Ndzima 23

Ndzi Nga Ri Hlamusela Njhani Langutelo Ra Bibele Hi Vusodoma?

Vahlaleri va hlamarile kutani va sungula ku nyanyuka swinene enkhubyeni wo nyika vatlangi masagwadi loko vatlangi vambirhi va xisati lava dumeke va xewetana hi ku ntswontswana nkarhi wo leha! Vasodoma va tivona va hlurile. Van’wana va anakanya leswaku a ku ri nchumu lowu a wu endleriwa ku koka mahlo ya vanhu ni ku tilavela vaseketeri. Swifaniso swoleswo swa loko va ntswontswana swi ta kombisiwa hi ku phindha-phindha eka mahungu eka thelevhixini—naswona vanhu va timiliyoni va ta swi pfula eka Internet—eka masiku lama nga ta landzela.

HILAHA swi kombisiweke hakona laha henhla, a hi swiendlakalo swo tala leswi ku buriwaka ha swona eka swihaxa-mahungu ku tlula loko munhu la dumeke a vula erivaleni leswaku i musodoma kumbe leswaku u rhandzana ni vafana ni vanhwanyana hi nkarhi wun’we. Vanhu van’wana va va bumabumela vanhu volavo hikwalaho ka xivindzi lexi va nga na xona; kasi van’wana va va sola hikwalaho ka manyala ya vona. Exikarhi ka mavonelo lawa hamambirhi, van’wana va teka vusodoma tanihi mahanyelo man’wana lama nga faniki ni ya vanhu van’wana. Daniel la nga ni malembe ya 21 u ri: “Loko ndza ha nghena xikolo, ni vana lava nga riki vasodoma a va vula leswaku loko u ri ni xiphiqo ni vusodoma, u ni xihlawuhlawu nileswaku u avanyisa vanhu van’wana.”

Xitukulwana xin’wana xi nga ha teka vusodoma hi ndlela leyi hambaneke ni leyi xitukulwana xin’wana xi byi tekaka ha yona naswona byi nga ha tekiwa hi tindlela leti hambaneke ematikweni yo hambana-hambana. Kambe Vakreste a va “[yingayingisiwi] hi mheho yin’wana ni yin’wana ya ku dyondzisa.” (Vaefesa 4:14) Ematshan’weni ya sweswo, va namarhela leswi Bibele yi swi vulaka.

Hi rihi langutelo ra Bibele hi vusodoma? Naswona loko u hanya hi milawu ya Bibele, u nga va hlamula njhani vanhu lava vulaka leswaku u ni xihlawuhlawu, u avanyisa van’wana kumbe u venga ni ku chava vanhu lava nga vasodoma? Xiya swivutiso kumbe swiga leswi landzelaka ni ndlela leyi u nga ha hlamulaka ha yona.

“Bibele yi ri yini hi vusodoma?”

“Bibele yi swi veka erivaleni leswaku Xikwembu a xi lava leswaku timhaka ta masangu ti endliwa ntsena hi wanuna ni wansati lava tekaneke. (Genesa 1:27, 28; Levhitika 18:22; Swivuriso 5:18, 19) Loko Bibele yi sola vumbhisa, yi vulavula hi vusodoma ni timhaka ta masangu leti endliwaka hi vanhu vambirhi lava nga tekanangiki.”a—Vagalatiya 5:19-21.

“U byi teka njhani vusodoma?”

“A ndzi va vengi vasodoma kambe ndzi venga swiendlo swa vona.”

Tsundzuka: Loko u hanya hi milawu ya Bibele, u tihlawulele ku hanya hi ndlela yoleyo naswona u ni mfanelo yo endla tano. (Yoxuwa 24:15) U nga khomiwi hi tingana hikwalaho ka langutelo ra wena.—Pisalema 119:46.

“Xana Vakreste a va fanelanga va xixima vanhu hinkwavo ku nga khathariseki leswaku vanhu va kona va hlawule ku va vasodoma?”

“Ina. Bibele yi ri: ‘Xiximani vanhu va mixaka hinkwayo’ kumbe hilaha Today’s English Version yi vulaka hakona, ‘Xiximani vanhu hinkwavo.’ (1 Petro 2:17) Hikwalaho, Vakreste a va va vengi vasodoma kumbe ku va chava. Va ni musa eka vanhu hinkwavo, ku katsa ni le ka vasodoma.”—Matewu 7:12.

“Xana ndlela leyi u byi tekaka ha yona vusodoma a yi hlohloteli ku venga vasodoma?”

“Nikatsongo. Ndzi venga swiendlo swa vusodoma ku nga ri vanhu va kona.”

U nga ha tlhela u ku: “Hi xikombiso, ndzi hlawule ku ka ndzi nga dzahi. Entiyisweni swa ndzi nyenyetsa ku dzaha. Kambe a hi nge wa dzaha naswona u titwa hi ndlela leyi hambaneke. A ndzi nge ri soli langutelo ra wena tanihi leswi ndzi tiyisekaka leswaku na wena a wu nge ri soli langutelo ra mina—a swi tano ke? Nawu lowu wa tirha ni le ka mavonelo ya hina lama hambaneke malunghana ni vusodoma.”

“Xana Yesu a nga vulanga leswaku a hi fanelanga hi va ni xihlawuhlawu? Loko swi ri tano, xana Vakreste a va fanelanga va rhandza vusodoma?”

“Yesu a nga khutazanga valandzeri vakwe leswaku va amukela mahanyelo hinkwawo. Ematshan’weni ya sweswo, u vule leswaku ndlela leyi yisaka eku ponisiweni yi pfulekele ‘un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena.’ (Yohane 3:16) Ku kombisa ripfumelo eka Yesu swi katsa ku hanya hi ku pfumelelana ni milawu ya Xikwembu, leyi nga pfumeleriki mahanyelo yo karhi—ku katsa ni vusodoma.”—Varhoma 1:26, 27.

“Vasodoma a va nge cinci mahanyelo ya vona; va velekiwe va ri tano.”

“Bibele a yi vuli nchumu hi matirhelo ya mimiri ya vasodoma, hambileswi yi vulaka leswaku mahanyelo man’wana ma dzime timitsu. (2 Vakorinto 10:4, 5) Hambiloko van’wana va rhandza vanhu va rimbewu leri fanaka ni ra vona, Bibele yi byela Vakreste leswaku va papalata swiendlo swa vusodoma.”

Xiringanyeto: Ematshan’weni yo phikizana ni munhu hi xivangelo lexi endlaka leswaku munhu a navela ku va musodoma, kandziyisa leswaku Bibele a yi swi amukeli swiendlo swa vusodoma. U nga ha endla xifaniso u ku: “Wa tiva, vanhu vo tala va vula leswaku loko munhu a rhandza madzolonga a nga ha va a velekiwe a ri tano, hi yona mhaka vanhu van’wana va rhandza madzolonga. (Swivuriso 29:22) Xana a ku ta vuriwa yini loko mhaka yoleyo a yi ri ntiyiso? Hilaha u swi tivaka hakona, Bibele yi sola vanhu lava nga ni ximbilwambilwana. (Pisalema 37:8; Vaefesa 4:31) Xana nawu lowu a wu lulamanga hikwalaho ka leswi vanhu van’wana va nga ha rhandzaka madzolonga?”

“Xikwembu xi nga n’wi byela njhani munhu loyi a rhandzaka vanhu va rimbewu leri fanaka ni ra yena leswaku a papalata vusodoma? Sweswo swi kombisa tihanyi.”

“Mavonelo wolawo ma sekeriwe eka langutelo leri hoxeke ra leswaku vanhu va fanele va enerisa ku navela ka vona ka rimbewu. Bibele yi fundzha vanhu hi ku va tiyisekisa leswaku va nga hlawula ku nga endli swilo hi ku pfumelelana ni ku navela ka vona ka rimbewu loku nga fanelangiki loko va swi lava ku endla tano hakunene.”—Vakolosa 3:5.

“Hambileswi u nga riki musodoma, u fanele u cinca ndlela leyi u byi langutaka ha yona vusodoma.”

“A hi nge a ndzi swi tsakeli ku gembula kambe wena wa swi tsakela. Xana a swi ta twala leswaku u ndzi sindzisa ku cinca langutelo ra mina hikwalaho ka leswi vanhu va timiliyoni va hlawulaka ku gembula?”

Tsundzuka leswi: Vasodoma swin’we ni vanhu vo tala va ni milawu ya mahanyelo leyi va endlaka va nyenya swilo swo karhi—kumbexana vukanganyisi, vuhomboloki kumbe nyimpi. Bibele a yi swi pfumeleli swilo sweswo; yi tlhela yi sola mixaka yo karhi ya vuxaka bya rimbewu, ku katsa ni vusodoma.—1 Vakorinto 6:9, 10.

Bibele ya anakanyelana naswona a yi khutazi xihlawuhlawu. Yi khutaza vanhu lava nga ni ku navela ka vusodoma leswaku va endla leswi faneleke swi endliwa hi vanhu lava rhandzaka vanhu va rimbewu leri hambaneke ni ra vona, ku nga ku ‘balekela vumbhisa.’—1 Vakorinto 6:18.

Ntiyiso hileswaku timiliyoni ta vavanuna ni vavasati lava lavaka ku hanya hi milawu ya Bibele va tikhoma ku nga khathariseki miringo yihi ni yihi leyi va nga ha langutanaka na yona. Nhlayo ya vona yi katsa vanhu vo tala lava nga si nghenelaka vukati lava swi nga tshembisiki leswaku va ta n’wi kuma munghana wa vukati swin’we ni vanhu vo tala lava tekaneke ni munhu la lamaleke loyi a nga taka a nga swi koti ku endla timhaka ta masangu. Va swi kota ku hanya vutomi lebyi tsakisaka handle ko enerisa ku navela ka vona ko endla timhaka ta masangu. Vanhu lava tsakelaka vusodoma va nga endla leswi fanaka loko hakunene va lava ku tsakisa Xikwembu.—Deteronoma 30:19.

HLAYA LESWI ENGETELEKEKE HI MHAKA LEYI EKA VHOLUMO 2, NDZIMA 28

[Nhlamuselo ya le hansi]

MATSALWA

“Hikokwalaho, dlayani swirho swa miri wa n’wina leswi nga emisaveni malunghana ni vumbhisa, thyaka, ku navela ka vuxaka bya rimbewu, ku navela loku vavisaka, ni ku tshwa, ku nga ku gandzela swifaniso swa hava.”—Vakolosa 3:5.

XITSUNDZUXO

Hambileswi ndlela leyi van’wana va tikhomaka ha yona yi nga ha ku tshikilelaka, papalata ku tiendla n’wavunene. Phela, va ni ntshunxeko wo hlawula swilo leswi va lavaka ku pfumela eka swona—tanihi leswi na wena u tihlawuleleke.

XANA A WU SWI TIVA LESWAKU . . . ?

Vakreste van’wana va lembe-xidzana ro sungula lava tshameke va va vasodoma va tshike tindlela ta vona leti nga basangiki ivi va ‘hlantswiwa va basa’ ematihlweni ya Xikwembu.—1 Vakorinto 6:9-11.

LESWI NDZI TIYIMISELEKE KU SWI ENDLA!

Loko munhu o vula leswaku ndlela leyi Bibele yi tekaka vusodoma ha yona yi hundzeriwe hi nkarhi, ndzi ta ku ․․․․․

Leswaku swi va erivaleni leswaku ndzi venga swiendlo swa vusodoma, ku nga ri vanhu va kona, ndzi ta ku ․․․․․

Leswi ndzi lavaka ku vutisa (va-)mutswari wa mina hi mhaka leyi hi leswi ․․․․․

U NGA KU YINI?

● Ha yini Xikwembu xi ri ni mfanelo yo vekela vanhu milawu ya mahanyelo?

● U vuyeriwa njhani hi ku namarhela milawu ya Bibele ya mahanyelo?

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 170]

“Mufana un’wana exikolweni a a ehleketa leswaku ndzi hombolokile hileswi ndzi nga ma amukelangiki mahanyelo ya yena. Kambe loko ndzi n’wi hlamuserile leswaku a ndzi nga vengi yena hi ku kongoma—niloko se a swi xiyile leswaku a ndzi nga vengi vusodoma ntsena kambe a ndzi venga ku tikhoma hinkwako loko biha—u sungule ku ndzi xixima naswona a a kala a ndzi yimelela loko van’wana va kanetana na mina.”—Aubrey

[Bokisi leri nga eka tluka 168]

Ku Vuriwa Yini Hi Vanhu Lava Rhandzanaka Ni Vafana Ni Vanhwanyana Hi Nkarhi Wun’we?

Hambileswi vafana ni vanhwanyana va wu endlaka mukhuva lowu, swi tikomba onge vanhu lava rhandzanaka ni vafana ni vanhwanyana hi nkarhi wun’we ngopfu-ngopfu i vanhwanyana. Van’wana vo lava ku tiva ntsena. Lisa la nga ni malembe ya 26 u ri: “Loko ku kombisiwa nchumu wo karhi eka tifilimi, thelevhixini ni le ka vuyimbeleri laha vanhwanyana va kombisiwaka va ri karhi va ntswontswa vanhwanyana van’wana, vantshwa va ta lava ku wu ringeta—ngopfu-ngopfu loko va vona onge a swi hoxanga ku endla swilo swoleswo.”

Van’wana va tikomba onge va rhandzana hakunene. Vicky la nga ni malembe ya 13 u ri: “Exinkhubyanini ndzi hlangane ni vanhwanyana vambirhi lava rhandzaka vafana ni vanhwanyana naswona endzhakunyana munghana wa mina u ndzi byele leswaku na mina va ndzi rhandza. Eku heteleleni, ndzi sungule ku rhumela un’wana wa vona rungula naswona ndzi sungule ku n’wi rhandza.”

Xana u tshame u titwa hi ndlela leyi Vicky a titweke ha yona? Vo tala va nga ha ku khutaza ku amukela ndlela leyi u titwaka ha yona kutani u vula leswaku u rhandza vafana ni vanhwanyana. Hambiswiritano, u fanele u swi tiva leswaku ku tsakela vanhu va rimbewu leri fanaka ni ra wena hakanyingi ko va nchumu lowu hundzaka. Leswi hi leswi Vicky a swi xiyeke. Na Lisette la nga ni malembe ya 16 u swi xiyile. U ri: “Ku vulavula ni vatswari va mina hi ndlela leyi ndzi titwaka ha yona swi ndzi endle ndzi titwa ndzi antswa. Nakambe loko ndzi ri karhi ndzi dyondza ntivo-vutomi exikolweni, ndzi dyondze leswaku emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi tihomoni ti nga cinca-cinca hi ku hatlisa. Ndzi anakanya leswaku loko vantshwa a va tiva swo tala hi mimiri ya vona, a va ta swi twisisa leswaku ku rhandzana ni vanhu va rimbewu leri fanaka ni ra vona swi nga ha va swa xinkarhana naswona a va nga ta titwa va ri ehansi ka ntshikilelo wo va vasodoma.”

Hambiloko ndlela leyi u titwaka ha yona yi tikomba yi nga ri nchumu lowu hundzaka wa vuntshwa, tsundzuka leswaku Bibele yi ku nyika pakani leyi u nga yi fikelelaka: U nga hlawula ku nga ku hetisisi ku navela ka wena loko biha, ku nga khathariseki leswaku i yini ku navela ka kona.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 169]

Loko swi ta eka mavonelo lama tolovelekeke, Vakreste va ni xivindzi xa ku nga pfumelelani ni leswi vunyingi bya vanhu byi pfumelaka eka swona