Tirhela Yehovha Hi Ku Ya Hi Milawu Ya Yena Leyi Tlakukeke

1. Xana vanhu lava a va ri eYerusalema enkarhini wa Sofaniya a va titwa njhani hi milawu ya Yehovha?

“YEHOVHA a nge endli leswinene naswona a nge endli leswo biha.” Yoleyo i ndlela leyi vanhu va le Yerusalema a va titwa ha yona enkarhini wa Sofaniya. A va tibyela leswaku Yehovha u va pfumelele leswaku va tihanyela hi ndlela leyi va rhandzaka ha yona. Sofaniya u vule leswaku a va ‘tshamisekile ehenhla ka swisese swa vona,’ ku nga vudyangwana lebyi dzikaka evhinyweni leyi hlayisiweke. A a hlamusela leswaku vanhu a va lava ku tshikiwa va tihanyela bya le ka byandlana, va nga kavanyetiwi hi rungula ra Xikwembu. Kambe Xikwembu xi byele Vayuda leswaku xi “ta lava Yerusalema hi vukheta, hi timboni” naswona xi “ta nyikela nyingiso eka” lava va honisaka milawu ya xona. Ina, Yehovha u ni milawu naswona wa karhateka loko vanhu va yena va yi honisa.—Sofaniya 1:12.

2. Xana vanhu va le ndhawini ya ka n’wina va yi languta njhani milawu?

² Ninamuntlha, vanhu vo tala a va swi rhandzi ku hanya hi milawu. U ta va twa va ku, “Tiendlele leswi u swi lavaka!” Van’wana va ri, ‘Loko ndzi nga ri na mali yo tala kumbe ndzi nga koti ku titsakisa, a swi bihanga ku endla leswi ndzi nga swi kotaka leswaku ndzi antswisa vutomi bya mina.’ A va na mhaka ni ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona kumbe leswi xi swi languteleke eka vona. Xana na wena u titwa hi ndlela yoleyo? Xana wa swi tsakela leswi Muvumbi a vekeke milawu?

3, 4. Ha yini swi ku tsakisa leswi ku nga ni milawu?

³ Vanhu vo tala lava nga laviki ku hanya hi milawu ya Xikwembu a swi va tikeli ku yingisa milawu ya vanhu etimhakeni to hambana-hambana ta vutomi. A hi endle xikombiso hi mati. Tihulumendhe to tala ti veka milawu ya ku basisiwa ka mati. Kambe loko milawu yoleyo yi nga landzeriwi ku ta humelela yini? Sweswo swi nga vanga nchuluko ni mavabyi man’wana lama vangiwaka hi mati ya thyaka, naswona vana va ta vabya ngopfu. Hi ndlela yoleyo, na wena wa vuyeriwa hikwalaho ka milawu leyi vekiweke ya ku basisiwa ka mati yo nwa. Vandla ra International Organization for Standardization ri ri: “Loko a ku nga ri na milawu, a hi ta hatla hi swi vona. Hakanyingi a hi yi xiyi ndlela leyi milawu yi pfunaka ha yona leswaku swilo swi va swa xiyimo xa le henhla, swi sirheleleka, swi tshembeka, swi tirha kahle ni ndlela leyi swi olovaka ha yona ku cinca swin’wana hi swi siva hi swin’wana hileswi milawu ya swona yi fanaka, swin’we ni ndlela leyi milawu yi pfunaka ha yona leswaku ku hlayisiwa mali.”

⁴ Loko u pfumela leswaku i swa nkoka leswaku hi va ni milawu etimhakeni to hambana-hambana ta vutomi, swi fanerile hakunene ku langutela leswaku Xikwembu xi va vekela milawu leyi tlakukeke vanhu lava vitaniwaka hi vito ra xona.—Mintirho 15:14.

XANA MILAWU YA XIKWEMBU YA TIKA?

5. Xana Yehovha hi ku tirhisa Amosi u wu kombise njhani nkoka wa ku hanya hi milawu ya Yena?

⁵ Loko u aka yindlu i swa nkoka ku landzela milawu. Loko khumbi rin’wana ri voyamile, ku nga wa yindlu hinkwayo. Kumbe loko yi ri ni timbhovo, vanhu a va nge swi koti ku tshama eka yona. Hi swona leswi xivono xa Amosi a xi vula swona, loko a profeta mayelana ni xiyimo xa tinyimba ta khume ta tiko ra Israyele eka lembe-xidzana ra vukaye B.C.E. U vone Yehovha a yime ekhumbini “a tamele ngoti ya ku kongomisa.” Xikwembu xi te: “Ndzi veka ngoti ya ku kongomisa exikarhi ka vanhu va mina va Israyele. A ndzi nge he tlheli ndzi va khomela.” (Amosi 7:7, 8) Ngoti ya ku kongomisa yi tirhisiwa ku vona leswaku khumbi ri voyamile kumbe ri ololokile. Rirhangu ro fanekisela leri Amosi a voneke Yehovha a yime eka rona ri “[kamberiwe] hi ngoti ya ku kongomisa.” Rirhangu rero a ri lo thwi! Hambiswiritano, enkarhini wa Amosi Vaisrayele a va nga ha ololokanga hi tlhelo ra moya—a va fana ni khumbi leri voyameke leri faneriwaka hi ku mbundzumuxiwa.

6. (a) Hi yihi yinhla-nkulu leyi nga ematsalweni ya vaprofeta lava 12? (b) I yini lexi ku endlaka u vula leswaku milawu ya Xikwembu a yi tiki?

⁶ Loko u ri karhi u dyondza tibuku ta vaprofeta lava 12, u ta tshamela ku vona yinhla leyi nge: I swa nkoka ku landzela milawu ya Xikwembu. Rungula leri tameriweke hi tibuku leti a ri nga ri ro tshinya ntsena onge hiloko vanhu lava a va nga yi landzeli milawu ya Xikwembu leyi tlakukeke. Minkarhi yin’wana loko Yehovha a kambela vanhu va yena a a kuma leswaku va yi landzela milawu ya yena. Leswi a va pfa va kota ku yi landzela swi komba leswaku milawu ya yena a yi tiki; swa koteka leswaku vanhu lava nga hetisekangiki vo fana na hina va yi landzela. Xiya xikombiso lexi landzelaka.

7. Zakariya u hi pfunisa ku yini ku vona leswaku swa koteka leswaku vanhu lava nga hetisekangiki va hanya hi ku pfumelelana ni milawu ya Yehovha?

⁷ Loko Vayuda va vuya evuhlongeni, va ake masungulo ya tempele, kambe ntirho wa vona wo aka wu yimile. Hiloko Xikwembu xi rhumela muprofeta Hagayi na Zakariya leswaku va ya khutaza vanhu va xona leswaku va ya emahlweni ni ku aka. Eka xivono xin’wana, Yehovha u hlamusele Zakariya hi ta Zerubabele ndhuna-nkulu ya Yuda a khome “ngoti ya ku kongomisa evokweni” ra yena loko a ri karhi a tlhandleka ribye ro hetelela etempeleni leyi a yi ri karhi yi akiwa. Tempele a yi akiwe hi ku pfumelelana ni milawu ya Xikwembu. (Zakariya 4:10) Kambe xiya vuxokoxoko lebyi tsakisaka lebyi khumbaka tempele leyi se yi nga hela: “[Timboni] leti ta nkombo i mahlo ya Yehovha. Ma famba-famba emisaveni hinkwayo.” Xikwembu xi vone Zerubabele loko a tlhandleka ribye ro hetelela, naswona leswi xi vonaka swilo hinkwaswo, xi swi vonile leswaku tempele leyi akiweke hi vuntshwa yi pasile hi ku ya hi milawu ya xona! Yinhla ya kona hileswaku hambileswi Yehovha a nga ni milawu leyi tlakukeke, vanhu va nga swi kota ku yi fikelela. Zerubabele ni vanhu va yena va yi fikelerile loko va ri karhi va khutaziwa hi Hagayi na Zakariya. Na wena u nga swi kota ku hanya hi milawu ya Xikwembu ku fana na Zerubabele. Sweswo swa khutaza hakunene!

HA YINI HI AMUKELA MILAWU YA YEHOVHA?

8, 9. (a) Ha yini swi fanerile leswaku Yehovha a vekela vanhu milawu? (b) Ha yini a swi fanerile leswi Xikwembu a xi lava leswaku Vaisrayele va landzela milawu ya xona?

⁸ Leswi Xikwembu xi nga Muvumbi xi ni mfanelo yo vekela vanhu milawu leswaku va yi landzela. (Nhlavutelo 4:11) Yehovha a nga boheki ku vekela vanhu nawu eka xin’wana ni xin’wana, hikuva u va nyike ripfalo leswaku ri va mukongomisi wa nkoka eka vona. (Varhoma 2:14, 15) Xikwembu xi byele vanhu vo sungula leswaku va nga dyi “murhi wa ku tiva leswinene ni leswo biha,” sweswo a swi kombisa leswaku Xikwembu xi ni mfanelo yo veka milawu ya leswi nga swinene ni leswo biha. Na wena u swi tiva kahle leswi humeleleke. (Genesa 2:17; 3:1-19) Loko Hosiya a vulavula hi ta ku hlawula ka Adamu leswo biha, u tsarile: “[Vaisrayele], ku fana ni munhu wa la misaveni, va tlule ntwanano.” (Hosiya 6:7) Xisweswo Hosiya u kombisa leswaku Vaisrayele va dyohe hi vomu.

⁹ Xana a va dyohe yini? A “va tlule ntwanano [wa Nawu].” (New International Version) Loko Xikwembu xi kutsula vanhu va xona aEgipta xi ve n’wini wa vona, naswona a xi ri ni mfanelo yo va vekela milawu. Vaisrayele va amukele ntwanano lowu va wu endleke na Yehovha, xisweswo va pfumela ku hanya hi milawu yoleyo. (Eksoda 24:3; Esaya 54:5) Hambiswiritano, vo tala va vona va tsandzekile ku wu landzela Nawu wolowo. Xisweswo va ve ni nandzu wa ngati wa ku dlaya hi vomu ni wa vuoswi.—Hosiya 6:8-10.

10. Xana Xikwembu xi va pfune njhani lava a va tsandzeka ku landzela milawu ya xona?

¹⁰ Yehovha u rhume vaprofeta vo fana na Hosiya leswaku va pfuna vanhu va Yena lava tinyiketeleke. Loko Hosiya a gimeta buku yakwe ya vuprofeta, u te: “I mani la tlhariheke leswaku a twisisa swilo leswi? La nga ni ku twisisa, leswaku a swi tiva? Hikuva tindlela ta Yehovha i tinene, naswona lavo lulama hi vona lava va nga ta famba eka tona; kambe lava va tlulaka nawu va ta khunguvanyeka eka tona.” (Hosiya 14:9) Eku sunguleni ka ndzima 14 ya Hosiya, muprofeta u kandziyise xilaveko xo tlhelela eka Yehovha. Lavo tlhariha va swi twisisile leswaku Yehovha u va komba tindlela letinene leti vanhu va yena va faneleke va famba ha tona. Tanihi nandza wa Xikwembu la tinyiketeleke a swi kanakanisi leswaku na wena u navela ku tshama u tshembekile, u famba etindleleni ta Yehovha.

11. Ha yini u lava ku hanya hi milawu ya Xikwembu?

¹¹ Tsalwa ra Hosiya 14:9 ri hi komba vuyelo lebyinene lebyi vaka kona loko hi famba hi ndlela yo lulama. Hi ta kuma mikateko loko hi landzela milawu ya Xikwembu. Leswi a nga Muvumbi wa yi tiva ndlela leyi hi endliweke ha yona, naswona leswi a swi languteleke eka hina swi pfuna hina vini. Hi xikombiso, vuxaka bya hina ni Xikwembu hi nga byi fanisa ni movha ni vaendli va yona. Vaendli va yona va tiva ndlela leyi yi vumbekeke ni ku hlanganisiwa ha yona. Va swi tiva leswaku movha yi fanele yi cinciwa oyili endzhaku ka nkarhinyana. Xana ku ta humelela yini loko wo tshika oyili hi vomu u nga yi cinci kumbexana u tibyela leswaku movha ya ha famba kahle? Ku nga ri khale njhini yi ta onhaka yi nga ha dumi. Swi tano ni hi vanhu. Muvumbi wa hina u hi nyike milawu. Loko hi yi yingisa swi pfuna hina vini. (Esaya 48:17, 18) Loko hi xiya ndlela leyi hi vuyeriwaka ha yona swi endla leswaku hi hambeta hi yingisa milawu ya yena.—Pisalema 112:1.

12. Xana ku famba hi vito ra Xikwembu swi ta byi tiyisa njhani vuxaka bya hina na xona?

¹² Vuyelo lebyikulu ngopfu bya ku yingisa milawu ya Xikwembu i ku va ni vuxaka lebyikulu na xona. Loko hi hanya hi ku pfumelelana ni milawu ya xona naswona hi vona ndlela leyi yi twisisekaka ha yona tanihi leswi yi hi pfunaka, hi ya hi n’wi rhandza ngopfu Muveki wa yona. Muprofeta Mikiya u hlamusele vuxaka byebyo lebyikulu a ku: “Loko ku ri vanhu hinkwavo, un’wana ni un’wana u ta famba hi vito ra xikwembu xakwe; kambe loko ku ri hina, hi ta famba hi vito ra Yehovha Xikwembu xa hina hilaha ku nga riki na makumu, hi masiku.” (Mikiya 4:5) Mawaku lunghelo leri hi nga na rona ro famba hi vito ra Yehovha, hi n’wi dzunisa ni ku xixima vulawuri bya yena! Hi ntumbuluko ha swi lava ku tekelela timfanelo ta yena. Onge un’wana ni un’wana wa hina a nga tikarhatela ku tiyisa vuxaka bya yena ni Xikwembu.—Pisalema 9:10.

13. Ha yini swi nga bihanga ku chava vito ra Xikwembu?

¹³ Lava va hanyaka hi milawu ya Xikwembu naswona va fambaka hi vito ra xona va vuriwa lava chavaka vito ra Xikwembu. A xi hundzuki xinghunghumana eka vona. Yehovha u va tiyisekisa a ku: “N’wina lava va chavaka vito ra mina, kunene dyambu ra ku lulama ri ta mi voningela, ri ri ni matimba yo tshungula etimpapeni ta rona; mi ta huma kutani mi handza misava kukota marhole lama nonisiweke.” (Malakiya 4:2) Loko vuprofeta lebyi byi hetiseka, loyi a kotisaka “dyambu ra ku lulama” i Yesu Kreste. (Nhlavutelo 1:16) Sweswi u va voningela hi ku va hanyisa hi tlhelo ra moya, kasi eku heteleleni u ta voninga hi ku hanyisa vanhu hi tlhelo ra nyama. Ntsako wa lava hanyisiweke wu fanisiwa ni wa marhole lama nonisiweke, lama “handza[ka] misava” hi ntsako hikwalaho ka leswi ma ntshunxiweke. Xana wena se u wu kumile ntshunxeko wolowo?—Yohane 8:32.

14, 15. U vuyeriwa hi tindlela tihi loko u namarhela milawu ya Yehovha?

¹⁴ Ndlela yin’wana leyi u nga vuyeriwaka ha yona loko u namarhela milawu ya Xikwembu hileswaku u ta va ni vuxaka lebyinene ni vanhu-kuloni. Habakuku u twarise makhombo ya ntlhanu—lawa a ma ta wela lava a va ri ni makwanga ni vukungundzwana, lava a va halata ngati, lava a va tikhoma hi ndlela yo biha ni vagandzeri va swikwembu swa hava. (Habakuku 2:6-19) Leswi Yehovha a twariseke hi ta makhombo lawa swi kombisa leswaku u hi vekele milawu leyi hi faneleke hi hanya ha yona. Kambe xiya yinhla leyi: Mune wa swidyoho leswi boxiweke swi khumba ndlela leyi hi hanyisanaka ha yona ni vanhu-kulorhi. Loko hi hlakulela langutelo ra Xikwembu, a hi nge va karhati vaakelani va hina. Xisweswo, hi ta va ni vuxaka lebyinene ni vo tala va vona.

¹⁵ Ndlela ya vunharhu leyi hi vuyeriwaka ha yona i ku va ni ntsako endyangwini. Hakanyingi namuntlha vanhu va teka ku dlaya vukati ku ri yona ndlela yo tlhantlha swiphiqo swa vukati. Kambe, Yehovha u vule hi nomu wa Malakiya a ku: “[Ndzi] venge ku dlaya vukati.” (Malakiya 2:16) Hi ku famba ka nkarhi hi ta kambisisa Malakiya 2:16 hi vuenti, kambe sweswi xiya leswaku etsalweni leri, Xikwembu xi vekele mindyangu milawu leswaku yi yi yingisa; kutani loko yi yingisa yi ta va ni ku rhula. (Vaefesa 5:28, 33; 6:1-4) I ntiyiso leswaku hinkwerhu a hi hetisekanga kutani swiphiqo swi ta va kona. Kambe ebukwini ya Hosiya, Yehovha loyi ‘ndyangu wun’wana ni wun’wana etilweni ni le misaveni wu humaka eka yena’ u endle xikombiso xa xiviri lexi kombaka ndlela yo tlhantlha swiphiqo swa vukati hambi swo va swikulu ngopfu. Sweswo na swona hi ta dyondza ha swona eka ndzima yin’wana ya buku leyi. (Vaefesa 3:15) Sweswi a hi voneni leswaku hi swihi swin’wana leswi lavekaka leswaku hi yingisa milawu ya Xikwembu.

“VENGANI LESWO BIHA, MI RHANDZA LESWINENE”

16. Amosi 5:15 yi swi kombisa njhani leswaku Xikwembu xi ni milawu?

¹⁶ Adamu, munhu wo sungula u endle vuphukuphuku loko a hlawula loyi a nga ta landzela milawu ya yena ya leswinene ni leswo biha. Xana hina hi ta hlawula hi vutlhari? Amosi u hi tsundzuxa leswaku hi fanele hi va ni xivindzi loko swi ta emhakeni leyi, u ri: “Vengani leswo biha, mi rhandza leswinene.” (Amosi 5:15) Mufi William Rainey Harper, loyi a a ri profesa wa Tindzimi eYunivhesiti ya le Chicago, u vule leswi hi ndzimana leyi: “Leswi [Amosi] a a vula swona hi milawu ya leswinene ni leswo biha a ku ri ku hanya hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Yahweh.” Leyi i dyondzo ya nkoka leyi hi yi dyondzaka eka vaprofeta lava 12. Xana ha swi tsakela ku amukela milawu ya Yehovha ya leswinene ni leswo biha? Bibele yi hi paluxela milawu yoleyo leyi tlakukeke kasi ni Vakreste lava wupfeke lava nga ni ntokoto lava vumbaka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” va hi hlamusela yona.—Matewu 24:45-47.

17, 18. (a) Ha yini swi ri swa nkoka ku venga leswo biha? (b) Kombisa ndlela leyi hi nga ku hlakulelaka ha yona ku venga leswo biha.

¹⁷ Ku venga leswo biha swi hi pfuna ku papalata swilo leswi nga xi tsakisiki Xikwembu. Hi xikombiso, munhu a nga ha va a ri tiva khombo ra ku languta swilo swo naveta rimbewu eka Internet nileswaku u fanele a papalata ku swi languta. Kambe, xana ‘munhu loyi a nga yena endzeni’ u titwa njhani hi swilo sweswo? (Vaefesa 3:16) Loko a tirhisa ndzayo leyi nga eka Amosi 5:15, swi ta n’wi olovela ku hlakulela ku venga leswo biha. Xisweswo u ta hlula enyimpini ya yena ya moya.

¹⁸ Twana xikombiso xin’wana. A wu lorhi u nkhinsamele swikwembu swa vuoswi! Swa ku nyenyetsa ku ehleketa hi swona, a swi tano ke? Hambiswiritano, Hosiya u vulavula hi vakokwana-xinguwe va Vaisrayele lava a va endla vuoswi emahlweni ka Bali wa le Peyori. (Tinhlayo 25:1-3; Hosiya 9:10) Kahle-kahle Hosiya u boxe mhaka leyi hikuva vugandzeri bya Bali hi xona xidyoho lexikulu lexi endliweke hi tinyimba ta khume ta mfumo wa Israyele. (2 Tihosi 17:16-18; Hosiya 2:8, 13) Anakanya hi xivono lexi, lexi nyenyetsaka: Vaisrayele a va nkhinsamela swikwembu swa hava hi nkarhi wa minkhuvo leyi taleriweke hi ku tikhoma ko biha ka rimbewu. Leswi hi yi tivaka ndlela leyi Xikwembu xi swi nyenyaka ha yona sweswo, un’wana ni un’wana wa hina u fanele a lwisana ni mintlhamu leyi Sathana a yi vekaka hi ku tirhisa Internet. Namuntlha vavasati ni vavanuna vo xonga lava va dumeke eka vuhungasi va endliwa swikwembu hi vanhu vo tala. Kambe hina lava hi dyondzeke ndzayo ya vaprofeta malunghana ni vugandzeri bya swikwembu swa hava a hi nge vi na yona mianakanyo yoleyo!

TSHAMA U RI KARHI U EHLEKETA HI RITO RA XIKWEMBU

19. Xana u dyondza yini eka leswi Yonasi a swi endleke loko a ri ekhwirini ra nhlampfi leyikulu?

¹⁹ Loko u ri karhi u tikarhatela ku hlayisa milawu ya Xikwembu leyi tlakukeke loko u langutane ni miringo ni swiphiqo, minkarhi yin’wana u nga ha titwa u nga faneleki kumbe u nga tiyiseki leswaku u fanele u endla yini. Loko u titwa u tsanile naswona miehleketo ya wena yi nga tirhi kahle, xana u nga langutana njhani ni xiyimo xo tika hi ndlela leyinene? (Swivuriso 24:10) Ku ni leswi hi nga swi dyondzaka eka Yonasi, loyi hi swi tivaka leswaku a a nga hetisekanga naswona a a endla swihoxo. Tsundzuka leswi a swi endleke loko a ri ekhwirini ra nhlampfi leyikulu. U khongele eka Yehovha. Xiya leswi a swi vuleke eka xikhongelo xakwe.

20. Xana u nga tilunghiselela njhani leswaku u kota ku endla hilaha Yonasi a endleke hakona?

²⁰ Loko Yonasi a khongela eka Xikwembu “ekhwirini ra Sheol,” u tirhise marito yo tala ya tipisalema lawa a a ma toloverile. (Yonasi 2:2) A a ri enhlomulweni lowukulu kutani a a kombela musa wa Yehovha, hiloko a tsundzuka marito ya Davhida. Hi xikombiso, ringanisa marito lama nga eka Yonasi 2:3, 5 ni lama nga eka Pisalema 69:1, 2.a Hakunene swi le rivaleni leswaku Yonasi a a ti toloverile tipisalema ta Davhida leti a a ri na tona. Emianakanyweni yakwe ku te tipisalema leti huhuteriweke. Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke a ri ri ‘eswirhweni swa yena swa le ndzeni.’ (Pisalema 40:8) Loko u langutane ni xiyimo lexi ku tshikilelaka mianakanyo, xana ma kona marito ya Xikwembu lama faneleke, lawa u nga ma tsundzukaka? Loko u ya u ri tolovela swinene Rito ra Xikwembu ri ta ku pfuna ngopfu enkarhini lowu taka loko u fanele u endla swiboho niloko u tlhantlha swiphiqo hi ku pfumelelana ni milawu ya Xikwembu.

CHAVA XIKWEMBU HI MBILU YA WENA HINKWAYO

21. Xana u fanele u hlakulela yini leswaku u kota ku namarhela milawu ya Xikwembu?

²¹ Ina, a wu nge swi koti ku namarhela milawu ya Yehovha hi ku tsundzuka ntsena swo karhi eRitweni ra Xikwembu. Muprofeta Mikiya u vule vuxokoxoko lebyi engetelekeke hi leswi lavekaka leswaku u ta kota ku tirhisa Rito ra Xikwembu, u ri: “Munhu wa vutlhari lebyi pfunaka u ta chava vito ra wena.” (Mikiya 6:9) Leswaku u va munhu la nga ni vutlhari lebyi pfunaka, la tirhisaka leswi a swi tivaka evuton’wini bya yena, u fanele u hlakulela ku chava vito ra Xikwembu.

22, 23. (a) Ha yini Yehovha a rhume Hagayi eka Vayuda lava vuyeke hi le vuhlongeni? (b) I yini lexi endlaka leswaku u va ni ntshembo wa leswaku u ta swi kota ku yingisa milawu ya Xikwembu?

²² Xana u nga swi dyondza njhani ku chava vito ra Xikwembu? Hlaya rungula ra muprofeta Hagayi loyi a profeteke loko Vayuda va ha ku vuya evuhlongeni. Ebukwini yakwe yo koma, leyi nga ni tindzimana ta 38 ntsena, u tirhise vito ra Yehovha ka 35! Loko Yehovha a rhuma Hagayi leswaku a ya profeta hi 520 B.C.E., se a ku hundze malembe ya 16 naswona a ku nga si endliwa ntirho wo nyawula wo pfuxeta tempele le Yerusalema. Vanhu va Xikwembu a va hele matimba hikwalaho ka ku kanetiwa hi valala va vona. (Ezra 4:4, 5) A va tibyela leswaku nkarhi wo pfuxeta tempele a wu si fika. Yehovha u te: “Vekani mbilu ya n’wina etindleleni ta n’wina. . . . Mi aka yindlu, leswaku ndzi yi tsakela, nileswaku ndzi vangamisiwa.”—Hagayi 1:2-8.

²³ Ndhuna-nkulu Zerubabele, Yoxuwa Muprista Lonkulu ni “vanhu hinkwavo lava va seleke va [sungule] ku yingisa rito ra Yehovha Xikwembu xa vona, . . . kutani vanhu va sungula ku chava Yehovha.” Hi nkarhi wolowo Xikwembu xi va angurile xi ku: “Ndzi na n’wina.” Mawaku ndlela leyi swi khutazaka ha yona! Moya wa Xikwembu wu va pfunile kutani va “sungula ku nghena, va endla ntirho endlwini ya Yehovha.” (Hagayi 1:12-14) Ku chava ku khunguvanyisa Xikwembu swi susumetele vanhu lava nga riki na xivindzi leswaku va sungula ntirho hambiloko va kanetiwa.

24, 25. Tirhisa swikombiso leswi kongomeke u kombisa ndlela leyi u nga yi tirhisaka ha yona misinya ya milawu leyi andlariweke eka ndzima leyi.

²⁴ Ku vuriwa yini hi wena? Loko u tiva milawu ya Xikwembu leyi katsekaka eka xiyimo lexi u langutaneke na xona, xana u ta va na xona xivindzi xo chava Yehovha ematshan’weni yo chava vanhu? A hi nge u ntombhi, naswona laha u tirhaka kona ku ni jaha leri nga hanyiki hi misinya ya milawu ya Xikwembu. Hambiswiritano, ri ni musa naswona ra ku tsakela. Xana ri kona tsalwa leri u nga ta ri tsundzuka, leri nga ta ku tsundzuxa milawu ya Yehovha ni khombo leri u nga ta wela eka rona loko u yi fularhela? Xana u nga tsundzuka tsalwa ra Hosiya 4:11? Ri ri “vumbhisa ni vhinyo ni vhinyo yo tsokombela hi swona leswi swi susaka miehleketo leyinene.” Loko u tsundzuka tsalwa rero, xana ku chava ka wena Xikwembu ku ta ku endla leswaku u namarhela milawu ya xona kutani u ala loko jaha rero ri ku rhamba leswaku mi ya titsakisa? Loko ri sungula ku titshineta eka wena, ku chava ku khunguvanyisa Xikwembu xa wena xa rirhandzu swi ta ku pfuna leswaku u “baleka.”—Genesa 39:12; Yeremiya 17:9.

²⁵ A hi tlheleleni eka xikombiso xa wanuna luya a ringetaka ku papalata ndzingo wa ku languta swilo swo naveta rimbewu eka Internet. Xana u ta ma tsundzuka marito lama fanaka ni xikhongelo lama kumekaka eka Pisalema 119:37? Ma ri: “Endla leswaku mahlo ya mina ma hundza ma nga swi voni swilo leswi nga pfuniki nchumu.” Xana wanuna loyi u ta ma tsundzuka marito ya Yesu ya Dyondzo ya le Ntshaveni? Lama nge: “Un’wana ni un’wana la tshamelaka ku languta wansati lerova a n’wi navela, ana se u endle vuoswi na yena embilwini yakwe.” (Matewu 5:28) Ku chava Yehovha ni ku navela ku hanya hi milawu ya yena swi fanele swi pfuna Mukreste leswaku a papalata nchumu wihi ni wihi lowu nga ta n’wi onha. Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u ringiwa leswaku u ehleketa kumbe u endla leswi lwisanaka ni milawu ya Xikwembu, ringeta ku hlakulela ku xi chava swinene Xikwembu. Nakambe tsundzuka leswi Yehovha a ku byelaka swona hi ku tirhisa Hagayi, a ku: ‘Ndzi na wena.’

26. I yini leswi hi nga ta dyondza ha swona?

²⁶ Ina, u nga swi kota ku tirhela Yehovha hi ku ya hi milawu ya yena leyi tlakukeke, naswona loko u endla tano u ta vuyeriwa. Loko u hambeta u kambisisa tibuku leta 12 ta vuprofeta, u ta yi twisisa kahle milawu ya Xikwembu kumbe leswi xi swi languteleke eka un’wana ni un’wana wa hina. Xiyenge lexi landzelaka xa buku leyi xi ta vulavula hi swilo swinharhu leswikulu, leswi eka swona Yehovha a hi vekeleke milawu leyi tlakukeke: ku nga mahanyelo ya hina, ndlela yo hanyisana ni van’wana ni vutomi bya mindyangu ya hina.