VANTSHWA VA VUTISA
Xana Swilo Swi Lo Tumbuluxiwa Kumbe Swi Lo Tiendlekela?—Xiyenge 2: Ha Yini U Fanele U Tiva Hi Ku Tiendlekela Ka Swilo?
Alex u pfilunganyekile. A a ri munhu loyi a a pfumela eka Xikwembu ni le ka ntumbuluko. Kambe namuntlha mudyondzisi wa yena wa ntivo-vutomi u vule leswaku mhaka ya ku tiendlekela ka swilo i ntiyiso naswona yi tiyisekisiwe hi vulavisisi lebyi endliweke hi van’wasayense. Leswi Alex a a nga lavi ku languteka a nga tlharihanga, u tibyele a ku: ‘Leswi van’wasayense va vulaka leswaku mhaka ya ku tiendlekela ka swilo i ntiyiso, ndzo va mani leswaku ndzi kanetana na vona?’
Xana u pfumelelana ni mhaka leyi? Swi nga endleka leswaku a wu pfumela eka leswi Bibele yi swi vulaka: “Xikwembu xi tumbuluxe matilo ni misava.” (Genesa 1:1) Kambe sweswi vanhu va lava ku ku endla u tshemba leswaku mhaka ya ku tumbuluxiwa ka swilo ko va ntsheketo kasi ya ku tiendlekela ka swilo i ntiyiso. Xana u fanele u va tshemba? Ha yini u fanele u tiva hi ku tiendlekela ka swilo?
Swivangelo swimbirhi leswi faneleke swi endla u lava ku tiva hi ku tiendlekela ka swilo
Van’wasayense va kanetana emhakeni ya ku tiendlekela ka swilo. Hambileswi ku hundzeke makume ya malembe ku ri karhi ku endliwa ndzavisiso, van’wasayense a va si kuma nhlamuselo ya ku tiendlekela ka swilo leyi hinkwavo va pfumelelanaka ha yona.
Xivutiso xo anakanyisisa ha xona: Loko van’wasayense va nga pfumelelani eka dyondzo ya ku tiendlekela ka swilo leyi a va fanele va yi tiva ku antswa, xana u nga va u hoxile loko u kaneta dyondzo leyi?—Pisalema 10:4.
I swa nkoka leswi u swi pfumelaka. Jaha leri vuriwaka Zachary ri te: “Loko ku ri leswaku vutomi byi lo va kona hi xiwelo, swi vula leswaku swilo hinkwaswo leswi nga kona a swi na xikongomelo.” Mhaka leyi ri yi vulaka i ntiyiso. Loko mhaka ya ku tiendlekela ka swilo a yi ri ntiyiso, vutomi a byi nga ta va ni xikongomelo. (1 Vakorinto 15:32) Nakambe loko ku tumbuluxiwa ka swilo ku ri ntiyiso, hi nga kuma tinhlamulo leti enerisaka malunghana ni xikongomelo xa vutomi ni leswi vumundzuku byi hi khomeleke swona.—Yeremiya 29:11.
Xivutiso xo anakanyisisa ha xona: Xana ku tiva ntiyiso malunghana ni ku tiendlekela ka swilo ni ku tumbuluxiwa ka swona swi nga ku pfuna evuton’wini?—Vaheveru 11:1.
Swivutiso swo anakanyisisa ha swona
VONELO RA MUNHU: ‘Swilo hinkwaswo swi lo namba swi va kona.’
I mani kumbe i yini lexi endleke leswaku swilo swi namba swi va kona?
Hi swihi leswi twalaka—xana hi leswaku swilo hinkwaswo swi lo namba swi va kona kumbe hi leswaku hinkwaswo swi huma eka nchumu wo karhi kumbe munhu wo karhi?
VONELO RA MUNHU: ‘Vanhu va huma eka swiharhi.’
Loko ku ri leswaku vanhu va huma eka swiharhi—hi xikombiso eka mfenhe—ha yini ku ri ni ku hambana lokukulu exikarhi ka vuswikoti bya vanhu ni bya timfemhe?a
Ha yini swi tika ku twisisa hambi ku ri vutomi bya swivumbiwa leswitsongo?b
VONELO RA MUNHU: ‘Ku tiendlekela ka swilo i mhaka leyi tiyisekisiweke leyi nga ntiyiso.’
Xana munhu loyi a vulaka marito lawa u endle ndzavisiso hi yexe?
I vanhu vangani lava pfumelaka eka ku tiendlekela ka swilo hileswi va byeriweke leswaku tintlharhi to karhi na tona ta pfumela eka swona?
a Vanhu van’wana va nga ha vula leswaku va tlharihe swinene hikuva va ni byongo lebyikulu ku tlula bya timfenhe. Hambiswiritano, leswaku u tiva lexi endlaka leswaku mhaka yoleyo yi nga twali, hlaya broxara leyi nge The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, tluka 28.
b Hlaya broxara leyi nge The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, matluka 8-12.