Langutelo Ra Bibele

Xana Ripfumelo Ni Ku Khorwiseka Swa Fambisana?

MUTIVI wa filosofi wa le Britain A. C. Grayling u ri: “Ripfumelo ri hambanile ni ku va munhu a khorwiseka.” Leswi a swi vuleke swi yi hlamusela kahle ndlela leyi vatsari ni vativi va filosofi va ntsandza-vahlayi va titwaka ha yona. Se swi endla malembe-xidzana va ri karhi va pfumela leswaku ripfumelo ni ku khorwiseka a swi fambisani.

Tidyondzo tin’wana ta vukhongeri a ti twisiseki. Kambe anakanya hi mhaka leyi: Vanhu vo tala va vula leswaku tidyondzo ta sayense a hi ntiyiso. Xana leswi swi vula leswaku tidyondzo hinkwato ta sayense ti hoxile kumbe a ti sekeriwanga eka swivangelo swo karhi? I yini lexi endlaka leswaku hi ti languta hi ndlela leyi hambaneke tidyondzo ta vukhongeri? Entiyisweni, ripfumelo a ri pfuni nchumu loko ri nga sekeriwanga eka vutivi kumbe munhu a nga swi kambisisanga hi vukheta leswi a swi pfumelaka. Loko u ri karhi u kambisisa leswi lavekaka leswaku u va ni ripfumelo ra xiviri, vona ndlela leyi ripfumelo ra xiviri ri fambisanaka ha yona ni ku khorwiseka.

Ripfumelo Ra Xiviri I Yini?

Hi xikombiso, Bibele yi vula leswaku loko vugandzeri bya n’wina byi ta va lebyi “amukelekaka eka Xikwembu,” byi fanele byi va “ntirho wo kwetsima, hi matimba ya n’wina ya ku anakanya.” Hi marito man’wana, mi fanele mi gandzela “mi ri ni vuxiyaxiya.” (Varhoma 12:1; The Jerusalem Bible) Ripfumelo leri hlamuseriwaka eBibeleni a hi rona ro pfumela swilo leswi nga riki na vumbhoni kumbe ku pfumela swin’wana ni swin’wana. Kambe i mhaka leyi u nga rhanga hi ku yi endlela ndzavisiso, kutani swi endla leswaku u tshemba Xikwembu ni Rito ra xona, ku nga rona leri ku khorwiseke.

Leswaku u endla xiboho lexinene u fanele u kuma rungula leri faneleke. Hambi ku ri tikhompyuta leti endliweke hi ndlela yo hlawuleka ti nga humesa rungula leri hoxeke loko ko nghenisiwa rungula leri nga riki rinene eka tona. Hilaha ku fanaka, ripfumelo ra xiviri ri titshege swinene hileswi u swi twaka nileswaku swi tshembeka ku fikela kwihi. Kutani a swi hlamarisi leswi Bibele yi vulaka leswaku “ripfumelo ri landzela leswi twiweke.”—Varhoma 10:17.

Leswaku munhu a va ni ripfumelo ra xiviri u fanele a va ni “vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (1 Timotiya 2:4) Bibele yi vula leswaku i ‘ntiyiso ntsena lowu nga ta mi ntshunxa’ eka tidyondzo ta mavunwa, ku nga khathariseki leswaku i ta sayense kumbe i ta vukhongeri. (Yohane 8:32) Bibele yi mi lemukisa leswaku mi nga tshembi “rito rin’wana ni rin’wana.” (Swivuriso 14:15) Ematshan’weni ya sweswo, yi vula leswaku mi fanele mi “[tiyiseka] hi swilo hinkwaswo” kumbe mi kambisisa swilo leswi mi swi twaka mi nga si swi kholwa. (1 Vatesalonika 5:21) Ha yini u fanele u endla ndzavisiso wa leswi u swi pfumelaka? Xivangelo hileswaku ripfumelo leri sekeriweke eka mavunwa a ri pfuni nchumu. Vanhu van’wana lava a va ri ni mianakanyo yo hluteka va le mutini wa khale wa Beriya va veke xikombiso lexinene emhakeni yo va ni ripfumelo ra xiviri. Hambileswi a va swi tshemba leswi varhumiwa va Vakreste a va va dyondzisa swona, va tiyimisele ku “kambisisa Matsalwa hi vukheta siku ni siku ku vona loko swilo leswi swi ri tano.”—Mintirho 17:11.

Ndlela Leyi U Nga Yi Tshembaka Ha Yona Bibele

Ku vuriwa yini hiloko u nga tiyiseki leswaku Bibele ya tshembeka? Xana u nga yi tshemba njhani tanihi xihlovo xa vutivi lebyi kongomeke? I yini leswi u nga swi endlaka leswaku u tshemba vanhu? I ku va u rhanga u va tiva ni ku xiyisisa ndlela leyi va tikhomaka ha yona. Ha yini u nga endli leswi fanaka hi Bibele?a

Bibele yi hlamusela ripfumelo ra xiviri tanihi “ku langutela loku tiyisekisiweke ka swilo leswi tshembiwaka, vumbhoni lebyi tiyeke bya leswi nga swa xiviri hambiloko swi nga voniwi.” (Vaheveru 11:1) Ku hambana ni munhu la nga riki na ntokoto, munhu la nga ni ripfumelo ra xiviri u sekela tidyondzo leti a ti pfumelaka hi rungula leri tshembekaka. Ku endla tano swi ta endla leswaku u kholwa swilo leswi u nga ta ka u nga swi voni hi mahlo ya xiviri.

Ku vuriwa yini loko leswi u swi dyondzaka swi nga fambisani ni tidyondzo leti se u nga ni malembe u ti pfumela? Xana u fanele u swi honisa? Nikatsongo. I ntiyiso leswaku ku ta va ni nkarhi lowu u nga ta boheka ku kambisisa vumbhoni bya tidyondzo leti lwisanaka ni leti u ti pfumelaka. EBibeleni, Xikwembu xi tshembisa vanhu va timbilu letinene lava lavisisaka ntiyiso ku va nyika vutivi, ku twisisa ni matimba yo anakanya.—Swivuriso 2:1-12.

Ripfumelo leri sekeriweke eka leswi Bibele yi swi dyondzisaka ra tshembeka. Xana wena u ni ripfumelo ra njhani? Tidyondzo ta vukhongeri leti vanhu vo tala va pfumelaka eka tona hi leti va tikumeke eka vatswari va vona naswona a va si tshama va ti kambisisa ku vona loko ti tshembeka. Kambe a swi kombisi ku delela ku kambisisa tidyondzo leti u ti pfumelaka ku ‘tiyisekisa’ leswaku ti fambisana ni leswi Rito ra Xikwembu ri swi dyondzisaka. (Varhoma 12:2) Bibele yi hi tsundzuxa leswaku hi “[kambisisa] marito lama huhuteriweke [ku] vona loko swi ri leswaku ma huma eka Xikwembu.” (1 Yohane 4:1) Loko u endla tano, u ta swi kota ku yimela tidyondzo ta wena hambiloko vanhu van’wana va ti kaneta naswona u ta “tihlamulela emahlweni ka mani na mani la lavaka ku tiva hi ta ntshembo lowu [u] nga na wona.”—1 Petro 3:15.

[Nhlamuselo ya le hansi]

XANA U TSHAME U TIVUTISA?

● Xana ku va munhu a kambisisa leswi a swi pfumelaka swi lwisana ni Bibele?—Varhoma 12:1, 2.

● I vutivi bya muxaka muni lebyi u faneleke u va na byona leswaku u va ni ripfumelo ra xiviri?—1 Timotiya 2:4.

● I yini leswi hi nga swi dyondzaka eka ndlela leyi Bibele yi ri hlamuselaka ha yona ripfumelo?—Vaheveru 11:1.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 29]

Xikwembu xi katekisa un’wana ni un’wana la lavaka ntiyiso hi mbilu hinkwayo