Mfumo

Nhlamuselo: Mfumo wa Xikwembu i ku kombisiwa ka vuhosi bya Yehovha bya vuako hinkwabyo eka swivumbiwa swa yena, kumbe ndlela leyi a yi tirhisaka ku kombisa vuhosi byebyo. Rito leri ri tirhisiwa ngopfu-ngopfu ku hlamusela ku kombisiwa ka vuhosi bya Xikwembu hi hulumendhe ya vuhosi bya N’wana wa xona, Yesu Kreste. “Mfumo” ku nga ha vuriwa vulawuri bya loyi a totiweke tanihi Hosi kumbe xivandla xa laha misaveni lexi fumiwaka hi hulumendhe yoleyo ya le tilweni.

Xana Mfumo wa Xikwembu i hulumendhe ya xiviri?

Kumbe, ematshan’weni ya sweswo, i xiyimo lexi nga etimbilwini ta vanhu?

Lk. 17:21: “A ku nga vuriwi leswaku: ‘Vonani, hi wolowu!,’ kumbe: ‘Hi lowuya!’ hikuva Mfumo wa Xikwembu wu kona exikarhi ka n’wina [na TEV, Dy; kambe “wu le ndzeni ka n’wina,” KJ etlhelo ka tluka, NE, JB; “wu le xikarhi ka n’wina,” RS, NW].” (Xiya leswaku, hi laha ndzimana 20 yi kombisaka ha kona, Yesu a a vulavula ni Vafarisi, lava a tlheleke a va vula vakanganyisi, kutani a a nga ta vula leswaku Mfumo a wu ri etimbilwini ta vona. Kambe Mfumo hi laha wu yimeriwaka ha kona hi Kreste a wu ri swin’we na vona. Xisweswo The Emphatic Diaglott yi hlayekisa xileswi: “Vuhosi bya Xikwembu byi le ndzeni ka n’wina.”)

Xana Bibele hakunene ya vulavula hi Mfumo wa Xikwembu tanihi hulumendhe?

Esa. 9:6, 7, RS: “Hi velekeriwe n’wana, hi nyikiwe n’wana; naswona hulumendhe [na KJ, AT, Dy; “vuhosi,” JB, NE; “ku fuma ka hosana,” NW] yi ta va ehenhla ka khatla rakwe, naswona u ta vitaniwa ‘Mutsundzuxi Lonene, Xikwembu xa Matimba, Tatana la nga riki na ku Hela, Hosana ya ku Rhula.’ Ku andza ka hulumendhe ni ku rhula ka yena a swi nge heli.”

Xana i vamani lava nga vafumi eMfun’weni wolowo?

Nhlav. 15:3: “We Hosi, Xikwembu xa matimba hinkwawo, a hi ku kula ni ku hlamarisa ka mintirho ya wena; we Mufumi wa matiko hinkwawo, a hi ku lulama ni ku tshembeka ka tindlela ta wena!”

Dan. 7:13, 14: “Uṅwana l’a fanaka ni ṅwana wa munhu [Yesu Kreste; vona Marka 14:61, 62] a humelela hi mapapa ya le henhla, a fika e ka Nkulukumba wa masiku [Yehovha Xikwembu], a tisiwa e mahlweni ka yena. Kutani [Yesu Kreste] a nyikiwa ku fuma, ni ku kwetsima, ni v̌uhosi leŝaku v̌a tinšaka hikwato, ni v̌a matiko hikwawo, ni v̌a tinḍimi hikwato v̌a ta ṅwi tirela.”

Nhlav. 5:9, 10: “[Yesu Kreste] u dlayiwile, kutani hi rifu ra wena, u xavile vanhu u va xavela Xikwembu, va huma etinxakeni hinkwato, va ri va tindzimi hinkwato, ni va swivongo hinkwaswo, ni va matiko hinkwawo. U va endlile tiko, ni ku va vaprista lava tirhelaka Xikwembu xa hina, kutani va ta va tihosi emisaveni.” (Eka Nhlavutelo 14:1-3 lava ‘xaviweke emisaveni’ leswaku va fuma ni Xinyimpfana eNtshaveni ya Siyoni ya le tilweni ku vuriwa leswaku i 144 000.)

Xana Mfumo lowu wu ta ti khumba njhani tihulumendhe ta vanhu?

Dan. 2:44: “E mikarini ya tihosi leti, Šikwembu ša matilo ši ta pfuša ku fuma lo’ku nga taka ku nga onhaki, ni siku riṅwe, kutani v̌uhosi bya kona byi nga ka byi nga hunḍeli ka tiko riṅwana; ku ta seletela ni ku herisa ku fuma kuloku hikwako, kambe kona ku ta v̌a kona hi laha ku nga riki na makumu.”

Ps. 2:8, 9: “Kombela ka mina, nḍi ta ku nyika matiko, ma ta v̌a nḍaka ya wena. Ni makumo ya misav̌a, ma ta fumiwa hi wena. U ta ma ṭhova hi nhonga ya nsimbi, u ta ma fayetela kukotisa mbita ya muv̌umbi.”

Xana Mfumo wa Xikwembu wu ta endla yini?

Wu ta kwetsimisa vito ra Yehovha ni ku seketela vuhosi bya yena

Mt. 6:9, 10: “N’wina ke, khongelani hi mukhuva lowu, mi ku: ‘Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri hlawuleke; a ku te ku fuma ka wena.’” (Laha ku kwetsimisiwa ka vito ra Xikwembu ku hlanganisiwa swinene ni ku ta ka Mfumo wa xona.)

Ezek. 38:23: “Kutani nḍi ta titwarisa ni ku tikwetsimisa, nḍi ta titiv̌isa e mahlweni ka matiko la’manyingi, ma ta tiv̌a leŝaku hi mina Yehova.” (Vito ra Xikwembu ri ta suriwa swisandzu hinkwaswo; ri ta khomiwa tanihi ro kwetsima ni leri lulameriwaka hi xichavo, naswona hinkwavo lava hanyaka va ta va vanhu lava seketelaka vuhosi bya Yehovha hi ku swi rhandza, lava tsakelaka ku endla ku rhandza ka yena. Ku rhula ni ntshamiseko wa hinkwavo lava nga evuakweni bya misava swi titshege hi ku kwetsimisiwa koloko ka vito ra Yehovha.)

Wu ta herisa ku fuma ka Sathana ka misava, loku lehiseriweke mbilu

Nhlav. 20:2, 3: “[Hosi ya le tilweni, Yesu Kreste] yi khoma dragona, nyoka leya khale (hileswaku Diyavulosi, kumbe Sathana), yi n’wi boha nkarhi wo ringana malembe ya 1 000. Yi n’wi hoxa ekheleni, yi pfala, yi n’wi lemela ndzeni leswaku a nga ha yi emahlweni ku xisa vanhu va matiko, ku fikela loko malembe ya 1 000 ma ta va ma hundzile. Endzhaku ka swona, ú ta fanela ku ntshunxiwa nkarhinyana.” (Xisweswo vanhu va ta ntshunxeka enkucetelweni wa Sathana lowu nonon’hwiseke vutomi bya vanhu lava lavaka ku endla leswinene. Nkucetelo wa Diyavulosi lowu vangeke manyala yo chavisa ni nkucetelo wa mademona lowu tateke vutomi bya vo tala hi ku chava wu ta va wu nga ha ri kona.)

Wu ta hlanganisa swivumbiwa hinkwaswo eku gandzeleni ka Xikwembu xin’we xa ntiyiso

Nhlav. 5:13; 15:3, 4: “Kutani ndzi twa xivumbiwa xin’wana ni xin’wana lexi nge tilweni, ni la misaveni, ni le hansi ka misava, ni le lwandle, swi nga swivumbiwa hinkwaswo swa ntumbuluko hinkwawo, swi ri karhi swi vonga swi ku: ‘Eka loyi a tshameke exiluvelweni [Yehovha Xikwembu], ni le ka Xinyimpfana [Yesu Kreste], a ku ve ku vongiwa, ni ku dzuneka, ni ku twala, ni matimba, hilaha ku nga heriki.’” “We Hosi, Xikwembu xa matimba hinkwawo, a hi ku kula ni ku hlamarisa ka mintirho ya wena; we Mufumi wa matiko hinkwawo, a hi ku lulama ni ku tshembeka ka tindlela ta wena! I mani la nga ta ka a nga ku chavi, we Hosi, i mani la nga ta ala ku twarisa vito ra wena ke? Hi wena ntsena loyi a kwetsimeke, kutani vamatiko hinkwavo va ta ta va ta nkhinsama emahlweni ka wena, hikuva mintirho ya wena leyo lulama yi le rivaleni!”

Wu ta tlherisela vanhu evuxakeni bya ku twanana ni Xikwembu

Rhom. 8:19-21: “Swivumbiwa [vanhu] hinkwaswo swi langutela, hi ku navela lokukulu, leswaku Xikwembu xi kombisa erivaleni vana va xona [vumbhoni bya leswaku lava pfuxeriweke vutomi bya le tilweni swin’we na Yesu Kreste va tirha tanihi vafumi]. Leswi vumbiweke swi nyiketiwile eka swa hava, ku nga ri hi ku rhandza ka swona, kambe hi ku rhandza ka Loyi a swi nyiketeke. Kambe ku langutela ku kona ka leswaku swivumbiwa [vanhu hinkwavo] leswi swi ta ntshunxiwa na swona evuhlongeni bya leswo bola, ku ta amukela ku ntshunxeka loko kwetsima loku nga ka vana va Xikwembu.”

Wu ta ntshunxa vanhu eka nxungeto hinkwawo wa nyimpi

Ps. 46:8, 9: “Tanani, mi hlalela mitiro ya Yehova, leŝi a ŝi heriseke misav̌eni. O herise tinyimpi ku yisa e makuṅweni ya misav̌a.”

Esa. 2:4: “Hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi matlhari ya v̌ona v̌a ta fula masikeri; tiko ri nga ka ri nga lwi ni riṅwana, kutani a ku nga ha dyonḍisiwi ku lwa.”

Wu ta susa vafumi vo biha ni ntshikilelo emisaveni

Ps. 110:5: “Hosi le’yi nge v̌okweni ra wena ra šinene, yi hete tihosi hi siku ra v̌ukari bya yona.”

Ps. 72:12-14: “[Hosi ya Yehovha ya Vumesiya] yi ta nṭhunša šisiwana loko ši huwelela, ni l’a nge nhlomulweni, l’a nga riki na mupfuni. Yi ta ṭeṭelela šisiwana ni l’a nge khombyeni, kutani yi ta kuṭula v̌utomi bya ŝisiwana. Yi ta kuṭula mimoya ya v̌ona e ku šanisiweni ni le ku wutleriweni, e ngati ya v̌ona yi ta v̌a ni risima e mahlweni ka [yona].”

Wu ta lunghiselela ndzalo ya swakudya swa vanhu hinkwavo

Ps. 72:16: “Ku ta v̌a ni nḍalo ya koro la misav̌eni ni le tihlohlorini ta tinṭhav̌a.”

Esa. 25:6: “Yehova wa tinyimpi o ta lungisela matiko hikwawo e nṭhav̌eni leyi [eNtshaveni ya Siyoni ya le tilweni, xitshamo xa Mfumo wa Xikwembu, ku ta endliwa lunghiselelo ra vanhu va wona va laha misaveni], e ŝakudya ŝa tinyama le’ti noneke, ni ŝakunwa ŝa tivinyo le’ti tengeke, le’ti kumiwaka henhla ka šisese; ti ri tinyama le’ti noneke, le’ti teleke, ni mafura, ni tivinyo ta khale le’ti tengisiweke.”

Wu ta susa vuvabyi ni vugono hinkwabyo

Lk. 7:22; 9:11: “Fambani, mi ya rungulela Yohane leswi mi swi voneke ni leswi mi swi tweke; lava feke mahlo va vona, swilema swa famba, vanhlokonho va basisiwa, lavo-fe-tindleve va twa, vafi va pfuka, swisiwana swi byeriwa Evhangeli.” “[Yesu Kreste] a yi amukela, a vulavula na yona hi ta Mfumo wa Xikwembu, a hanyisa hinkwavo lava navelaka ku hanyisiwa.” (Xisweswo Yesu u kombise leswi yena tanihi Hosi ya le tilweni a nga ta swi endlela vanhu.)

Wu ta lunghiselela makaya lama faneleke ya hinkwavo

Esa. 65:21, 22: “V̌a ta aka tindlu, v̌a ta ṭhama ka tona; v̌a ta byala tivinya, v̌a dya mihanḍu ya tona. V̌a nga ka v̌a nga ha aki tindlu, leŝaku uṅwana a ta ṭhama kona, v̌a nga ka v̌a nga ha byari leŝaku uṅwana a ta dya.”

Wu tiyisekisa leswaku hinkwavo va ta kuma ntirho lowu enerisaka

Esa. 65:23: “V̌a nga ha tikarateli ŝa hav̌a, v̌a nga ha v̌eleki v̌ana, eku v̌a v̌ona v̌a hatla v̌a fa; hikuv̌a v̌a ta v̌a rišaka le’ri katekisiweke i Yehova, kutani v̌ana v̌a v̌ona, v̌a ta hanya na v̌ona.”

Wu tiyisekisa vuhlayiseki, ku ntshunxeka ekhombyeni ka munhu hi byakwe ni nhundzu yakwe

Mik. 4:4: “V̌a ta ṭhama uṅwana ni uṅwana e hansi ka nkuwa, ni le hansi ka vinya ya yena, ku nga ri na loyi a v̌a pfušaka; hikuv̌a nomu wa Yehova wa tinyimpi wu v̌urisile.”

Ps. 37:10, 11: “Ku sele nkarinyana, kutani lo’wo biha a nga ka a nga ha v̌i kona; u ta lav̌isisa šiv̌andla ša yena, kutani a ta v̌a a nga ha ri kona. V̌a musa v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta tiṭakela e ku ruleni lo’kukulu ka v̌ona.”

Wu ta andzisa vunene ni vululami

2 Pet. 3:13: “Hi ku ya hi ku tshembisa ka Hosi, hi langutele matilo lamantshwa ni misava leyintshwa, laha ku nga ta va ni ku lulama.”

Esa. 11:3-5: “[Hosi ya Vumesiya yi] nga ka [yi] nga av̌anyisi hi ngohe, hambi ku ri ku av̌anyisa hi ku twa mhaka ya širi. [Yi] ta av̌anyisa šisiwana hi ku lulama, [yi] kanela timhaka ta la’v̌aṭongo v̌a misav̌a ha kunene. . . . Ku lulama ku ta v̌a v̌amba ra šisuti ša yena, ku ṭhembeka ku ta v̌a v̌amba ra maṭhev̌e ya yena.”

Wu ta sirhelela vanhu eku vavisekeni loku vangiwaka hi matimba ya ntumbuluko

Mar. 4:37-41: “Kutani ku pfuka xidzedze lexikulu, magandlati a ma nghena ebyatsweni, byi ko byi lava ku tala hi mati. . . . Hiloko [Yesu] a pfuka, a tshinya mheho, a ku ka lwandle: ‘Miyela, u ku ntse!’ Mheho yi va yi miyela, ku va ni ku rhula lokukulu. . . . Kutani va chava hi ku chava lokukulu, va byelana va ku: ‘Xana munhu loyi i munhu muni, leswi mheho ni lwandle swi n’wi yingisaka ke?’” (Xisweswo Kreste u kombise matimba lawa yena tanihi Hosi ya le tilweni a nga ta ma kombisa ehenhla ka swilo swo tano swa ntumbuluko.)

Wu ta pfuxa vafi

Yoh. 5:28, 29: “Mi nga hlamaleni hi mhaka leyi, hikuva nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nge masirheni va nga ta twa rito ra yena [rito ra Kreste Hosi], kutani va ta huma.”

Nhlav. 20:12: “Ndzi vona vafi, lavakulu ni lavatsongo, va yimile emahlweni ka xiluvelo, kutani tibuku ti pfaluriwa. Ku pfaluriwa ni buku yin’wanyana, yi nga buku ya vutomi. Vafi va avanyisiwa hi leswi swi nga tsariwa etibukwini, hi ku ya hi leswi va swi endleke [leswi va swi endleke endzhaku ka ku pfuka ka vona; ringanisa Varhoma 6:7].”

Wu ta susa ku fa hinkwako loku vangiwaka hi xidyoho lexi kumiweke ka Adamu

Esa. 25:8: “O ta lov̌isa rifu hi laha ku nga heriki: Hosi, Yehova o ta hlangula mihloti e mimombyeni hikwayo.”

Nhlav. 21:4: “Xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.”

Wu ta lunghiselela misava leyi vanhu va nga ta rhandzana hakunene

Yoh. 13:35: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina [hikwalaho, va lulameriwa hi ku va vanghana va Yesu eMfun’weni wa le tilweni kumbe vafumiwa va laha misaveni va Mfumo wolowo], loko mi rhandzana.”

Wu ta endla swiharhi ni vanhu leswaku swi va ni vuxaka bya ntwanano

Esa. 11:6-9: “Hlolwa ri ta ṭhamisa ni šinyimpfana, yingwe yi ta etlela ni šimbutana. Role ni šinghalana, ni homu le’yi noneke, ŝi ta v̌a kuṅwe, ŝi byisiwa hi wanḍisanyana. Ntŝele ya homu ni ya bere ŝi ta dya ŝiṅwe, marole ya ŝona ma ta etlela kuṅwe; nghala yi ta dya byanyi tani hi homu. Šihlangi le’ši aṅwaka ši ta titlangela e ntšyeleni wa mhiri, ni ṅwana l’a lumukeke o ta nghenisa v̌oko e ntšyeleni ra šihiridyana. Ku nga ka ku nga endliwi ŝo biha, ni ku onhiwa e nṭhav̌eni hikwayo le’yi kwetsimaka ya mina.” (Na Esaya 65:25)

Hos. 2:18: “Hi siku lero, nḍi ta v̌a endlela ntwanano ni ŝihari ŝa nhov̌a, ni tinyanyana ta tilo, ni le’ŝi kokov̌aka e misav̌eni, . . . nḍi v̌a akisa hi ku rula.”

Wu ta endla misava yi va paradeyisi

Lk. 23:43, NW: “Kunene ndzi ri ka wena namuntlha‚ u ta va na mina eParadeyisini.”

Ps. 98:7-9: “Lwandle a ri bobome, ni hikwaŝo le’ŝi nga ka rona, na yona misav̌a, ni v̌aaki hikwav̌o v̌a yona; milambu a yi phokotele mav̌oko, tinṭhav̌a hikwato a ti be mikulungwana hi ku ṭaka, e mahlweni ka Yehova! Hikuv̌a wa ta e ku av̌anyisa misav̌a hi ku lulama, ni matiko hi v̌unene bya yena.”

Ringanisa Genesa 1:28; 2:15; Esaya 55:11.

Xana Mfumo wa Xikwembu a wu ta sungula rini ku fuma?

Xana a wu ta sungula eka lembe-xidzana ro sungula?

Kol. 1:1, 2, 13: “Pawulo, muapostola wa Kriste Yesu hi ku rhandza ka Xikwembu, na Timotiya makwerhu, hi tsalela vahlawuriwa [lava a va ri vadyandzhaka va Mfumo wa le tilweni] . . . [Xikwembu xi] hi humesile ematimbeni ya munyama, [xi] hi [vakwetsimi, swirho swa vandlha ra Vukreste] rhurhisela eku fumeni ka N’wana wa [xona] loyi a rhandzekaka.” (Kutani, Kreste hakunene a a sungurile ku fuma ehenhla ka vandlha ra Vukreste eka lembe-xidzana ro sungula, leswi swi nga si tsariwa, kambe ku simekiwa ka Mfumo leswaku wu fuma misava hinkwayo a ka ha ta.)

1 Kor. 4:8: “A ndzi ri, mi ri mi ni hinkwaswo leswi lavekaka! A ndzi ri, mi ri mi hundzukile swifumi! Mi nga ku, mi hundzukile tihosi hi n’wexe mi nga ri na hina! Mawaku loko onge mi hundzukile tihosi hakunene, na hina hi ta va tihosi swin’we na n’wina.” (Swi le rivaleni leswaku muapostola Pawulo u va sola hikwalaho ka ku va ni langutelo leri hoxeke.)

Nhlav. 12:10, 12: “Sweswi, ku hlayiseka ka Xikwembu xa hina ni matimba ya xona, ni mfumo wa xona, ni vuhosi bya Mesiya wa xona, swi fikile hikuva loyi a hehlaka vamakwerhu, muhehli loyi a va mangalelaka vusiku ni nhlekanhi emahlweni ka Xikwembu xa hina, ú cukumetiwile a ya wela hansi. Hikokwalaho, tsakani n’wina matilo, na n’wina lava akeke eka wona; kambe mi ni khombo, n’wina misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi ú xikele ka n’wina; ú karihile ngopfu hi ku tiva leswaku nkarhi wa yena wu komile.” (Xiitaliki i xerhu.) (Ku simekiwa ka Mfumo wa Xikwembu laha ku hlanganisiwa ni ku cukumetiwa ka Sathana etilweni. Leswi a swi endlekanga enkarhini wa ku xandzuka aEdeni, hi laha swi kombisiwaka ha kona eka Yobo tindzima 1, 2. Nhlavutelo yi tsariwe hi 96 C.E., naswona Nhlavutelo 1:1 yi kombisa leswaku yi vulavula hi swiendlakalo leswi a swi ta endleka enkarhini lowu taka.)

Xana ku sungula ku fuma ka Mfumo wa Xikwembu ku fanele ku rindzela ku hundzuriwa ka misava?

Ps. 110:1, 2: “Yehova o te ka hosi ya mina [Yesu Kreste]: ‘Ṭhamisa e v̌okweni ra mina ra šinene, nḍi ko nḍi endla la’v̌a nga v̌alala e ka wena e v̌unav̌elo bya mikonḍo ya wena.’ Yehova o ta ṭhambuluta hi le Sion e nhonga ya matimba ya wena: Tlhoma ku fuma ka wena e šikari ka v̌alala v̌a wena!” (Kutani a ku ta va ni valala lava a ta fuma exikarhi ka vona; a hi hinkwavo lava a va ta titsongahatela ku fuma ka yena.)

Mt. 25:31-46: “Siku N’wana-wa-Munhu [Yesu Kreste] a taka hi ku kwetsima ka yena, ni tintsumi hinkwato ti ri na yena, ú ta tshamisa exiluvelweni xa yena xo kwetsima. Kutani vanhu va matiko hinkwawo va ta hlengeletiwa emahlweni ka yena; ú ta hlawula van’wana a siya van’wana, kukotisa murisi loko a hlawula tinyimpfu exikarhi ka timbuti. . . . Kutani volavo [lava nga kombisangiki rirhandzu eka vamakwavo lava totiweke] va ta ya eku biweni loku nga heriki, kambe lavo lulama va ta ya evutomini lebyi nga heriki.” (Swi le rivaleni leswaku a hi hinkwavo vanhu lava a va ta hundzuriwa, Kreste a nga si tshama exiluvelweni xa yena; a hi hinkwavo lava a va ta tikombisa va ri vo lulama.)

Xana Bibele ya kombisa leswaku Mfumo lowu a wu ta sungula rini ku fuma ka wona?

Vona matluka 134-6, ehansi ka xihloko-nkulu lexi nge “Masiku Ya Swiendlakalo,” na matluka 123-7, ehansi ka “Masiku Ya Makumu.”

Loko Munhu A Ku—

‘A wu nge fiki enkarhini wa ku hanya ka mina’

U nga ha hlamula u ku: ‘Kambe wu ta fika enkarhini wa ku hanya ka un’wana, a swi tano ke? . . . Xana u kona loyi a a ta kota ku tiva leswaku rixaka ra yena hi rona leri a ri ta wu vona? Vaapostola va Yesu hi voxe a va lava ku tiva sweswo, naswona nhlamulo leyi a va nyikeke yona i ya nkoka swinene eka hina namuntlha. (Mt. 24:3-14; Lk. 21:29-32)’

Kumbe u nga ha ku: ‘Langutelo rero ri tolovelekile swinene. Kambe Timbhoni ta Yehovha ti pfumela swinene, hi ku ya hi Bibele, leswaku Mfumo wa Xikwembu se wa fuma ematilweni ni leswaku swi le ka hina ku kombisa leswaku hi lava ku ya emahlweni hi hanya emisaveni ehansi ka hulumendhe yo lulama ya Xikwembu kumbe e-e. Hi yona mhaka leyi ndzi nga ta ekaya ka wena namuntlha. Xiya leswi tsariweke eka Matewu 25:31-33.’