Ndzima 28

Ndzi Nga Byi Papalata Njhani Vusodoma?

“Loko ndza ha kula a ndzi tala ku titwa ndzi rhandza majaha-kulorhi. Kambe a ndzi swi tiva kahle leswaku mianakanyo yo tano a hi yinene.”—Olef.

“Mina ni munghana wa mina wa nhwanyana hi tshame hi tswontswana kan’we kumbe kambirhi. Se a ndzi nga ha titivi timhaka ta mina, hikuva a ndzi rhandza majaha ni vanhwana.”—Sarah.

VUSODOMA i mhaka leyi ku vulavuriwaka hi yona ngopfu masiku lawa ku tlula eka malembe ya 30 kumbe ya 40 lama hundzeke. Loko wo vula leswaku vusodoma i nchumu wo biha, u ta soriwa hi vanhu vo tala. Amy la nga ni malembe ya 16 u ri: “Nhwanyana un’wana u vule leswaku ndzi ni xihlawuhlawu hileswi ndzi nga va rhandziki vanhu lava endlaka vusodoma!”

Leswi vanhu masiku lawa va amukelaka xin’wana ni xin’wana, swi endla leswaku majaha ma tikuma ma rhandza majaha-kulobye kumbe vanhwanyana va rhandza vanhwanyana-kulobye. Becky la nga ni malembe ya 15 u ri: “Vanhwanyana vo tala exikolweni va vula leswaku i vasodoma, kasi van’wana va vula leswaku va rhandzana ni vanhwanyana-kulobye hala tlhelo va rhandzana ni vafana naswona van’wana va vula leswaku va etlela ni nhwanyana-kulobye kumbe ni mufana.” Christa, la nga ni malembe ya 18, u vula leswaku swi tano ni le xikolweni xa vona. U ri: “Ku ni vanhwanyana vambirhi lava kombeleke ku etlela na mina. Un’wana u ndzi tsalele xiphephana a ndzi vutisa leswaku a ndzi swi lavi ku twa leswaku swi njhani ku etlela ni nhwanyana-kulorhi.”

Leswi vusodoma ku nga nchumu lowu dumeke namuntlha, u nga ha tivutisa: ‘Xana byi bihile hakunene? Xana ndzi nga endla yini loko ndzi titwa ndzi rhandza jaha-kulorhi kumbe ntombhi-kulorhi? Xana sweswo swi vula leswaku ndzi musodoma?’

Xana Xikwembu Xi Byi Languta Njhani Vusodoma?

Vanhu vo tala namuntlha ku katsa ni vafundhisi, va teka mhaka ya vusodoma yi nga ri nchumu. Kambe, Rito ra Xikwembu, Bibele, a yi bi mariri emhakeni leyi. Yi hi byela leswaku Yehovha Xikwembu u vumbe wanuna ni wansati nileswaku timhaka ta masangu ti fanele ti endliwa hi wanuna ni wansati lava tekaneke. (Genesa 1:27, 28; 2:24) Kutani swi fanerile leswaku Bibele yi sola vusodoma.—Varhoma 1:26, 27.

Van’wana va nga ha vula leswaku Bibele a ya ha tirhi masiku lawa. Kambe u nga ha tivutisa leswaku ha yini va hatlisela ku vula sweswo? Xana va vula tano hikwalaho ka leswi Bibele yi va kanetaka? Vo tala a va pfumelelani ni leswi Bibele yi swi vulaka hikwalaho ka leswi yi dyondzisaka leswi hambaneke ni leswi va lavaka ku swi pfumela. Kambe a hi ntiyiso ku vula leswaku Bibele a ya ha tirhi masiku lawa naswona hi fanele hi tivonela leswaku hi nga yengiwi hi mianakanyo yo tano.

Kambe u nga endla yini loko u titwa u rhandza jaha-kuloni kumbe ntombhi-kuloni? Xana sweswo swi vula leswaku u musodoma? Doo! Tsundzuka leswaku u le nkarhini lowu Bibele yi wu vulaka “vurhumbuki bya vuntshwa,” ku nga nkarhi lowu ku navela timhaka ta masangu ku titelaka emianakanyweni ya wena. (1 Vakorinto 7:36) Loko minkarhi yin’wana u titwa u rhandza jaha-kuloni kumbe ntombhi-kuloni, a swi vuli leswaku u musodoma. Ku titwa hi ndlela yoleyo ku tala ku hela loko u ri karhi u kula. Kambe u fanele u papalata swilo leswi endliwaka hi vasodoma. Njhani?

Khongela hi mhaka leyi. Kombela Yehovha hilaha Davhida a endleke hakona, u ku: “Ndzi lavisise, Wena Xikwembu, u tiva mbilu ya mina. Ndzi kambele, u tiva miehleketo ya mina leyi karhataka, u vona loko ku ri ni ndlela leyi nga riki yinene eka mina, u ndzi kongomisa endleleni hilaha ku nga riki na makumu.” (Pisalema 139:23, 24) Yehovha a nga ku tiyisa hi ku rhula “loku tlulaka miehleketo hinkwayo.” Ku rhula loku ku ta ‘rindza mbilu ya wena ni matimba ya wena ya mianakanyo’ ku tlhela ku ku nyika “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke,” leswaku u nga endli swilo swo biha.—Vafilipiya 4:6, 7; 2 Vakorinto 4:7.

Tshama u ri karhi u ehleketa hi swilo leswi akaka. (Vafilipiya 4:8) Hlaya Bibele siku ni siku. U nga ma tekeli ehansi matimba ya yona yo kongomisa mianakanyo ni mbilu ya wena, leswaku u endla leswinene. (Vaheveru 4:12) Jaha rin’wana leri vuriwaka Jason ri ri: “Matsalwa yo kota 1 Vakorinto 6:9, 10 na Vaefesa 5:3, ma ndzi pfunile swinene. Ndza ma hlaya loko ndzi teriwa hi mianakanyo yo biha.”

Papalata swifaniso leswi pfuxaka ku navela ko biha ni timhaka leti ndhundzuzelaka vusodoma. (Vakolosa 3:5) Papalata nchumu wun’wana ni wun’wana lowu nga pfuxaka ku navela ko biha. Leswi swi katsa swifaniso leswi pfuxaka ku navela ko biha, minongonoko yo karhi ya thelevhixini ni tifilimi, kumbexana ni timagazini leti kombisaka vanhu lava ambaleke hi ndlela leyi nga xiximekiki. Loko u teriwa hi mianakanyo yo biha, ringeta hi matimba leswaku u yi bakanya. Jaha rin’wana ri ri: “Loko ndzi anakanya hi ku endla vusodoma, ndzi anakanyisisa hi tsalwa leri ndzi ri rhandzaka swinene eBibeleni.”

Van’wana va vula leswaku u nga kali u tikarhata hi ku endla hinkwaswo leswi boxiweke laha henhla, ‘amukela leswi u nga xiswona.’ Kambe Bibele yi vula leswaku u nga swi kota ku hlula ku navela loku. Hi xikombiso, yi vula leswaku Vakreste van’wana va khale lava a va endla vusodoma va wu tshikile mukhuva lowu. (1 Vakorinto 6:9-11) Na wena u nga wu tshika hambiloko ku ri leswaku swa sweswi ko va nchumu lowu u tshamelaka ku anakanya hi wona.

Xana u nga endla yini loko ku navela koloko ku nga heli? U nga heli matimba! Yehovha wa swi nyenya swiendlo swa vusodoma. Hikwalaho munhu la karhatiwaka hi ku navela loku a nga ku hlula, hi ku nga endli leswi mianakanyo ya yena yi n’wi byelaka swona.

Hi xikombiso: Munhu a nga ha tiveka hi ku ‘kariha.’ (Swivuriso 29:22) Swi nga endleka leswaku enkarhini lowu hundzeke a a bukutela vanhu loko a karihile. Kambe endzhaku ko dyondza Bibele wa swi xiya leswaku i swinene ku dyondza ku tikhoma. Xana sweswo swi vula leswaku a nge he tlheli a kariha? Doo! Hambiswiritano, u ta lwa hi matimba leswaku a tikhoma hileswi a swi tivaka leswi Bibele yi swi vulaka hi vanhu lava tsandzekaka ku tikhoma.

Swi tano hi muntshwa la titwaka a navela ku rhandzana ni jaha-kulobye kumbe ntombhi-kulobye kambe se a tivaka leswi Bibele yi swi vulaka hi vanhu lava endlaka vusodoma. Minkarhi yin’wana u ta teriwa hi miehleketo yo biha. Kambe loko a nyenya vusodoma tanihi leswi Yehovha a byi nyenyaka, u ta kota ku lwa ni mukhuva lowu.

U Nga Lan’wi!

Loko u karhatiwa hi ku navela loku, u nga ha titwa ku fana ni jaha rin’wana leri nga te: “Ndzi ringeta ku ku susa emianakanyweni ya mina. Ndzi khongela Yehovha leswaku a ndzi pfuna. Ndzi hlaya Bibele. Ndzi yingisa tinkulumo leti vulavulaka hi ku navela loku. Kambe a ndza ha tivi leswaku ndzi endla yini.”

Loko u langutane ni xiyimo lexi fanaka, swi le rivaleni leswaku u ni xiphiqo lexikulu lexi u faneleke u lwisana na xona. A ku na ndlela yo olova yo xi tlhantlha. Hambiswiritano, un’wana ni un’wana la navelaka ku tsakisa Xikwembu, u fanele a hanya hi milawu ya xona a tlhela a papalata swiendlo swo biha, hambiloko ku endla tano swi tika ngopfu. Tshama u ri karhi u swi tiva leswaku Xikwembu xi twisisa xiphiqo lexi u langutaneke na xona naswona xa va rhandza lava xi gandzelaka.a (1 Yohane 3:19, 20) Loko u yingisa milawu ya Xikwembu, u ta kuma mikateko. Kahle-kahle ku yingisa milawu ya Xikwembu “swi ni hakelo leyikulu.” (Pisalema 19:11) Hambi ku ri sweswi u nga swi kota ku hanya vutomi lebyinene emisaveni leyi nga ni maxangu.

Kutani tshemba Xikwembu naswona u lwisana ni ku navela ko biha. (Vagalatiya 6:9) Lwela ku ‘nyenya leswi hombolokeke’ kutani u “namarhela leswi nga swinene.” (Varhoma 12:9) Loko u endla matshalatshala u ta kuma leswaku loko u ri karhi u kula ku navela koloko ku ta hela. Ku tlula hinkwaswo, loko u papalata swiendlo swa vusodoma, u ta va ni ntshembo wa ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyintshwa ya Xikwembu.

[Nhlamuselo ya le hansi]

MATSALWA

“Ndzi kambele, u tiva miehleketo ya mina leyi karhataka, u vona loko ku ri ni ndlela leyi nga riki yinene eka mina.”—Pisalema 139:23, 24.

XITSUNDZUXO

Yesu a a ri xikombiso lexinene, hambileswi a a tshama ni vavanuna minkarhi yo tala, a a nga ri na miehleketo yo homboloka ha vona.—1 Petro 2:21.

XANA A WU SWI TIVA LESWAKU . . . ?

Hambileswi swi nga oloviki ku ku lawula hilaha ku heleleke ku navela ka wena kambe u nga swi kota ku tikhoma. U nga tshika ku endla leswo biha loko u swi lava.

LESWI NDZI TIYIMISELEKE KU SWI ENDLA!

Loko munhu a ndzi vutisa leswaku ha yini vusodoma byi nga amukeleki hi ku ya hi Bibele, ndzi ta ku ․․․․․

Loko munhu a vula leswaku Bibele yi ni xihlawuhlawu emhakeni leyi, ndzi ta n’wi hlamusela ndzi ku ․․․․․

Leswi ndzi lavaka ku vutisa (va-)mutswari wa mina hi mhaka leyi ․․․․․

U NGA KU YINI?

● Ha yini vanhu lava endlaka vusodoma va nga amukeleki eka Xikwembu?

● Xana u nga endla yini leswaku u nga hlanganyeli eka swiendlo swa vusodoma?

● Xana ku nyenya swiendlo swa vusodoma tanihi leswi Xikwembu xi swi nyenyaka, swi vula leswaku wa va nyenya vanhu lava endlaka vusodoma?

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 236]

“Mianakanyo yo homboloka ya vanhu etimhakeni ta masangu yi endle leswaku ndzi pfilunganyeka. Sweswi ndzi fambela ekule ni vanhu lava ndhundhuzelaka swiendlo swa vusodoma.”—Anna

[Xifaniso lexi nga eka tluka 233]

Vantshwa hinkwavo va fanele va hlawula loko va ta landzela ndlela leyi hombolokeke, leyi misava yi langutaka timhaka ta masangu ha yona kumbe ku landzela milawu leyi tlakukeke leyi nga eBibeleni