Swiendlakalo-nkulu Swa N’wexemu
HI LEMBE ra 2000, Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo a ti namarhete tsalwa leri landzelaka eTiholweni ta tona ta Mfumo: “Hina a hi muxaka wa vanhu lava tlhelelaka endzhaku . . . kambe hi muxaka lowu nga ni ripfumelo.” (Hev. 10:39) Leswi swi vuriwaka hi ndzimana yoleyo i xikombiso xa moya lowu ti wu kombisiweke emisaveni hinkwayo loko ti ri karhi ti endla vutirheli bya tona. I ntiyiso, van’wana swa va tikela ku vulavula ni vanhu vambe; swiyimo swo karhi swi nga ha va endla va va ni rhumbu. Kambe, hikwalaho ka ku va ni ripfumelo eka Yehovha, va hambeta va yingisa swileriso swa yena.
Xiviko xa misava hinkwayo lexi nga eka tluka 31 xi nyikela swiendlakalo-nkulu swi nga ri swingani swa leswi ti swi endleke hi ku katekisiwa hi Yehovha hi lembe ra ntirho leri heleke hi ti 31 ta August. Vuxokoxoko lebyi engetelekeke byi kumeka eka chati leyi nga eka matluka 32-9. Ku engetela kwalaho, mintsombano leyi veke kona hi ta yi boxa hi ndlela yo hlawuleka.
Mintsombano Ya Vaendli Va Rito Ra Xikwembu
Hi December 1999, ku rhambiwe Timbhoni ta Yehovha hinkwato swin’we ni vanhu van’wana lava tsakelaka, leswaku va va kona eNtsombanweni wa Muganga wa “Vaendli Va Rito Ra Xikwembu.” Ntsombano wo sungula eka yona wu khomeriwe le Long Beach, eCalifornia, U.S.A., ku sukela hi May 19 ku ya eka 21, 2000. Loko nxaxamelo lowu wa mintsombano wu nga si hela eku sunguleni ka 2001, yin’wana ya madzana yi ta va yi khomiwile emisaveni hinkwayo.
Nongonoko a wu yisa nyingiso eka Yehovha, Muendli wa swilo swo hlamarisa. Hi khutaziwe leswaku hi nga rivali swilo hinkwaswo leswi a swi endleke kambe hi n’wi dzunisa hi timbilu ta hina hinkwato. (Ps. 9:1; 103:2) Ku nyikeriwe ndzayo leyi tirhaka malunghana ni vutomi bya ndyangu ni ndlela leyi munhu a nga langutanaka ha yona ni mutwa enyameni yakwe. Hi khutaziwe ku tirha hi matimba hi hlakulela vumoya bya hina, hi nga vi vatwi lava rivalaka kambe hi va lava yingisaka rito ra Xikwembu, hi tlhela hi hambeta hi byela van’wana hi mintirho yo hlamarisa ya Yehovha. Mintokoto ni mimbulavurisano, swin’we ni tinkulumo, swi kandziyise nkoka wa leswi a swi hlamuseriwa naswona swi khumbe timbilu ta hina swinene. Drama ya le Bibeleni leyi nga ni matimba swinene leyi a yi ri ni nhloko-mhaka leyi nge, “Swikombiso Leswi Xalamukisaka eNkarhini Wa Hina,” yi hi tiyisile leswaku hi lwisana ni ku tikhoma loku nga onhaka vuxaka bya munhu na Yehovha. Naswona hi akiwile hi vuxokoxoko lebyi enteke bya vuprofeta lebyi humaka etibukwini ta Bibele ta Esaya na Sofaniya.
Yin’wana ya tindhawu leti mintsombano yi khomeriweke eka tona a ku ri Népstadion, ku nga xitediyamu lexikulu ngopfu le Hungary. A ku ri ni vanhu vo tlula 22 000 hi siku ro sungula. Lava va yingiseke xikhutazo xa leswaku va fanele va va kona ku sukela loko wu sungula a va nge pfuki va tisorile. Emakumu ka nongonoko wa nimixo, a ku ri ni nkulumo yo hlawuleka leyi a yi nyikeriwa hi Gerrit Lösch, xirho xa Huvo leyi Fumaka, laha a humeseke Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki hi Xihungary. Hi yona n’hweti yoleyo emintsombanweni yin’wana, ku tlhele ku humesiwa Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki hi Xiromania ni Xialbania.
Le Albania, hambileswi a ku ta va ni mintsombano leyi engetelekeke etindhawini to hambana-hambana eku heleni ka n’hweti, Timbhoni leti humaka eAlbania hinkwaro, swin’we ni le Kosovo, ti amukele xirhambo xa ku va kona loko nongonoko wu sungula le Tiranë. A va tsake swinene loko ku humesiwa Bibele hi Xialbania! Makwerhu un’wana la ha riki muntshwa u te: “Ku hlaya ka mina vuhundzuluxeri lebyi swi endle leswaku Bibele leyi ndzi yi twisisa kahle swi tlhela swi ndzi endla ndzi rhandza Bibele swinene!” Naswona phayona ra nkarhi hinkwawo leri nga emalembeni ya va-60, leri ri tshameke ri va xirho xa Makhomunisi ya le palamendhe, ri tsarile: “A hi ku tsakisa ka swona! Endzhaku ko hlaya vuhundzuluxeri lebyi ndzi kote ku twisisa ndlela leyi Bibele yi nga ya xiyimo xa le henhla ha yona, ku katsa ni ndlela leyi yi tsariweke ha yona, vutlhokovetseri bya yona ni makhulukelo ya timhaka ta yona. U nga xi vona kahle hi mahlo ya miehleketo xiyimo hinkwaxo lexi khumbaka mbilu. Loko ndzi hlaya hi ndlela leyi Yesu a endleke masingita ha yona ivi a sandziwa a tlhela a vungunyiwa, ndzi titwe ndzi khumbeka hi ndlela leyi ndzi nga si tshamaka ndzi titwa ha yona!”
Emintsombanweni ya le Czech Republic, ku engetela eka swilo swin’wana leswinene leswi veke kona emintsombanweni ya le matikweni yo tala, vapfhumba va tsakisiwe hi ku kuma Nkandziyiso lowu nga ni Tinhlamuselo wa Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa, lowu nga ni swikombo swa matsalwa ya le tlhelo ni tinhlamuselo to tala, leswi nga ta va pfuna swinene loko va ri karhi va hlaya Rito ra Xikwembu hi vukheta. Loko ku tivisiwa ku humesiwa ka Bibele leyi, vanhu vo tala lava a va ri entsombanweni le Prague ni le Ostrava va yime kunene hi milenge va phokotela mavoko nkarhi wo leha.
Ina, eku sunguleni ka lembe ra ntirho, etindhawini tin’wana ta misava a ka ha khomiwa mintsombano ya muganga leyi a yi ri ni nhloko-mhaka leyi nge “Rito Ra Xikwembu Ra Vuprofeta.” Ku endliwe matshalatshala lamakulu leswaku ku fikeleriwa vanhu va tinxaka to tala ni va tindzimi to tala hilaha swi nga kotekaka hakona leswaku va byeriwa rungula rero ra nkoka. Hi xikombiso, le Mexico, ku khomiwe Mintsombano ya Muganga ya “Rito Ra Xikwembu Ra Vuprofeta” ya 190, laha a ku ri ni vanhu va 1 073 667. Nongonoko wu nyikeriwe hi Xipaniya, Xinghezi, Ximaya ni Ririmi ra Mavoko ra le Mexico naswona wu tolokiwe hi Ximazateco, Ximixe ni Xitzotzil. Swihinga swa tindzimi swi herisiwile loko vanhu va mixaka hinkwayo va vuyeriwa eka ku twisisa loku hi ku nyikiwaka hi Bibele malunghana ni swilo swo hlamarisa leswi Xikwembu xi swi tshembisaka vanhu.
Ku Langutana Ni Swiyimo Swo Nonon’hwa
Nakambe eka lembe ra ntirho ra n’wexemu, ku nyikeriwe vumbhoni lebyi hlamarisaka malunghana na Yehovha Xikwembu ni Mfumo wa yena lowu a wu tameriseke Mesiya. Nhlohlorhi ya vahuweleri va 6 035 564 va hlanganyerile entirhweni lowu. Hi xiringaniso vanhu va 805 205 va hlanganyele entirhweni wa vuphayona exikarhi ka lembe. Hi April nhlayo ya maphayona yi tlakuke yi ya fika eka 1 418 062! Ku tlhele ku tirhiwa tiawara to tlula gidi ra timiliyoni lembe leri, eku nyikeleni ka vumbhoni evanhwini. Vo tala lava hlanganyeleke entirhweni lowu va wu endle va langutane ni swiyimo leswi ringaka ripfumelo ra vona swinene. Kambe, eka swiyimo swo hambana-hambana, Timbhoni ta Yehovha ti nyikele vumbhoni bya leswaku “a hi muxaka wa vanhu lava tlhelelaka endzhaku.”
Hi xikombiso, Democratic Republic of Congo ri hlaseriwe hi nyimpi ku ringana tin’hweti to tala. Evuxeni bya tiko rolero, laha vanhu va kona a va nga swi koti ku vulavurisana ni va le Kinshasa laha hofisi ya rhavi yi nga kona, ku ni vahuweleri va Mfumo vo tlula 30 000. Etindhawini tin’wana, masocha ma tala ku yimisa vaaka-tiko, ku katsa ni Timbhoni ta Yehovha, ma va vutisa swivutiso ivi va va ba minkarhi yin’wana. Kambe, Timbhoni a ti tshiki ku chumayela. Ku ni vanhu va kwalomu ka 50 wa timiliyoni etikweni rolero. Na vona va fanele va va ni lunghelo ro twa mahungu lamanene. Hi xiringaniso, vahuweleri va kwalaho va tirhe kwalomu ka tiawara ta 13 evutirhelini bya le nsin’wini n’hweti ni n’hweti exikarhi ka lembe.
Ripfumelo leri hlamarisaka ri kombisiwa ni hi vamakwerhu va le Liberia. Mintlhontlho ya siku ni siku leyi va langutanaka na yona yi katsa ku langutana ni xiphiqo lexikulu xa ikhonomi ni ku lwisana ni vuyelo lebyi hetaka matimba bya mavabyi yo tanihi dari ni nkunzi. Vanhu hinkwavo, lavatsongo ni lavakulu va khomiwa hi mavabyi lawa. Kutani ndlela leyi va anguleke ha yona eka xirhambo lexi nge “Xana Hi Nga Endla April 2000 Yi Va N’hweti Yo Hlawuleka Ku Tlula Hinkwato?” yi kombise ripfumelo ra vamakwerhu, ku hisekela ka vona Yehovha ni matimba ya moya wa Yehovha evuton’wini bya vona. Ku ve ni nhlohlorhi leyintshwa ya vahuweleri va 3 193 yi nga leyi ti tlulaka hinkwato. Nhlayo leyi hlanganisiweke ya maphayona ya nkarhinyana ni ya nkarhi hinkwawo a ku ri 32 wa tiphesente eka vahuweleri hinkwavo lava vikaka. Eka ntirho lowu hinkwawo, nhlayo ya vanhu va 16 875 lava veke kona eXitsundzuxweni yi tlule leyi un’wana ni un’wana a a yi languterile, naswona hi May xiviko xi kombise leswaku ku fambisiwe tidyondzo ta Bibele ta 10 164.
Nyimpi ya xin’wana-manana ya le Sri Lanka leyi nga ni malembe ya 19 yi ye yi hisa. Hi n’hweti ya April 2000, nyimpi leyikulu leyi a yi lwiwa le n’walungwini wa Nhlonhle ya Jaffna yi vangele leswaku ku rhurhisiwa vanhu va makume ya magidi. Mavandlha ya ntlhanu, ku katsa ni vahuweleri va 600 ni vanhu lava tsakelaka, na vona va rhurhisiwile. Vahuweleri va vone swi fanerile ku tshama exitandini xa Holo ya Mfumo ni le makaya ya le kusuhi lama nga marhumbi. Xana swi njhani ku hanya ehansi ka swiyimo swo tano? Nkulu wa kwalaho u tsarile: “Vusweti ni nsiko swi lo vuya endhawini hinkwayo. . . . Vamakwerhu va lahlekeriwe hi makaya ya vona ni nhundzu ya vona. Tibomo leti fuhlekiweke ti tele hinkwako. Vamakwerhu a va tirhi; vana a va ngheni xikolo. Vutomi bya tika. Kambe vamakwerhu va tiyisela hikwalaho ka moya wa Yehovha ni mpfuno wa swa moya. . . . Ha ri vona voko ra Yehovha, naswona ha n’wi nkhensa.” Vamakwerhu lava va hambete va khoma minhlangano ya vona hinkwayo, va tlhela va kuma ni tindhawu leti sirhelelekeke to khomela tinhlengeletano ta xifundzha, hambileswi va ti khomaka va ri mintlawa leyitsongo. Ematshan’weni yo debyisa mavoko ensin’wini, va engetele leswi a va swi endla leswaku va yisa mahungu lamanene eka vaakelani va vona.
Xiyimo xa ikhonomi le Ukraine xi endla leswaku swi nonon’hwa swinene ku famba etindhawini tin’wana. Kambe, ku ringana malembe yo tala, makwerhu wa xisati la nga ni malembe ya va-80 hi vukhale loyi a teka lunghelo ra yena ro tirhela Yehovha ri ri ra risima, a a famba tiawara ta mune loko a ya ensin’wini a tlhela a famba tiawara ta mune loko a vuya. U tlhela a famba tikhilomitara ta khume etintshaveni leswaku a va kona eminhlanganweni.
Timbhoni ta Yehovha le Romania ti tirha ehansi ka ntshikilelo lowukulu wa mufundhisi wa Kereke ya Orthodox. Loko va ha langutele ku endzeriwa hi Willy Gournon tanihi mufamberi wa marhavi, vamakwerhu va hirhe xitediyamu xa bolo le Bucharest leswaku va ta yingisela nkulumo yo hlawuleka. Kambe hikwalaho ka ntshikilelo wa varhangeri va Orthodox, ntwanano wolowo wu suriwile. Nilokoswiritano, loko ka ha sele masiku ma nga ri mangani leswaku ku fika riendzo leri a ri hleriwile, munhu la nga ni vulawuri u nghenelerile leswaku a pfuna vamakwerhu ku hirha Sala Palatului (Holo ya le Xigodlhweni) yo saseka, laha ku teke vanhu va 2 184 va ta twa nkulumo leyi a yi ri ni nhloko-mhaka leyi nga enkarhini leyi nge “Tshamani Mi Ri Karhi Mi Tikambela Ku Vona Loko Mi Ri eRipfumelweni.” Vahuweleri vo tlula 38 000 le Romania va hambeta va chumayela mahungu lamanene va nga lan’wi, hambileswi ripfumelo ra vona ri ringiweke. Exikarhi ka vona, xiringaniso xa vanhu va 3 569 i maphayona, hambileswi vo tala va vona va bohekaka ku va ni mintirho yo tihanyisa.
Le Etiyopiya hulumendhe yi seketela xitiyisekiso xa vumbiwa xa ntshunxeko wa vukhongeri, kambe vafundhisi va hlohlotela swirho swa tikereke ta vona ku lwisana ni Timbhoni. Siku ni siku loko Mbhoni yi ri ensin’wini yi nga ha rhukaniwa. Kambe nkaneto wa kona a wu heleli kwalaho. Vini va miti lava hisekelaka etlhelo va tlhela va ba vahuweleri hi tinhonga va tlhela va va hoxa hi maribye. Kambe, hi ripfumelo leri tiyeke, Timbhoni ta Yehovha ta 6 166 ti hambeta ti yisa mahungu lamanene ya ku rhula eka vanhu va 62 wa timiliyoni exiyengeni xolexo xa le n’walungu-vuxa bya Afrika.
Loko Bejoma, la nga ni malembe ya 61 hi vukhale, a dyondza ntiyiso a a nga swi koti ku hlaya ni ku tsala. Leswi a a ri ni torha ra ntiyiso, u kombele leswaku a fambiseriwa dyondzo ya Bibele siku ni siku. U tlhele a dyondza ku hlaya ni ku tsala leswaku a ta dyondzisa vanhu va le ximutanini xa ka vona eMadagascar. Loko a ha ri muhuweleri la nga khuvuriwangiki, u tlhelele eximutanini xa ka vona ivi a sungula ku khoma minhlangano. Hi lembe leri tlhandlamaka u khuvuriwile. Endzhaku ka malembe manharhu u tsarise ku va phayona. Kambe ku nyikela vumbhoni eximutanini xa ka vona a swi olovi. Vanhu lava tsakelaka va tshikileriwa swinene. Siku rin’wana, vanhu hinkwavo va ximutana xolexo va hlengeletanile va ri ni xikungu xa ku hundzula mianakanyo ya vona. Swirho swa mindyangu ya vona swi tirhise vungoma leswaku swi va sivela. Maxaka ya vona ma vule leswaku ma ta balesela Makwerhu Bejoma loko a ya emakaya ya vanhu vo karhi lava tsakelaka, hikwalaho dyondzo ya vona ya Bibele yi khomeriwa ekaya ra makwerhu loyi. Ku nga khathariseki nkaneto lowu hinkwawo, ntirho wo chumayela ni minhlangano swa ha ya emahlweni. Loko ku tsariwa mhaka leyi, a ku ri ni vahuweleri va mune. Eminhlanganweni a ku ta vanhu va kwalomu ka 40.
Vanhu va vukhongeri bya Xiyuda lava hisekelaka etlhelo le Israyele va hambeta va macha va lwisana ni ntirho wa Timbhoni ta Yehovha. Va landzelele vahuweleri loko va ri karhi va nyikela vumbhoni hi yindlu ni yindlu ni le tiphakini, va va kavanyeta leswaku va nga burisani ni vanhu lava tsakelaka. Etindhawini leti dumeke vakaneti va tlhele va hayeka swifaniso leswikulu swa vahuweleri leswaku va ta lemuxa vanhu malunghana ni ku burisana ni Timbhoni. N’wexemu va tlhele va xungeta vathori leswaku a va nge he xavi swimakiwa swa vona loko va nga hlongoli mutirhi wihi na wihi la nga Mbhoni ya Yehovha. Hikwalaho ka sweswo, eka TV ni le ka maphepha-hungu, ku vulavuriwe swinene hi Timbhoni ta Yehovha ni tidyondzo ta tona. Hi ku katekisiwa hi Yehovha, nhlayo ya lava n’wi tirhelaka le Israyele yi engeteleke hi tiphesente tin’wana ta nkombo n’wexemu.
Hikwalaho ka ku lwisana loku nga kona exikarhi ka mintlawa ya masocha le Colombia, Huvo leyi Fumaka yi vone swi fanerile ku lunghiselela xiphephana xo hlawuleka lexi nge “N’wina Mi Ku Vonakala Ka Misava.” Ku hangalasiwe kwalomu ka swiphephana swa khume ra timiliyoni. Xiphephana lexi xi xi hlamusele kahle xiyimo xa vukala-tlhelo xa Timbhoni ta Yehovha emhakeni ya tinyimpi. Xi hlamusele leswi Timbhoni ta Yehovha ti swi endlaka leswaku ti dyondzisa mimpimanyeto ya mahanyelo evanhwini, ti nyikela swiletelo eka lava nga ekhotsweni, ti pfuna vanhu lava feke tindleve, ti pfuna vanhu lava hlaseriweke hi makhombo ya ntumbuluko ni ku nyika vanhu ntshembo wa vumundzuku. Le Colombia, Timbhoni ta Yehovha ta 107 613 ti karhi ti twarisa “mahungu lamanene ya ku rhula.” (Efe. 6:14, 15) Xiphephana lexi xi hangalasiwe ensin’wini ya vandlha ni le tindhawini leti nga toxe. Maphayona mambirhi lama nga eXifundzeni xa Cauca ma khongelele leswaku ma kota ku chumayela masocha lama hisekaka ya le ndhawini yoleyo. Swikhongelo swa vona swi hlamuriwile loko siku rin’wana ma fike edorobeni rero ivi ma kuma masocha yo tala ma ri kona. Maphayona lawa ma swi kotile ku fambisa swiphephana swo tala endhawini yoleyo. Endzhaku ko hlaya xiphephana lexi, meyara wa doroba leri nga eXifundzeni xa Chocó u kombele mpfumelelo wo tlanga tivhidiyo hinkwato ta Sosayiti eka xitichi xa thelevhixini xa kwalaho.
Ematikweni yo tala, ku laveka ku lehisa mbilu swinene leswaku ku kumiwa mpfumelelo wo aka Holo ya Mfumo, laha vanhu va nga hlengeletanaka kona leswaku va dyondza Rito ra Xikwembu. Hambiswiritano, le Kassándra, en’walungwini wa Grikiya, ku kuma mpfumelelo wo aka ndhawu ya vugandzeri eka Ndzawulo ya Doroba yo Pulana, a ko va masungulo ntsena. Ku xungetiwa ka tikontraka to aka, vanhu lava tirhaka ku cela, tikhampani leti xavisaka khonkhriti ni vaxavisi van’wana va swilo swo aka, ku va chavise ngopfu lerova va tshike ku va pfuna kumbe va ala ku tirhisana ni vamakwerhu. Valanguteri va doroba va va tsone mati ni gezi leswi a swi tirhiseriwa muako lowu. Loko ntirho wo aka wu ri karhi wu ya emahlweni hi October 21, 1999, nsimbi ya le kerekeni yi ririle. Ntshungu lowu rhangeriweke hi meyara ya kwalaho ni vafundhisi wu rhendzele ndhawu leyi a ku akiwa eka yona, wu tiyimisele ku onha xin’wana ni xin’wana. Leswi a a tivisiwile hi xiyimo xolexo, holobye wa ta nhleleko wa vanhu le Atena u tiyisekise Timbhoni leswaku maphorisa ma ta ti seketela swinene. Loko muako lowu wu ri karhi wu ya emahlweni, a ku ri ni maphorisa yo tlula 300 lawa a ma huma emadorobeni yo hambana-hambana en’walungwini wa Grikiya hinkwawo. Hi October 30, Holo ya Mfumo leyinene a yi lunghekele ku tirhisiwa. Entiyisweni, vamakwerhu va nyikele vumbhoni bya leswaku “a hi muxaka wa vanhu lava tlhelelaka endzhaku.” Swa tshembisa leswaku vuyelo bya mhaka leyi byi ta ku hlohlotela hi ndlela leyi vuyerisaka ku akiwa ka tiyindlu ta vugandzeri eswiyengeni swin’wana swa Grikiya.
Hilaha swi tivekaka kahle hakona, rivengo leri nga ni malembe leri a ri ri kona exikarhi ka vanhu va le Albania ni va le Serbia lava tshamaka le Kosovo ri vangele leswaku ku nghenelela vanhu va matiko yo tala hi 1999. Vanhu va madzana ya magidi va balekele ematikweni ya le kusuhi leswaku va ta sirheleleka. Endzhaku ka loko vo tala va vuyile, Timbhoni leti humaka eAlbania, ivi ku landzela ta le Austria, ti endzele vamakwerhu eKosovo. Xana va kume xiyimo xi ri njhani? A ku onhiwe xin’wana ni xin’wana. Hi vuxika, gezi, mati ni swo kufumeta tiyindlu a swi kala. Hakanyingi laha a va hlanganyela kona, xirhami xa kona a xi vuyisa ni n’wana evukatini, kambe a va nga tshiki ku va ni minhlangano. Vamakwerhu a va hlamula va tlhela va nyikela tinkulumo va tirhisa makhandlhela, naswona a ku titimela swinene lerova loko va ri karhi va yimbelelela Yehovha swidzuniso, a va kota ku vona moya lowu va wu hefemulaka. Tiyindlu timbirhi ta Timbhoni a ti onhiwile, kambe ku nyikeriwe vumbhoni lebyinene loko vamakwerhu lava humaka eAlbania ni le Italiya va va pfune ku ti pfuxa. Hikwalaho ka rivengo ra rixaka leri nga kona, loko vahuweleri va ya evutirhelini va fanele va va ni vukheta lebyikulu, kambe va tirhisa minkarhi yo nyikela vumbhoni hi ku hiseka—emakete, eposweni, eswitarateni ni le tindhawini ta le kusuhi.
Exikarhi ka December 1999, ndhawu leyi nga eribuweni ya Vargas, le Venezuela, yi hlaseriwe hi khombo ra ntumbuluko lerikulu ku tlula hinkwawo lama tshameke ma hlasela tiko rero. Endzhaku ka mpfula ya maboboma, xiphemu xa ntshava yin’wana xi mbundzukele endhawini leyi nga eribuweni leyi a yi ri ni vaaki vo tala, yi dlaya vanhu va kwalomu ka 50 000 ivi yi siya vanhu va 400 000 va nga ri na makaya. Exikarhi ka lava a va fanele va baleka emakaya ya vona a ku ri ni Timbhoni to tlula 1 200. Ku nga khathariseki khombo leri, xana mavandlha lama seleke ya 11 le Vargas ma endle yini loko ku huma xirhambo xa leswaku ku laveka maphayona ya nkarhinyana hi April? Xiviko xi kombisa leswaku vanhu va 112 va tsarisile—ku nga avhareji ya vanhu va khume eka vandlha ha rin’we—leswaku va ya joyina maphayona ya nkarhi hinkwawo ya 77 lawa ana se a ma tirha kwalaho.
Le Suriname, vamakwerhu vambirhi lava nga swi kotiki ku famba va rhendzeleka hi swikanyakanya swa mavhilwa manharhu leswi va swi chayelaka hi mavoko. Havambirhi ka vona i maphayona. Un’wana u vaviseke milenge hayimbirhi; kasi lowun’wana milenge ya yena yi tsemiwile. Hi nkarhi wa timpfula, va pfa va baja endzhopeni, kambe minkarhi hinkwayo va fika eTiholweni ta vona ta Mfumo va ri karhi va n’wayitela.
Leswi minhlangano hinkwayo ya vandlha yi nga ya nkoka, ni Xitsundzuxo xi hlawuleke hi ndlela leyi fanaka. Hi April 19, 2000, enhlanganweni lowu a wu ri eAwaso, le Papua, a ku ri ni 11 wa vanhu lava tsakelaka lava va fambeke hi byatso lebyitsongo ku ringana 17 wa tiawara elwandle leri kariheke leswaku va ta enhlanganweni. Endzhaku ko tlangela Xitsundzuxo, vayingiseri va khavaxele mihloti loko va vona ku hiseka ka vanhu lava va tsakelaka swin’we ni rirhandzu ra vona ra vumakwerhu bya Vukreste. Va te: “A hi lava ku tlangela Xitsundzuxo xa Kreste ni vagandzeri-kulorhi va Yehovha; kutani riendzo leri a ri fanerile.”
Ku Chumayela Mahungu Lamanene Eka Vanhu Lava Engetelekeke
Muapostola Pawulo u tsarile: “Eka Magriki swin’we ni le ka Vabarbara, eka lavo tlhariha swin’we ni le ka swihunguki ndzi ni nandzu.” (Rhom. 1:14) Hi nkutsulo, Yehovha u endle leswaku swi koteka leswaku vanhu va tinxaka hinkwato va kuma vutomi lebyi nga heriki. Pawulo u byarhisiwe vutivi byolebyo, naswona Kreste u n’wi lerise ku va muapostola eka vanhu va matiko. Pawulo u swi xiyile leswaku a a fanele a endla leswi a nga swi kotaka leswaku a avela van’wana mahungu lamanene. Sweswo u swi endle hi ku hiseka. Hilaha ku fanaka, esikwini ra hina, “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” ri xi teka xi ri xa nkoka xileriso xa ku chumayela mahungu lamanene emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni. (Mat. 24:14, 45-47) Ina, leswaku vanhu lava nga emisaveni hinkwayo va wu twisisa kahle nkoka wa mahungu lamanene, va fanele va ma twa kumbe va ma hlaya hi ririmi ra ka vona. Leswi swi lava ntirho lowukulu wa ku hundzuluxela.
N’wexemu, tibuku leti sekeriweke eBibeleni ti humesiwe ro sungula hi Timbhoni ta Yehovha hi tindzimi ta 22 ku engetela eka leti a ti tirhisiwa enkarhini lowu hundzeke. Tindzimi leti ti engeteriweke ti vulavuriwa hi vanhu vo tlula 31 wa timiliyoni. Handle ka tona, vanhu lava vulavulaka Xiquechua le Bolivia ni le Peru lava nga kotiki ku hlaya a va honisiwanga; va rhekhoderiwe buku leyi nge Vutivi etikhasetini. Sweswi tibuku leti sekeriweke eBibeleni ti humesiwa hi tindzimi ta 360 hi Timbhoni ta Yehovha.
Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! i timagazini timbirhi ta nkoka leti tirhisiwaka ku hangalasa ntiyiso wa Bibele. Ku lunghiselela timagazini ta mune leti hambaneke hi Xinghezi n’hweti ni n’hweti a hi matlangwana. Kambe ku humesa timagazini hi n’hweti, kambirhi hi n’hweti, kumbe ka mune hi lembe hi tindzimi to tala i tlakula va xurhe. N’wexemu a swi katsa ku lunghiselela minkandziyiso leyi hambaneke ya 4 078. Sweswi rhavi ra le Rhaxiya ri ri roxe ri hundzuluxela Xihondzo xo Rindza hi Xirhaxiya ni hi tindzimi tin’wana ta nkombo, leti vulavuriwaka hi vanhu va 36 wa timiliyoni ematikweni ya 13.
Buku Ya Lembe yi hundzuluxeriwa nkarhi ni nkarhi hi tindzimi ta 31 kasi xibukwana xa Ku Kambisisa Matsalwa Siku Ni Siku xona xi hundzuluxeriwa hi tindzimi ta 114. Ku engetela kwalaho, n’wexemu ku hundzuluxeriwe tibuku tin’wana ta 119, tibroxara ta 265, swibukwana swa 34 ni swiphephana swa 273 leswaku ku hangalasiwa ntiyiso wa Bibele. Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki byi humesiwe hi tindzimi ta mune leti engetelekeke (Xialbania, Xihungary, Xiromania ni Xishona) exikarhi ka lembe, naswona Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa lebyi heleleke byi humesiwe hi Xixhosa. Nakambe ku humesiwe tivhidiyo khasete ta 24. Handle ka sweswo, sweswi Sosayiti yi humesa tibuku ta Braille hi tindzimi ta 11. Naswona n’wexemu drama ya le ntsombanweni yi humesiwe eka vhidiyo khasete hi ririmi ra mavoko ra le Amerika, Brazil, Japani ni ra le Korea. Leswi hinkwaswo swi endleriwa leswaku rungula leri nyikaka vutomi ra Rito ra Xikwembu ri fikelela vanhu vo tala hilaha swi nga kotekaka hakona.
Ku avelana ntiyiso wa Bibele ni vanhu lava vulavulaka Xicreole i ntlhontlho wun’wana. Xicreole i ririmi leri humeke eka mpfangano wa tindzimi timbirhi kumbe leti engetelekeke naswona xi olovisiwile. Ri hundzuke ririmi-nkulu ra vanhu naswona ri paluxa ndhavuko wa vona. Kambe, hi ntolovelo vanhu lava vulavulaka Xicreole a va xi hlayi. Hambiswiritano, Timbhoni ta Yehovha i vadyondzisi, kutani le Mauritius ni le Réunion, ti dyondza ku hlaya ni ku tsala Xicreole xa kwalaho leswaku ti ta kota ku hlayela vanhu hi ririmi ra rikwavo ti tlhela ti va dyondzisa ku endla leswi fanaka. Tanihi leswi a ku nga ri na mpimanyeto lowu landzeriwaka wo tsala Xicreole xa le Mauritius ni le Réunion, Sosayiti yi lunghiselele matsalelo ya marito lama faneleke. Kutani ku kandziyisiwe broxara leyi nge Titolovete Ku Hlaya Ni Ku Tsala ni leyi nge I Yini Leswi Xikwembu Xi Swi Languteleke Eka Hina? hi Xicreole tanihi leti nga ta tirhisiwa evutirhelini. Loko se va sungule ku ti tirhisa, makwerhu un’wana wa xisati u vike leswaku u sungule tidyondzo ta Bibele ta ntlhanu. Makwerhu un’wana u te: “Ku sukela loko hi sungule ku tirhisa switirho leswi leswintshwa, hi kuma leswaku vanhu lava va dyondzaka na hina va ti twisisa kahle tidyondzo leti hlamuseriweke eRitweni ra Xikwembu. Hambileswi va nga swi kotiki ku hlaya Xicreole hi ku olova, loko hi va hlayela xona, va yi twisisa kahle yinhla ya kona.”
Ndlela yin’wana yo fikelela vanhu lava engetelekeke hi mahungu lamanene i ku hangalasiwa ka tibuku hi lunghiselelo leri olovisiweke. Yehovha u katekise ripfumelo leri kombisiweke hi malandza ya yena emhakeni leyi. Vanhu va hlamuseriwa hi lunghiselelo ra munyikelo, kambe tibuku a ti xavisiwi. Ku sukela hi January 2000, lunghiselelo leri ri sungule ku tirhisiwa ni le matikweni hinkwawo lawa a ri nga si tirhisiwa eka wona. Rhavi ra le Central African Republic ri tsale ri ku: “Leswi swi vula leswaku un’wana ni un’wana, ku nga khathariseki xiyimo xa yena xa timali, a nga va ni buku leyi faneleke leyi kandziyisiweke leswaku a ta va mudyondzisiwa wa Kreste. Lunghiselelo leri ri tlangeriwe swinene hi vahuweleri ni vanhu van’wana.” Rhavi ra le Indonesia rona ri te: “Hikwalaho ka sweswo, vamakwerhu a va lava vanhu lava tsakelaka ku hlaya tibuku ta hina ku nga ri ku lava, lava nga swi kotaka ku nyikela mali ya ku kandziyisiwa ka tona.” Rhavi ra le Afrika Dzonga ri ri: “Ku kandziyisiwa ka timagazini ku andzisiwe kambirhi, kasi tindzimi tin’wana ti andze ka mune! . . . Leswi hinkwaswo swi kombisa leswaku ‘timbewu’ leti engetelekeke ta ntiyiso ta karhi ta byariwa ku tlula rini na rini.—Mat. 13:3-8.”
Xivumbeko xin’wana xa ntirho wa lembe a xi katsa ku rhumela maphayona yo hlawuleka ya nkarhinyana etindhawini to karhi ku ringana nkarhi wo karhi. Leswi swi endle leswaku vanhu lava nga si twaka vumbhoni va vuyeriwa. Côte d’Ivoire yi vike leswaku ku ve ni vuyelo lebyinene. Vatirhela-mfumo van’wana va amukele maphayona hi mandla mambirhi naswona a va nga swi lavi ku ma tshika ma famba. Le Sipilou, xandla xa meyara hi tintswalo xi va nyike ndhawu yo etlela, mahala, xi tlhela xi va pfumelela ku tirhisa jarata ra xona loko va khoma minhlangano. Loko vamakwerhu vambirhi va xisati lava nga maphayona lava a va averiwe ku ya eTiemelekro, va ye va ya lela meyara, yi te: “E-e! A mi nge swi pfuketani mi famba. . . . Ndza tshemba leswaku mi va endlile vadyondzisiwa eka tin’hweti leti tinharhu. Hi yona mhaka mi teke eka mina leswaku mi ta kuma ndhawu yo aka kereke ya n’wina. Sweswi ndzi lunghekele ku mi nyika ndhawu yoleyo. Kutani ndzi kombela mi ndzi byela leswaku i mani la nga ta mi siva!”
Timbhoni to tala ti tirhise nkarhi wa tona ku avela vanhu ntiyiso wa Bibele, lava a va nga ta fikeleriwa. Loko makwerhu wa xisati wa le Marshall Islands a amukele ntirho wo va mudyondzisi ehandle ka xihlala xa Jaluit, u kume leswaku hi yena ntsena Mbhoni exihlaleni xolexo. U ye emahlweni a chumayela hi ku hiseka eka vaakelani va yena hinkwavo, a fambisa kaye wa tidyondzo ta le kaya ta Bibele naswona ku ri yena a fambisaka nhlangano wa vhiki ni vhiki wa ntlawa. Loko nandza wa vutirheli la humaka eMajuro a ye kwalaho hi April 19 leswaku a ya nyikela nkulumo ya Xitsundzuxo xa rifu ra Kreste, a ku ri ni vanhu va 175. Makwerhu wa hina wa xisati la ngo va yexe a a rhambe vanhu vo tala hilaha a nga kotaka hakona. Leswaku va pfuna vanhu lava leswaku va kula hi tlhelo ra moya, makwerhu loyi ni nsati wa yena va kunguhate ku rhurhela eJaluit leswaku va ya tirha swin’we ni makwerhu loyi wa xisati loyi se a nga kwalaho.
“Ku Vulavula Hi Vurhena” Leswaku U Lwisana Ni Rungula Leri Hoxeke
Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a va wu toloverile njhekanjhekisano. Hi xikombiso, le Ikoniya loko ntshungu lowukulu wu amukele tidyondzo ta Vukreste, vakaneti va “[kucetele] ni ku hlohlotela hi ndlela leyi hoxeke mimoya-xiviri ya vanhu va matiko leswaku va lwisana ni vamakwavo.” Ematshan’weni yo lan’wa, Pawulo na Barnaba “va [hete] nkarhi wo leha va vulavula hi vurhena hi vulawuri bya Yehovha.”—Mint. 14:1-7.
Ni namuntlha vakaneti va hambeta va kucetela vanhu leswaku va lwisana ni Timbhoni ta Yehovha, minkarhi yin’wana va tirhisa swihaxa-mahungu kumbe switirhisiwa swin’wana swa mani na mani leswaku va hetisisa swikongomelo swa vona. Hofisi ya Timhaka ta le Handle le Brooklyn ni Tindzawulo ta Timhaka ta le Handle etihofisini to tala ta marhavi ya Sosayiti ti heta nkarhi wo tala ti ri karhi ti nyikela rungula leri tirhisiwaka hi vurhena ku byela vahlaleri ntiyiso, vatsari va maphepha-hungu ni van’wana.
Hi May 2000 Sosayiti yi hlele leswaku vhidiyo leyintshwa leyi nge Transfusion-Alternative Strategies—Simple, Safe, Effective, yi kombisiwa eka tinhlengeletano ta vutshunguri le Geneva, eSwitzerland. Eka vhidiyo leyi ku ni mimbulavurisano ni vahandzuri van’wana lavakulu emisaveni ni minkombiso ya maendlelo lama tirhisiwaka eka vuhandzuri lebyi ku nga tirhisiwiki ngati eka byona. Yi tivise madokodela ya le Yuropa tindlela to tshungula Timbhoni ta Yehovha ni van’wana handle ko tirhisa ngati leyi nyikeriweke. Madokodela lawa a ma ri kona xikan’we-kan’we ma endle swikombelo swa tikopi ta kwalomu ka 300 ta vhidiyo yoleyo.
Le Belgium, ku endliwe nkombiso wa swiendlakalo swa khale malunghana ni ku tirhisiwa ka vito ra Yehovha eka vuhundzuluxeri bya Bibele. Nkombiso wa kona wu kandziyise ntirho wa vahundzuluxeri ni vakandziyisi vo sungula, vo tanihi William Tyndale, ni swihinga leswi va langutaneke na swona loko va ri karhi va endla leswaku Bibele yi kumiwa hi vanhu. Eka vaendzi va kona a ku ri ni swichudeni leswi humaka eswikolweni swa 13.
N’wexemu, vanhu vo tlula 70 000 va endzele Nkombiso lowu tshamaka wu ri ku fambisiweni wa Purple Triangles le Brazil. Timbhoni ta Yehovha ti tshemba leswaku, ku fana ni le Ikoniya ya khale, vanhu vo tala a va nge pfumeli leswaku mianakanyo ya vona yi lawuriwa hi lava va soholotaka ntiyiso kambe va ta yingisela hi ku tlangela loko va byeriwa ntiyiso wa Bibele.
‘Ku Simeka Mahungu Lamanene Hi Nawu’
Hi ku pfumelelana ni xikombiso lexi vekiweke hi muapostola Pawulo eku “lweleni ni le ku simekeni ka mahungu lamanene hi nawu,” timhaka leti fambisanaka ni nawu ti kambisisiwile hi Timbhoni ta Yehovha ematikweni yo hambana-hambana n’wexemu. (Filp. 1:7) Etindhawini to tanihi Azerbaijan, Benin, Romania na Sweden, swi kotekile ku endla leswaku Timbhoni ta Yehovha ti tiviwa ximfumo ni hi nawu, ku nga ri tanihi nhlengeletano ntsena kambe tanihi vukhongeri, xisweswo nawu wu nyikele nsirhelelo lowukulu ehansi ka milawu leyi tiyisaka ntshunxeko wa vukhongeri.
Hambiswiritano, le Republic of Georgia, leri nga ekusuhi ni Lwandle ra Ntima, vakaneti a va lava leswaku Timbhoni ta Yehovha ti tlhela ti tsarisiwa ximfumo. Eka nandzu lowu a wu ta tengiwa wa Mbhoni ya Yehovha, vanhu lava hisekelaka etlhelo va Kereke ya Orthodox va fumbane enyangweni wa le hubyeni ivi va sivela munhu wihi na wihi loyi a alaka ku ntswontswa xihambano xa mhandzi lexi a va xi khome hi voko, leswaku a nghena. Swifaniso swa vukhongeri ni swihambano swa timhandzi a swi tlakuseriwe ehenhla loko ku ri karhi ku tengiwa, naswona hi nkarhi wo wisa, ehubyeni a ku lumekiwe makhandlhela yo kombisa ku tinyiketela. Ku pfuke madzolonga endzeni ka yindlu ya huvo loko vanhu lava hisekelaka etlhelo va hlasela magqweta, vatsari va maphepha-hungu ni Timbhoni ta Yehovha. Vamakwerhu va le Georgia va endle xikombelo xa xiboho xo lwisana na vona eka Huvo leyi Tlakukeke ya le Georgia, laha va tshembaka leswaku ku ta tirhisiwa ku anakanyela ni ntiyiso. Sweswi, vahuweleri va 14 855 va le Georgia va tirhe 2 887 835 wa tiawara exikarhi ka lembe leswaku va dyondzisa vanhu ntiyiso lowu ntshunxaka wa Rito ra Xikwembu.
Nandzu wa le hubyeni ya le Moscow, eRhaxiya, lowu a wu kunguhateriwe ku herisa leswaku Timbhoni ta Yehovha ti nga ha tiviwi ximfumo edorobeni rolero, wa ha ya emahlweni. Sweswi, vamakwerhu va le Moscow a va si pfumeleriwa ku aka Tiholo ta Mfumo leti lavekaka swinene. Hambiswiritano, hi November 23, 1999, Huvo ya Nawu ya le Rhaxiya yi endle xiboho lexinene. Xi fikeleriwe hikwalaho ka nandzu wa malunghana ni Vandlha ra Yaroslavl. Leswi vandlha a ri nga ri na maphepha lama kombisaka leswaku ri ni malembe ya 15 lama laviwaka hi nawu wa 1997 malunghana ni vukhongeri, valawuri va kwalaho va sindzise leswaku vandlha rolero ri tshika ku rhumela ni ku hangalasa tibuku ta vukhongeri ni leswaku makwerhu la humaka eJarimani a nga ha tirheli edorobeni rolero. Huvo yi lerise leswaku xilaveko xa malembe ya 15 a xi nge tirhi eka mavandlha lawa ma nga xiphemu xa “nhlangano wa vukhongeri lowu nga ni ntsindza” lowu ana se wu tsarisiweke ximfumo etikweni hinkwaro, hilaha swi nga hakona hi Timbhoni ta Yehovha. Ku tsarisiwa ka Timbhoni ta Yehovha hi Ndzawulo ya Vululami ya le Rhaxiya ku amukeriwe hi April 29, 1999. Loko mhaka ya ha tameriwe hi Ndzawulo ya ta le Nawini, vahuweleri va le Rhaxiya va hete tiawara ta 24 782 467 evutirhelini bya vona bya le rivaleni n’wexemu. Va vike ku engeteleka kun’wana ka tiphesente ta nkombo naswona va fikelele nhlohlorhi ya vahuweleri va 114 284.
Vamakwerhu va le Furwa na vona va hambeta va langutana ni xiyimo xo nonon’hwa. Eka malembe ya mune lama hundzeke, va kume swiboho swa 921 leswi yimaka na vona etihubyeni ta milandzu ni swa 65 ehubyeni leyi pfuxetaka nandzu emhakeni ya ku nga hakerisiwi xibalo eka Tiholo ta Mfumo. Hikwalaho ka nawu wa Ndzawulo ya Swibalo wa xikombelo xa nkoka xa swiboho swoleswo, mhaka leyi yi yisiwe eka French Conseil d’État, huvo ya vukongomisi leyi tlakukeke swinene le Furwa. Hi June 23, 2000, huvo yoleyo yi lerise leswaku Timbhoni ta Yehovha ta faneleka ku va vukhongeri ehansi ka nawu wa le Furwa ni leswaku Tiholo ta tona ta Mfumo a ti fanelanga ti hakerisiwa xibalo. Xa nkoka swinene, huvo yi vule leswaku mintirho leyi endliwaka endzeni ka Tiholo toleto ta Mfumo “a yi wu khumbi hi ndlela yo biha nawu wa mani na mani.” Hambiswiritano, endzhaku ka masiku ya 11, eka nandzu wun’wana wa ku seketela xiendlo xa Ndzawulo ya Swibalo xo hakerisa 60 wa tiphesente ta xibalo eka minyikelo leyi endleriwaka mintirho ya vukhongeri ya Timbhoni ta Yehovha le Furwa, huvo yo tenga ya le Nanterre yi humese xiboho lexi tsariweke xa leswaku Timbhoni ta Yehovha ti fanele ti hakerisiwa xibalo hikuva a ti tekiwi tanihi vukhongeri lebyi tiviwaka le Furwa. Vamakwerhu va tilunghiselela ku endla xikombelo eka Huvo ya Swikombelo ya le Versailles. Hi nkarhi lowu fanaka, Nhlengeletano ya Tiko ya le Furwa yi wu hlamusele ro sungula nawu-mbisi lowu endleriweke ku olovisa ku herisiwa ka nhlangano wihi na wihi lowu vuriwaka mpambukwa loko nhlangano wolowo kumbe vakongomisi va wona va voniwe nandzu ehubyeni kambirhi. Hambiloko valala ‘va kunguhata ku endla swo biha hi vito ra nawu,’ Timbhoni ta Yehovha ti veka ntshembo wa tona eka Muavanyisi Lonkulu loyi vanhu hinkwavo va nga ta tihlamulela eka yena.—Ps. 94:20; Rhom. 14:10.
Ku Hetisisa Xilaveko Xa Xihatla Xa Tiholo Ta Mfumo
Leswi nhlayo ya vanhu lava rhandzaka Yehovha ni ku n’wi tirhela yi hambetaka yi kula, ku ni xilaveko lexikulu xa Tiholo ta Mfumo leti va hlanganaka eka tona leswaku va n’wi gandzela. Leswaku ku hlangavetaniwa ni xilaveko lexi, Tihofisi ta Xifundzha to Langutela ku Akiwa ka Tiholo ta Mfumo se ti sungule ku tirha etihofisini ta marhavi ya Sosayiti le Afrika Dzonga, Australia, Brazil, Jarimani ni le Mexico. Ematikweni lawa, vamakwerhu lava fanelekaka va endzela marhavi man’wana leswaku va ma pfuna ma endla malunghiselelo yo fambisana ni swilaveko swa wona. Sweswi, ku pfuniwa matiko ya 72 eAsiya/Oceania, eYuropa Vuxa, eAfrika Vuxa ni le Vupela-dyambu, eAmerika Xikarhi ni le Dzongeni ni le swihlaleni swa Kharibiya.
Vatirheli va matiko hinkwawo vo tlula 100 va karhi va letela vamakwerhu va le matikweni lawa va nga eka wona leswaku va ta tirhisana na vona va ri ematikweni ya rikwavo tanihi Mintlawa leyi Akaka Tiholo ta Mfumo. Hikwalaho ka lunghiselelo leri, se ku hetiwe Tiholo ta Mfumo ta 453 ematikweni ya 30, kasi tin’wana ta 727 ti le ku akiweni. Ku kandziyisiwe leswaku ku va ni tipulani ta Tiholo ta Mfumo leti fambisanaka ni ndhawu ya kona etikweni rin’wana ni rin’wana, leti akiweke hi swilo swa kwalaho naswona ti fanaka ni miako ya kwalaho. Le Kenya ku tirhisiwa ribye leri kovotliweke; le Togo swi tolovelekile ku tirhisa switina; kasi le Cameroon ku toloveleke switina leswi endliweke hi khonkhriti ivi endzhaku swi phamiwa. Hi ndlela leyi, vamakwerhu va kwalaho va kota ku hatla va va ni vutshila lebyi lavekaka leswaku va endla mintirho ya nkoka etikweni ra rikwavo.
Leswi vamakwerhu va le matikweni yo hambana-hambana va dyondzeke leswi endliwaka, vo tala va kombise leswaku va swi navela swinene ku hoxa xandla. Madzana ya vamakwerhu va xinuna ni va xisati va kwalaho lava nga ni vuswikoti va tirhe hi ku tirhandzela. Ematikweni yo karhi laha swiyimo swa wona swi endlaka leswaku va nga swi koti ku hoxa xandla, ku endliwa malunghiselelo ya swakudya ni ya ndhawu yo tshama eka yona ya vanhu lava amukeriweke ku ta pfuna, leswaku va ta nyikela nyingiso lowukulu eka ntirho lowu wa xihatla wa ku aka ni ku lunghisa Tiholo ta Mfumo leti nga ematikweni ya vona.
Xana ku akiwa ka Tiholo leti ta Mfumo ku va ni vuyelo byihi eka ntirho wo chumayela wa Timbhoni ta Yehovha endhawini yoleyo? Xiviko lexi landzelaka xi huma le Benin, eAfrika Vupela-dyambu: “Mi ta tsaka ku twa leswaku Holo ya Mfumo ya le Krake yi nyiketeriwile tolo. Vandlha leri ri nga ni vahuweleri va 34 ri va ni xiringaniso xa vanhu va 73 hi Sonto, kambe loko ku nyiketeriwa a ku ri ni vanhu va 651. Vamakwerhu va boheke ku tiyiselela rivengo lerikulu ni ku hlekuriwa edorobeni leri, hikuva Holo ya Mfumo ya khale a yi ri ya xiyimo xa le hansi swinene loko yi ringanisiwa ni tikereke tin’wana. Sweswi Holo ya Mfumo leyintshwa i yin’wana ya miako yo saseka swinene edorobeni leri. Vo tala va lava a va ri kona a ku ri vanhu va le dorobeni lava se va cinceke mavonelo ya vona endzhaku ka ku va va tivonele hi ya vona leswi vamakwerhu va koteke ku swi endla hi mavhiki ma nga ri mangani ntsena.” Vandlha ra le Nafisi le Malawi rona ri ri: “Leswi se hi nga ni Holo ya Mfumo yo saseka, yi nyikela vumbhoni lebyinene. Hikwalaho ka sweswo, swa olova ku sungula tidyondzo ta Bibele loko hi chumayela. Vanhu va le ku hlamaleni hinkwako.”
Leswi ku nga ni ku andza emalembeni ya sweswinyana, xilaveko xa Tiholo ta Mfumo xi ve xikulu ngopfu le Liberia. Hambiswiritano, vamakwerhu a va nga ta swi kota ku aka. A va swi koti kahle ku hakela rhente ya tiyindlu leti nga nyawuriki leti va tshamaka eka tona. Etindhawini to tala a va hlanganyela emakaya ya vamakwerhu, laha vanhu va kona a va tala lerova va ya fika ni le xitarateni. Minkarhi yin’wana va hlanganyela emiakweni ya xinkarhana. A swi tikomba onge a ku na ndlela yo balekela xiphiqo lexi kukondza ku va ni lunghiselelo leri hlamarisaka ra ku akiwa ka Tiholo ta Mfumo ematikweni lama kayivelaka timali. Minyikelo leyi humesiweke hi vamakwerhu va le matikweni man’wana yi tirhiseriwe ku aka tiholo laha a ku ri ni xilaveko hakunene. Se ku akiwe tiholo ta ntlhanu etin’hwetini ta tsevu leti hundzeke. Vamakwerhu va kombise ku “lungheka” ka vona ku nga khathariseki leswi ‘va nga riki na swona’ (timali) hi ku nyikela ka vona hi matimba ya vona entirhweni lowu. (2 Kor. 8:12) Hi xikombiso, Vandlha ra le New Georgia ri forome switina swa semendhe hi mavoko, swo tlula 1 000 hi siku rin’we!
Miako Ya Rhavi Leyintshwa Ni Leyi Kurisiweke
Leswaku ku khathaleriwa nhlayo leyi andzaka ya Timbhoni ta Yehovha ni leswaku ti hlomiseriwa vutirheli bya tona, ku laveke leswaku ku va ni miako ya rhavi leyi fanelekaka. Yo tala ya yona yi nyiketeriwe n’wexemu. Emisaveni hinkwayo miako yoleyo yi ni vatirheli lava hlawuriweke va 19 587, lava hinkwavo ka vona va nga swirho swa Nhlangano wa Vatirheli va Nkarhi Hinkwawo vo Hlawuleka.
AFRIKA DZONGA: Miako ya rhavi leyi nga le Krugersdorp a yi vonaka yi ri yikulu ngopfu loko yi hetiwa hi 1987. Ha yini endzhaku ka malembe ya 12 a va nyiketela muako wa hofisi lowu ndlandlamuxiweke, miako leyintshwa yinharhu yo tshama eka yona, garaji ya tilori ni ndhawu leyikulu leyintshwa yo veka eka yona nhundzu?
Xivangelo xin’wana i ntshunxeko lowukulu lowu vanhu va Yehovha va tiphinaka ha wona leswi Nyimpi ya Vusukumbele se yi nga hela. Ku yirisiwa ka Timbhoni ta Yehovha ku herisiwile ematikweni yo tanihi Rwanda, Malawi, Mozambhiki na Angola. Ku sukela loko ku hetiwe miako ya rhavi hi 1987, vahuweleri va le matikweni ya khume lawa Afrika Dzonga a yi ma rhumela nhundzu va andze hi tiphesente ta 148! (Va le Mozambhiki ntsena va andze hi 523 wa tiphesente emalembeni wolawo ya 12.)
Ku tlula kwalaho, mfumo lowuntshwa wa le Afrika Dzonga swin’we ni ku herisiwa ka xihlawuhlawu swi vangele leswaku ku va ni ntshunxeko lowukulu wa ku nghena u tlhela u huma ematikweni man’wana ya le Afrika. Hikwalaho rhavi ra Afrika Dzonga ri swi kotile ku endla leswi engetelekeke leswaku ri rhumela nhundzu emarhavini ya le kusuhi. Ku engetela eku kandziyisiweni ka timagazini, tibroxara ni tibuku tin’wana, rhavi leri ri paka tibuku ivi ri rhumela tioda ta le mavandlheni ematikweni yo hlayanyana ya le kusuhi. Leswi ku akiwa ka Tiholo ta Tinhlengeletano ni Tiholo ta Mfumo ku tinyikeke matimba eAfrika, marhavi yo tala ma kuma nhundzu yo aka ha yona eAfrika Dzonga.
Timhaka tin’wana hi leswaku: Vahuweleri va Mfumo va le nsin’wini ya rhavi ra le Afrika Dzonga va andze hi tiphesente ta 62 ku sukela hi 1987. Ku engetela kwalaho, emalembeni ma nga ri mangani lama hundzeke, Ndzawulo ya Vuhundzuluxeri yi boheke ku kurisiwa leswaku yi ta kota ku endla ntirho lowu engetelekeke wo hundzuluxela Bibele hi tindzimi ta nkombo ta kwalaho—Xibunu, Xipedi, Xisuthu, Xitsonga, Xitswana, Xixhosa ni Xizulu. Kutani, a swi hlamarisi leswi tindhawu ta nkoka ta le rhavini ra le Afrika Dzonga a ti fanele ti engeteriwa.
Xisweswo, hi October 23, 1999, miako leyi kurisiweke ya rhavi yi nyiketeriwile eAfrika Dzonga. Loyi a a tile ku ta nyiketela rhavi a ku ri Daniel Sydlik, xirho xa Huvo leyi Fumaka, loyi a nyikeleke nkulumo leyi tsakisaka leyi a yi ku, “Ku Nyiketela Loku Kombisaka Ku Dzuneka Ka Xikwembu.”
JAPANI: Endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani, hi November 13, miako leyi kurisiweke ya rhavi yi nyiketeriwile le Ebina, eJapani. Miako leyi kurisiweke a yi katsa miako yo tshama eka yona leyi nga ni swithezi swa 12 ni muako wo tirhela eka wona wa swithezi swa mune. Vatirheli va le matikweni hinkwawo lava tlulaka 70 ni vatirhi vo tirhandzela lava a va tirha swin’we ni vatirhi va kwalaho va nkarhinyana ni va nkarhi hinkwawo va kwalomu ka 2 000 va hete ntirho lowu hi malembe manharhu ni hafu.
Nongonoko lowu wo nyiketela rhavi wu endleke endzhaku ka malembe ya 50 ku fike varhumiwa vo sungula va Watch Tower le Japani endzhaku ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Van’wana va varhumiwa volavo, lava va ha riki eJapani nisweswi, a va ri kona eka xiendlakalo lexi, swin’we ni valanguteri lava famba-fambaka hinkwavo va le Japani, vatirheli van’wana lava nga ni nkarhi wo leha va tirhela Yehovha swin’we ni vapfhumba va 344 lava humaka ematikweni ya 37.
Loko varhumiwa vo sungula va fika le Tokyo ivi va tlhela va sungula ntirho wo chumayela endzhaku ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, a ku ri ni vagandzeri va Yehovha lava tshembekaka lava nga tatiki ni xandla le Japani. Sweswi ku ni vahuweleri va Mfumo lava hisekaka lava tlulaka 221 000 lava twarisaka mahungu lamanene etikweni leri hinkwaro. Ku engetela kwalaho, tibuku ta Bibele leti kandziyisiwaka eJapani hi tindzimi ta 27 ti rhumeriwa ematikweni man’wana, naswona hi nkongomiso wa Huvo leyi Fumaka, rhavi leri ri pfuna matiko man’wana ya le Asiya malunghana ni ntirho wa nsimu.
Theodore Jaracz, xirho xa Huvo leyi Fumaka, u vulavule ni vanhu va 61 323 le Yokohama International Stadium enhlanganweni wo hlawuleka lowu veke kona hi siku leri tlhandlamaka ra ku nyiketeriwa ka rhavi. A ku ri ni vanhu lava a va yingiserile va ri etindhawini tin’wana ta 41, lava loko se va helerile hinkwavo a va ri 269 376. Nongonoko lowu a wu ri ni swiviko swa vapfhumba lava humaka ematikweni man’wana ni nkulumo ya Makwerhu Jaracz leyi a yi ku, “Ku Dyondzisiwa Hi Yehovha—Ka Vuyerisa Sweswi Ni Hilaha Ku Nga Heriki,” swi nyikele xikhutazo xa matimba eka hinkwavo lava a va ri kona leswaku va hambeta va endla nhluvuko wa moya.
BENIN: Tiko leri ra le Afrika Vupela-dyambu ri tikomba ri ri nsimu leyi humesaka mihandzu loko ku tshoveriwa hi tlhelo ra moya. Ku ni vahuweleri va mahungu lamanene va 6 343 naswona lava tlulaka hafu ya vona va khuvuriwe hi va-1990.
Leswaku ku khathaleriwa ntshungu lowu wu kulaka wa vagandzeri va ntiyiso swin’we ni lava nga le Niger, hi January 1, 2000 ku nyiketeriwe miako leyintshwa ya rhavi, Holo ya Nhlengeletano leyintshwa ni kaya ra varhumiwa le Abomey-Calavi, eBenin. Gerrit Lösch, xirho xa Huvo leyi Fumaka, u tirhise nkarhi lowu leswaku a kandziyisa tinhla timbirhi ta nkoka: (1) Xivangelo-nkulu xa ku va hi tirhela Yehovha a hi leswi hi nga ni ntshembo wa ku kuma vutomi lebyi nga heriki, kambe hikwalaho ka leswi hi n’wi rhandzaka. (2) Hlaya Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, siku ni siku. Mawaku switsundzuxo leswi tirhaka!
MYANMAR: Mavhiki ma nga ri mangani endzhaku ka ku nyiketeriwa ka rhavi ra le Benin, ku nyiketeriwe miako leyintshwa ya rhavi le Myanmar. Hofisi ya rhavi yi simekiwe kwalaho hi 1947. Hi 1977 Sosayiti yi kume ndhawu leyi a yi ta aka miako leyi fanelekaka. Kambe, ku ve ni swihinga leswi a swi fanele swi hluriwa! Tanihi leswi a swi nga koteki leswaku Timbhoni ta Yehovha ti tsarisiwa ximfumo, a ti ta wu kuma kwihi mpfumelelo wo aka? A ku ta laveka leswaku ku rhumeriwa swilo swo aka ha swona swi huma ematikweni man’wana, kambe sweswo a swi ta endlisiwa ku yini, tanihi leswi a ku nga ri na nhlangano lowu tshameke wu nyikiwa mpfumelelo wolowo? Ku rhumela vamakwerhu lava humaka entsungeni leswaku va ta pfuneta hi ku aka na swona a swi tikomba swi nga ta koteka, tanihi leswi tivhisa to ta endla ntirho wolowo a ti nyikiwa ntsena vanhu lava a va ta aka miako leyi a yi seketeriwa hi hulumendhe. Leswi nyanyiseke timhaka, wansati un’wana u ye ehubyeni a ya vula leswaku ndhawu leyi yi nga ni malembe ya 20 yi ri ya Sosayiti kahle-kahle a yi ri ya yena. Hambiswiritano, swiphiqo swoleswo swi nyamalarile. Milawu hinkwayo ya hulumendhe leyi a yi ri xihinga yi cinciwile. Naswona loko ku sunguriwa ku aka, huvo yi ale xihehlo xa wansati loyi, loyi a a lava ku teka ndhawu leyi.
Swo tala swa swilo swo aka ha swona swi rhumeriwe swi ri tinyiko swi huma eka vamakwerhu va le Australia; swin’wana a swi huma eMalaysia, Singapore ni le Thailand. Vamakwerhu va tile va huma eAustralia, eBritain, eFiji, eGrikiya, eJarimani, eNew Zealand ni le United States leswaku va ta pfuneta entirhweni lowu kasi ni Timbhoni ta kwalaho ti pfunetile. Loko miako leyi hetiweke yi nyiketeriwa hi January 22, 2000, hi nkarhi lowu a ku endze John E. Barr, xirho xa Huvo leyi Fumaka, lava a va ri kona va susumeteleke ku vula leswaku: “Yehovha u endle nchumu lowukulu hi leswi a hi endleke swona. Hi tsakile.”—Ps. 126:3.
Marito wolawo ma yi kombisa kahle ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti titwaka ha yona loko ti kambisisa swiendlakalo swa n’wexemu.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]
Buku leyi nge “Vuprofeta Bya Esaya—I Rivoningo Eka Vanhu Hinkwavo” yi ri karhi yi humesiwa hi Samuel Herd
[Swifaniso leswi nga eka tluka 6]
Drama ya le Bibeleni leyi nge “Swikombiso Leswi Xalamukisaka eNkarhini Wa Hina”
[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]
Vanhu lava a va te entsombanweni eHungary va tsakele Bibele leyintshwa
[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]
Timbhoni leti tsakeke ti hlengeletanile leswaku ti ta va ni nhlangano egaraji le Kosovo
[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]
Holo ya Mfumo ya le Krake, eBenin—ya khale ni leyintshwa
[Swifaniso leswi nga eka tluka 27]
(1) Myanmar, (2) Benin, (3) Afrika Dzonga, (4) Japani