Armagedoni

Nhlamuselo: Rito ra Xigriki leri nge Har Ma·ge·donʹ, leri humaka eka Xiheveru, leri vahundzuluxeri vo tala va nge i “Armagedoni,” ri vula leswaku “Ntshava Ya Megido,” kumbe “Ntshava Ya Nhlengeletano Ya Mavuthu.” Vito leri, Bibele a yi ri hlanganisi ni ndzoviso wa nyutliya, kambe yi ri hlanganisa ni ku ta ka ‘nyimpi ya siku lerikulu ra Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.’ (Nhlav. 16:14, 16) Vito leri ri tirhisiwa hi ku kongoma eka “ndhawu [hi Xigriki, toʹpon; hi leswaku, xiyimo kumbe matshamelo]” leyi valawuri va misava va tipolitiki va hlengeletiwaka kona ku lwa na Yehovha ni Mfumo wa yena hi Yesu Kreste. Nkaneto wo tano wu ta kombisiwa hi ku kanetiwa ka malandza ya Yehovha emisaveni hinkwayo, vayimeri lava vonakaka va Mfumo wa Xikwembu.

Xana Xikwembu xi ta va pfumelela vanhu leswaku va lovisa misava hi leswi van’wana va swi vitanaka “Armagedoni ya nyutliya”?

Ps. 96:10: “Yehova wa fuma. Na yona misav̌a [hi Xiheveru, te·velʹ; misava, i xirhendzevutana lexi noneke ni lexi akiweke, lexi ku tshamiwaka eka xona] yi tiyile, a yi ṭekaṭeki.”

Ps. 37:29: “La’v̌o lulama v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta ṭhama ka yona hi masiku.”

Nhlav. 11:18: “Vanhu va matiko a va tele ku hlundzuka, kambe siku ra vukari bya wena [Yehovha] ri fikile . . . [ra] ku herisa lava herisaka misava.”

Xana Armagedoni i yini, hi laha yi hlamuseriwaka ha kona eBibeleni?

Nhlav. 16:14, 16: “Leyi i mimoya ya mademona leyi endlaka masingita, leyi rhendzelekaka hi tihosi ta misava hinkwayo, yi ti [rhambela] nyimpi, ku ya lwa ni Xikwembu xa matimba hinkwawo hi siku lerikulu ra kona. Kutani mimoya yi hlengeleta tihosi endhawini leyi va nge i Armagedoni [Har–Magedon] hi ririmi ra Xiheveru.”—Xiitaliki i xerhu.

Xana Armagedoni yi ta lwiwa ematikweni ya Vuxa-xikarhi ntsena?

Vafumi ni mavuthu ya matiko hinkwawo ma ta hlengeletana ma lwa ni Xikwembu

Nhlav. 16:14: “[Yi ya eka] tihosi ta misava hinkwayo, yi ti [rhambela] nyimpi, ku ya lwa ni Xikwembu xa matimba hinkwawo hi siku lerikulu ra kona.”—Xiitaliki i xerhu.

Nhlav. 19:19: “Ndzi vona xivandzana [mfumo hinkwawo wa vanhu wa tipolitiki] ni tihosi ta misava ni mavuthu ya tona, ti hlangene ku lwa ni loyi a tshameke ehenhla ka hanci, ti lwa ni mavandla ya yena.”

Yer. 25:33: “E sikwini rolero, la’v̌a tlhav̌iweke i Yehova v̌a ta v̌a kona, ku suka e makuṅwini maṅwana ya misav̌a, ku ya fika e makuṅwini maṅwana ya misav̌a.”

Ku tirhisa vito leri nge Armagedoni (Har–Magedon) a swi vuli swona leswaku nyimpi leyi yi ta lwiwa eNtshaveni ya Megido hi xiviri

Ku hava Ntshava ya xiviri ya Megido; ko kumeka ntsena tshuka ra kwalomu ka timitara ta 21 hi ku tlakuka ra marhumbi ya khale ka Megido.

Tihosi ni mavuthu ya nyimpi ya “misava hinkwayo” a ti nge ringani eRivaleni leri nga kona ra Esdraelon, ehansi ka Megido. Rivala leri ri ni tinhla tinharhu, ri lehe tikhilomitara ta 32 ntsena naswona ri aname tikhilomitara ta 29 etlhelweni ra vuxa.—The Geography of the Bible (New York, 1957), Denis Baly, tl. 148.

Vito leri ra faneleka hikwalaho ka xiphemu xa Megido ematin’wini; rivala leri nga le hansi ka Megido a ri ri xivandla xa tinyimpi letikulu

Eka rona Yehovha u endle leswaku Sisera a hluriwa, ndhuna ya vuthu ra Vakanana, emahlweni ka Muavanyisi Baraka.—Vaav. 5:19, 20; 4:12-24.

Thutmose III, faro wa le Egipta, u te: “Ku hluriwa ka Megido i ku hluriwa ka madoroba ya magidi!”—Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament (Princeton, N.J.; 1969), leyi hleriweke hi James Pritchard, tl. 237.

Nhlamuselo ya Megido (leyi vulaka “Nhlengeletano Ya Mavuthu”) ya faneleka hikuva Armagedoni i xiyimo xa misava lexi mavuthu ni vaseketeri van’wana va vafumi va matiko hinkwawo va nga ta katseka eka xona.

I vamani kumbe i yini leswi nga ta lovisiwa eArmagedoni?

Dan. 2:44: “Šikwembu ša matilo ši ta pfuša ku fuma . . . ku ta seletela ni ku herisa ku fuma kuloku hikwako, kambe kona ku ta v̌a kona hi laha ku nga riki na makumu.”

Nhlav. 19:17, 18: “Ndzi vona ntsumi yi yimile edyambyini. Yi vitana, hi rito leri tlakukeke, tinyanyana hinkwato leti hahaka ehenhla mapapeni, yi ku: ‘Tanani, mi hlengeletana, mi lalela enkhubyeni lowukulu wa Xikwembu; mi ta dya nyama ya tihosi, ni nyama ya tindhuna ta tinyimpi, ni nyama ya tinhenha, ni nyama ya tihanci ni ya vagadi va tona, ni nyama ya vanhu hinkwavo, vantshunxeki ni mahlonga, lavakulu ni lavatsongo.’”

1 Yoh. 2:16, 17: “Hinkwaswo leswi nge misaveni, ku navela ka miri, ni ku navela ka mahlo, ni ku tikurisa hi swa vutomi lebyi, a hi leswi Tatana a swi tsakelaka, kambe swi tsakela hi va misava. Kutani misava ya hundza, ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, ú tshama hilaha ku nga heriki.”

Nhlav. 21:8: “Loko ma ri matoya, ni lava alaka ku pfumela, ni lava endlaka swa manyala, ni vadlayi, ni vaoswi, ni vangoma, ni lava gandzelaka swikwembu swa hava, ni vahembi hinkwavo, xa vona ku ta va ku hoxiwa etiveni leri pfurhaka hi ndzilo ni xivavula, ri nga rona rifu ra vumbirhi.”

Xana wu ta va ndzoviso lowu nga heriki?

Mt. 25:46: “Volavo [lava aleke ku endla leswinene eka “vamakwavo” va Kreste] va ta ya eku [lovisiweni, NW] loku nga heriki.”

2 Tes. 1:8, 9: “Lava va nga xi tiviki [Xikwembu], va nga lava nga yingisiki Evhangeli ya Hosi ya hina Yesu . . . va ta avanyisiwa hi ku yisiwa eku onhakeni loku nga heriki.”

Xana va kona lava nga ta pona?

Sof. 2:3: “Lav̌ani Yehova, ṅwina, v̌atiṭongahati hikwav̌o v̌a tiko, la’v̌a endlaka hi ku lerisa ka yena, lav̌ani ku lulama, mi lav̌a ku tiṭongahata; kumbe mi ta tifihla e sikwini ra v̌ukari bya Yehova.”

Rhom. 10:13: “Un’wana ni un’wana la khongelaka vito ra [Yehovha], ú ta ponisiwa.”

Ps. 37:34: “Ṭhemba Yehova, u hlayisa ndlela ya yena, o ta ku kurisa leŝaku u fuma misav̌a; kambe u ta v̌ona ku herisiwa ka la’v̌o biha.”

Yoh. 3:16: “Xikwembu . . . xi nyika N’wana wa xona la nga un’we, leswaku un’wana ni un’wana la pfumelaka ka yena, a nga lovi, kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.”

Nhlav. 7:9, 10, 14: “Ndzi languta, kutani ndzi vona ntshungu lowukulu wa vanhu; a ku nga ri na un’we la kotaka ku va hlaya. A va huma ematikweni hinkwawo, ni le tinxakeni hinkwato, va ri va swivongo hinkwaswo ni va tindzimi hinkwato. A va yimile emahlweni ka xiluvelo ni le mahlweni ka Xinyimpfana va ambele tinguvu to leha leto basa, va tamele mincindzu emandleni ya vona. A va huwelela hi rito leri tlakukeke va ku: ‘Ku ponisiwa ku huma eka Xikwembu xa hina lexi tshameke exiluvelweni, ni le ka Xinyimpfana!’ . . . ‘Lava, hi lava humaka [eka nhlomulo lowukulu, NW].’”

Xana ku ta endleka yini hi vana lavatsongo eArmagedoni?

Bibele a yi xi hlamuli hi ku kongoma xivutiso xexo, naswona hina a hi vaavanyisi. Hambi swi ri tano, Bibele yi kombisa leswaku Xikwembu xi languta vana lavatsongo va Vakreste va ntiyiso tanihi lava ‘kwetsimaka.’ (1 Kor. 7:14) Nakambe yi paluxa leswaku eminkarhini leyi hundzeke loko Xikwembu xi lovisa lavo biha xi va lovise kun’we ni vana va vona. (Tinhl. 16:27, 32; Ezek. 9:6) Xikwembu a xi lavi leswaku ku lova ni un’we, kutani xi endla leswaku xitsundzuxo xi twarisiwa sweswi leswaku ku pfuneka vatswari ni vana. Xana a swi nge vi swinene eka vatswari leswaku va landzela ndlela leyi nga ta endla leswaku Xikwembu xi amukela vana va vona sweswi ni hi nkarhi wa Armagedoni?

Xana ku lovisiwa ka lavo biha ku lwisana ni rirhandzu ra Xikwembu?

2 Pet. 3:9: “[Yehovha] . . . [u] lehisa mbilu hikwalaho ka n’wina; a [nga] lavi leswaku ni un’we wa n’wina a lova, kambe [u] lava leswaku hinkwavo va ta eku hundzukeni.”

Lk. 18:7, 8: “Xana Xikwembu a xi nga avanyiseri vahlawuriwa va xona, ni ku va lehisela mbilu, vona lava huwelelaka eka xona vusiku ni nhlekanhi, xana? Ndzi ri ka n’wina: Xi ta hatlisa ku va avanyisela.”

2 Tes. 1:6: “Xikwembu xi ta endla leswi lulameke: Xi ta ba lava va mi xanisaka [n’wina malandza ya xona], xi va vangela maxangu.”

Xana swa koteka ku teka xiyimo xa vukala-tlhelo?

2 Tes. 1:8: “Xi ta ba lava [hi ku tilangela] va nga xi tiviki, va nga lava nga yingisiki Evhangeli ya Hosi ya hina Yesu.”

Mt. 24:37-39: “[Ku] fana ni leswi humeleleke emasikwini ya Nowa . . . a va nga anakanyi nchumu ku kondza loko ndhambi leyi ya mati yi ta, kutani yi va kukula hinkwavo; swi ta va tano ni le ku vuyeni ka N’wana-wa-Munhu.”

Mt. 12:30: “Loyi a nga yimiki na mina, ú lwa na mina; kutani loyi a nga hlengeletiki na mina, wa hangalasa.”

Ringanisa Deteronoma 30:19, 20.

I nkucetelo wa mani lowu yisaka matiko eka xiyimo xa misava lexi nga ta pfuxa nyimpi ya ku lwa ni Xikwembu?

Nhlav. 16:13, 14: “Ndzi vona mimoya minharhu leyo nyenyetsa ku fana ni machela, yi huma hi le non’weni wa dragona [Sathana Diyavulosi; Nhlav. 12:9], ni le non’weni wa xivandzana, ni le non’weni wa muprofeta wa mavunwa; leyi i mimoya ya mademona leyi endlaka masingita, leyi rhendzelekaka hi tihosi ta misava hinkwayo, yi ti [rhambela] nyimpi, ku ya lwa ni Xikwembu xa matimba hinkwawo hi siku lerikulu ra kona.”

Ringanisa Luka 4:5, 6; 1 Yohane 5:19; na Mintirho 5:38, 39; 2 Tikronika 32:1, 16, 17.