Matshalatshala Yo Fikelela Mbilu

LOKO u ri karhi u nyikela vumbhoni eka vanhu, u fanele u tlhela u endla matshalatshala yo fikelela timbilu ta vona. Hakanyingi, eBibeleni mbilu yi hlamuseriwa yi ri leyi hambanaka ni ndlela leyi munhu a langutekaka ha yona. Mbilu yo fanekisela yi kombisa leswi munhu a nga xiswona—leswi a titwisaka xiswona, leswi a anakanyaka swona, xivangelo xa ku va a anakanya ha swona, ni ndlela leyi mianakanyo yo tano yi kucetelaka swiendlo swa yena ha yona. Hi kona embilwini leyi yo fanekisela laha ku byariwaka mbewu ya ntiyiso. (Mat. 13:19) Ku yingisa Xikwembu ku fanele ku huma embilwini.—Swiv. 3:1; Rhom. 6:17.

Leswaku leswi u swi dyondzisaka swi dzika embilwini, u fanele u kumisisa timhaka leti landzelaka: (1) Kuma leswi ana se swi nga embilwini ya muyingiseri wa wena. (2) Kandziyisa timfanelo letinene, to kota rirhandzu ni ku chava Xikwembu. (3) Khutaza muyingiseri wa wena leswaku a kambisisa mbilu yakwe leswaku a ta amukeleka hi ku helela eka Yehovha.

Ku Va La Twisisaka. Swivangelo leswi endlaka leswaku vanhu va nga si wu amukela ntiyiso ku fikela sweswi a swi fani. Loko u fambisa dyondzo ya le kaya ya Bibele, u nga ha fanela ku tsuvula rivengo kutani u nghenisa ntiyiso lowu nga ta susa mianakanyo leyi hoxeke leyi xichudeni xi nga na yona, kumbe ku nga ha laveka leswaku u nyikela vumbhoni bya mhaka ya wena. Tivutise: ‘Xana munhu loyi wa swi xiya swilaveko swa yena swa moya? Swi tanihi kwihi leswi ana se a swi pfumelaka? Xana hi swihi leswi a nga swi pfumeliki? Ha yini a gimete hi ndlela yoleyo? Xana wa ha lava mpfuno leswaku a hlula ku navela loku nga ta n’wi sivela ku byarha vutihlamuleri lebyi fambisanaka ni ntiyiso?’

Minkarhi yin’wana a swi olovi ku kumisisa leswaku ha yini vanhu va pfumela swo karhi. Swivuriso 20:5 yi ri: “Xitsundzuxo lexi nga embilwini ya munhu xi fana ni mati yo enta, kambe munhu wa ku twisisa hi loyi a nga ta xi humesa.” Ku twisisa i vuswikoti byo tiva leswi munhu a nga swi phofulangiki. Leswi swi lava vuxiyaxiya ni langutelo lerinene.

Ku vulavula a hi ku tirhisa nomu ntsena. Mhaka yo karhi yi nga endla leswaku xichudeni xi cinca xikandza kumbe rito. Loko u ri mutswari, handle ko kanakana wa swi tiva leswaku ku cinca ka hanyelo ra n’wana wa wena, xi nga va xikombiso xa leswaku u sungula ku khumbeka hi leswi a dyondzisiwaka swona. U nga honisi swikombiso leswi. Swi paluxa leswi nga embilwini ya munhu.

Swivutiso leswinene swi nga ku pfuna ku pfukula leswi nga embilwini ya munhu. U nga ha vutisa leswi: “Xana u titwisa ku yini hi . . . ?” “I yini leswi ku khorwisaka leswaku . . . ?” “U nga endla yini loko . . . ?” Kambe tivonele leswaku u nga jikijeli vanhu hi swivutiso. Hi vutlhari u nga ha sungula swivutiso swa wena hi ku, “Xana ndzi nga ku vutisa leswaku . . . ?” Ku kumisisa leswi nga embilwini a hi matlangwana, naswona a swi lavi ku jahiwa. Swi teka nkarhi leswaku munhu a ku tshemba ku fikela laha a ku phofulelaka ta le mbilwini. Hambi se a tiphofula u fanele u va ni vuxiyaxiya leswaku munhu yoloye a nga voni onge se u n’wi vutisa leti nga laviki wena.—1 Pet. 4:15.

Vana ni vuxiyaxiya eka ndlela leyi u angulaka ha yona loko munhu a ku byela swo karhi. Tsundzuka leswaku pakani ya wena i ku twisisa vanhu leswaku u ta tiva rungula ra le Bibeleni leri u nga ta va pfuna ha rona. U nga hatliseli ku sola mavonelo ya vona loko ma hoxile. Ematshan’weni ya sweswo xalamukela ku vona leswaku hikwalaho ka yini a vula mhaka yo karhi. Kutani u ta tiva ndlela leyi u nga ta hlamula ha yona; naswona xichudeni xa wena xi ta anakanyisisa swinene hi leswi u swi vulaka, loko xi vona leswaku wa xi twisisa.—Swiv. 16:23.

U nga ha swi kota ku khutaza vanhu vo karhi hambi loko u vulavula ni ntlawa lowukulu. Loko u vulavula u langute tinghohe ta vayingiseri va wena, u kandzela hi ku vutisa swivutiso leswi nga laviki nhlamulo, kutani u ta kota ku vona ndlela leyi vayingiseri va wena va titwaka ha yona hi leswi u swi vulaka. Loko u va tiva kahle vayingiseri va wena, kombisa leswaku wa swi twisisa swiyimo swa vona. Anakanya hi langutelo ra vandlha loko u ri karhi u ri hlamusela Rito ra Xikwembu.—Gal. 6:18.

Ku Khutaza Moya Lowunene. Loko se u twisise leswi munhu a swi pfumelaka, ni leswi a nga swi pfumeliki, ni xivangelo xa kona, u ta swi kota ku n’wi pfuna. Endzhaku ka loko Yesu a pfuxiwile, u fikelele timbilu ta vadyondzisiwa va yena hi ku va “pfulela Matsalwa hi ku helela” malunghana ni swiendlakalo leswi swa ha ku humelelaka. (Luka 24:32) Na wena u fanele u lwela ku twananisa leswi munhu wa kona a swi tokoteke, leswi a nga ni torha ra swona, ni leswi a swi vonaka eRitweni ra Xikwembu. Mbilu ya xichudeni yi ta khumbeka hi ndlela leyinene loko xi swi vona kahle leswaku: “Lowu i NTIYISO!”

Loko u kandziyisa vunene bya Yehovha, rirhandzu ra yena, musa wa yena lowu nga faneriwiki, ni ku lulama ka tindlela ta yena, u ta kota ku pfuna lava u va dyondzisaka leswaku va rhandza Xikwembu. Loko u tinyika nkarhi u kombisa vayingiseri va wena timfanelo leti Xikwembu xi ti vonaka eka vona, u ta va pfuna ku vona leswaku va nga swi kota ku va ni vuxaka na xona. Leswi swi nga endliwa hi ku tirhisa matsalwa yo tanihi Pisalema 139:1-3, Luka 21:1-4, na Yohane 6:44, ni hi ku pfuna vayingiseri va wena va vona ndlela leyi Yehovha a ma rhandzaka ha yona malandza ya yena yo tshembeka. (Rhom. 8:38, 39) Hlamusela leswaku Yehovha a ngo languta ntsena swihoxo swa hina kambe u languta ni ndlela leyi hi hanyaka ha yona, ku hisekela ka hina vugandzeri lebyi tengeke ni ndlela leyi hi ri rhandzaka ha yona vito ra yena. (2 Tikr. 19:2, 3; Hev. 6:10) U tiva vuxokoxoko hinkwabyo bya ndlela leyi hi endliweke ha yona, naswona u ta pfuxa “hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo” hi ndlela leyi hlamarisaka. (Yoh. 5:28, 29; Luka 12:6, 7) Leswi vanhu va endliweke hi xifaniso xa Xikwembu, ku bula hi timfanelo ta xona hakanyingi ku nga khumba mbilu ya munhu.—Gen. 1:27.

Nakambe mbilu ya munhu yi nga khumbeka loko a dyondza ku languta van’wana hilaha Yehovha a va langutaka hakona. A swi kanakanisi leswaku loko Xikwembu xa hina xi khathala hi un’wana ni un’wana wa hina, kutani xa va khathalela ni van’wana, ku nga khathariseki leswaku va kulele kwihi, i va tiko rihi, kumbe rixaka rihi. (Mint. 10:34, 35) Loko munhu a twisise mhaka yoleyo, se ku ta va ku ri ni xisekelo lexi tiyeke xa Matsalwa xa leswaku a tsuvula rivengo ni xihlawuhlawu embilwini ya yena. Sweswo swi ta n’wi pfuna ku hanyisana hi ku rhula ni van’wana, loko a ri karhi a dyondza ku endla ku rhandza ka Xikwembu.

Ku chava Xikwembu i nchumu wun’wana lowu u faneleke u pfuna van’wana leswaku va wu hlakulela. (Ps. 111:10; Nhlav. 14:6, 7) Xichavo xexo xo enta, kumbe ku chava Xikwembu, ku nga susumetela munhu leswaku a endla leswi a nga ta ka a nga swi koti ku swi endla hi matimba ya yena n’wini. Loko u bula hi mintirho ya Yehovha leyi hlamarisaka ni musa wa yena lowukulu, u nga kota ku pfuna van’wana leswaku va papalata ku n’wi khunguvanyisa.—Ps. 66:5; Yer. 32:40.

Tiyiseka leswaku vayingiseri va wena va swi twisisa leswaku Yehovha wa khathala hi mahanyelo ya vona. U na mintlhaveko, naswona ndlela leyi hi angulaka ha yona eka nkongomiso wa yena, yi nga n’wi tisela nhlomulo kumbe ntsako. (Ps. 78:40-42) Komba vanhu leswaku mahanyelo ya vona ma nga hoxa njhani xandla eku hlamuleni ka ntlhontlho wa Sathana eka Xikwembu.—Swiv. 27:11.

Pfuna vayingiseri va wena va vona leswaku ku fikelela swilaveko swa Xikwembu swi pfuna vona. (Esa. 48:17) U nga va pfuna hi ku va hlamusela vuyelo byo biha lebyi vaka kona enyameni ni le mintlhavekweni hikwalaho ko honisa vutlhari bya Xikwembu, hambi ko va swa xinkarhana. Hlamusela ndlela leyi xidyoho xi hi hambanisaka ha yona ni Xikwembu, ni ku endla leswaku van’wana va nga ha lavi ku dyondza ntiyiso eka hina, hileswi hi va vekeleke xikombiso xo biha. (1 Tes. 4:6) Pfuna vayingiseri va wena leswaku va tlangela mikateko leyi ana se va tiphinaka ha yona hikwalaho ka ku yingisa milawu ya Xikwembu. Va tiyisekise leswaku loko va tshama etindleleni ta Yehovha to lulama va ta pona maxangu yo tala. Loko munhu o kala a va ni ripfumelo eka tindlela ta Xikwembu ta vutlhari, u ta papalata ndlela yin’wana ni yin’wana leyi lwisanaka na tona. (Ps. 119:104) A nge teki ku yingisa ku ri ndzhwalo, kambe u ta ku teka ku ri ndlela yo kombisa ku tinyiketela ka yena eka Yehovha.

Ku Pfuna Van’wana Leswaku Va Tikambisisa. Leswaku vanhu va hambeta va kula emoyeni, va fanele va kambisisa leswi nga etimbilwini ta vona. Va hlamusele leswaku Bibele yi nga va pfuna njhani leswaku va tikambisisa.

Pfuna vayingiseri va wena va xiya leswaku Bibele a yo va buku ya milawu, ndzayo, matimu ni vuprofeta ntsena. Kambe yi tlhela yi paluxa mianakanyo ya Xikwembu. Eka Yakobo 1:22-25, Rito ra Xikwembu ri fanisiwa ni xivoni. Rungula ra Bibele ri paluxa leswi nga etimbilwini ta hina, hikwalaho ka ndlela leyi hi angulaka ha yona eka leswi ri swi vulaka ni le ka mukhuva lowu Yehovha a hetisisaka xikongomelo xa yena ha wona. Xisweswo ri paluxa ndlela leyi Xikwembu, lexi nga “mukambisisi wa timbilu,” xi hi vonaka ha yona. (Swiv. 17:3) Khutaza vayingiseri va wena leswaku va tshama va ri karhi va tsundzuka leswi. Va khutaze leswaku va anakanyisisa hi leswi Xikwembu xi hi hlayiseleke swona eBibeleni ni leswi hi faneleke hi swi lulamisa evuton’wini leswaku hi ta va lava amukelekaka swinene emahlweni ka xona. Va pfune va languta ku hlaya Bibele ku ri ndlela yo twisisa leswi Yehovha a swi vulaka hi “miehleketo ni makungu ya mbilu,” leswaku va ta yingisa Xikwembu loko va ri karhi va endla mindzulamiso leyi faneleke.—Hev. 4:12; Rhom. 15:4.

Swichudeni swin’wana swa Bibele swi nga ha lava ku tirhisa leswi swi swi dyondzaka; kambe hi tlhelo swi ri karhi swi karhateka hi leswaku vanhu va ta ku yini. Va nga ha va va lwisana ni ku navela ka nyama. Kumbe va nga ha sasa ku navela ka nyama hi ku lava ndlela yo tirhela Xikwembu kambe va tama va ha fumbarhele mikhuva ya misava. Kombisa makhombo ya ku hanya vutomi bya mikoka yimbirhi. (1 Tih. 18:21) Va khutaze leswaku va khongela Xikwembu leswaku xi kambisisa timbilu ta vona, xi ti endla leti tengeke.—Ps. 26:2; 139:23, 24.

Va kombise leswaku Yehovha wa yi twisisa nyimpi leyi va yi lwaka ni leswaku Bibele yi vulavula hi nyimpi yoleyo. (Rhom. 7:22, 23) Va pfune leswaku va xalamuka leswaku va nga lawuriwi hi mimboyamelo ya mbilu leyi nga hetisekangiki.—Swiv. 3:5, 6; 28:26; Yer. 17:9, 10.

Khutaza un’wana ni un’wana leswaku a kambisisa leswi n’wi susumetelaka ku endla swo karhi. N’wi dyondzise ku tivutisa leswi: ‘Ha yini ndzi lava ku endla leswi? Xana swi ta komba leswaku ndza swi tlangela hinkwaswo leswi Yehovha a ndzi endleleke swona?’ Ringeta ku n’wi tiyisekisa leswaku ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha i nchumu wa risima ku tlula hinkwaswo leswi munhu a nga vaka na swona.

Pfuna vayingiseri va wena leswaku va vona nkoka wa ku tirhela Yehovha hi ‘mbilu hinkwayo.’ (Luka 10:27) Leswi swi vula leswaku mintlhaveko, ku navela ni minsusumeto ya vona, hinkwaswo swi fanele swi endliwa swi pfumelelana ni tindlela ta Yehovha. Kutani dyondzisa vayingiseri va wena leswaku va nga kambisisi ntsena leswi va swi endlaka kambe a va kambisise ni ndlela leyi va titwaka ha yona malunghana ni swilaveko swa Xikwembu, ni lexi xi va susumetelaka ku n’wi tirhela. (Ps. 37:4) Loko swichudeni swa wena swi ri karhi swi xalamukela lomu swi faneleke swi lunghisa kona, swi khutaze leswaku swi khongela eka Yehovha swi ku: “Endla mbilu ya mina yi va ni vun’we leswaku yi chava vito ra wena.”—Ps. 86:11.

Loko xichudeni xi antswisa vuxaka bya xona na Yehovha, xi ta yingisa Xikwembu hikwalaho ko va ni ripfumelo ku nga ri ntsena hikwalaho ka leswi wena u xi khutazaka ku yingisa. Kutani, xona n’wini xi ta ‘hambeta xi tiyiseka hi leswi amukelekaka eHosini.’ (Ef. 5:10; Filp. 2:12) Ku yingisa ko tano loku sukaka embilwini ku tsakisa Yehovha.—Swiv. 23:15.

Tsundzuka leswaku Yehovha hi yena a kambisisaka timbilu ta vanhu ni ku va koka leswaku va va ni vuxaka na yena. (Swiv. 21:2; Yoh. 6:44) Ntirho wa hina i ku pfuna. (1 Kor. 3:9) “Onge hi loko Xikwembu xi endla xikombelo ha hina.” (2 Kor. 5:20; Mint. 16:14) Yehovha a nga sindzisi munhu leswaku a amukela ntiyiso, kambe loko hi ri karhi hi tirhisa Matsalwa, a nga ha endla leswaku lava hi yingisaka va lemuka leswaku leswi va swi twaka i tinhlamulo ta swivutiso swa vona—kumbe ta swikhongelo swa vona. Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u dyondzisa van’wana tsundzuka yinhla leyi, naswona u kombela nkongomiso ni mpfuno wa Yehovha hi mbilu hinkwayo.—1 Tikr. 29:18, 19; Efe. 1:16-18.