Xipimo Xa Wuntlhanu Ni Zimbiri
Lezi Hi Zi Gonzako Hi Kuva Nungungulu A Vumelela Kubiha
1, 2. (a) Loku ku wo khwatsi Jehova i wa tekele ku lovisa kwalaho a vahluwuki le Edeni, xana lezo zi wa tava zi hi khumbisile kuyini? (b) Malulamiselo muni ya liranzo lawa Jehova a hi maheleko?
A HLOKO ya lixaka Jakobe i te ngalo: “A malembe ya wutomi ga mina ma komile, ma tlhela ma biha.” (Genesisi 47:9) Hi kufanana, Joba i te ngalo ‘a masiku ya munhu matsongwani, na tele hi zikarato.’ (Joba 14:1) A ku fana na vona, a kutala ka hina ha xanisiwa hi zikarato, kukanganyiswa, hambu hi timhango. Hambulezo, a hi ku khwatsi Nungungulu i onhile hi kupswaliwa ka hina. Lisine lezaku a hi na kumbhelela ka mapimo ni ka miri ge hambu a Paradise legi Adamu na Eva va nga hi nago kusanguleni. Kanilezi, zi wa taku yini loku Jehova i wa tekele ku va lovisa kwalaho a xikhati lexi va nga hluwuka? Hambulezi a mababyi, a kuxaniseka, kutani kufa, zi nga wa ta mbhela, ku wa nga tava kona a vanhu kambe. Na hi nga pswaliwangi. Hi tipswalo, Nungungulu i lo nyika Adamu na Eva a xikhati xa kuva va pswala vana, hambu lezi a vana lavo va thapelweko hi kungambheleli. Niku hi ku tirisa Kristu, Jehova i lo maha malulamiselo ya lezaku hi kuma lezi Adamu na Eva va zi luzileko — a wutomi ga pinzukelwa ka paradise misaveni. — Johani 10:10; Va Le Roma 5:12.
2 A hi kutiyiswa loku hi ku kumako hi lezi hi nga ni kutsumba ka kuhanya kala kupinzuka misaveni yiswa nzeni ka Paradise, lomu hi to ngha hi tlhatlhekile ka mababyi, kuxaniseka, kubayisa, ni kufa, zinwe ni ka vanhu va kubiha! (Mavingu 2:21, 22; Kuvululelwa 21:4, 5) Kanilezi hi ka tlhatlhambuto wa Biblia, hi gonza lezaku hambu lezi a kuhanyiswa ka hina ku nga ka lisima nguvu mahlweni ka hina ni ka Jehova, ka patseka nchumu wa hombe nguvu mhakeni leyi.
Hi Kota Ya Vito Gakwe Ga Hombe
3. Zini zi patsekako kutatisekeni ka khungo ga Jehova xungetano hi misava ni vanhu?
3 A vito ga Nungungulu ga patseka kutatisekeni ka khungo gakwe xungetano hi misava ni vanhu. A vito lego, Jehova, gi wula ku ngalo “Yena I Maha Lezaku Ziva Kona”. Hikwalaho, a vito gakwe gi kombisa wudumo gakwe kota Hosi ya Hombe ya Wuako Gontlhe, a wa Hombe Loyi a mahako makungo a tlhela a ma tatisa xikhati xontlhe, ni Nungungulu wa kutsumbeka. Hi kota ya xikhundla xa Jehova, a kurula ni kutshamiseka ka wuako gontlhe zi lava lezaku a vito gakwe ni lezi gi zi yimelako zi nyikwa xichawo xa hombe lexi xi fanelako zona, ni lezaku vontlhe va mu ingisa.
4. Xana a khungo ga Jehova xungetano hi misava gi wa patsa yini?
4 Anzhako ka kuva a vangile Adamu na Eva, Jehova i lo va nyika a ntiro wa lezaku va wu maha. Yena i lo komba khwatsi lezaku a khungo gakwe gi wa nga hi ga ku fumela misava yontlhe ntsena — ku nga ku engetela mimbhingano ya Paradise — kanilezi va wa fanele ku gi tata hi vana vabye kambe. (Genesisi 1:28) Xana a khungo lego gi wa ta tsanzeka hi lezi va nga onha? Lezo zi wa tava xiruko ka vito ga Jehova nyamintamu loku a wa nga tatisangi a khungo gakwe xungetano hi misava ni vanhu!
5. (a) Loku ku wo khwatsi a vanhu vo sangula va woga a sinya ya ku tiva kusaseka ni kubiha, va wa tafa rini? (b) Xana Jehova i tatisisile kuyini lezi a nga zi wulile ka bhuku ga Genesisi 2:17 zinwe ni ka khungo gakwe xungetano hi misava?
5 Jehova i wa tlharihisile Adamu na Eva lezaku loku va nga mu ingisi zonake vaga a sinya ya ku tiva kusaseka ni kubiha, vona va wa tafa “a siku lego” va gaku yona. (Genesisi 2:17) Hi ku tatisa lezi a nga zi wulile, Jehova i lo va vitana lezaku va ta ti hlamulela ka siku gwalego va onhileko ha gona a tlhela a wula lezaku va tafa. Hi mawonela ya Nungungulu, Adamu na Eva va file ka siku gwalego. Hambulezo, kasi ku yisa mahlweni a khungo gakwe xungetano hi misava, Jehova i lo va vumelela a kuva va pswala vana na va nga se kufa. Makunuke, kota lezi Nungungulu a zi kotako ku wona a 1.000 wa malembe kota siku ginwe, a xikhati lexi Adamu a fileko na a hi ni 930 wa malembe, ku wa ha hi nzeni ka “siku” ginwe. (2 Pedro 3:8; Genesisi 5:3-5) Hizalezo a kutsumbeka ka lezi Jehova a zi wulileko xungetano hi xikhati xa kutsayiswa ka vona, ku wonekile, niku a khungo gakwe xungetano hi misava a gi nyimiswangi hi kufa kabye. Kanilezi hi xikhati xo kari, a vanhu va nga mbhelelangiko, a ku patsa ni vakubiha, va vumelelwa a kuva va hanya.
6, 7. (a) Maringano ni bhuku ga Eksodusi 9:15, 16, hikuyini Jehova a vumelelako kubiha lezaku ku simama hi xikhati xo kari? (b) A mhakeni ya Faro, xana a ntamu wa Jehova wu kombisilwe kuyini, niku xana a vito Gakwe gi tivekisilwe kuyini? (c) Ku ta humelela yini a xikhati lexi a mafambisela lawa ya kubiha ma to mbhela?
6 Lezi Jehova a zi wulileko ka hosi ya Gipite masikwini ya Mosi zi kombisile nguvu lezaku hikuyini Nungungulu a vumelelako a kubiha ku simama. A xikhati lexi Faro a nga ala ku tsika a vanana va ka Israeli va huma Gipite, Jehova a nga tekelangi ku mu lovisa kwalaho. Ku lo tiswa a Khume ga Mitungu tikweni, ku kombisiwa a ntamu wa Jehova hi tindlela to hlamalisa. A xikhati ku nga tiviswa a ntungu wa wuntlhanu ni yimbiri, Jehova i lo byela Faro lezaku Yena i wa ta ngha a mu fuvisile ni vanhu vakwe laha misaveni. Jehova i te ngalo: “Kanilezi nzi ku tsikile kasi wena wa fela ku wona mintamu ya mina, ni lezaku a vito ga mina gi fela ku tibyiwa misaveni yontlhe.” — Eksodusi 9:15, 16.
7 A xikhati lexi Jehova a tlhatlhisileko a vaIsraeli, a vito gakwe hakunene gi lo tiveka tikweni gontlhe. (Joxua 2:1, 9-11) Inyamutlha, a ku hunza 3.500 wa malembe anzhako ka lezo, lezi a zi mahileko xikhatini lexo a zi rivaliwangi. A ku tivisiwangi ntsena a vito ga Jehova kanilezi ku tivisilwe kambe a lisine xungetano hi Nwinyi wa vito lego. Lezo zi lo tiyisa a wudumo ga Jehova kota Nungungulu loyi a hlayisako a zitsumbiso zakwe a tlhela a vuna a malanza yakwe. (Joxua 23:14) Lezo zi kombisile lezaku hi kota ya ntamu wakwe wa hombe, a ku na lexi xi zi kotako ku tsanzekisa a khungo gakwe. (Isaya 14:24, 27) Hikwalaho, ha zi kota kuva ni kutsumba ka lezaku lokuloku i ta vuna malanza yakwe yo tsumbeka hi ku lovisa a mafambisela wontlhe ya kubiha ya Satani. A kukombisiwa loko ka ntamu wa hombe ni wudzunzo legi ku ku nehelako a vito ga Jehova cima zi nga ta rivaliwa. A mabhinzu ya kona ma nga ta mbhela. — Ezekieli 38:23; Kuvululelwa 19:1, 2.
‘Mangabye A Kueta Ka Kutlhariha Ka Nungungulu!’
8. Hi tihi timhaka leti Paule a hi khongotelako lezaku hi ti kambisisa?
8 A papilweni gakwe ka Va Le Roma, mupostoli Paule i vuxa a xiwutiso lexi: “Ku kona a kungalulami ka Nungungulu ke?” Yena i hlamula hi kukhanyisa aku: “Kokwihi!” Zonake yena i khanyisa a wuxinji ga Nungungulu a tlhela a kumbuka lezi Jehova a nga wula xungetano hi ku vumelela Faro lezaku a hanya xikhatanyana xo leha. Paule kambe i komba lezaku hina vanhu hi fanana ni wumba mandleni ya muwumbi. Makunu yena i ngalo: “Nungungulu na a ranza ku wonisa a zanga yakwe ni ku kombisa a ntamu wakwe, kutani loku a timisela nguvu hi zibya lezi za zanga lezi zi longiselweko a kudawa, u taku yini ke, loku a ranzile ku wonekelisa a wukulu ga kungangamela kakwe a zibyeni za wuxinji, lezi a nga zi longisela wudumo hi kale? Nzi wula hina lava a nga hi vitana, na ku nga hi ka vaJuda voce, kanilezi ni ka vamatiko kambe.” — Va Le Roma 9:14-24.
9. (a) Hi vamani lava va nga “zibya lezi za zanga lezi zi longiselweko a kudawa”? (b) Hikuyini Jehova a kombileko a kutimisela ka hombe xungetano hi lava va ti hambanyisileko na yena, niku xana ma tava wahi a magumo lawa ma to vuna lava va mu ranzako?
9 Kusukela xikhatini xa wuhluwuki ga le Edeni, vontlhe lava va ti hambanyisako na Jehova ni milayo yakwe va ti maha “zibya lezi za zanga lezi zi longiselweko a kudawa.” A ka tinguva tontlhe kusukela xikhatini lexo, Jehova wa kombisa kutimisela. A vakubiha vata va tseketsela lezi a zi mahako, va xanisa malanza yakwe, vona kambe va dele a N’wana wakwe. Na a kombisa a kutikhoma ka hombe, Jehova i vumelele a xikhati xo enela kasi a zivangwa zontlhe zi wona khwatsi a magumo yo biha ya wuhluwuki ga ku lwisana na Nungungulu ni ya kufuma ka vanhu loku ku ti hambanyisileko na yena. Ka xikhati xa xinwe, a kufa ka Jesu ku kumekisile a ndlela ya ku tlhatlhisa vanhu ni ya “ku mbhetisa a mitiro ya Satani.” — 1 Johani 3:8; Maheberu 2:14, 15.
10. Hikuyini Jehova a vumeleleko lezaku a vakubiha va simama kuva kona nzeni ka 1.900 wa malembe lawa ma hunzileko?
10 Nzeni ka ku hunza 1.900 wa malembe kusukela kuvukeni ka Jesu, Jehova i vumelele nguvu a “zibya lezi za zanga,” a timisela a ku nga zi lovisi. Hikuyini? A xigelo hi lezaku i wa ha longisela lava va ta ngava zinwe na Jesu Kristu Mufunweni wakwe. A ntsengo wa vanhu lavo i 144.000, lava va nga ‘zibya za wuxinji’ va nga wuliwa hi mupostoli Paule. A kusangula, ku rambilwe vanhu xikari ka vaJuda lezaku va wumba a ntlawa lowo wa le tilweni. Hi nzhako, Nungungulu i lo ramba vanhu xikari ka Vamatiko. Jehova a nga kurumetangi ni munwe wa vanhu lavo lezaku va mu tirela. Kanilezi xikari ka lava va kombisileko kubonga hi malulamiselo ya liranzo, i lo nyika a vo kari vabye a lungelo ga kuva vafumeli-kulobye zinwe ni N’wana wakwe Mufunweni wa le tilweni. A kulongiselwa ka ntlawa lowo wa le tilweni ku laha kusuhani ni ku gumesa. — Luka 22:29; Kuvululelwa 14:1-4.
11. (a) Hi wihi a ntlawa lowu wu vunekako zalezi hi kutimisela ka Jehova? (b) Xana a vafileko va ta vunekisa kuyini?
11 Hi nga kuyini xungetano hi vaaki va misava? A kutimisela ka Jehova ku maha kambe lezaku zi koteka a kuhlengeletwa ka xidlemo xa tsanza-vahlayi xa matiko wontlhe. A ntsengo wabye makunu wu ringana timiliyoni. Jehova wa tsumbisa lezaku a ntlawa lowo wa laha misaveni wu ta pona a kugumesa ka mafambisela lawa wu tlhela wu kuma a wutomi ga pinzukelwa a misaveni ya paradise. (Kuvululelwa 7:9, 10; Tisimu 37:29; Johani 10:16) Hi xikhati xi faneleko xa Nungungulu, a vafileko vo tala nguvu va ta vuxiwa va tlhela va nyikiwa a lungelo ga kuva vafumelwi va laha misaveni va Mufumo wa le tilweni. A Mhaka ya Nungungulu ya wula na ka ha hi mahlweni lomu bhukwini ga Mitiro 24:15: “Ku tava kona a kuvuka ka valulamileko ni va nga lulamangiko.” — Johani 5:28, 29.
12. (a) Zini hi zi gonzako xungetano hi kuva Jehova a vumelela kubiha? (b) Xana u ti zwisa kuyini xungetano hi lezi Jehova a yimisanisako zona ni timhaka leto?
12 Ku kona a kungalulami a ka zontlhe lezo? Ahihi, hakuva hi ku timisela a ku nga lovisi a vakubiha, kutani a “zibya lezi za zanga,” Nungungulu o komba tipswalo ka vanwani, hi kuyelana ni khungo gakwe. Lezo zi komba a ku yena munhu wa wuxinji ni wa liranzo la hombe nguvu. Kambe, a kuva hi vile ni xikhati xa ku wona a kutatiseka ka khungo gakwe, hi gonza zo tala xungetano hi Jehova wutsumbu. Ha tsakiswa hi matshamela yo hambanahambana ya wumunhu gakwe lawa ma kombisiwako — a kululama kakwe, a wuxinji, a kutimisela, ni wutlhari gakwe ga ginyingi. A kuyimisana ka Jehova ni mhaka ya wuhosi ga wuako gontlhe hi wutlhari — ku nga fanelo yakwe ya ku fuma — ku ta simama kala kupinzuka kota wukustumunyu ga lezaku a mafumela yakwe hi wona ma nga ya chukwana nguvu. Zinwe ni mupostoli Paule, hi wula lezi: “Mangabye a kueta ka kufuma ni kutlhariha ni wutivi ka Nungungulu! A kulamula kakwe a ku na ku pimiwa, ni tindlela takwe a ti na ku tibyiwa.” — Va Le Roma 11:33.
Lungelo Ga Ku Kombisa Kutinyiketela Ka Hina
13. A xikhati lexi hi xanisekako, hi gihi lungelo legi hi nyikwako, niku xini xi ta nga hi vuna a ku yimisana nako hi wutlhari?
13 A wunyingi ga malanza ya Nungungulu ma kumeka kuxanisekeni. A kuxaniseka kabye ka ha simama hakuva Nungungulu a nga se lovisa a vakubiha ni ku tlhelisela vanhu kumbheleleni. Xana lezo zi fanele a ku hi tsanwisa? Kutani hi fanele ku wona mhaka leyi kota lungelo ga kuva hi hlengela kukombiseni ka lezaku Diyabu muhembi? Ha zi kota ku tiyisiwa lezaku hi maha lezo loku hi alakanyela a xikombelo lexi: “Nwananga, tlhariha u maha a mbilu ya mina yi tsaka; kasi nza fela ku mu hlamula loyi a nzi rukako.” (Mavingu 27:11) Satani, loyi a rukako Jehova, i lo phikiza lezaku loku a vanhu va lahlekelwa hi titshomba tabye kutani va xaniseka, va ta lumbeta Nungungulu, hambu ku mu rukatela. (Joba 1:9-11; 2:4, 5) Ha tsakisa a mbilu ya Jehova a xikhati lexi hi kombako lezaku a zilumbeto za Satani a zi tiri ka hina loku hi simama hi tsumbeka ka yena laha hi yimisanako ni minzhingo.
14. Loku hi tsumba Jehova a xikhati lexi hi xanisekako, xana hi nga vunekisa kuyini?
14 Loku hi tsumba Jehova a xikhati lexi hi xanisekako, ha zi kota ku anzisa a matshamela ya ma nene. Hi xikombiso, hi kota ya lezi Jesu a nga xanisekisa zona yena “i lo gonza kuingisa” hi ndlela yaku cima i wa nga se yi tiva. Na hinawu hi nga gonza hi ka minzhingo ya hina hakuva ha zi kota ku hlakulela a lihlaza-mbilu, kutimisela, ni kubonga ka mbilu yontlhe hi tindlela ta Jehova ta kululama. — Maheberu 5:8, 9; 12:11; Jakobe 1:2-4.
15. A xikhati lexi hi timiselako a minzhingo hi lihlaza-mbilu, xana a vanwani va nga vunekisa kuyini?
15 A vanhu vanwani va ta wona lezi hi zi mahako. Hi kota ya zikarato lezi zi hi humelelako hi mhaka ya kuranza ka hina a kululama, a vo kari vabye va zi kota ku kala va tiva a ku hi vamani lava va nga maKristu ya lisine inyamutlha. Niku hi kuva va ti patsa na hina wukhozelini, vona va zi kota ku amukela a makatekwa ya wutomi ga pinzukelwa. (Mateu 25:34-36, 40, 46) Jehova ni N’wana wakwe va lava lezaku a vanhu va kuma a lungelo lego.
16. Xana a mawonela ya hina xungetano hi kuxaniseka ma yelanisa kuyini ni wumunwe?
16 Hi nga wona a kutsakisa ka zona a ku wona zikarato kota lungelo ga ku kombisa a kutinyiketela ka hina ka Jehova zinwe ni ku maha kuranza kakwe! A kumaha ka hina lezo zi nga komba lezaku hakunene ha ti karatela kuva ni wumunwe na Jehova zinwe na Kristu. Jesu i lo khongelela lezaku Jehova a vuna a maKristu wontlhe ya lisine, aku: “A nzi khongeleli lava voce, kanilezi nza khongelela ni lava va ta nga kholwa ka mina hi kota ya kukanela kabye; aku kasi vontlhe va fela kuva munwe, kota lezi wena Dadani u nga ka mina, na mina nzi nga ka wena, lezaku na vona va fela ku tshama ka hina.” — Johani 17:20, 21.
17. Kutsumba muni loku hi zi kotako kuva nako loku hi tsumbeka ka Jehova?
17 Loku hi tsumbeka ka Jehova, yena i ta hi chachazela hi matsenya. A Mhaka yakwe yi ngalo: “Tiyani muku ndende, mu nga tsekatseki, kanilezi mu anza mitirweni ya Hosi xontlhe xikhati, na mu tiva lezaku a ntiro wa nwina a hi wa mahala Hosini.” (1 Va Le Korinte 15:58) Yona kambe yi ngalo: “Nungungulu a hi loyi a nga lulamangiko wo kala a rivala a mitiro ya nwina, ni liranzo leli mu nga li kombisa vitweni gakwe.” (Maheberu 6:10) A bhuku ga Jakobe 5:11 gi wula lezi: “Hi ngalo: Va katekile lava va nga timisela. Mu zwile hi kutimisela ka Joba, mu wonile a kugumelwa ka Hosi; hakuva a Hosi yi tele hi ku zwela wusiwana ni wuxinji.” Kuve wahi a magumo ya Joba? “Zinghaho Jehova i lo katekisa magumo ya Joba ku hunza masangulo yakwe.” (Joba 42:10-16) Ina, Jehova “wa chachazela lava va mu lavako.” (Maheberu 11:6) Niku a hi kuchachazelwa ka hombe loku hi ku kumako hi ku rinzela a wutomi ga pinzukelwa ka paradise laha misaveni!
18. Hi magumo, zini zi to humelela a maalakanyo yo bayisa lawa hi zi kotako ku ngha hi hi nawo?
18 A kufuma ka Mufumo wa Nungungulu ku ta fuvisa a zikarato zontlhe lezi zi xanisileko vanhu hi mazanazana ya malembe lawa ma hunzileko. A litsako li tova kona xikhatini lexo li ta hunza nguvu a kuxaniseka kontlhe loku hi welwako ha kona zalezi. Hi nga ta ha khunguvanyisiwa hi maalakanyo ya kuxaniseka ka kale. A maalakanyo ni mitiro leyi yi to tatisa a kuhanya ka vanhu ka siku ni siku misaveni yiswa yi ta vinya a maalakanyo yo bayisa. Jehova i ngalo: “Nzi ta vanga a tilo giswa [a Mufumo wa wuswa wa le tilweni lowu wu to fumela vanhu] ni misava yiswa [a wuhlengeli ga vanhu vo lulama], a zilo za kale zi nga ta ha alakanyiwa, ge hambu ku wuya lomu malangeni. Kanilezi mu ta tsaka mu nengela ka zontlhe lezi nzi ta nga zi vanga.” Ina, lomu misaveni yiswa ya Jehova, a valulamileko va ta zi kota ku wula lezi: “A misava yontlhe yi le kuruleni, va tlhava zizimba za kutsaka.” — Isaya 14:7; 65:17, 18.
Ziwutiso Za Kuvuxeta
• Hambulezi a vumelelako kubiha, xana Jehova i kombisa kuyini xichawo xa hombe hi vito gakwe?
• Xana a kuva Jehova a vumelela lezaku a “zibya lezi za zanga” ziva kona zi vunisa kuyini a ku a wuxinji gakwe gi kala gi chikela ka hina?
• Zini hi faneleko ku zama ku zi wona loku hi hi kuxanisekeni?
[Mifota ka phajina 67]
Jehova “i lo katekisa magumo ya Joba ku hunza masangulo yakwe”