Xana I Swa Nkoka Ku Va Ni Mahanyelo Lamanene?

Leswi u faneleke u swi tiva hi ku va ni mahanyelo lamanene

Ku va ni mahanyelo lamanene swi nga antswisa vutomi bya wena hi tindlela tinharhu leti landzelaka:

1. Ndhuma ya wena. Ndlela leyi u va khomaka ha yona van’wana ya xiyeka, ku nga va hi ndlela leyinene kumbe yo biha. Loko u ri ni mahanyelo lamanene, vanhu va ta ku teka u ri munhu loyi a kuleke, la nga ni vutihlamuleri naswona va ta ku khoma hi ndlela leyi fanaka! Loko u nga ri na musa, vanhu va ta tibyela leswaku a wu khathali hi vanhu van’wana naswona swi nga endleka u nga thoriwi kumbe u hundziwa hi swilo swin’wana. Bibele yi ri: “Munhu wa tihanyi u tisa khombo emirini wakwe.”—Swivuriso 11:17.

2. Vanghana va wena. Bibele yi ri: “Ambalani rirhandzu, hikuva i xiboho lexi hetisekeke xa vun’we.” (Vakolosa 3:14) Leswi i ntiyiso loko swi ta emhakeni ya vunghana. Vanhu va va ni xinghana ni vanhu lava nga ni mahanyelo lamanene va tlhela va va khoma kahle. A nga kona loyi a nga tsakelaka ku va munghana wa munhu la nga riki na musa.

3. Ndlela leyi vanhu va ku khomaka ha yona. Nhwanyana la vuriwaka Jennifer u vula leswaku, “loko u ri ni musa nkarhi hinkwawo hambi ku ri vanhu lava nga khomiki van’wana hi ndlela leyinene va nga va ni musa eka wena.” Kambe loko u nga ri na musa a swi nge vi tano. Bibele yi ri: “Ku avanyisa loku mi avanyisaka ha kona, mi ta avanyisiwa ha kona.”—Matewu 7:2.

Leswi u faneleke u swi tsundzuka: Siku rin’wana ni rin’wana hi vulavula ni vanhu. Ndlela leyi u vulavulaka ha yona yi nga khumba ndlela leyi vanhu va ku tekaka ha yona ni leyi va ku khomaka ha yona. Ntiyiso hileswaku, mahanyelo ya wena i ya nkoka!

Ndlela yo antswisa

1. Tikambele. Tivutise swivutiso swo tanihi leswi: ‘Xana ndzi vulavula ni vanhu lavakulu hi ndlela ya xichavo? Xana ndzi swi endla mukhuva ku vula leswaku “ndza kombela,” “ndza nkhensa” kumbe “ndzi kombela ku khomeriwa”? Xana loko ndzi vulavula ni vanhu ndza kavanyeteka hikwalaho ko hlaya ti-sms kumbe ku ti rhumela? Xana ndza va xixima vatswari ni vamakwavo kumbe a ndzi va kombi musa hileswi “va nga swirho swa ndyangu wa ka hina”?’

   Bibele yi ri: “Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.”—Varhoma 12:10.

2. Tivekele tipakani. Tsala swilo swinharhu leswi u nga antswisaka eka swona. Hi xikombiso, Allison nhwanyana la nga ni malembe ya 15, u vule leswaku u fanele a dyondza “ku yingisela ematshan’weni yo vulavula ngopfu.” David la nga ni malembe ya 19, u vule leswaku u fanele a tshika ku rhumelelana ti-sms loko a ri karhi a vulavula ni ndyangu wa ka vona kumbe vanghana. U te: “Sweswo swi komba ku nga xiximi van’wana. Loko ndzi endla tano ndzi va komba leswaku swa antswa ndzi vulavula ni vanhu van’wana ematshan’weni ya lava ndzi nga na vona.” Edward loyi a nga ni malembe ya 17, u vule leswaku u fanele a tshika ku nghena vanhu enon’wini. Jennifer loyi ku vulavuriweke hi yena eku sunguleni, u tiyimisele ku lulamisa xiphiqo xakwe xa ku nga khathali hi vadyuhari. U te: “Loko ndzi hlangana na vona a ndzo va xeweta ku hetisisa nawu ivi ndzi ya emahlweni ndzi bula ni vanghana va mina. Kambe sweswi ndzi tikarhatela ku tivana na vona. Swi ndzi pfunile leswaku ndzi antswisa mahanyelo ya mina.”

   Bibele yi ri: “Mi nga veki tihlo etimhakeni ta n’wina ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.”—Vafilipiya 2:4.

3. Kambela nhluvuko wa wena. Ku ringana n’hweti, kambisisa ndlela leyi u vulavulaka ha yona kumbe ku tikhoma ka wena leswaku u vona laha u nga antswisaka kona. Loko yi hela, tivutise: ‘Xana ndzi antswise njhani? Hi kwihi laha ndza ha faneleke ndzi antswisa kona?’ Tivekele tipakani tin’wana.

   Bibele yi ri: “Leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, swi endleni eka vona hilaha ku fanaka.”—Luka 6:31.