Pagatori
Nhlamuselo: “Hi ku ya hi dyondzo ya Kereke [ya Rhoma Khatholiki], i tiko, ndhawu kumbe xiyimo xo karhi, emisaveni yin’wana . . . laha mimoya-xiviri ya lava faka va ri exiyin’weni xo kombisiwa tintswalo, kambe yi nga si suseriwa ku nga hetiseki ka yona, yi suriwaka swidyoho leswi nga nyawuriki kumbe yi xupuriwa swa nkarhinyana hikwalaho ka swidyoho leswitsongo ni leswikulu leswi se swi rivaleriweke, hi ku endla tano, yi basisiwa yi nga si nghena etilweni.” (New Catholic Encyclopedia, 1967, Vhol. XI, tl. 1034) A hi dyondzo ya Bibele.
Xana dyondzo ya pagatori yi sekeriwe eka yini?
Endzhaku ka ku kambisisa leswi vatsari va Khatoliki va swi vuleke malunghana ni tindzimana to tanihi 2 Maccabees 12:39-45, Matewu 12:32 na 1 Vakorinto 3:10-15, New Catholic Encyclopedia (1967, Vhol. XI, tl. 1034) yi ri: “Hi ku ya hi vuxopaxopi byo hetelela, dyondzo ya Khatoliki ya pagatori yi sekeriwe eka ndhavuko, hayi eMatsalweni yo Kwetsima.”
“Kereke yi tirhisa ndhavuko leswaku yi seketela dyondzo ya ndhawu leyi nga exikarhi ka tilo ni tihele.”—U.S. Catholic, March 1981, tl. 7.
Malunghana ni xivumbeko xa pagatori, xana vavulavuleri va Khatoliki va ri yini?
“Vo tala va anakanya leswaku ku xaniseka epagatori kahle-kahle ku fana ni ku xiya ku hlwerisiwa ka nkarhi wo kuma mikateko, hambi leswi langutelo leri tolovelekeke ku nga leswaku, ku engetela eka sweswo, ku ni ku xupuriwa ka xiviri . . . EKerekeni ya Khatoliki leyi ya ha landzelelaka Xilatini, hi ntolovelo ku vuriwa leswaku nxupulo lowu wu endliwa hi ndzilo wa xiviri. Hambi swi ri tano, leswi a hi xilaveko xa ku pfumela eka pagatori. Naswona a ku tiyisekiwi ha swona. . . . Hambi loko munhu a hlawula ku yima ni vafundhisi va le Vuxeni a ala mianakanyo ya nxaniso wa ndzilo, munhu yoloye u fanele ku tivonela leswaku a nga vuli leswaku a ka ha ri na ku xaniseka kun’wana epagatori. Ka ha ri ni maxangu lamakulu, nhlomulo, ku hela mbilu, ku karhateka ka ripfalo ni mahlomulo man’wana ya moya lama kotaka ku vangela moya-xiviri ku vaviseka lokukulu. . . . Kambe munhu u fanele ku tsundzuka leswaku, hambi loko mimoya-xiviri yi xaniseka, ya tsaka hi ku tiva leswaku yi ta pona.”—New Catholic Encyclopedia (1967), Vhol. XI, tl. 1036-7.
“Leswi humelelaka epagatori a swi tiviwi hi munhu.”—U.S. Catholic, March 1981, tl. 9.
Xana moya-xiviri wu pona rifu ra miri?
Ezek. 18:4, Dy: “Moya-xiviri [Xiheveru, neʹphesh; “munhu,” JB; “yoloye,” NAB; “moya-xiviri,” Kx] lowu dyohaka, hi wona lowu nga ta fa!”
Yak. 5:20: “Un’wana ni un’wana la vuyiselaka endleleni mudyohi loyi a a lahlekile, ú ta ponisa [moya-xiviri, NW] wa munhu loyi eku feni, kutani ú ta funengeta swidyoho leswo tala.” (Xiitaliki i xerhu.) (Xiya leswaku leswi swi vula ku fa ka moya-xiviri.)
Ku kuma vuxokoxoko lebyi engetelekeke, vona swihloko leswi nge “Rifu” na “Moya-xiviri.”
Xana nxupulo wun’wana wa xidyoho wu va kona endzhaku ka rifu ra munhu?
Rhom. 6:7, NAB: “Munhu loyi a feke u ntshunxiwile exidyohweni.” (Kx: “Munhu loyi a feke a nga ha ri na nandzu.”)
Xana vafi va swi kota ku tsaka hikwalaho ka ku tiyiseka hi ntshembo wa ku ponisiwa?
Ekl. 9:5: “La’v̌a hanyaka v̌a ŝi tiv̌a leŝaku v̌a ta fa, kambe v̌afi a v̌a tiv̌i ntšhumu.”
Esa. 38:18: “A hi šiv̌andla ša v̌afi le’ši ku twarisaka [Yahweh, JB], a hi rifu le’ri ku ḍunisaka; la’v̌a ngheneke sireni a v̌a ha languteli v̌uṭhembeki bya wena.” (Hikwalaho, xana va nga swi kotisa ku yini “ku kuma ntsako lowukulu hikwalaho ka ntshembo wa ku ponisiwa”?)
Hi ku ya hi Bibele, xana ku basisiwa eswidyohweni ku hetisisiwa hi ndlela yihi?
1 Yoh. 1:7, 9: “Loko hi famba eku vonakaleni [ka Xikwembu], kukota leswi xona xi nga eku vonakaleni, ha twanana, hi ni xinakulobye, kutani ngati ya Yesu N’wana wa xona ya hi hlantswa yi susa swidyoho hinkwaswo. . . . Loko hi tivula swidyoho swa hina, Xikwembu xa tshembeka, xi avanyisa hi ku lulama, kutani xi ta hi rivalela swidyoho swa hina, xi hi hlantswa xi susa ku homboloka ka hina hinkwako.”
Nhlav. 1:5: “Yesu Kriste . . . loyi a hi rhandzaka, loyi a hi ntshunxeke eswidyohweni swa hina hi ku fa ka yena.”