nga emandleni ya vona ku fulela tindlu ta vamakwavo. Madokodela lama nga Timbhoni ma hoxe xandla na wona.

Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha yi kongomise mpfuno wa timali swin’we ni ku rhumeriwa ka swakudya, swiambalo ni switirho swa ku aka leswi humaka ematikweni ya le kusuhi, leswi a swi laveka hi xihatla. Nhundzu a yi rhumeriwa hi swihaha-mpfhuka, swikepe ni tilori leswi hirhiweke. Vamakwerhu va le tindhawini leti weriweke hi mhangu, a va nga miyeli ku kombisa ku tlangela ka vona rirhandzu leri va kombiweke rona hi vamakwavo emisaveni hinkwayo.

Tikomiti To Aka Ta Xifundzha, leti xikongomelo xa tona ku nga ku pfuna ku aka Tiholo ta Mfumo, a ti famba ti ri karhi ti pfuna ku basisa tindlu ni ku ti lunghisa. Mintlawa ya nkombo leyi a yi ri ni vatirhi va ku tirhandzela va kwalomu ka 30 eka ntlawa ha wun’we, lava humaka eUnited States, yi tirhise mali ya yona leswaku yi ta heta vhiki yi lunghisa tindlu ta Timbhoni-kulobye eSt. Kitts na le Nevis. Vatirhi van’wana va ku tirhandzela va 600 va ye ePuerto Rico hi xihaha-mpfhuka leswaku va ya pfuna ku lunghisa ni ku pfuxa tindlu leti onhakeke. Hi ku pfumelelana ni nkongomiso wa Bibele lowu nga eka Vagalatiya 6:10, va khumbeke ngopfu hi ku pfuna vamakwavo va moya. Kambe va tlhele va lunghisa ni lwangu ra xikolo xin’wana ni ku lunghisa tindlu ta vaakelani van’wana lava dyuhaleke lava nga riki na vona vana va ku va lunghisela tona. Le Riphabliki Ra Dominika, Timbhoni ti basise ndhawu leyi nga ekusuhi ni xibedlhele.

EPuerto Rico, ntlawa wa vamakwerhu wu ye edorobeni ra le ntshaveni ra Yabucoa, ku ya pfuna ku pfuxa yindlu ya Mbhoni leyi nuna wa yona a nga riki Mbhoni. Vaakelani va yona va yi hlekurile loko yi va byela leswaku vamakwavo va Vakreste va ta ta va ta yi pfuna. Loko vamakwerhu va fika a yi nga tikoti hi ntsako. Hi tiawara ti nga ri tingani, a ku ri ni vanhu va kwalomu ka 200 lava a va hlalerile va yime tlhelo ka xitarata. Va hlalele siku hinkwaro loko vamakwerhu va ri karhi va tirha. Endzhaku ko hoxa rivanti ra le mahlweni, vamakwerhu va nyike makwerhu loyi wa xisati swiluva ni swilotlelo swa yindlu yakwe leya ha ku pfuxiwaka. Loko ku lumekiwa mavoni, vaakelani va phokotele mavoko. Hikwalaho ka leswi va swi voneke siku rero, vo tala lava tshamaka eka xitarata xexo, lava eku sunguleni a va nga ti yingisi Timbhoni, sweswi a va tiyimisele ku yingisela rungula ra Mfumo.

Hi nkarhi wolowo, le Yuropa, tindhambhi letikulu leti hlaseleke vupela-dyambu bya Ukraine hi November, ni ku tsekatseka ka misava le Colombia, eAmerika Dzonga, hi January, swi vange ku onhaka kun’wana. Kutani vanhu va Yehovha va pfune hi ndlela leyi fanaka ya rirhandzu.

Loko nyimpi ya xin’wana-manana yi tlhela yi tlhekeka eAngola hi 1999, ku ve ni vahlapfa vo tlula 1 700 000. Vamakwerhu va tirhe hi ku gingiriteka leswaku va pfuna Timbhoni-kulobye leti a ti ri vahlapfa swin’we ni vanhu van’wana vo tala, leswaku va kuma swilaveko swa xisekelo evuton’wini. Tithani ta 34 ta swakudya ni swiambalo leswi rhumeriweke, swi huma erhavini ra le Italiya, Portugal ni ra le Afrika Dzonga, swi nyikiwe lava va bohekeke ku baleka emakaya ya vona ni le madorobeni ya ka vona. Swi tlhele swi koteka ku fikisa mimphakelo leyi laha nyimpi yi hisaka kona, laha nhlaselo wa tibomo wu yeke emahlweni tin’hweti to hlayanyana.

Loko lembe ra ntirho ri sungula, rhavi ra le Congo (eKinshasa) ri tivise Huvo leyi Fumaka leswaku endzhaku ka nyimpi ya xin’wana-manana, rhavi a ri ri hava swo phalala vanhu vo tlula 200 000. Ku endliwe malunghiselelo ya xihatla leswaku marhavi ya le Britain, Belgium, Furwa, Switzerland na Afrika Dzonga ma rhumela swakudya ni mali ya ku xava swilo leswi lavekaka ematikweni man’wana ya Afrika. Timbhoni ta Yehovha ta le Yuropa ti hlengelete tithani to tlula 75 ta swilo swo phalala vanhu kutani ti swi rhumela hi xihaha-mpfhuka.

Kambe nyimpi ya le Congo a yi nga si hela. Ku sungule nkitsikitsi wun’wana. Hi February 7, 1999, ku endliwe xitiviso lexi landzelaka endyangwini wa Bethele, eyindlu-nkulu ya le New York, malunghana ni xiyimo xa le Democratic Republic of Congo: “Hikwalaho ka nyimpi ya xin’wana-manana, vahuweleri va 30 000 eVuxeni bya tiko va dya rikoko ra xilondza. Hofisi ya rhavi ra le Kinshasa ya tsandzeka ku vulavurisana ni vamakwerhu lava hikwalaho ka nyimpi. Kambe, Huvo leyi Fumaka yi nyike rhavi ra le Belgium mpfumelelo wa ku yisa mphalalo hi xihaha-mpfhuka. Xihaha-mpfhuka xo sungula xi ta ya vhiki leri kutani mphalalo wa vumbirhi wu ta sungula hi February 20. Ku ta rhumeriwa ntlawa wa vatshunguri eka mphalalo wa vumbirhi.” Vamakwerhu va le Yuropa va tirhe ni tikomiti ta mphalalo ta 11 leti hlawuriweke ximfumo, leti simekiweke hi Timbhoni ta Yehovha eCongo Vuxa.

Vahlapfa van’wana va balekele ematikweni ya le kusuhi. Va magidi va balekele etikweni ra muakelani ku nga Zambia. Kwalaho, vayimeri va swa mphalalo va pfune ngopfu; Timbhoni ti va nyike minkumba, swiambalo ni swilo swo sweka ha swona ni swo rima ha swona. Loko makwerhu un’wana la dyuhaleke a nyikiwa nkumba, u titivarile. Evuton’wini byakwe a a nga si tshama a nyikiwa nkumba lowuntshwa. Loko mulanguteri wa xifundzha a khome ndlela leyi yaka eZambia, u kume makwerhu la lamaleke a tshame ehansi ka murhi. Mulanguteri wa xifundzha u n’wi khandziyise xikanyakanya xakwe a famba na yena. Loko swi tika ku chovha xikanyakanya eswigangeni, makwerhu loyi a a chika kutani hikwalaho ka leswi a a vehele swiphemu swa thayere ematsolweni ni le mavokweni, a kasa kukondza xiganga xexo xi hela. Eku heteleleni, va fike va hlayisekile eKaputa, le Zambia. Kwalaho rhavi ri nyike hinkwavo tibuku ta Xiswahili leswaku va ta ti tirhisa eminhlanganweni ya vona ya vandlha. Hi April, eka nhlangano lowu eka wona a ku ri ni vahlapfa vo tlula 2 000, vamakwerhu va le hofisini ya rhavi va va nyike xikhutazo xa rirhandzu xa moya. Kutani vahlapfa lava—lavakulu ni vana—lava vunyingi bya vona a va nga ri na tona tibuku ta tinsimu, va ti yimbelele hi mbilu hinkwayo tinsimu to fana ni leti nge “Yehovha I Mukutsuri,” “Yehovha I Vuchavelo Bya Hina,” “Ha Ku Nkhensa, Yehovha” na leri nge “Xitshembiso Xa Xikwembu Xa Paradeyisi.”

Ku Hisekela Ku Chumayela Mahungu Lamanene

Hambiswiritano, lexi xiyekaka swinene i rirhandzu leri Timbhoni ta Yehovha ti ri kombisaka eku chumayeleni ka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Hi ku pfumelelana ni xileriso lexi nyikiweke hi Yesu Kreste, loko swi koteka ti lwela ku fikelela vanhu hinkwavo hi mahungu lamanene. (Mar. 13:10) Hi ku endla tano, ta ti tinyiketela ti tlhela ti tirhisa rifuwo ra tona hi ku tirhandzela entirhweni lowu. N’wexemu, vahuweleri va 5 912 492 va hlanganyerile entirhweni lowu, naswona va tirhise tiawara ta 1 144 566 849, evutirhelini lebyi. Timbhoni to tala ti lunghise swiyimo swa tona leswaku ti va maphayona ya nkarhi hinkwawo kumbe maphayona ya nkarhinyana.

Maphayona lawa ma huma eka mindhavuko yo hambana-hambana. Maphayona ya magidi i vantshwa lava ha ku hetaka xikolo, kumbe lava lunghiseke xiyimiso xa vona leswaku va kota ku phayona va ri karhi va nghena xikolo. Van’wana i vamanana va mindyangu; van’wana i vavanuna lava tirhaka leswaku va khathalela mindyangu ya vona. Nkulu la nga Mukreste ni nhloko ya ndyangu eSt. Lucia wa swi kota ku phayona hikuva u tshama a xalamukele ku ‘hlayisa tihlo rakwe ri olova.’ (Mat. 6:19-22) Ku nga ri khale, loko a nyikiwe ntirho wa ku tihanyisa lowu holelaka mali yo nyawula, u wu arile hikuva a swi ta vula ku tirha tiawara leti engetelekeke entirhweni lowu, a lahlekeriwa hi minhlangano ya Vukreste, a va ekule ni ndyangu wakwe tin’hweti ta tsevu ni ku tshika ntirho wa vuphayona. U hlawule ku lava Mfumo ku sungula, a ri ni ntshembo wa leswaku Yehovha u ta ya emahlweni a katekisa matshalatshala yakwe ya ku wundla ndyangu wakwe.

Mbhoni ya malembe ya 95 hi vukhale eAntigua yi ve phayona ra nkarhinyana kan’we kumbe kambirhi hi lembe nkarhi wo leha. Loko yi hlamusela leswaku ha yini yi endla matshalatshala lawa, yi ri: “Yehovha u ndzi nyike ntamu lowu engetelekeke ni matimba, kutani ndzi swi teka ku ri ndlela ya ku kombisa rirhandzu ra mina eka yena.”

Makwerhu un’wana wa xisati le Denmark la nga ni malembe ya le xikarhi ka va-60 u endle xiboho xa ku va phayona ra nkarhinyana. Hikwalaho ka yini? Wa hlamusela: “Ndzi vona onge ndzi susumetiwe hi ku hlaya Bibele. . . . Hi xikombiso, ndzi kholwa leswaku loko thelevhixini yi swi kota ku kucetela munhu ku endla swo biha, ku hlaya Rito ra Yehovha siku rin’wana ni rin’wana swi nga ku susumetela ku endla leswinene. Sweswo swi ndzi tiyise nhlana.”

Hikwalaho ka mintshikilelo leyi vanhu va yaka va langutana na yona etindhawini hinkwato loko va ringeta ku khathalela swilaveko swa vona swa nyama, hi January 1999 Huvo leyi Fumaka yi ehlise xilaveko xa tiawara ta maphayona ya nkarhi hinkwawo (ti suka eka tiawara ta 90 ku ya eka 70 hi n’hweti) ni maphayona ya nkarhinyana (ti suka eka 60 ku ya eka 50). Mawaku nkateko wonghasi! Swi pfune vo tala lava ana se a va ri maphayona ku nga tshiki vuphayona, kasi swi pfune ni van’wana va magidi leswaku va va maphayona. Eka vo tala, ku ve vumbhoni byin’wana bya leswaku “Hosi yi ni musa.”—1 Pet. 2:3.

Tin’hweti leti tlhandlameke endzhaku ka ku antswisiwa loku, rhavi ra le Australia ri ve ni ku andza ka tiphesente to tlula 400 ta lava va tsariseke ku va maphayona ya nkarhi hinkwawo. EColombia ku ve ni ku andza hi tiphesente ta kwalomu ka 300. EUkraine, nhlayo ya maphayona yi tlakuke n’hweti yin’wana ni yin’wana, naswona xiviko xi kombisa ku andza hi tiphesente ta 42, ku tlula leswi a xi ri xiswona n’wexemu. EMicronesia, ku engeteriwe phayona ro tlula rin’we evandlheni rin’wana ni rin’wana hi xiringaniso. ELiberia, laha vamakwerhu vo tala va hanyaka hi rikoko ra xilondza, lava va hanyaka hi leswi va swi kumaka eka swintirhwana swa vona leswi nga nyawuriki, ku ve ni tinhlohlorhi ta nhungu ta maphayona ya nkarhi hinkwawo hi ku landzelelana, endzhaku ka lunghiselelo leri antswisiweke ra tiawara leti lavekaka.

Nhlayo ya maphayona ya nkarhinyana na yona yi tlakukile swinene. EAustria, etin’hwetini tinharhu to sungula ta 1999, a ku ri ni tiphesente ta 56 leti engetelekeke ta maphayona ya nkarhinyana ku tlula n’wexemu. Hi nkarhi wolowo, Malaysia ri vike tiphesente ta 103 ta maphayona ya nkarhinyana lama engetelekeke. Denmark ri ve ni ku andza ka tiphesente ta 91 etin’hwetini to sungula ta tsevu ta lembe. EKorea, laha n’hweti ya January yi va pfumelelaka ku endla ntirho lowu engetelekeke, vahuweleri va tiphesente ta 57 a va ri maphayona ya nkarhi hinkwawo kumbe ya nkarhinyana hi yona n’hweti yoleyo.

Hi nkarhi lowu fanaka, lunghiselelo ra “Maphayona Ma Pfuna Van’wana,” ri ya emahlweni ri veka mihandzu leyinene. Makwerhu wa xisati eVandlheni ra ririmi ra le Philippines, eAnchorage, le Alaska, u te: “Ndzi ni malembe ya 11 ndzi ri entiyisweni. Ntirho wa nsimu a ndzi wu endlela ku hetisisa nawu ntsena, hikuva a ndzi nga ri na tipakani leti ndzi tivekeleke tona.” Kambe endzhaku ko tirha nkarhi wo karhi ni phayona, ntirho wa nsimu wu sungule ku va ni xikongomelo eka yena. U sungule ku twisisa ntirho lowu wu faneleke wu endliwa hi xihatla. U sungule ku tsakela vanhu swinene naswona u swi kotile ku sungula tidyondzo ta Bibele. EAfrika Dzonga, makwerhu wa xisati la phayonaka u pfune muhuweleri un’wana ku kuma ku eneriseka loku engetelekeke hi ku vulavula ni vanhu lava hundzaka hi ndlela, ku ri ni ku rindza leswaku vanhu va angula eka intercom. Nakambe a va tshama swin’we ehansi kutani va bula hi tipakani to hambana-hambana ta vutirheli. Loko lunghiselelo ra tin’hweti ta tsevu ri hela, muhuweleri yoloye a a ri phayona ra nkarhi hinkwawo. Sweswi yena ni loyi a n’wi pfuneke, va kuma ntsako lowu engetelekeke evutirhelini ku tlula rini na rini.

Ntiyiso Wa Bibele Lowu Twarisiwaka Hi Tibuku

Ku sukela eminkarhini ya Muxe, Yehovha u nyikele swiletelo swa moya swi tsariwe ehansi. Minkarhi hinkwayo swi tiyisiwe hi swiletelo swa nomu. Kambe leswi tsariweke ehansi swi ve swa nkoka eku hangalasiweni ka mahungu lamanene. Bibele swin’we ni tibuku leti sekeriweke eka yona, ti kandziyisiwile hi tinhlayo letikulu. N’wexemu ntsena, Timbhoni ta Yehovha ti kandziyise tikopi ta 1 026 706 628 ta Xihondzo xo Rindza na Xalamuka!; tibuku ta 41 579 805 ni tibroxara ni swibukwana swa 71 221 759, swin’we ni nhlayo leyikulu ya swiphephana. Minkandziyiso leyi yi kandziyisiwa hi tindzimi ta 332.

Vanhu va vuyeriwile etindhawini to tala hikwalaho ka ntirho lowu. Vanhu lava tshamaka eswihlaleni swa tikorale swa le Tuvalu i vaaki va 9 403 ntsena. Xihondzo xo Rindza xa kandziyisiwa hi ririmi ra rikwavo, kutani vanhu va 45 sweswi va gandzela Yehovha eswihlaleni sweswo. Hambileswi Riphabliki ra Afrika Xikarhi ri nga ekule ni swa vumaki, Xihondzo xo Rindza na Xalamuka! swa hangalasiwa hi vunyingi kwalaho—hi Xiarabu, Xifurwa, Xinghezi, Xilingala, Xisango ni Xizande. Etikweni rero ku ni Timbhoni ta 2 305 naswona vanhu vo tlula nhlayo yoleyo ka ntlhanu va ve kona eXitsundzuxweni n’wexemu. Angola ri hlakatiwile hi nyimpi ya xin’wana-manana naswona vanhu vo tala va le vuswetini, kambe n’wexemu Xihondzo xo Rindza xi sungule ku humesiwa kan’we hi n’hweti hi Xiumbundu leswaku swifundzha swimbirhi swa Timbhoni ta Yehovha eAngola swi vuyeriwa swin’we ni vanhu vo tala lava ti va pfunaka hi tlhelo ra moya. Ku fambisiwe timagazini to tlula timiliyoni ta 26 eUkraine n’wexemu. Endzhaku ko lavisisa Xikwembu xa ntiyiso ku ringana malembe ya 20, wanuna un’wana u khorwisekile leswaku u kume ntiyiso endzhaku ko hlaya nkandziyiso wun’we wa Xalamuka! Vahuweleri va 107 045 va le Ukraine va tsakele ku vona vanhu van’wana va 12 320 va khuvuriwa exikarhi ka lembe.

EColombia, wansati un’wana la nga ni gome u nyikiwe xiphephana lexi nge Hi Wihi Ntshembo Wa Varhandziwa Lava Feke? A a nga byi rhandzi vukhongeri, kambe n’wana wakwe u dlayiwe hi ku tsekatseka ka misava kutani mhaka leyi yi pfuxe ku tsakela ka yena. Yi endle leswaku a dyondzeriwa Bibele ekaya. ELithuania, Mbhoni yin’wana yi nyike wansati un’wana broxara leyi nge Xana Xikwembu Xa Hi Khathalela Hakunene? Wansati loyi a a wu lava hi mahlo-ngati mpfuno lowu ku nga Xikwembu ntsena xi nga wu nyikaka. U pfumerile ku dyondzeriwa Bibele ekaya, kutani hi ku hatlisa u endle nhluvuko kukondza a tinyiketela ivi a khuvuriwa. Ina, tibuku ta tlangeriwa hi vanhu vo tala naswona ti pfuna swinene eku twariseni ka mahungu lamanene.

Ku Dyondzisiwa Hi Yehovha

Hi tindlela to hambana-hambana, Yehovha u ya emahlweni a dyondzisa malandza yakwe, a ma hlomisela ntirho lowu ma wu endlaka sweswi, ni ku endla leswaku ma lunghekela ntirho wa nkarhi lowu taka. (Esa. 54:13) Ku engetela kwalaho, vanhu va rhambiwa ematikweni yo tlula 230 leswaku va vuyeriwa elunghiselelweni lerinene ra Yehovha ra ku dyondzisa. Vanhu va timiliyoni lava nga ni “mboyamelo lowunene eka vutomi lebyi nga heriki” va angurile, hikwalaho hi xiringaniso, n’hweti yin’wana ni yin’wana n’wexemu ku fambisiwe tidyondzo ta le kaya ta Bibele ta mahala ta 4 433 884 ni vanhu vo tano. (Mint. 13:48) Kunene va titwe va katekile loko va vona Matsalwa ma hlamuseriwa hi ndlela leyi va yi twisisaka kahle!

Dyondzo leyi Yehovha a yi nyikaka hi ku tirhisa nhlengeletano yakwe, yi katsa ni vuleteri byo hlawuleka byo hambana-hambana. Ni nan’waka, vanhu va magidi va vuyeriwile eXikolweni xa Ntirho wa Vuphayona loko va hete lembe ra vona ro sungula va ri maphayona ya nkarhi hinkwawo. Eka lembe leri ra ntirho, marhavi ya 40 ma tlhele ma fambisa Xikolo xa Ndzetelo wa Vutirheli. Vamakwerhu lava fanelekaka va nghene xikolo lexi va huma ematikweni ya Amerika, Asiya, Yuropa, Afrika ni le swihlaleni swa lwandle—a ku ri matiko ya 89 loko ma hlanganile. Vamakwerhu lava amukeleke dyondzo leyi yo hlawuleka a va ri 2 174. Swirho swa Komiti ya Rhavi leswi humaka ematikweni ya 43 swi te eNtsindza wa Dyondzo wa Watchtower ePatterson, le New York, swi ya kuma vuleteri byo hlawuleka bya tin’hweti timbirhi. Swichudeni leswi a swi ri eXikolweni xa Gilead, laha swi kumeke dyondzo leyi dzikeke ya Bibele ya tin’hweti ta ntlhanu, swi nyikiwe swiavelo swo chumayela ni ku dyondzisa Rito ra Xikwembu ematikweni ya 31.

Ku engetela kwalaho, ku pfuriwe xikolo lexintshwa xa valanguteri lava famba-fambaka eNtsindza wa Dyondzo wa Watchtower. Ntlawa wo sungula, lowu a wu ri ni swirho swa 48, wu sungule hi May, laha wu kumeke dyondzo ya mavhiki ya nhungu. Lava a va ri kona a ku ri valanguteri va xifundzha ni va muganga lava humaka eUnited States ni le Canada. Dyondzo leyi va yi kumeke a yi katsa ndzetelo wa le tlilasini ni wa Ndzawulo ya Ntirho. Ntirho wa vona wu hlamuseriwe hi vuxokoxoko, naswona sweswo swi ta va vuyerisa swinene vamakwerhu va magidi lava va nga emavandlheni ni le swifundzheni leswi va tirhaka eka swona. Vavasati va valanguteri lava famba-fambaka, lava a va helekete vanuna va vona, nkarhi wa vona a va wu tirhisela ku endla ntirho wa le Bethele ePatterson ni ku huma nsimu swin’we ni mavandlha ya ndhawu yoleyo. Vhiki ni vhiki a va tlhela va yingisa nkulumo ya xikolo leyi a yi hleleriwe ku pfuna vona swin’we ni vamakwerhu va xinuna.

“Swi Ta . . . Nyikela Vumbhoni”

Yesu u vule ka ha ri emahlweni leswaku valandzeri vakwe va “ta huduleriwa emahlweni ka tihosi ni le ka tindhuna-nkulu.” Ndlela leyi leswi swi endlekeke ha yona exirhendzevutanini xa misava eka lembe-xidzana ra vu-20 yi tiyisa vumbhoni bya leswaku hi hanya emasikwini ya makumu. Ha yini swi endleka? A swi vangiwi hi ku va Timbhoni ta Yehovha ti nga wu hlayisi nawu. Kambe, swi endleka ‘hikwalaho ka vito ra Yesu Kreste’—hikuva ti teka Kreste a ri Hosi ya le tilweni, naswona ku fana na Yesu, a hi “xiphemu xa misava.” Yesu nakambe u vule ka ha ri emahlweni leswaku “swi ta . . . nyikela vumbhoni.” (Luka 21:12, 13; Mat. 24:9; Yoh. 17:16) Sweswo swi ve tano hakunene eka lembe ra ntirho ra n’wexemu. Vumbhoni byi nyikeriwile eka vatirhela-mfumo va le matikweni yo tala loko ku ri karhi ku endliwa matshalatshala ya ku lwela mfanelo ya Timbhoni ta Yehovha ya ku gandzela handle ko kavanyetiwa.

Hi 1998, nandzu lowu khumbaka Timbhoni ta Yehovha le Bulgaria wu kambisisiwe hi Huvo ya Timfanelo ta Vanhu ya le Yuropa. Hikwalaho ka yini? Hulumendhe ya le Bulgaria yi ale ku nyika Timbhoni ta Yehovha mpfumelelo wa ximfumo, swin’we ni mintlawa yin’wana ya vukhongeri ya kwalomu ka 20. Xirilo lexi a xi endliwe eka Huvo leyi Tlakukeke ya le Bulgaria xi tshame xi ariwa, xin’wana xa swivangelo swa kona ku ri leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti pfumeli eka Vunharhu-un’we ni le ka tidyondzo tin’wana ta Vujagana leti nga riki kona eBibeleni. Sweswo swi endle leswaku ti khomiwa, ku hangalasiwa minhlangano ya vugandzeri, ni ku tekeriwa tibuku ta vukhongeri. Huvo ya le Yuropa yi khongotele tiko ra Bulgaria leswaku ri lulamisa timhaka swin’we ni Timbhoni ta Yehovha hi moya wa xinghana. Hikwalaho, hi October 1998, tiko ra Bulgaria ri tlhele ri nyika Timbhoni ta Yehovha mpfumelo wa ximfumo. Sweswo swi endle leswaku swi koteka ku rhumela varhumiwa va mune eBulgaria, lava thwaseke eka ntlawa wa vu-106 wa le Gilead, leswaku va ta pfuna vahuweleri va kwalaho ku byela van’wana mahungu lamanene ya Mfumo.

Timhaka ta nawu leti khumbaka Timbhoni ta Yehovha le Furwa na tona ti hoxe xandla eku nyikeriweni ka vumbhoni lebyikulu. Timbhoni a ti hehliwa erivaleni. Minhlangano leyi lwisanaka ni mintlawa yin’wana yi endle swiviko swa mavunwa malunghana na tona. Hi 1996 xiviko lexi humesiweke hi palamendhe xi vule leswaku Timbhoni ta Yehovha i ‘mpambukwa lowu nga ni khombo,’ kasi hi January 1999 hulumendhe yi koxe xibalo xa tiphesente ta 60 eka minyikelo hinkwayo leyi ti yi kumaka, ku nga leswi swi nga si tshamaka swi endliwa eka ntlawa wun’wana wa vukhongeri. Hikwalaho ka sweswo Timbhoni ta Yehovha ti hume tsima ra masiku manharhu ku sukela hi January 29, 1999, laha ti hangalaseke tikopi ta 12 wa timiliyoni ta xiphephana lexi nge People of France, You Are Being Deceived! [N’wina Vanhu Va Le Furwa, Ma Xisiwa].

Esikwini ro sungula ra tsima leri, ku khomiwe nhlangano swin’we ni vahaxi va mahungu leswaku ku hlamuseriwa leswi a swi endliwa. Loko ku fika nhlikanhi, switici swa TV ni xiya-ni-moya se a swi haxa rungula leri. Maphepha-hungu yo tlula 60 ya tiko hinkwaro ni ya swifundzha ni timagazini swi vike hi ta ntirho lowu, swi tirhisa tinhloko-mhaka to fana ni leti “Yehovha U Vitana Tiko Ra Furwa Leswaku Ri Va Mbhoni” ni leyi nge “Tsima Ra ‘Ntiyiso’ Ra Timbhoni Ta Yehovha.”

Hi siku ro sungula, makume ya magidi ya vahuweleri ma hangalase xiphephana lexi ekusuhi ni switici swa xitimela, etifektrini, etihofisini, eswitolo, etimakete ni kun’wana ni kun’wana. A hi vangani lava aleke ku xi teka.

Makwerhu un’wana loyi a a chumayela ekusuhi ni khotso u vulavurisane ni murindzi. Loko murindzi loyi a nyikiwa xiphephana, u te: “Ndzi nyike swo talanyana; ku ni vanhu vo tala hala ndzeni.” Kun’wana, loko vadyuhari van’wana va tlhelela laha va tshamaka kona va ri ebazini, a va nga tsakanga hikuva a va nga xi kumanga xiphephana lexi. Hiloko muchayeri a kombela leswaku lava lavaka xiphephana lexi va tlakusa mavoko; kutani a ya endhawini leyi a voneke ku yime Mbhoni kutani a kombela nhlayo leyi a yi laveka.

Hi hala tlhelo, emakete ya le dorobeni ra Grenoble, wansati un’wana loyi a kumeke xiphephana lexi u pfulele nhlambha eka Mbhoni leyi yi n’wi nyikeke xona. Makwerhu a nga angulanga. Kambe, lava xavisaka endleleni ni vaxavi, hi ku kokiwa mahlo hi wansati loyi a ri eku rhuketeleni, va huwelerile va ku: “Hanya hi masiku Yehovha!” Hiloko wansati yoloye a nyamalala.

Xana vuyelo byi ve byihi? Mavandlha ya le tikweni hinkwaro ra Furwa ma khutazeke ngopfu hikwalaho ka ntirho lowu. Vamakwerhu va madzana lava a va tsanile emoyeni va titwe va susumeteleka ku hlanganyela eka tsima leri ro hlawuleka. Vahuweleri va tindhawu hinkwato ta tiko leri va titwe va enerisekile leswi va koteke ku lwela ripfumelo ra vona hi ndlela leyi. Hofisi ya rhavi yi amukele magidi ya tinqingho ni mapapila leswi a swi huma evanhwini. Van’wana a va kombisa ku nyangatseka. Vo tala a va yima ni mhaka leyi. Eka mahelo-vhiki wolawo hinkwawo, vanhu a va kombela ku endzeriwa, kutani ku sunguriwe tidyondzo to tala ta Bibele.

Ku vuriwa yini hi xibalo lexi a xi koxiwa hi hulumendhe? Hikwalaho ka goza leri tekiweke, vatirhela-mfumo lava tlakukeke va nyikiwe maphepha yo tala ya ximfumo malunghana ni Timbhoni ta Yehovha—kunene swi nyikele vumbhoni! Ku endliwe xikombelo malunghana ni nawu wa ku hakerisiwa ka xibalo naswona wu ta tengiwa ku ya fika eHubyeni ya Timfanelo ta Vanhu ya le Yuropa, loko swi fanerile.

Ku ringana malembe yo tala, Huvo ya Oradell, eNew Jersey, U.S.A., a yi kavanyeta ku chumayeriwa ka mahungu lamanene. Huvo leyi a yi vula leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti nga fanelanga ti endla vutirheli bya tona bya le rivaleni loko ti nga si kuma mpfumelelo ni ku vehela beji ya kona. Matshalatshala lama endliweke ya ku khorwisa meyara ni huvo malunghana ni swilaveko leswi, leswi nga riki enawini, a ma humelelanga. Eku heteleleni, ku kombisa leswaku nawu wa tiko wu hoxile, ku mangariwile eka Huvo ya Muganga ya le United States, eMugangeni wa New Jersey. A ku ri ro sungula endzhaku ka malembe ya 50, leswaku ku tekiwa goza ro tano ra ku lwela mfanelo ya hina ya ku endla vutirheli erivaleni le United States. Eka xirilo lexi endliweke ehubyeni, a swi fanerile ku hlamusela ndlela leyi ntirho wa hina wu endliwaka ha yona ni xisekelo xa wona xa le Matsalweni; hi ndlela yoleyo ku nyikeriweke vumbhoni lebyinene.

Hi March 8, 1999, Muavanyisi tlhelo Majistarata wa Muganga u hlangane ni vayimeri va Ndzawulo ya hina ya ta Nawu ni Huvo ya Oradell kutani a vula leswaku huvo leyi yi fanele yi cinca milawu ya yona. Hi March 16, enhlanganweni wa vona wa huvo, huvo leyi ni meyara yi endle xiboho lexi a xi vula leswaku minhlangano ya vukhongeri a yi boheki leswaku yi nyikiwa mpfumelelo ni ku vehela beji. Hi ndlela yoleyo mahungu lamanene ma kote ku tlhela ma chumayeriwa handle ka swipimelo leswi nga riki enawini eOradell!

Nkarhi hinkwawo loko vito ra Yehovha kumbe vito ra vanhu vakwe ri boxiwa ehubyeni, enkarhini wa nhlangano wa palamendhe, kumbe exivijweni xa ntlawa wo karhi, ku nyikeriwa vumbhoni eka vanhu “lava nga eswiyin’weni leswi tlakukeke” lava nga taliki ku twa rungula ra Mfumo. (1 Tim. 2:2) Kambe minkarhi yin’wana, vumbhoni byi nyikeriwa hi ku kongoma eka vanhu vo tala. Sweswo swi ve tano eRussia.

Ekamareni ra le hubyeni leri a ri lo hontlo, le Moscow, eRussia, ku endliwe matshalatshala lamakulu ku sukela hi September 1998 ku ya eka March 1999 ya ku yirisa ntirho wa vukhongeri wa Timbhoni ta Yehovha le Moscow. Hambiswiritano, ematshan’weni ya ku pfala milomu ya Timbhoni ta Yehovha, huvo leyi yi endle leswaku ku nyikeriwa vumbhoni bya matimba.

Hofisi ya Muchuchisi ya le Moscow, leyi endzhaku yi joyiniweke hi Ndzawulo ya Vululami ya le Moscow, swin’we ni nhlangano lowu lwisanaka ni mimpambukwa lowu tirhisanaka ni Kereke ya Orthodox ya le Russia, yi vule swihehlo swa mavunwa yi lava leswaku Vandlha ra le Moscow ra Timbhoni ta Yehovha ri herisiwa. Hi ntolovelo, huvo leyi tamelaka mhaka ya nawu wa tiko yi swi teka swi nga fanelanga ku tenga timhaka ta tidyondzo ta vukhongeri ni ripfumelo ra byona ehubyeni. Hambiswiritano, swihehlo leswi swi khumba tidyondzo ni swiendlo swa Timbhoni ta Yehovha, kambe a ku langutiwa swona ngopfu eku tengiweni loku.

Ehubyeni, gqweta leri nga muchuchisi ri vule leswaku tibuku ta hina ti pfuxa vulala bya vukhongeri. Njhani? Hi dyondzisa leswaku hi ni vukhongeri bya ntiyiso. Hikwalaho, gqweta leri nga Mbhoni ya Yehovha, leri hi yimelaka emhakeni leyi, ri nyike muavanyisi Bibele, yin’wana ri yi nyika muchuchisi kutani ri hlaya Vaefesa 4:5: “Hosi i yin’we, ripfumelo i rin’we, nkhuvulo i wun’we.” Loko a ya emahlweni ni ku tirhisa Matsalwa, makwerhu loyi wa le Russia u bakanye swihehlo swin’wana swa muchuchisi hi ku boxa matsalwa yo tanihi Yakobo 1:27, Yohane 17:16 na Nhlavutelo 18:1-4, lama kombisaka xilaveko xa ku ‘tihambanisa ni misava.’ Muchuchisi u angule hi ku vula leswaku tsalwa lero hetelela, leri vulavulaka hi Babilona Lonkulu, i ndzhukano eka vukhongeri bya van’wana loko ri tirhisiwa eka vona. Hambiswiritano, endzhaku ka nkarhi profesa wa filosofi tlhelo mudyondzisi wa le yunivhesiti u te: “Loko vativi va hehla Timbhoni ta Yehovha hikwalaho ka tidyondzo ta tona, a va swi lemuki leswaku kahle-kahle va hehla Bibele.”

Ku tengiwa ka mhaka leyi ku endle leswaku huvo yi hlayeriwa tibuku ta Timbhoni ta Yehovha leti a ti katsiwile eka xivilelo lexi endliweke hi muchuchisi. Hambiswiritano, sweswi a ku hlayiwa rungula leri fambelanaka ni mhaka yo karhi ntsena, leswaku tidyondzo ta hina ti twisisiwa kahle, xisweswo ku bakanyiwa xivangelo xihi ni xihi xa swihehlo leswi hoxeke. Tinhla ta kwalomu ka ntlhanu ta sayense ti nyikeriwile hi swidyondzeki leswikulu swa le Russia leti a ti bakanya leswi a swi vuriwa hi muchuchisi. Ku tlhele ku kandziyisiwa swiboho swa huvo ya matiko ni mintwanano leyi a yi lava leswaku ku xiximiwa ntshunxeko wa vukhongeri.

Xana Yesu a a ta va a endlise ku yini ehansi ka nawu wa le Russia wa 1997 lowu a wu ri xisekelo xa xihehlo xa muchuchisi? Eku tengiweni ka mhaka leyi, gqweta ra le Canada leri a ri ri entlaweni lowu hi lwelaka, leri na rona ri nga Mbhoni ya Yehovha, ri tamele mhaka leyi. Ri byele huvo ri ku: ‘I ntiyiso leswaku Yesu u sole varhangeri va vukhongeri va le sikwini rakwe, hi marito lama kumekaka eka Yohane 8:44, 45: “Mi huma eka tata wa n’wina Diyavulosi.” Hilaha swi kombisiwaka hakona eka Matewu 15:2-9, Yesu u sole mindhavuko leyi a yi nga pfumelelani ni Rito ra Xikwembu. Loko a vula leswi nga eka Matewu 10:34-37, xana Yesu a a ringeta ku dlaya mindyangu? Doo, a a kombisa vuyelo lebyi nga papalatekiki hikwalaho ka ndlela leyi vanhu va tekaka timhaka ha yona. Kasi, Luka 18:15, 16 yi kombisa leswaku Yesu u rhambe vana lavatsongo leswaku va ta eka yena. Xana hi ndlela yoleyo a a yenga vana va kondlo-a-ndzi-dyi ni swihlangi leswaku swi nghenela Vukreste? Naswona ha yini vakaneti va vukhongeri va lave ku sivela Yesu leswaku a nga chumayeli? Yohane 11:47, 48 yi kombisa leswaku a swi vangiwa hileswi vo tala a va landzela Yesu, kutani vafundhisi va Vayuda a va vona leswaku va lahlekeriwa hi valandzeri va vona. Sweswo ha swi vona ni namuntlha.’ A swi ri erivaleni leswaku loko Yesu Kreste a a chumayela eMoscow, swihehlo leswi Timbhoni ta Yehovha ti hehliwaka ha swona a swi ta tirhisiwa ni le ka yena. Kambe i mani la hoxeke? Swi le rivaleni leswaku hi lava va endlaka swihehlo leswi, hikuva Yesu “a nga xi endlanga xidyoho.”—1 Pet. 2:22.

Eka swivutiso leswi tlakusiweke hi muchuchisi malunghana ni tidyondzo ta Timbhoni ta Yehovha, gqweta leri nga Murhaxiya leri nga makwerhu, ri hlaye Bibele eka Daniyele 2:44, 45 na 2 Timotiya 3:1-5. Eka ndzhenga wa siku rero, Mbhoni leyi kokwana wa yona a ha hanyaka, leyi vutomi bya yona byi kombisaka leswaku Timbhoni ta Yehovha ti ni makume ya malembe ti ri eRussia, yi nyikele vumbhoni. Vumbhoni lebyi yi byi nyikeleke a byi ri xitsundzuxo xa ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha ti xanisekeke ha yona enkarhini lowu a ti hlongoleriwe eSiberia ni hikwalaho ka swiendlo swin’wana swa ntshikilelo emalembeni ya ku yirisiwa hi mfumo wa Soviet.—Vona Xalamuka! ya May 8, 1999, matluka 20-5.

Gqweta ra vunharhu na rona a ri yimela Timbhoni ta Yehovha. Rona a hi Mbhoni ya Yehovha, kambe a hi munhu la tirhisaka xihlawuhlawu naswona u ni ntokoto eku lweleni ka timhaka ta timfanelo ta vanhu. U kale a tinyika ni nkarhi wa ku pfula Bibele kutani a boxa tindzimana to karhi leswaku huvo yi ti kamba. Endzhaku ko boxa Nhlavutelo 14:1; 16:16; 20:6; na Pisalema 37:9, 10, u kombele “mutivi” la nga eka vukhongeri bya muchuchisi loyi leswaku a boxa laha Timbhoni ta Yehovha ti hoxeke kona. A nga swi kotanga ku vula xihoxo xa kona.

Lexi hlamarisaka, hi April 29, 1999, Ndzawulo ya Vululami ya le Russia yi tsarise Timbhoni ta Yehovha tanihi nhlengeletano ya vukhongeri. Hambiswiritano, sweswo a swi endlanga leswaku mhaka ya le Moscow yi herisiwa kumbe leswaku huvo yi yima ni Timbhoni ta Yehovha. Ematshan’weni ya sweswo, huvo leyi tengaka mhaka leyi yi rindzele ku xopeleriwa ka tibuku ta Timbhoni ta Yehovha hi ntlawa wa “vativi” lowu vekiweke hi muavanyisi. Ku nga khathariseki leswaku ku fikeleriwa xiboho xihi, ha tiyiseka leswaku ‘xi ta nyikela vumbhoni.’—Mat. 10:18.

Ku engetela eka vumbhoni lebyi nyikeriweke eka vatirhela-mfumo ehubyeni, mahungu lama khumbaka mhaka leyi ma haxiwe etikweni hinkwaro ra Russia eka maphepha-hungu ni le ka ti-TV. Timbhoni ta Yehovha ta le Russia na tona a ti endla leswaku rungula ra mhaka leyi ri kumiwa hi vahaxi va mahungu ni vanhu. A ku tshahiwa mhaka leyi heleleke ya tibuku ta Watch Tower laha muchuchisi a a vula rungula ra mavunwa kutani ku nyikeriwa matimu ya xisekelo malunghana ni Timbhoni. Kwalomu ka nkombo wa swihaxi-nkulu swa mahungu swa matiko hinkwawo a swi ri ni vayimeri hi minkarhi yo hambana-hambana loko ku tengiwa mhaka leyi. Vayimeri va matiko man’wana swin’we ni minhlangano ya timfanelo ta vanhu, a va swi tsakela ngopfu ku tiva leswaku mhaka leyi yi famba njhani. Hi March 11, Palamendhe ya le Yuropa yi humese xiboho lexi a xi vula leswaku vatirhela-mfumo va le Russia hinkwavo va fanele va tiyisekisa ntshunxeko wa vukhongeri, xisweswo va namarhela ntwanano wa matiko hinkwawo lowu hulumendhe ya vona yi nga xiphemu xa wona. Hi n’hweti leyi landzeleke, swirho swa 11 swa Nhlengeletano ya Huvo ya Palamendhe ya le Yuropa swi sayine papila rin’wana leri phofulaka ku karhateka ka swona hi leswi a swi endleka emhakeni leyi a yi tengiwa eMoscow.

Hi nkarhi lowu fanaka, vamakwerhu va le Moscow ni tiko hinkwaro ra Russia va swi vona kahle leswaku ‘va vengiwa’ hi vakaneti va rungula ra Mfumo. Ku tshame ku hoxiwa bomo ya gasi eka nhlangano wa vandlha le St. Petersburg. Mukaneti un’wana u hlasele makwerhu wa xisati la kuleke hi tlhari, loko a ri ensin’wini. Ku cinciwa ka ntwanano lowu a wu endliwile wa ku qacha tindhawu to hlangana eka tona swi endle leswaku Timbhoni ta 2 000 eMoscow ti pfumala ndhawu yo hlangana eka yona, ti boheka ku ya lava ndhawu yin’wana. Kutani hi August, loko Timbhoni ta Yehovha ti khome ntsombano le Moscow, hambileswi a ku endliwa matshalatshala ya ku ti sivela, ti boheke ku huma hi ku hatlisa exitediyamu hi Mugqivela nindzhenga hikwalaho ka leswi a ku tweleriwe leswaku ku ni bomo leyi fuhlekiweke. Nilokoswiritano, eka ntsombano wolowo ku khuvuriwe vanhu va 600, naswona vanhu vo tlula 15 100 va tlhele va ta hi Sonto va ta yingisa nongonoko lowu seleke.

Hikwalaho ka mintshikilelo yo tala yo hambana-hambana leyi Timbhoni ta Yehovha ti langutanaka na yona emisaveni hinkwayo loko ti ri karhi ti endla vutirheli bya tona, a swi fanerile leswaku vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri va hlangana hi April 1999, va bula hi swilaveko leswi nga kona swa ‘ku lwela ni ku simeka mahungu lamanene hi nawu.’—Filp. 1:7.

Timbhoni ta Yehovha ta kholwa leswaku hilaha Bibele yi vulaka hakona, ku hava tlhari leri endleriwaka “malandza ya Yehovha” leri nga ta humelela. (Esa. 54:17) Naswona eka Yeremiya 1:19, ku ni xitshembiso lexi: “Kunene va ta lwa na wena, kambe a va nge ku hluli, hikuva ‘mina ndzi na wena,’ ku vula Yehovha, ‘leswaku ndzi ku kutsula.’”

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Daniel Sydlik a humesa buku leyi nge, “Nyikela Nyingiso Eka Vuprofeta Bya Daniyele!” hi Xinghezi

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Chong-il Park a ri karhi a humesa “Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa” hi Xikorea

[Swifaniso leswi nga eka tluka 12, 13]

Nairobi, eKenya— yin’wana ya mintsombano ya 32 ya matiko hinkwawo

[Swifaniso leswi nga eka tluka 14]

Ehenhla eximatsini: Mphalalo lowu layichiwaka eBelgium leswaku wu rhumeriwa eAfrika. Ehansi: Vahlapfa lava humaka eCongo va ri karhi va leteriwa kutani va hlanganyela eku yimbeleleni ka ku dzunisa Yehovha, loku humaka embilwini

[Swifaniso leswi nga eka tluka 20, 21]

Tibuku ti ri karhi ti lunghiseleriwa ku rhumeriwa ku suka eyindlu-nkulu ya misava hinkwayo