Janeiro

Wontlhe a malandza ya Nungungulu yo tsumbeka ma lava ku gondza ndlela ya ku wu maha hi “kumbhelela” a ntiro lowu ma nyikilweko. (2 Tim. 4:5) Lezvo zva zwala hakuva a ntiro lowu wa lisima nguvhu, niku wa cihatla a ku hundza ni wihi ntiro wutomini. Hambulezvo, zvi nga tshuka zvi hi karatela ku chumayela hi cikhati co leha hi laha hi lavako hi kona. Ku na ni mitiro yin’wani ya lisima yi londzako cikhati ca hina ni ntamu wa hina. Kuzvilava hi fanele ku tira tihora to tala hi siku kasi hi kuma zva ku hi ti hanyisa hina ni va ngango wa hina. Zva koteka a ku na hi kari hilwa ni mitiro yin’wani ya laha ngangweni kambe. Kuzvilava ha babya, hi ni gome, kutani hi xanisiwa hi zvikarato zva kukhosahala. Loku a zviyimo zva hina zvi hi tsandzekisa ku mbheta cikhati co leha ntirweni wa Jehovha, hi nga mbheli ntamu. Jesu i wa zvi tiva ku zvi wa nga ta koteka a ku hontlheni hi pswala mihandzu yo fana ya Mufumo. (Mat. 13:23) Jehovha wa zvi nyika nguvhu lisima zvontlhe lezvi hi mu mahelako — leci ci lavekako ku kala hi nga ti feleli basi.—Mah. 6:10-12. w19.04 2 ¶¶1-3

A mawunwa ya Sathani xungetano hi vafileko ma chakisa Jehovha. A mawunwa lawo, ma patsa ni lezvi zvi gondzisiwako zva ku lava va fileko va xaniseka hi kuswa le tilweni. Lezvo zvi chakisa vito ga Nungungulu. Hi ndlela muni? Zvi maha ku Jehovha, a Nungungulu wa lirandzo, ava ni matshamela lawa ma nga ya Sathani. (1 Joh. 4:8) U ti zwisa kuyini hi mhaka leyi? A ca lisima ka zvontlhe, kona yena Jehovha ke i ti zwisa kuyini? Phela a xapi yontlhe Jehovha wa yi nyenya. (Jer. 19:5) A mawunwa man’wani ya Sathani ma maha ku a hakhelo ya kutlhatlhisa yi ku khwatsi a yi laveki. (Mat. 20:28) A mawunwa lawo hi lawa ya ku a vanhu va na ni muhefemulo wu kalako wu ngafi. Loku zvi wa tshamisile lezvo, vontlhe va wa ta hanya kala kupindzuka. Maku, na zvi nga zangi zvi lava ku Kristu a nyikela wutomi gakwe kasi hi kuma wutomi ga pindzukelwa. Phela a hakhelo ya kutlhatlhisa ya Kristu hi cona cikombiso ca hombe ka zvontlhe ca ku Jehovha na Jesu va hi randza. (Joh. 3:16; 15:13) U alakanya ku Jehovha na Jesu va ti zwisa kuyini hi gondzo yi mahako ku a cinyikiwo leci ca lisima ci nga laveki? w19.04 14 ¶1; 16 ¶¶8-9

Lezvi Jesu a nga gondzisa zvi tsalilwe kwihi? Lomu ka tiIvhangeli leti ta mune, hi kuma zvilo zvo tala lezvi Jesu a nga wula ni ku maha a cikhati a nga hi laha misaveni. A mabhuku lawa man’wani ya Mitsalo ya ciGreki ya wuKristu, ma engetela ku hi vhuna ku zwisisa lezvi Jesu a zvi wonisako zvona zvilo. A mabhuku lawo wontlhe ma tsalilwe hi vanhu va pimiselweko hi moya wo basa, va nga hi ni “kupima ka Kristu” kambe. Lezvi Jesu a nga gondzisa zvi hi vhuna ka zvilo zvontlhe wutomini ga hina. Hikwalaho, “a nayo wa Kristu” wa tira ka lezvi hi zvi mahako laha ngangweni, le ntirweni, le cikoleni, ni lomu bandleni. (Gal. 6:2) Hi gondza a nayo lowu hi ku lera a Mitsalo ya ciGreki ya wuKristu hi tlhela hi ehleketa hi yona. Hi ingisa a nayo lowu loku hi hanya hi ku yelana ni zvileletelo, milayo, ni matshinya ya milayo ma nga ka mitsalo leyo yi tako hi ka Jehovha. Loku hi ingisa a nayo wa Kristu, ho ingisa Jehovha, a Nungungulu wa hina wa lirandzo, loyi a nga yena N’winyi wa zvontlhe lezvi Jesu a nga gondzisa. — Joh. 8:28. w19.05 3 ¶¶6-7

A zvo ku mu bayisa nguvhu Jehovha loku a vanhu va maha zvilo zvi tsakisako Sathani. Hambulezvo, wa ma tiva khwatsi wontlhe mano ya Sathani. Wa ku zwisisa khwatsi a kubayiseka ka hina kontlhe, niku a nga hi chavelelisa lezvi hi zvi lavisako zvona. Hi katekile hi ku tirela a “Nungungulu wa kuchavelela kontlhe, loyi a hi chavelelako kuxanisekeni ka hina kontlhe, kasi hi zvi kota ku chavelela van’wani kuxanisekeni kontlhe hi kuchavelelwa loku hi ku kumako ka Nungungulu”. (2 Kor. 1:3, 4) Lava va nga xakelwa, a vapswali va kona va nga khatali hi zvona, kutani lava va xakelweko hi xaka hambu munghana, hi vona nguvhunguvhu va ku va nga ha lava ku chavelelwa. Hosi Dhavhidha i wa zvi tiva khwatsi ku Jehovha hi yena muchaveleli wo tsumbeka nguvhu. (Lis. 27:10) I wa tiyiseka ku Jehovha wa va khatalela lava va mahelweko zva ku biha hi va ngango wabye. I va chavelelisa kuyini? I tirisa malandza yakwe yo tsumbeka. Lava hi khozelako navo va lumba a ngango wa hina wa moya. Hi cikombiso, Jesu i wulawulile hi lava a nga hi zvin’we navo va khozela Jehovha kota vamakabye vakwe ni mamani wakwe. — Mat. 12:48-50. w19.05 15-16 ¶¶8-9

Cini hi faneleko ku ranga hi cona hi gondza? Handle ko kanakana, hi fanele ku ti nyika cikhati ca ku gondza Bhibhiliya siku ni siku. A zvipimo hi nyikiwako ku gondza vhiki ni vhiki ka mutlhangano wa cikari ka vhiki, zvi hungulilwe kasi hi kuma cikhati ca ku ehleketa hi lezvi hi zvi gondzako ni ku kambisisa zvokari ka lezvi hi lerako. A kungo ga hina gi fanele kuva ku tsika lezvi hi lerako lomu ka Bhibhiliya zvi khumba mbilu ya hina, ni ku tiyisa wunghana ga hina na Jehovha—na ku nga hi ku fela ku ti byela ku hi lerile zvontlhe basi. (Lis. 19:14) A cigondzo ca Murindzeli ci hi vhuna ku zwisisa Bhibhiliya. Hikwalaho, chela nguvhu kota ka mavhesi ya Bhibhiliya, nguvhunguvhu lawa ma to leriwa a cikhati hi to gondza laha bandleni. Zama ku wona lezvi a magezu-tshinya kutani lezvi a mafrazi-tshinya ka mavhesi lawo ma seketelisako zvona a mhaka leyi yi tlhamuselwako laha ka ndzimana leyo. Ahandle ka lezvo, ti nyiki cikhati ca ku ehleketa hi mavhesi lawa u lerako; u zama ku wona ndlela ya ku ma tirisa wutomini ga wena.—Lis. 1:2. w19.05 27 ¶5; 28 ¶9

Jesu i hi vekele cikombiso ca ci nene nguvhu ka lezvi a nga wu wonisa zvona a ntiro wa kuchumayela. A ca lisima nguvhu wutomini gakwe ku wa hi ku chumayela Mufumo wa Nungungulu. I fambile mipfhuka yo leha kasi a chumayela vanhu vo tala nguvhu hi laha a nga zvi kota hi kona. I londzowotile ni wihi mole kasi a chumayela lomu ko tala vanhu kutani lomu mitini yabye. Jesu i rangisile ntiro wa kuchumayela wutomini gakwe. Hi nga pimanyisa Jesu hi ku hlota tindlela ta ku bhula ni vanhu hi mahungu ya ma nene, ku ngava ni ka cihi cikhati kutani ku ngava kwihi hi laha zvikotekako. Hi ti yimisele ku tsika kutshamiseka ka hina kasi hi chumayela zvi zwala. (Mar. 6:31-34; 1 Ped. 2:21) A vokari lomu bandleni zva koteka ku va tira kota maphayona yo hlawuleka, ya cikhati contlhe kutani ya ku vhunetela. A van’wani va gondzile lirimi liswa kutani va rurile vaya ka wutshamu ku nga ni cilaveko ca vahuweleli. Kanilezvi, a ntiro wa hombe kuchumayeleni wu mahiwa hi vahuweleli laha va yileko, lava va mahako zvontlhe va zvi kotako kasi ku chumayela. Kani ha chumayela nguvhu kutani kutsongwani, Jehovha a nga hi kombele ku maha zvilo zvi nga hiko ntan’wini wa hina. w19.04 4 ¶¶7-8

Ti wutise lezvi: ‘Lomu mbilwini ya mina, ku na ni ndzhohwana yo kari ya matshoho ni ciluse ke?’ (1 Ped. 2:1) ‘Ndza tizwanyana matshandza hi kota ya mudhawuko wa mina, ni lezvi ndzi nga gondza, ni titshomba ta mina ke?’ (Mav. 16:5) ‘Ndza chepeta lava va kalako va nga hi nazvo lezvi ndzi nga nazvo, kutani lava va hlonge yo hambana ni leyi ya mina?’ (Jak. 2:2-4) ‘Ndza zvi randza zvilo zva tiko legi ga Sathani ke?’ (1 Joh. 2:15-17) ‘Ndza tolovela ku ti hungata hi zvilo zva chaka ni tihanyi?’ (Lis. 97:10; 101:3; Am. 5:15) A hlamulo wa wena ka zviwutiso lezvi wu nga ku vhuna ku pola lomu u faneleko ku chukwatisa. A mahanyela ya hina ma yelana ni vanghana va hina. (Mav. 13:20) Kuzvilava le ntirweni kutani cikoleni hi randzelwe hi vanhu va nga hi vhuniko kuva ni mawonela ma tsakisako Nungungulu. Hambulezvo le mitlhanganweni ya bandla, hi nga kuma vanghana va va nene nguvhu. Hi kwalomo hi nga kuciwako, kutani ku hlanganyetwa “lirandzweni ni mitirweni yo saseka.” — Mah. 10:24, 25, tlhamuselo wa lahasi. w19.06 12 ¶¶13-14

Ni cihi cikarato hi kumanako naco, a hi zvona lezvi Jehovha a nga zvi lava ku hi hanyisa zvona. Makunu, zva zwisiseka loku a nandza ga Jehovha go tsumbeka gi wula zvilo zvo huma ndleleni loku gi karatekile ku hundza mpimo. (Joba 6:2, 3) Hambu loku a wula zvilo zvi kalako zvi nga hi zvona xungetano hi Jehovha kutani hi hina, a hi faneli ku hatlisela ku mu zangarela kutani kuva ni mawonela ya hava hi yena. Ka zvikhati zvin’wani, loyi a lwisanako ni cikarato ci mu mahako a karateka ku hundza mpimo, zva lava ku a nyikiwa wusungukati go kari kutani ku kawukiwanyana. (Gal. 6:1) Phela lezvo a zvi olovi! Makunu a madhota ma nga zvi mahisa kuyini? Zvi ngava zvi nene a ku ma pimanyisa Elihu, loyi a nga mu zwela nguvhu wusiwana Joba a tlhela a mu ingisela khwatsi. (Joba 33:6, 7) Elihu i rangile hi ku zwisisa mawonela ya Joba, hi kona a nga mu nyika wusungukati. A madhota ma pimanyisako Elihu, ma ta ranga hi ku ingisela khwatsi, ma zama ku zwisisa ciyimo ca loyi a xanisekako. Loku ma ranga hi ku maha lezvo, zvi tolovela ku olova ku khumba mbilu ya makabye loye a cikhati ma mu nyikako wusungukati. w19.06 22-23 ¶¶10-11

U nga simamisa kuyini ku khozela Jehovha a mufumo na wu hi betela? A hofisa ya ravi yi ta nyikela zvileletelo ka madhota ya bandla ga n’wina ni mawonela ya ma nene. Loku zvi nga koteki ku a hofisa ya ravi yi bhulisana ni madhota, a madhota ma ta vhuna wena ni bandla gontlhe lezvaku mu simama ku khozela Jehovha. Ma ta mu nyika zvileletelo zvi zwananako ni Bhibhiliya ni mabhuku ya hina ya wuKristu. (Mat. 28:19, 20; Mah. 10:24, 25) Jehovha i tsumbisile lezvaku a malandza yakwe ma taga khwatsi hi tlhelo ga moya. (Isa. 65:13, 14; Luka 12:42-44) Hikwalaho, tiyiseka lezvaku a hlengeletano yakwe yi ta maha zvontlhe zvi kotekako kasi ku ku tiyisa hi tlhelo ga moya. Wena ke, zvini u nga mahako? Loku hi kari hi vhukelwa, lava wutshamu ga gi nene kasi u fihla Bhibhiliya ga wena ni man’wani mabhuku. Ti wonele! U nga tshuki u veka mabhuku lawo ya lisima laha ka wutshamu zvi olovako a ku ma kumiwa — kani ya ku gandliwa kani ma lomu ka michini. A mun’we ni mun’wani wa hina i fanele ku maha zvontlhe a zvi kotako kasi ku simama a tiyile hi tlhelo ga moya. w19.07 10 ¶¶10-11

Ka malembe yo tala ma hundzileko, zvi wonekisa ku a kutala ka vanhu va wa kholwa zvokari zvi yelanako ni wukhongeli. Kanilezvi, ka masikwana lawa, a zvilo zvi cicile nguvhu. A vanhu va kalako va nga hi na wukhongeli vaya va talelana. Hi lisine, ka matiko yo kari a vanhu vo tala va wula lezvaku a va na wukhongeli. (Mat. 24:12) Hikuyini? Kuzvilava a vokari va colopetelwa hi ku randza ku ti tsakisa kutani hi zvikarato zva wutomi. (Luka 8:14) A vokari a va ha kholwi ku Nungungulu i kona. A van’wani va kholwa ku Nungungulu i kona, kanilezvi vali a ku khozela zvi hundzelwe, a hi zva lisima, niku a hi zvilo zva vanhu vo tiva ne a zvi yelani ni siyensiya. Zva koteka ku na va zwile vanghana, vagondzisi, kutani vanhu lomu ka zvihaxa mahungu vaku a wutomi gita hi ka evholusawu. Kanilezvi, zva kala ku tshuka vazwa mitlhamuselo yo zwisiseka yi kombako lezvaku Nungungulu i kona hakunene. A van’wani va nyenyeziwa hi varangeli va wukhongeli va nga ni makolo hi mali ni kufuma. Ka matshamu man’wani a mifumo yi yimisa milayo yi nga vhumeleliko vanhu a ku va khozela Nungungulu na va chusekile. w19.07 20 ¶¶1-2

Kasi uva ni kukholwa ko tiya u tlhela u hiseka ntirweni wa Jehovha a zvizi zvi lava ku uva ni ntamu a miri wa wena kambe na wu tiyile. Hi lisine, a votala va nga ha tiyangiko hi tlhelo ga nyama, va ha ti yimisele ku tirisa ntamu wabye wontlhe ntirweni wa Jehovha. (2 Kor. 4:16) Kuzvilava u tirela Jehovha hi malembe yo tala, kanilezvi zvezvi a wa ha zvi koti a ku maha zvotala a ku fana ni kale hi kota ya mababyi yo kari. Loku u hi ka ciyimo leco, u nga mbheli ntamu. Tiyiseka lezvaku Jehovha wa wu nyika lisima a ntiro lowu u mu maheleko hi kutsumbeka. (Mah. 6:10) Zvezvi, alakanya lezvaku a lirandzo la hina hi Jehovha a li pimiwi hi kutala ka lezvi hi mahako ntirweni wakwe. Kanilezvi, hi komba lezvi hi mu randzisako zvona hi ku nga rereki ni ku simama hi mu tirela na hi xalele hi tlhela hi maha zvontlhe hi zvi kotako. (Kol. 3:23) Jehovha wa ku zwisisa a ku gumelwa ka hina niku a nga rindzeli ku hi mu mahela zvo hundza lezvi zvi nga ntan’wini wa hina. — Mar. 12:43, 44. w19.08 3 ¶6; 5 ¶¶11-12

Jehovha i koka vanhu ka yena hi “mitiro . . . ya yi nene” ya malandza yakwe. (Mat. 5:14, 15; 1 Ped. 2:12) Loku a nuna kutani sati wa wena a nga hi Kustumunyu ya Jehovha, i tshuka a tlhangana ni vamakabye va bandla ga wena ke? Mu rambe lezvaku a ta wona mitlhangano ya bandla. (1 Kor. 14:24, 25) Hi rindzela ku wontlhe maxaka ya hina wonawu ma tirela Jehovha. Hambulezvo, zva koteka ku va nga tshuki va vhumela lisine hambu ho va vhuna hi ndlela muni lezvaku vava malandza ya Nungungulu. Loku zvi tshamisa lezvo, a hi faneli ku tizwa nandzu hi ciboho cabye. A mhaka yin’wani hi ku a hi nge kurumeti munhu lezvaku a vhumela lezvi hina hi zvi kholwako. Hambulezvo, loku a maxaka ya wena ma wona litsako u li kumako hi ku tirela Jehovha ma nga tshuka ma khumbeka nguvhu. Va khongelele. Bhula navo hi cichavo. U nga rereki u tsika ku va vhuna! (Miti. 20:20) Tiyiseka lezvaku Jehovha i ta katekisa a kutikarata ka wena; niku loku a maxaka ya wena ma ku ingisa, ma ta ponisiwa! w19.08 18-19 ¶¶15-17

Kasi Jesu i wa lava ku wula yini? I wa lava ku wula ku hi fanele ku olovisa a wutomi ga hina, hi veka kupima ka nchumu wun’we, kutani kungo, hi nga tsiki nchumu wu hi colopetela kutani ku hi hambukisa. Yena Jesu i ve cikombiso ci nene hi ku veka kupima ka nchumu wun’we wutomini gakwe — ku nga ku chumayela. I tlhelile a gondzisa vapostoli vakwe lezvaku va simama va veka kupima ntirweni wa Jehovha ni Mufumo wakwe. Hi pimanyisa Jesu hi ku rangisa ntiro wa kuchumayela wutomini ga hina, ni “ku lava a Mufumo wa [Nungungulu] kuranga ni kululama kakwe”. (Mat. 6:33) A yin’we ya tindlela ta ku potiyela kutani ku veka ku pima ntirweni wa Nungungulu, ku olovisa wutomi ga hina kasi hi zvi kota ku mbheta cikhati co leha na hi vhuna van’wani lezvaku va tiva Jehovha va tlhela va mu randza. Hi cikombiso, xana hi nga hungula tihora hi mbhetako ntirweni wa ku ti hanyisa kasi hi chumayela nguvhu cikari ka vhiki? Hi nga hungula zvihungato zvo kari zvi hi gelako cikhati co leha ke? w19.04 5-6 ¶¶12-13

Ka malembana lawa, a kutala ka vamakabye va tirelako Jehovha hi malembe yo tala va nyikiwa zviavelo zva zviswa. A vamakabye lava va nga hundza hi ka ciyimo leci zvi va karatele nguvhu a ku ti zwananisa ni kucica loko. Va wa zvi randza nguvhu a zviavelo zvabye niku a kutala ka vona va wa tirile hi malembe yo tala. A vokari a cikhati va nga nyikiwa zviavelo zva zviswa, ka zvikhati zvin’wani va wa bayiseka nguvhu hi kota ya lezvi va nga luza a zviavelo lezvi va nga zvi randza. Hambulezvo, hi ku famba ka cikhati va zvi kotile a ku ti zwananisa ni kucica loko. Hikuyini? Hakuva va randza Jehovha a ku hundza zvontlhe. Va zvi tiva lezvaku va nyikele wutomi gabye ka Nungungulu — na ku nga hi ka ntiro, wutihlamuleli, kutani ciavelo co kari. (Kol. 3:23) Va tsaka nguvhu hi ku simama va tirela Jehovha hi kutikoramisa ni ka cihi ciavelo. Va veka “kukarateka ka [vona] kontlhe hehla” ka Jehovha na va tiva lezvaku wa va khatalela. (1 Ped. 5:6, 7) Loku hi gondza a tshamela legi ga gi nene nguvhu, a kutikoramisa, ha vhuneka hina ni van’wani. Ha zvi kota ku timisela zvikarato zva wutomini legi. A ku hundza zvontlhe, hi tshinela nguvhu ka Papayi wa hina wa le tilweni. w19.09 6-7 ¶¶15-17

Jehovha i wa yimisile Dhavhidha lezvaku rangela ngango wakwe ni tiko gontlhe ga Izrayeli. Kota lezvi a nga hi hosi, i wa ni wutihlamuleli ga hombe. Ka zvikhati zvin’wani i tirisile a wutihlamuleli gakwe hi ndlela ya hava. (2 Sam. 11:14, 15) Kanilezvi i kombisile ku wa ingisa Jehovha hi ku vhumela ku kawukiwa. A cikhati a nga khongela i no byela Jehovha lezvi a nga ti zwisa zvona. Niku i mahile zvontlhe a nga zvi kota kasi a ingisa a wusungukati ga Jehovha. (Lis. 51:1-4) A ku hundza lezvo, i wa ti koramisa a tlhela a vhumela a wusungukati ga van’wani, a ku patsa ni ga vavasati. (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33) Dhavhidha i gondzile hi zvihoxo zvakwe a tlhela a rangisa ku tirela Jehovha wutomini gakwe gontlhe. I wa ci tiva a civhuno ca ku ti koramisa a ingisa Jehovha. Inyamutlha, hi nga wona a kuhambana cikari ka lava va ingisako Jehovha ni lava va alako wusungukati gakwe ga lirandzo. Lava va ingisako Jehovha va “yimbelela hi kutsaka ka timbilu tabye”. — Isa. 65:13, 14. w19.09 17 ¶15; 19 ¶21

Hi 1935, a Vakustumunyu va Jehovha va no zvi zwisisa khwatsi a ku kasi lava va citshungu ca hombe va yima “mahlweni ka citshamu ca wuhosi ni mahlweni ka Yivhana” a zvizi zvi lava ku vaya tilweni. Kanilezvi, va maha lezvo hi ndlela yo fananisa. Hambu lezvi va nga wa ta hanya laha misaveni, lava va citshungu ca hombe va wa ta yima “mahlweni ka citshamu ca wuhosi” hi ku vhumela lezvaku Jehovha hi yena Hosi misaveni yontlhe ni ku komba lezvaku va vhumela a ku fumiwa hi yena hi ku ingisa wuhosi gakwe. (Isa. 66:1) Va wa ta yima “mahlweni ka yivhana” hi kholwa ka hakhelo ya kutlhatlhisa ya Jesu. Hi ku fanana, ka Matewu 25:31, 32, ku wuliwa lezvaku a “matiko wontlhe” — a ku patsa ni lava vakubiha — ma ta “tlhanganiswa mahlweni” ka Jesu citshan’wini cakwe ca wuhosi co ngangamela. Handle ko kanakana, a matiko lawo ma laha misaveni, na ku nga hi le tilweni. A kuchukwatisiwa loku ka mazwisisela ka zwala. Cikhatini leco, ku tlhamuselwe khwatsi lezvaku hikuyini a Bhibhiliya gi kalako gi nga wuli lezvaku a citshungu ca hombe ci ta tekiwa ciya tilweni. Ku kombilwe lezvaku i ntlawa wun’we basi wu nga ni kutsumba ka ku ya hanya le tilweni, ku nga lava va 144 000 lava va to ya “fumela misava” na va hi zvin’we na Jesu le tilweni. — Kuv. 5:10. w19.09 28 ¶9

Jehovha i lava lezvaku a vakhozeli vakwe va ti hambanisa ni Bhabhuloni wa Hombe. Hambulezvo, zvi lava ku va maha zvo hundza ku tsema wuxaka basi ni wukhongeli ga mawunwa. A vakhozeli va Jehovha va fanele ku ti yimisela ku seketela a wukhozeli ga lisine — ku nga wukhozeli go basa ga Jehovha. Wona a tindlela timbiri ta ku maha lezvo: Yo sangula, hi fanele ku simama hi seketela a milayo ya Jehovha ya mahanyela. A hi faneli ku vhumela a mahanyela ni milayo ya tiko. Hi cikombiso, a hi vhumeli a mahanyela ya wubhayi ya tiko legi a ku patsa ni kutekana ka vanhu va zviro zva wubeleki zvo fana kutani lin’wani lixaka la wubhayi. (Mat. 19:4, 5; Rom. 1:26, 27) Ya wumbiri, hi fanele ku simama hi khozela zvin’we ni maKristu-kuloni. Hi fanele ku maha lezvo ni kwihi laha hi nga kona, kani hi lomu Salawini ya Mufumo kutani hi lomu ka tiyindlu ta vamakabye kutani hi lomu kufihlaleni. Hambu kuba ni cihi ci dhumako, hi ta simama hi tlhangana hi khozela zvin’we. Hi lisine, hi fanele ku tlhangana hi khozela, “nguvhunguvhu . . . lezvi [hi] wonako lezvaku a siku ga tshinela kusuhani”. — Mah. 10:24, 25. w19.10 16 ¶¶6-7

Jehovha i lava lezvaku hizwa a ku nandziha ka wutomi, niku a zvihungato zvi nga hi vhuna kuzwa a kunandziha loko. Lisine ku a Mhaka ya Nungungulu yi wula lezvi zvi nga ka mutsalo wa nyamutlha; hambulezvo, a kutala ka zvihungato zva tiko legi zvi ngava ni wuyelo ga hava ka hina. Zvi nga maha ku a kutala ka vanhu va sangula ku vhumela a mahanyela ya tiko kutani ku randza zvilo lezvi a mhaka ya Nungungulu yi nge zvi bihile. Hi lava ku khozela Jehovha yece, hikwalaho a hi nge zvi koti kuga “mezeni ya Jehovha” ni “mezeni ya madhimoni”. (1 Kor. 10:21, 22) A kuga zvakuga ni wokari, a kutala ka zvikhati zvi komba wunghana naye. Loku hi hlawula a zvihungato lezvi zvi vhuvhumisako tihanyi, wudhimoni, kutani kun’wani kuxuva ka nyama ni matshamela man’wani ya nyama, zvi fana ni kuga zvakuga ni valala va Nungungulu lezvi vona va zvi longiseleko. Kota wuyelo ga kona, zvi nga ta bayisa hina hoce kanilezvi zvi ta tlhela zvi wonha a wuxaka ga hina na Jehovha. w19.10 26 ¶2; 29-30 ¶¶11-12

Kasi a marinyero a vhuneka khwatsi hi moya i fanele ku maha a zvilo zvimbiri: Co sangula, i fanele ku veka ngalava yakwe yi cuwuka lomu a moya wu bako wuya kona. Hambu andzhako ka ku maha lezvo, a ngalava yakwe yi nga ta famba loku a simama a tshama le handle ka mati. Ca wumbiri, i fanele ku gwimba khwatsi a matanga ya ngalava yakwe kala laha zvi kotekako hi kona. Hambu loku a moya wuba, a ngalava yi ngo famba ntsena loku a matanga ma tele hi moya. Hi ku fanana, hi ta timisela ntirweni wa Jehovha ntsena loku hi vhuniwa hi moya wa ku basa. Kasi hi vhuneka hi moya lowu hi fanele kuba mazambo mambiri. Go sangula, hi fanele kuva laha a moya wa Jehovha wu nga kona hi ku maha a mitiro leyi yi rangelwako hi wona. Ga wumbiri, hi fanele ku “gwimba a matanga ya hina” kala laha zvi kotekako hi kona hi ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi maha a mitiro leyo. (Lis. 119:32) Loku hi maha lezvo, a moya wo basa wu ta hi nyika ntamu wa ku hi simama hi tirela Jehovha ni ku tsumbeka ka yena. w19.11 9 ¶8; 10 ¶11

Ka siku go gumesa kota munhu wa nyama, Jesu i wa karatekile. Laha a nga hi kona, ku wo kiyela cikhati citsongwani kasi a dawa hi ndlela ya xapi hi zvitlula-milayo. Hambulezvo, Jesu i wa nga karateki hi lezvi a nga lava ku dawa basi. I wa lava ni ku tsakisa Papayi wakwe, hakuva i wa mu randza nguvhu. I wa zvi tiva ku loku a simama a tsumbeka ka ciringo leco co karata, i wa ta vhunetela ku a vito ga Jehovha gi basiswa. I wa va randza vanhu kambe, niku i wa zvi tiva ku a citsumbiso ca ku va hanya kala kupindzuka ci wa khegele ka ku yena a tsumbeka ka Jehovha kala afa. Hambu lezvi Jesu a nga karatekile nguvhu, i wa hi ni kurula. Jesu i wa hi ni “kurula ka Nungungulu” — ku nga kutangala ni kupepa loku a munhu a ku kumako hi kota ya wunghana gakwe na Jehovha. A kupima ka Jesu ni mbilu yakwe zvi wa no pe, hi kota ya kurula loko. (Filp. 4:6, 7) A ku na munhu cikari ka hina a to tshuka a karateka a ku fana ni lezvi Jesu a nga karatekisile zvona. Hambulezvo, vontlhe va landzelako Jesu va ta kumana ni zvikarato. (Mat. 16:24, 25; Joh. 15:20) A ku fana na Jesu kambe, hi ta tshuka hi karateka. w19.04 8 ¶¶1-3

Hi maha khwatsi loku a mun’we ni mun’wani wa hina a ti wutisa lezvi: ‘Ndza bonga hi lezvi ndzi mahako cipandze ca hlengeletano ya Jehovha ya laha misaveni?’ Jehovha wa hi nyika zvikombiso zva lezvaku wa katekisa a hlengeletano yakwe nyamutlha. Hi na ni zvigelo zvo tala zva ku mu bonga. (1 Tes. 5:18) Hi nga kombisa kuyini lezvaku ha seketela a hlengeletano leyi yi tirisiwako hi Jehovha? Hi ku landzela a wusungukati gi seketelwako ka Bhibhiliya hi nyikiwako lomu ka mabhuku ya hina, ka mitlhangano ya bandla, ka mitlhangano ya zvipandze, ni ka migotsovanyano. A yin’wani ndlela ya ku komba lezvaku ha seketela a hlengeletano ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi maha a ntiro wa kuchumayela ni ku gondzisa. (1 Kor. 15:58) Ngha hi amukeleka ka Jehovha kasi lezvi hi mu mahelako zvi amukeleka kakwe. Hi tirela Jehovha hi ku bonga lezvi a hi mahelako. Hi simama ku mahela Jehovha zvontlhe zvi nga ntan’wini wa hina hakuva ha mu randza hi timbilu ta hina tontlhe. Hi maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi seketela a hlengeletano leyi yi tirisiwako hi Jehovha nyamutlha. Loku hi maha zvontlhe lezvo, hi komba Jehovha lezvaku ha gi nyika lisima a thomo legi hi nga nago ga ku mu tirela kota Vakustumunyu vakwe! w19.11 25 ¶¶17-18

Jesu i wa nga wuli lezvaku hi wa ta maha a zvihlamaliso zvo kota lezvi a zvi mahileko. Kanilezvi, a vapizani vakwe va wa ta chumayela ka matshamu yo tala, vanhu vo tala, ni hi cikhati co tala a ku hundza yena. Loku u hi ni ntiro wa kutihanyisa, ti wutisi lezvi: ‘Laha ndzi tirako kona ndza tiviwa kota mutiri wo hiseka? Ndza mbheta a ntiro wa mina hi cikhati ci faneleko ndzi tlhela ndzi maha zvontlhe ndzi zvi kotako kasi wu huma khwatsi?’ Loku a hlamulo wa wena wu hi ina, a patrawu wa wena i ta ku tsumba. Kuzvilava lava u tirako navo kambe va nga tsakela kuzwa a mahungu ya ma nene. U fanele ku tlhela u ti wutisa lezvi xungetano hi ntiro wa wena wa kuchumayela ni kugondzisa: ‘Ndza tiviwa kota muchumayeli wo hiseka? Ndza longisela zvingheniso zva mina? Ndza hatla ndzi tlhelela vanhu lava va kombisileko ku tsakela? Ndza tala ku chumayela hi tindlela to hambanahambana?’ Loku a hlamulo wa wena wu hi ina, u ta kuma litsako ntirweni wa wena. w19.12 5 ¶¶14-15

A nuna ni sati va hlawulako kuva ni vana va maha khwatsi loku va bhula hi zviwutiso lezvi zva zvimbiri zva lisima: Co sangula, va ta pswala rini? Ca wumbiri, va ta pswala vana vangani? Makunu, hi cihi cikhati ca ci nene ca ku va bhula hi zviwutiso lezvi? Niku hikuyini a zviwutiso lezvo zva zvimbiri zvi nga zva lisima? A kutala ka zvikhati, zvi nene a ku na va nga se chadha, va bhula hi mhaka leyi ya kuva ni vana. Hikuyini? Hakuva zva lisima ku hi wumbiri gabye vava ni mawonela yo fana hi mhaka leyi. A cin’wani kambe, va fanele ku tshama hasi va bhula lezvaku makunu va longile a ku rwala a wutihlamuleli lego ke. A mipatswa yo kari yi boha ku tshama lembe kutani malembe mambiri na va nga se pswala andzhako ka loku va chadhile, hakuva a kuva ni vana zvi ta va gela cikhati ni ntamu wo tala. Va zvi tiva lezvaku loku va nyimanyana, va tava ni cikhati ca ku ti zwananisa ni wutomi ga ku ngha va chadhile va tlhela va randzana khwatsi. w19.12 23 ¶¶4-5

Misaveni yontlhe, a malandza ya Jehovha ma kumana ni zvikarato zvi ma mahako ma xukuvala kutani ku karateka. A vamakabye vo kari va lwisana ni mababyi kutani kubayisa ka ku felwa hi munhu va mu randzako. A van’wani va timisela a kubayisa ka hombe ka ku wona a ciro ca ngango kutani munghana wabye wa hombe na a tsika lisine. Tlhatakumbiri, a van’wani va xaniseka hi kota ya timhango ta ntumbuluko. Vontlhe a vamakabye lavo va lava ku tiyisiwa. Hi nga va vhunisa kuyini? Ku laveka ku hiva vanghana vo tsumbeka. A vanghana vo tsumbeka va maha zvontlhe va zvi kotako kasi ku vhuna a vamakabye vabye. Hi cikombiso, a makabye wo kari wa ku hi Pedro i no khon’wa mababyi ya hombe yaku daya hi kuhatlisa. A sati wakwe Catarina, i li: “A ngango wo kari lomu bandleni wu no hi byela lomu a nga tiriwako kona nuna wa mina. Va no tekela ku maha ciboho ca lezvaku va wa nga ta hi tsika hoce ka ciyimo leco co nonoha niku va hi vhuna ni ka cihi cikhati.” A zvo ku chavelela a kuva ni vanghana vo tsumbeka va nga hi vhunako a kulwa ni zvikarato zva hina! w20.01 8 ¶1; 9 ¶5; 10 ¶6

Loku u wa hi mun’we wa vapizani lava va nga tlhangene ka wutshamu gin’we hi Pentekosta wa 33 Nguveni ya Hina, u wa nga ta kukanakana lezvaku u totilwe hi moya wo basa. (Miti. 2:5-12) Kanilezvi, xana vontlhe lava va totiwako hi moya wo basa va totiwa hi khati gin’we, hi ndlela yo fana ke? Ahihi. Ehleketa hi ku hi rini kuzvilava a munhu a totiwako. A maKristu lawo ya kwalomo ka 120, a hi wona woce ma totilweko siku lego. Andzhako ka siku lego, a vanhu van’wani va kwalomo ka 3000 va no nyikiwa moya wo basa lowu Jesu a nga tsumbisile ku va nyika. A vanhu lavo va totilwe a cikhati leci va nga bhabhatisiwa. (Miti. 2:37, 38, 41) Kanilezvi, ka malembe ma nga landzela, a hi wontlhe maKristu ma totilweko kubhabhatisweni ka wona. A vaSamariya va totilwe cikhatanyana andzhako ka loku va bhabhatisilwe. (Miti. 8:14-17) A ku totiwa ka Korneliyu ni ngango wakwe kuve ko kala ku toloveleka hakuva va totilwe na va nga se bhabhatiswa.— Miti. 10:44-48. w20.01 20-21 ¶¶2-4

Lomu ka mune wa tiIvhangeli basi, Jesu i tirisile a gezu “Papayi” na a wula Jehovha hi cipimo ca 165 wa makhati. Hikuyini Jesu a nga wulawula nguvhu hi Jehovha? A cin’we ca zvigelo i wa fela ku a vanhu va kholwa ku Jehovha hi yena Papayi wa lirandzo. (Joh. 17:25) Wona lezvi hi zvi gondzako xungetano hi Jehovha ka ndlela leyi a mu khomileko hi yona Jesu, a N’wana wakwe. Contlhe cikhati Jehovha i wa ingisela a mikhongelo ya Jesu. A nga no yi ingisela basi kanilezvi i tlhelile a hlamula. (Joh. 11:41, 42) Ni ka cihi cikarato leci Jesu a nga kumana naco, contlhe cikhati i wa wona a lirandzo ni kukhatala ka Papayi wakwe. (Luka 22:42, 43) Kota Papayi wa lirandzo, Jehovha i wa maha zvontlhe kasi Jesu a zvi tiva lezvaku a Papayi wakwe wa mu seketela. (Mat. 26:53; Joh. 8:16) Hambu lezvi Jehovha a nga kala ku mu vhikela ka tontlhe a tixanisa leti a nga kumana nato, i mu vhunile lezvaku a timisela. Jesu i wa zvi tiva lezvaku tontlhe a tixanisa leti kuzvilava a nga wa ta kumana nato ti wa tava ta cikhatana. (Mah. 12:2) Jehovha i kombisile lezvaku i wa khatala hi Jesu hi ku mu ingisela, ku mu nyika lezvi zvi nga laveka, ku mu gondzisa, ni ku mu seketela. — Joh. 5:20; 8:28. w20.02 3 ¶¶6-7, ¶9

Loku hi lava ku tiva ku hi ta patseka ka cihena kutani mukhuwo wokari, hi fanele ku ehleketa hi lezvi a ciboho ca hina ci to khumbisa zvona a tivhalo ta van’wani, nguvhunguvhu ta maKristu-kuloni. Zva dlunyateka a ku hi wa nga ta tsakela ku khunguvanyisa wokari! (Mar. 9:42) A hi lavi ku khunguvanyisa lava va nga hiko vamakabye kambe. Loku hi va randza, zvi ta hi kuca ku wulawula navo hi cichavo. Lezvo zvi ta neha wudzundzo ka Jehovha. A hi lavi ku holovisana ni vanhu kambe kutani ku hleka mikhuwo yabye. U nga rivali lezvaku a lirandzo li ni ntamu! Loku hi kombisa lirandzo ni cichavo khwatsi, hi nga tshuka hi khumba timbilu ta lava va hi vhukelako. Ti tivekise lomu u tshamako kona lezvaku u Kustumunyu ya Jehovha. (Isa. 43:10) Kuzvilava zvi ta ku olovela ku lwisana ni zviyimo zvo karata loku a maxaka ya wena ni vaakelani va zvi tiva ku u khozela Jehovha Nungungulu. Makunu, hi nga tshuki hi dhana ku yimela lisine xungetano hi vafileko. — Rom. 1:16. w19.04 17-18 ¶¶14-16

A vapostoli lava va 12 va wa fambafambile na Jesu a cikhati a nga maha a ntiro wakwe laha misaveni, kanilezvi mupostoli Pawule i wa nga seva muKristu ka cikhati leco, kala andzhako ka loku Jesu a delwe a tlhela a vhuxiwa. Hambu lezvi a nga hlawulilwe kuva “mupostoli wa vamatiko”, Pawule i wa nga ringanelwi hi lungelo lego go hlawuleka ga kuva mun’we wa vapostoli lava va 12. (Rom. 11:13; Miti. 1:21-26) Kanilezvi wutshan’wini ga kuva ni matshoho hi vavanuna lavo va 12 ni lezvi va nga tshamile na Jesu, Pawule i no simama a xalala hi lungelo legi a nga hi nago. Loku hi xalala hi tlhela hi ti koramisa, hi ta fana na mupostoli Pawule hi tlhela hi kombisa cichavo hi lava Jehovha a va nyikileko a wutihlamuleli. (Miti. 21:20-26) Jehovha i hlawulile vavanuna lezvaku va rangela a bandla ga wuKristu. Hambu lezvi va nga mbhelelangiko, i va wona kota “zvinyikiwo” ka vanhu. (Efe. 4:8, 11) Loku hi va kombisa cichavo hi tlhela hi landzela wurangeli gabye hi kutikoramisa hi ta tshama kusuhani na Jehovha hi tlhela hiva ni kurula ni maKristu-kulori. w20.02 17 ¶¶13-14

Hambu a cikhati leci u nga kala u nga se sangula a ku gondza ni Vakustumunyu va Jehovha, kuzvilava u wa gi nyika nguvhu lisima a Bhibhiliya. Kuzvilava u wa hi ni lirandzo hi Jesu kambe. Lezvi u nga tivana ni Vakustumunyu va Jehovha kuzvilava wa zvi randza a ku tshama navo. Kanilezvi, a ku randza zvilo lezvo zva zvi nene a zvi faneli kuva zvona zvi ku mahako u lava ku ti nyikela ka Jehovha u tlhela u bhabhatiswa. A cigelo ca hombe ci faneleko ku ku kuca ku bhabhatiswa lirandzo la wena hi Jehovha Nungungulu. Loku u randza Jehovha a ku hundza zvontlhe u nga ta tsika nchumu kutani munhu a ku vhalela a ku mu tirela. A lirandzo hi Jehovha li ta ku kuca a ku bhabhatiswa li tlhela li ku vhuna ku simama u tsumbekile andzhako ka loku u bhabhatisilwe. Jesu i wulile lezvaku hi fanele ku randza Jehovha hi mbilu ya hina yontlhe, ni muhefemulo wa hina wontlhe, ni kupima ka hina kontlhe, ni ntamu wa hina wontlhe. (Mar. 12:30) U nga gondzisa kuyini a ku mu randza nguvhu Jehovha ni ku mu komba a cichavo ca hombe? A ku ehleketa hi lezvi Jehovha a hi randzisako zvona zvi hi kuca ku hinawu hi mu randza. w20.03 4 ¶¶4-5

Zvi wula yini a ku wu maha hi kumbhelela a ntiro lowu hi nyikilweko hi Nungungulu? Hi magezu matsongwani, a ku maha ntiro wa Nungungulu hi kumbhelela zvi wula ku chumayela ni ku gondzisa nguvhu hi laha hi zvi kotako hi kona. Kanilezvi, a ku maha ntiro lowu hi kumbhelela, a zvi wuli ku mbheta cikhati co leha basi. Leci ci hi kucako ku maha ntiro lowu conawu ca lisima ka Jehovha. Hi tira hi muhefemulo wontlhe ntirweni wa hina kota maKristu hi ku randza Jehovha ni muakelani. (Mar. 12:30, 31; Kol. 3:23) A ku tirela Nungungulu hi muhefemulo wontlhe zvi wula ku nga ti popari; kanilezvi hi ti tsitsirita, hi tirisa ntamu wa hina wontlhe, ni wutlhari ga hina gontlhe ntirweni wakwe. Loku a ntiro wa kuchumayela hi wu wona kota thomo, hi ta zama ku chumayela mahungu ya ma nene ka vanhu vo tala hi laha hi zvi kotako hi kona. Zva koteka ku u hi ni cikhati citsongwani ca ku chumayela. Hambulezvo, lowu hi wona ntiro u wu randzako. U ti karatela ku engetela wutlhari ga wena kasi u zvi kota ku khumba timbilu ta vanhu hi mahungu ya ma nene, u tlhela u rangisa a ntiro wa kuchumayela wutomini ga wena. w19.04 2 ¶3; 3 ¶4, ¶6

A mawunwa ya Sathani ma engetela kubayisa ni kuxaniseka. A vapswali va nga lomu ko rila n’wana wabye va nga tshuka va byeliwa ku Nungungulu i tekile n’wana loye, kuzvilava kasi a yava ngilozi le tilweni. A wu zvizwi ku a mawunwa lawo mo engetela kubayisa ka vapswali lavo wutshan’wini ga ku va chavelela? A vanhu va xanisa van’wani, hambu ku va hisa laha mhandzeni lava va kanetako tigondzo ta chichi, lezvo na va ti yimelela hi gondzo ya mawunwa ya ku a vanhu vaswa tilweni. Hi kuya hi bhuku go kari xungetano hi tribhunali yi nga vitaniwa ku i Inquisição Espanhola, a vokari va nga xanisa vanhu hi xapi leyo, kuzvilava va wa kholwa lezvaku a vanhu lavo va nga kari va kaneta tigondzo ta chichi, va wo va “nyika masemanyana basi ya lezvi a kuswa tilweni kala kupindzuka zvi mahisako zvona”, va fela ku ti sola na va nga sefa kasi va ngayi va yaswa tilweni. Matikweni yo tala, a vanhu va kurumeteka ku khozela tinguluve kasi va ti dzundza, kutani ku kuma makatekwa. A van’wani va mahela ku ti khongotela kasi ti nga zangari tiva vangela zvikarato. Leci ci nga tsakisiko hi ku a vanhu a va kumi kuchavelelwa ka lisine hi ku kholwa zvilo zvi yelanako ni mawunwa lawo. Wutshan’wini ga lezvo, zvi maha ku va karateka, hambu ku hanya na va chava futsi. w19.04 14 ¶1; 16 ¶10