Dyondzo 33

Ku Kombisa Ku Hiseka Ni Nkhathalelo

1. I yini lexi nga ta pfuxa ku hiseka?

¹ Ku hiseka i ku hanya ka nkulumo. Loko u nga hiseki hi leswi u swi vulaka, entiyisweni vayingiseri va wena a va nge hiseki na vona. Loko swi nga ku khumbi, a swi nge va khumbi na vona. Kambe leswaku wena tanihi xivulavuri u kombisa ku hiseka ka xiviri, u fanele ku khorwiseka kahle leswaku vayingiseri va wena va fanele ku twa leswi u lavaka ku swi vula. Sweswo swi vula leswaku u fanele u va tsundzuka loko u lunghiselela nkulumo, u hlawula tinhla leti nga ta va pfuna swinene ni ku ti hlela hi ndlela leyi vayingiseri va wena va nga ta twisisa ntikelo wa tona hi ku olova. Loko u swi endlile leswi, u ta titwa u susumeteleka ku vulavula hi ku chivirika, naswona vayingiseri va wena va ta yingisa.

2-5. Xana nkulumo leyi hanyaka yi ku kombisa njhani ku hiseka?

² Ku hiseka loku kombisiwaka hi nkulumo leyi hanyaka. Ku hiseka ku kombisiwa kahle ngopfu hi ku hanya ka nkulumo ya wena. A wu nge vi la nga khathaliki kumbe la langutekaka a tsanile. U fanele u hanya hakunene hi ku languteka ka wena, hi mpfumawulo wa wena wa rito na hi ndlela ya wena yo vulavula. Sweswo swi vula leswaku u fanele u vulavula hi matimba na hi ku hiseka. U fanele u twala u khorwiseka kambe u nga vulavuli hi ku lerisa. Hambi leswi u faneleke ku hiseka, a wu fanelanga u nyanyuka. Ku lahlekeriwa hi ku tikhoma swi vula ku lahlekeriwa hi vayingiseri va wena.

³ Ku hiseka ka tlulela. Loko u hiseka eka nkulumo ya wena, vayingiseri va wena va ta kuma ku hiseka koloko. Hi ku fanana, hi ku langutana lokunene ni vayingiseri, ku ta tlhelela eka wena ivi ku hlayisa ku hiseka ka wena n’wini ku hanya. Hi tlhelo rin’wana, loko u file, vayingiseri va wena va ta fa na wena.

⁴ Pawulo u vula leswaku hi fanele hi hiseka hi moya wa Xikwembu. Loko u hiseka, nkulumo ya wena leyi hanyaka yi ta endla leswaku moya wa Xikwembu wu va ni vayingiseri va wena, wu va susumetela ku chivirika. Apolosi u kombise moya wo tano eku vulavuleni ka yena, naswona u vuriwa xivulavuri lexinene.—Varhoma 12:11; Mintirho 18:25; Yobo 32:18-20; Yer. 20:9.

⁵ Leswaku u hisekela nkulumo u fanele u khorwiseka leswaku u na xo karhi lexi swi faneleke leswaku u xi vula. Lunghiselela mhaka leyi u nga ta yi nyikela ku kondza u vona leswaku u na xo karhi lexi nga ta sungula xi tsakisa wena tanihi xivulavuri. A swi bohi leswaku yi va mhaka leyintshwa, kambe u nga nyikela mhaka ya wena hi ndlela leyintshwa. Loko u vona leswaku u khomele vayingiseri va wena xo karhi lexi nga ta va tiyisa evugandzerini bya vona, lexi nga ta va endla vatirheli lava antswaka kumbe Vakriste lava antswaka, kutani u na xivangelo xo hiseka eka nkulumo ya wena, naswona handle ko kanakana u ta hiseka.

6-9. Xana mhaka leyi nga enkulumeni ya wena yi ku khumba njhani ku hiseka loko u nyikela nkulumo?

⁶ Ku hiseka loku fanelaka mhaka. Leswaku u cinca-cinca enkulumeni ya wena ni ku pfuna vayingiseri va wena, a swi fanelanga leswaku u hiseka ngopfu enkulumeni ya wena hinkwayo. Loko u endla tano, va ta karhala va nga si teka goza leri lavekaka. Nakambe leswi swi kandziyisa xilaveko xo lunghiselela mhaka yo hambana-hambana leswaku u ta kota ku cinca-cinca loko u nyikela nkulumo ya wena. Swi vula leswaku tinhla tin’wana leti u ti hlamuselaka, entiyisweni ti lava ku nyikeriwa hi ku hiseka swinene ku tlula tin’wana, naswona ti fanele ti hlanganisiwa hi vutlhari enkulumeni ya wena hinkwayo.

⁷ Ngopfu-ngopfu tinhla-nkulu ti fanele ti nyikeriwa hi ku hiseka. Ku fanele ku va ni tinhla to hlawuleka enkulumeni ya wena, tinhla to hlawuleka leti u akaka eka tona. Tanihi leswi leti ku nga tinhla letikulu ta nkulumo ya wena, hi ntolovelo ti ta va tinhla leti kunguhateriweke ku susumeta vayingiseri va wena, ku aneka matirhelo ya mhaka ya wena, swivangelo swa wena kumbe ndzayo ya wena. Loko u va khorwisile vayingiseri va wena, sweswi u fanele u va khutaza, u kombisa mimpfuno ya mahetelelo ya wena, mintsako ni malunghelo lawa ma nga ta tisiwa hi ku landzelela mianakanyo leyi. Leswi swi ta lava ku nyikela nkulumo hi ku hiseka.

⁸ Hambi swi ri tano, a wu fanelanga u nga khathali loko u nyikela mhaka ya wena minkarhi yin’wana. A wu fanelanga u lahlekeriwa hi ntlhaveko wa wena wa matimba ehenhleni ka mhaka ya wena kumbe u kombisa ku lahlekeriwa hi ku tsakela. Emianakanyweni ya wena, vona mhala leyi yi dyaka kahle emadyelweni lamatsongo. Hambi leswi yi langutekaka yi ntshunxekile, yi tumbete matimba emilengeni ya yona yo lala leyi yi nga yi balekisaka hi ku tlulatlula lokukulu, loko ku ri na khombo. Yi ntshunxekile kambe nkarhi na nkarhi ya xiyaxiya. Na wena u nga va tano, hambi loko u nga vulavuli hi ku hiseka ka wena hinkwako.

⁹ Kutani leswi hinkwaswo swi vula yini? Leswaku nkulumo leyi hanyaka a yi sindzisiwi. Ku fanele ku va ni xivangelo xa yona naswona mhaka ya wena yi fanele yi ku nyika xivangelo xexo. Mutsundzuxi wa wena u ta xiya loko ku hiseka ka wena ku yi fanerile mhaka ya wena. Xana a wu hiseka ku tlula mpimo, a wu hiseka katsongo, kumbe a wu hiseka hi ndlela leyi humeke endleleni? Kavula, yena u ta xiya vumunhu bya wena n’wini, kambe u ta ku khutaza loko u ri na tingana ni loko u nga ntshunxekanga naswona a ku tsundzuxa loko u tikomba u nyanyuke ngopfu hi xin’wana ni xin’wana lexi u xi vulaka. Kutani ke, endla leswaku ku hiseka ka wena ku fanela mhaka ya wena ivi u cinca-cinca mhaka ya wena leswaku nkulumo ya wena leyi hisaka yi va kahle hinkwayo.

**********

10-12. Nkhathalelo ni ntlhaveko swi vula yini?

¹⁰ Ku hiseka ku yelana swinene ni nkhathalelo ni ntlhaveko. Hambi swi ri tano, swikombiso swa swona swi susumeteriwa hi minsusumeto yo hambana naswona swi humesa mimbuyelo yo hambana-hambana eka vayingiseri va wena. Tanihi xivulavuri, hakanyingi wa hiseka hikwalaho ka mhaka ya wena, kambe wa khathalela loko u anakanya hi vayingiseri va wena, ni ku navela ku va pfuna. “Nkhathalelo, ntlhaveko,” leswi xaxametiweke eka xiphephana xa Ndzayo ya Nkulumo, swi faneriwa hi nyingiso lowukulu.

¹¹ Loko u kombisa nkhathalelo ni ntlhaveko, vayingiseri va wena va ta swi vona leswaku u munhu la kombisaka rirhandzu, vunene ni ntwela-vusiwana lowukulu. Va ta kokeriwa eka wena tanihi le ndzilweni hi vusiku byo titimela. Nkulumo leyi hisaka ya tsakisa, kambe tintswalo na tona ta laveka. A hi nkarhi hinkwawo swi eneleke ku susumeta mianakanyo; u fanele u susumeta mbilu.

¹² Hi xikombiso, xana swi nga va swi fanerile ku hlaya eka Vagalatiya 5:22, 23 malunghana ni rirhandzu, ku lehisa mbilu, vunene ni tintswalo handle ko kombisa timfanelo teto hi mukhuva wa wena n’wini? Nakambe xiya ntlhaveko wa rirhandzu lowu kombisiwaka emaritweni ya Pawulo eka 1 Vatesalonika 2:7, 8. Lawa i marito lama lavaka nkhathalelo ni ntlhaveko. Swi fanele swi kombisiwa njhani?

13, 14. Xana nkhathalelo wu nga kombisiwa njhani hi xikombiso xa nghohe?

¹³ Nkhathalelo wu vonaka hi xikombiso xa nghohe. Loko u va khathalela vayingiseri va wena, swi fanele swi vonaka enghoheni ya wena. Loko swi nga vonaki, vayingiseri va wena kumbexana va nge khorwiseki leswaku wa va khathalela hakunene. Kambe wu fanele wu va wa ntiyiso. A wu nge ambariwi tanihi xipfala-nghohe. Naswona nkhathalelo ni ntlhaveko a swi fanelanga swi hlanganisiwa ni nyanyuko ni nsusumeto. Nghohe leyi langutekaka yi ri ni musa yi ta kombisa ntiyiso ni ku tshembeka.

¹⁴ Ngopfu-ngopfu, u ta vulavula ni vayingiseri lava nga ni xinghana. Hikwalaho, loko u languta vayingiseri va wena kahle, u ta titwa u ri ni nkhathalelo eka vona. U ta titwa u ntshunxekile naswona u ri na xinghana. Languta un’wana eka vayingiseri loyi ngopfu-ngopfu a nga ni nghohe ya xinghana. Vulavula ni munhu yoloye a ri yexe nkarhinyana. Hlawula un’wana ivi u vulavula na yena. Leswi a swi nge ku nyiki ku vulavurisana lokunene ni vayingiseri ntsena, kambe u ta tikuma u kokeriwa eka vayingiseri, naswona ku languteka ka wena ka nkhathalelo na kona ku ta kokela vayingiseri va wena eka wena.

15-19. Kombisa leswi nga ta vanga leswaku nkhathalelo ni ntlhaveko swi vonaka eritweni ra xivulavuri.

¹⁵ Nkhathalelo ni ntlhaveko swi vonaka hi mpfumawulo wa rito. Ku kumiwe leswaku hambi ku ri swiharhi swi nga vona minsusumeto ya wena hi mpimo wo karhi hi mpfumawulo wa rito ra wena. Kutani ke, vayingiseri va wena va ta yingisa rito leri kombisaka nkhathalelo ni ntlhaveko hi mpfumawulo wa rona.

¹⁶ Loko u titwa u ri ekule hakunene ni vayingiseri va wena, loko u anakanya ngopfu hi marito lawa u ma vulaka ku tlula ndlela leyi vayingiseri va wena va nga ta hlamula ha yona, swi ta nonon’hwa ku swi tumbetela vayingiseri lava xiyaxiyaka. Kambe loko ku tsakela ka wena ku talele ngopfu eka lava u vulavulaka na vona naswona u navela swinene ku hundzisela mianakanyo ya wena eka vona leswaku va anakanya tanihi wena, ntlhaveko wa wena wu ta vonaka eka mpfumawulo wun’wana ni wun’wana wa rito ra wena.

¹⁷ Kambe handle ko kanakana, loku ku fanele ku ri ku tsakela ka xiviri. Nkhathalelo wa ntiyiso a wu nge tekeleriwi hi laha ku hiseka ku nga tekeleriwaka ha kona. Xivulavuri a xi fanelanga xi nyikela ntlhaveko wa ku nandzihisa loku kanganyisaka. Naswona nkhathalelo ni ntlhaveko a swi fanelanga swi hlanganisiwa ni nyanyuko kumbe rito ro tekeleriwa ro rhurhumela leri phofuriwaka hi nsusumeto lowu nga fanelangiki.

¹⁸ Loko u ri na rito ro nonon’hwa, ra mahlehleleti, swi ta nonon’hwa ku kombisa nkhathalelo emaritweni ya wena. U fanele u ringeta ku hlula xiphiqo xihi na xihi xo tano hi vukheta na hi ku gingiriteka. Swi lava ku antswisa rito naswona swi ta lava nkarhi, kambe nyingiso ni matshalatshala lamanene swi nga endla swo tala ku antswisa nkhathalelo wa rito ra wena.

¹⁹ Nchumu wun’wana lowu wu nga ha ku pfunaka swinene i ku tsundzuka leswaku switwari swo koma, leswi manyaneke swi endla ririmi ri nonon’hwa. Dyondza ku humesa switwari. Leswi swi ta endla switwari swi olova naswona swi ta endla nkulumo ya wena yi va ni nkhathalelo hi tlhelo ra mpfumawulo wa marito.

20, 21. Xana mhaka ya nkulumo yi wu khumba njhani nkhathalelo ni ntlhaveko eku nyikeleni ka nkulumo?

²⁰ Nkhathalelo ni ntlhaveko swi fanelekela mhaka. Tanihi le mhakeni ya ku hiseka, nkhathalelo ni ntlhaveko leswi u swi nghenisaka emaritweni ya wena swi titshege ngopfu hi leswi u swi vulaka. Xikombiso xa leswi i mhaka ya ku avanyisa ka Yesu ka vatsari ni Vafarisi eka Matewu 23. A hi nge n’wi anakanyi a phofula marito lawa ma tlhavaka yo sola hi ndlela yo tsana ni leyi feke. Kambe exikarhi ka marito lawa ya ku hlundzuka ni vukari ku na xivulwa lexi teleke hi nkhathalelo ni tintswalo, xi phofula ntwela-vusiwana wa Yesu hi marito lama nge: “—kangani ndzi naverile ku hlengeleta vana va wena, kukotisa huku loko yi hlengeleta swiciwana swa yona ehansi ka timpapa ta yona, kambe a wu swi lavanga.” Tintswalo laha ti kombisiwa erivaleni, kambe nhlamuselo leyi landzelaka leyi nge: “Vonani, muti wa n’wina wu ta sala wu nga ri na munhu,” a yi na nsusumeto lowu wu fanaka. Mpfumawulo wa rito i wa nandzulo, wa ku nyangatseka.

²¹ Kutani ke, nkhathalelo ni ntlhaveko swi fanela kwihi xana? Swilo swo tala leswi u nga ta swi vula evutirhelini bya nsimu kumbe enkulumeni ya swichudeni swi ta ku pfumelela ku kombisa swilo leswi, kambe ngopfu-ngopfu loko u anakanyisisa, u khutaza, u khongotela, u chavelela ni swin’wana. Leswaku u tsundzuka ku va la khathalelaka, u nga rivali ku hiseka loko swi fanerile. Ringanisela eswilweni hinkwaswo, kambe phofula swinene xin’wana ni xin’wana lexi u xi vulaka hi laha swi kotekaka ha kona.