Dezembro

Loku hi phazama hi nga ti khomi kuwulawuleni hi nga vanga zvikarato zvo tala. Hi cikombiso, zvini u mahako loku u kumana ni makabye a hanyako ka tiko legi a ntiro wa hina wu betelwako? Xana wa ringiwa ku mu wutisela zvotala xungetano hi lezvi a ntiro wa hina wa kuchumayela wu mahisiwako zvona ka tiko lego? Lisine lezvaku u wutisa hi zvigelo zvi nene. Hakuva ha va randza a vamakabye va hina niku ha khatala hi lezvi zvi va humelelako. Hi lava ku va khongelela hi zvilo zvo kongoma. Hambulezvo, leco cikhati hi faneleko ku miyela. Loku hi kurumeta wokari lezvaku a hi byela mahungu ya cihundla a hi kombisi lirandzo — hi munhu loye ni vamakabye lava va tsumbako lezvaku a nga ta paluxa a ntiro wabye. Hi lisine, a nga kona ka hina a nga wa ta lava a ku va engetelela zvikarato a vamakabye va hina lava va hanyako ka matiko lawa a ntiro wa hina wu betelwako. Hi ndlela yo fana, a nga kona makabye a tirako ka matiko lawo a nga wa ta paluxa lezvi a Vakustumunyu va tshamako ka matiko lawo va chumayelisako zvona kutani lezvi va mahisako zvona a mitiro yabye ya wuKristu. w20.03 21 ¶¶11-12

Nungungulu a nga vangangi vanhu na a lava ku vafa. Kanilezvi, kasi Adhamu na Evha va hanya kala kupindzuka, va wa fanele ku ingisa Jehovha, loyi a nga va nyikile nayo wo olova aku: ‘A sinya ya ku tiva kusaseka ni kubiha mu nga yigi; hakuva a siku legi mu ta nga yiga, mu tafa.’ (Gen. 2:16, 17) Maku, Sathani a se swe; a tirisa nyoka, a byela Evha a magezu ya mutsalo wa nyamutlha. Evha a se kholwa mawunwa lawo, aga handzu wa sinya leyo! A khombo ga yena, kambe ne! Hi ndzhako ka cikhati, a nuna wakwe yenawu i noga. (Gen. 3:6) Hi ndlela leyo, a ciwonho ni kufa zvi ku swe cikari ka vanhu. (Rom. 5:12) Adhamu na Evha va nofa, kota lezvi Nungungulu a nga wulile. Kanilezvi, Sathani a nga nyimangi ku hemba xungetano hi kufa. Hi kufamba ka cikhati, i no sangula mawunwa man’wani. A cin’we ca lezvi a nga hemba ku loku munhu afa kofa miri basi; ku sala cipandze cin’wani ci hanya — kuzvilava va nga ci vitana ku i moya. Kusukela kale, a vanhu va kari va pengisiwa hi mawunwa yo hambanahambana ya tshamela legi. — 1 Tim. 4:1. w19.04 14-15 ¶¶3-4

A kupima ka n’wanana a ku se buvha laha ka kuza a zvi kota ku hlola zvilo ni ku tiva ku potsa mhango. Hikwalaho, zva olova nguvhu ku a vanhu va xapi va kalavela vanana va guma va va xakela. Lava va xakelako vanana va va gondzisa mawunwa ya tshisela ga cima, yo kota lawa yaku: A n’wanana hi yena a nga ni nandzu wa lezvi a nga mu xakela. A nga faneli ku byela munhu lezvi a nga mu maha. Hambu loku a wula i hava a to kholwa kutani ku khatala hi zvona. Loku a n’wanana a hlengela masango ni munhu wa hombe a zvi bihangi, i ndlela ya ku kombisa ku wa mu randza nguvhu. Lezvo zvi nga wonha kupima ka n’wanana ku tlhela ku hundza malembe yo tala na a nga zvi zwisisi a ku lezvo a hi lisine. A n’wanana loye a nga kula na a alakanya lezvaku i chaka, a nga vhuni nchumu, niku a nga ringanelwi hi ku randziwa hambu ku chavelelwa. Makunu, a zvi hlamalisi ku hikuyini a ku xakela n’wanana zvi vangako ku bayisa hi malembe yo tala. Hi hanya masikwini yo gumesa, laha a vanhu vo tala va kalako “va nga randzi maxaka yabye”, ni laha ‘a vakubiha ni vakanganyisi va yako mahlweni va biha nguvhu’. — 2 Tim. 3:1-5, 13. w19.05 15 ¶¶7-8

Jesu i gondzisile hi tindlela to tala. Yo sangula, i gondzisile hi magezu. Lezvi a nga zvi wula zvi wa hi ni ntamu hakuva zvi wa hi lisine xungetano hi Nungungulu, hi leci a vanhu hakunene va hanyelako cona, zvi tlhela zvi komba lezvaku a Mufumo wa Nungungulu hi wona woce wu to zvi kota ku lulamisa zvontlhe zvi xanisako vanhu. (Luka 24:19) Jesu i gondzisile hi mahanyela yakwe kambe. A mahanyela yakwe, ma kombile vapizani vakwe lezvi va nga fanele ku hanyisa zvona. (Joh. 13:15) Jesu i gondzisile cikhati muni? A cikhati a nga hi laha misaveni. (Mat. 4:23) I tlhelile a gondzisa vapizani vakwe kambe andzhakunyana ka loku a vhukile hi ka vafileko. Hi cikombiso, i wonekile ka vapizani vo kari — kuzvilava va nga hi 500 ni ku hundza — a va laya lezvaku va famba va “maha vapizani” van’wani. (Mat. 28:19, 20; 1 Kor. 15:6) Loku a tlhelile tilweni, i no simama ku gondzisa vapizani vakwe kota hloko ya bandla. Hi cikombiso, kwalomo ka lembe ga 96 E.C., Kristu i leletele mupostoli Johani lezvaku a tiyisa maKristu ma totilweko a tlhela a ma nyika wusungukati. — Kol. 1:18; Kuv. 1:1. w19.05 3 ¶¶4-5

Masikwini lawa, a zvi olovi ku kuma zvo ti hanyisa. A kutala ka vamakabye va hina va tira tihora to tala kasi va kumanyana ca ku hlayisa mingango yabye basi. A van’wani va talela ga cima va mbheta tihora to tala na va famba ni ku wuya hi ntirweni. A votala va ti hanyisa hi ku maha mitiro yo bindza. A kutala ka vamakabye lavo, va chayisa na va no hohlo hi ku karala! Ne a va ha hi na ntamu wa ku maha nchumu — a ku gondza a ha ha wuli! Hambulezvo, a mhaka yo tiya hi ku zvo boha ku hi xava cikhati ca ku gondza Bhibhiliya ni mabhuku ya hina ya wuKristu! A hi ku gondzanyana kambe — ku gondza zvi phela khwatsi. Kasi hi simama kuva vanghana va Jehovha hi tlhela hi kuma wutomi ga pindzukelwa, zvi lava ku hi gondza futsi! (1 Tim. 4:15) A vokari va vhuka na ga hi mixo va gondza na va ha hi ni ntamu, laha kaya na ka ha rulile. A van’wani va xava cikhatana co kari ni gambo kasi va gondza Bhibhiliya ni mabhuku man’wani va tlhela va ehleketa hi lezvi va gondzako. w19.05 26 ¶¶1-2

A kucica loko a ku maheki hi kutsopeta ka tihlo. Ne a ku maheki halahala. Zvi nga lava ku hi ‘ti tsitsirita’ hi malembe yo kari. (2 Ped. 1:5) Zvi lava ku hi kulula hi n’watseka kasi hi cica lezvi hi nga zvona hi le ndzeni. A nchumu wa lisima ni wo sangula hi faneleko ku maha, mukhongelo. Zvi lava ku hi khongela a ku fana ni mutsali wa tisimu loyi a ngaku: ‘Nungungulu, ndzi vangele a mbilu yi hlazvekileko; vhuxa luswa a moya wa kutiya cikari ka mina.’ (Lis. 51:10) Hi fanele ku zvi zwisisa ku hakunene zva laveka ku hi cica moya wa kupima ka hina hi tlhela hi kombela Jehovha lezvaku a hi vhuna. A nchumu wa wumbiri wa lisima hi faneleko ku maha, ku ehleketa. Laha hi gondzako a Bhibhiliya siku ni siku, hi fanele ku ti nyika cikhati ca ku ehleketa, hi hlola khwatsi a maalakanyo ni kutizwa ka hina, kasi hi pola lezvi hi faneleko ku cica. (Lis. 119:59; Mah. 4:12; Jak. 1:25) Hi fanele ku zama ku pola ku ha randza tifilozofiya ta tiko legi kutani ha ti tsakela ke. A hi faneli ku ti kalavela. Hi fanele ku vhumela a magome ya hina hi tlhela hilwa yi nga chayi kasi ku ma hlula. w19.06 8 ¶1; 10 ¶10; 12 ¶¶11-12

Loku u maha ciboho co kari, u fanele ku hlawula cikhati ca ku maha lezvi u zvi bohileko u tlhela u khomelela ka cona. U nga rindzeli ku kuma a cikhati ca ci nene kasi ku maha lezvi u bohileko hakuva zva koteka ku ci nga kumeki. (Mutsh. 11:4) U nga tsiki a zvilo zvo kala ku vhuna nchumu zvi ku gela cikhati zvi tlhela zvi ku mbhetela a ntamu u wu lavako kasi ku maha zvilo zva lisima nguvhu. (Filp. 1:10) Loku zvi koteka, hlawula a cikhati leci u to kala u nga hi na zvilo zvo tala zva ku ku colopetela. Byela van’wani lezvaku u khomekile. Pima ku tima fone ya wena u tlhela u wona a ti e-mail ta wena kutani ku nghena ka tisaite ta ku maha wunghana na u mbhetile ku tira. Lezvi u to zvi kuma loku u mbhetile zvi fana ni lomu u yaku kona loku u endza. Loku hakunene zvi no ku bayisa a kuya ka wutshamu lego, u ta simama u famba hambu loku a ruwa ga kona gi nga hi gi nene kutani ku hambu loku zvi lava ku u famba hi gin’wani ruwa. Hi ku fanana, loku hi veka kupima ka zva zvi nene hi to zvi kuma ka zviboho zva hina, hi nga ta tlhelela ndzhako loku hi tshuka hi kumana ni zvilo zvi mbhetako ntamu.— Gal. 6:9. w19.11 30 ¶¶17-18

Cini ci faneleko ku ku kuca a ku maha ciboho ca kubhabhatiswa? Kota lezvi u gondzileko a Bhibhiliya, u tivile zvotala hi Jehovha — lezvi a zvi lavako ni lezvi a mahisako zvona zvilo. Lezvi u zvi gondzileko hi yena zvi khumbile a mbilu ya wena niku zvi ku kucile a ku mu randza nguvhu. A ku randza Jehovha ku fanele kuva wona nchumu wo ranga wu ku kucako ku maha ciboho ca kubhabhatiswa. A cin’wani cigelo ci ku mahako u lava ku bhabhatiswa hi lezvi u tivako lezvi a Bhibhiliya gi zvi gondzisako u tlhela u zvi kholwa. Wona lezvi Jesu a nga zvi wula a cikhati a nga nyika a cileletelo ca ku maha vapizani. (Mat. 28:19, 20) Hi kuya hi Jesu, lava va bhabhatiswako va fanela ku maha lezvo hi “vito ga Papayi ni ga N’wana ni ga moya wo basa”. Zvi wula yini lezvo? U fanele ku kholwa hi mbilu yontlhe a lisine leli a Bhibhiliya gi gondzisako xungetano hi Jehovha; hi Jesu, a N’wana wakwe; ni lezvi gi gondzisako xungetano hi moya wo basa. A lisine lelo li na ni ntamu wa hombe niku li nga khumba a mbilu ya wena. w20.03 9 ¶¶8-9

Jehovha i rumele tingilozi ka Loti. A tingilozi leto ti wa ngayi ti ya mu tlharihisa basi. Kanilezvi, ti waya ti ya mu vhuna kambe kasi a pona khombo gi nga wela tiko ga Sodhoma. (Gen. 19:12-14, 17) Na hinawu, zvi nga lava ku hi tlharihisa a makabye wokari loku hi wona ku iya cikaratweni. Hambu loku a honisa wusungukati ga Jehovha gi nga lomu ka Bhibhiliya, zvi lava ku hiva ni lihlazva-mbilu hi mu vhuna ku gi tirisa. Pimanyisa a tingilozi leti ta timbiri. Wutshan’wini ga ku tsukula hi mu chokola, hi fanele ku mu vhuna hi magezu ni mitiro. (1 Joh. 3:18) Zvi nga lava ku hi ti nyiketa kasi hi mu khoma hi woko hi ndlela yo fananisa, hi mu vhuna ku tirisa wusungukati legi a nyikilweko. Loku Jehovha i wa no zvi lava, na a vekile kupima ka zvihoxo zva Loti. Kanilezvi hi ndzhako ka cikhati, i pimisele mupostoli Pedro lezvaku a wulawula hi Loti kota munhu wo lulama. (Lis. 130:3) Hi nga mu pimanyisa Jehovha ka lezvi a nga mu wonisa zvona Loti ke? Loku hi veka kupima ka matshamela ya ma nene ya vamakabye va hina, hi ta zvi kota kuva ni lihlazva-mbilu hi vona. Lezvo zvi nga maha ku zvi va olovela ku amukela civhuno ca hina. w19.06 21 ¶¶6-7

Loku a mufumo wa lomu u hanyako kona wu mu betela ku khozela Jehovha, u nga ti wutisa ku u fanele ku rura uya ka tiko gin’wani lomu u toya khozela Jehovha na u tlhatlhekile ke. Leco ciboho ca wena; u nga ta mahelwa hi mun’wani. A vokari va nga zvi wona na zvi vhuna a ku ranga hi ku ehleketa hi lezvi a maKristu ya zana ga malembe go sangula ma nga maha a cikhati ma nga xanisiwa. A vapizani va Jesu va nga hi le Jerusalema va no hangalaka vaya Judhiya ni Samariya; a van’wani va zile va chikela ni le Fenikiya, ni le Kupero, ni le Antiyokiya. (Mat. 10:23; Miti. 8:1; 11:19) Hambulezvo, andzhako ka loku a maKristu ya zana ga malembe go sangula ma xanisilwe ka khati gin’wani, mupostoli Pawule i hlawulile ku simama a chumayela kwalomu va nga betelwa kona. (Miti. 14:19-23) Hi gondza yini ka matimu lawa? A hloko yin’we ni yin’wani ya ngango yi fanele ku ti mahela ciboho xungetano hi ku rura. Kanilezvi yi fanele ku sangula hi ku khongela ni ku ehleketa khwatsi hi ciyimo ca ngango wa yona ni wuyelo gi tova kona loku va rura— wuyelo ga gi nene ni ga hava. Kani a muKristu i maha ciboho muni, hina van’wani a hi ngheni ka zvona. w19.07 10 ¶¶8-9

Jesu i hi byelile lezvi: “Fambani mu va maha vapizani a vanhu va matiko wontlhe”. (Mat. 28:19) Ahandle ka ku gondzisa munhu a tiva lezvi Jesu a zvi lavako ka vapizani vakwe, hi fanele ku tlhela hi mu vhuna ku tiva lezvi a faneleko ku hanyisa zvona kota muKristu wa lisine. Hi fanele ku mu vhuna hi lihlazva-mbilu laha a wako a vhuka na a zama ku hanya hi matshinya ya milayo ya Bhibhiliya wutomini gakwe. A van’wani va zvi kota ku cica kupima kabye hi tihweti to kari; a van’wani va teka cikhati co leha. Ku ni tshango ga murumiwa wo kari le Peru gi kombako mabhindzu ya kuva ni lihlazva-mbilu. I tlhamusela lezvi: “Ndzi gondzile mabhuku mambiri ni cigondzani ca Bhibhiliya ca ku hi Raúl. Kanilezvi ci wa ha simama kuva ni zvikarato zva hombe wutomini ga cona. Yena ni sati wakwe va wa hi ni zvikarato wukatini gabye, i wa hi ni mawulawulela yo nyenyeza, niku i wa hi ni n’wana a nga kala a nga mu kombisi cichavo hi kota ya hanyela gakwe. Raúl i wata mitlhanganweni hi kukhandzakanya. Hikwalaho, ndzi no simama kuya kaya kakwe ni ku vhuna yena ni ngango wakwe. Andzhako ka 3 wa malembe ni ku hundza i no bhabhatiswa.” w19.07 15 ¶3; 19 ¶¶15-17

A cikhati leci Pawule a nga tsalela va le Filipi i wa nga kondlangi mawoko. Hi nga ehleketa lezvi a nga kari ti karatisa zvona: I wa vhalelwe laha kaya le Roma. I wa nga zvi koti ku fambafamba a chumayela. Hambulezvo, i simamile a khomeka hi ku chumayela lava va nga mu vhuxela a tlhela a tsala mapapilo a rumela ka mabandla ya le kule. Pawule i wa zvi tiva ku, a ku fana na Kristu, yenawu i fanele ku ti karata kala magumo. Hi cigelo leco a nga fananisa wutomi ga hina maKristu ni mapalisana ya kutsutsuma. (1 Kor. 9:24-27) Loyi a tsutsumako ka mapalisana i veka kupima le magumo a yako kona, a nga veki kupima ka zvilo zvi nga wa ta mu colopetela. Hi cikombiso, inyamutlha lava va tsutsumako lomu madhoropeni, va nga hundza hi lomu ku xavisiwako zvilo, ni zviphatiphati zvin’wani. U alakanya a ku ku ni mutsutsumi wa ku i wa ta nyima ku tsutsuma a wonetela zvilo zvi xavisiwako lomu tilojeni? Loku a lava ku ganya a nge zvi pimi zvezvo! Ka mapalisana ya kuya wutomini, hinawu hi fanele ku potsa ni cihi ci nga wa ta hi colopetela. Loku hi veka kupima ka nchachazelo wa hina, hi ti karata a ku fana na Pawule, hi ta kuma nchachazelo! w19.08 3 ¶4; 4 ¶7

Loku hi zwananisa wutomi ga hina ni milayo ya Nungungulu, a maxaka ya hina zvi nga ma karatela a ku zwisisa a kukholwa ka hina ni wutomi ga hina ga giswa. A kutala ka zvikhati a nchumu wo sangula va wu wonako ku a ha ha hlengeli navo ka tifesta ti yelanako ni wukhongeli ga mawunwa niku a ha ha ti ngheniseli ka politika. A kusanguleni, a maxaka yo kari ma nga hi zangarela. (Mat. 10:35, 36) Kanilezvi a hi faneli ku va tsukula. Loku hi tsika ku va vhuna ku zwisisa lezvi hi zvi kholwako, hi lisine ho va lamula hi ku a va ringanelwi hi ku kuma wutomi ga pindzukelwa. Jehovha a nga hi nyikangi ntiro wa ku lamula — a ntiro lowo i nyikile Jesu. (Joh. 5:22) Loku hiva ni lihlazva-mbilu, zva koteka ku a maxaka ya hina ma guma ma vhumela mahungu ya ma nene. Hi fanele ku tiya, kanilezvi hi va kombisa cichavo, hambu loku hi kumana ni mindzhingo. (1 Kor. 4:12b) Zvi nga teka cikhati kasi a maxaka ya hina ma zvi zwisisa hi kumbhelela ku a ku tirela Jehovha zva lisima nguvhu ka hina. w19.08 17 ¶10, 13; 18 ¶14

“Loku ndzi ehleketa hi cikarato ndzi kumeneko naco, ndza zvi wona lezvaku na ndzi nga zvi kotangi a ku ci timisela hi ntamu wa mina.” Wa tshuka u wula a magezu yo fana ni lawa? A kutala ka hina hi tshuka hi wula. Kuzvilava u wulile lezvo andzhako ka ku ehleketa hi lezvi u nga timiselisa zvona a mababyi ya hombe kutani kufa ka munhu u mu randzako. Loku u cuwuka ndzhako, wa zvi wona khwatsi lezvaku u zvi kotile a ku timisela hi lezvi a moya wa ku basa wa Jehovha wu ku nyikileko “ntamu wa hombe wo hundza wa munhu”. (2 Kor. 4:7-9) Hi lava a moya wa ku basa kambe lezvaku wu hi vhuna a ku ala a kucetelo wa tiko legi ga ku biha. (1 Joh. 5:19) A cin’wani kambe, hi lava ntamu kasi hi zvi kota a kulwa ni “mimoya ya kubiha”. (Efe. 6:12) A moya wa ku basa wa Jehovha wa hi vhuna hi ku hi nyika a ntamu kasi hi zvi kota a ku maha zvontlhe lezvi hi faneleko hambu loku hi kumana ni zvikarato. Mupostoli Pawule i zvi wonile lezvaku i wa zvi kota a ku simama ku tira kasi a kuma zvo ti hanyisa ni ku tirela Jehovha hambu lezvi a nga kumana ni zvikarato hi kota ya lezvi a nga tsumba a “ntamu wa Kristu”. — 2 Kor. 12:9. w19.11 8 ¶¶1-3

A Bhibhiliya hi gona goce gi tlhamuselako lezvi Jesu a ku maheleko. Gondza a ku randza Jesu niku a lirandzo la wena hi Jehovha li ta kula. Hikuyini? Hakuva Jesu i pimanyisile a matshamela ya Papayi wakwe hi kumbhelela. Hikwalaho loku u tiva zvotala xungetano hi Jesu, u ta mu tiva khwatsi Jehovha u tlhela u mu nyika lisima. Ehleketa hi kuzwela wusiwana loku Jesu a ku kombisileko hi lava va nga wonelwa hasi hi van’wani hi kota ya wusiwana, mababyi, ni ku vhumala ntamu. Ehleketa kambe hi wusungukati ga wutomi ga siku ni siku legi Jesu a ku nyikileko ni lezvi a wutomi ga wena gi chukwatisisako zvona loku u landzela a wusungukati lego. (Mat. 5:1-11; 7:24-27) A lirandzo la wena hi Jesu li ta tiya a cikhati leci u ehleketako nguvhu xungetano hi muphahlo lowu a wu mahileko kasi a zviwonho zva hina zvi tsetselelwa. (Mat. 20:28) Loku u zwisisa lezvaku Jesu i zile afa hi kota ya wena, kuzvilava zvi ta ku kuca ku ti sola ka zviwonho zva wena u tlhela u lava ku Jehovha a ku tsetselela. (Miti. 3:19, 20; 1 Joh. 1:9) Laha u to mu randza nguvhu Jehovha na Jesu u ta tizwa kusuhani navo, niku u ta lava ku tshama ni vanhu lava vonawu va randzako Jehovha na Jesu. w20.03 5-6 ¶¶10-12

A muKristu wo kari wa wanuna a nga ha sangula ku ehleketa lezvaku hi mina ndzi ringanelwako khwatsi hi ku maha a ntiro wo kari. Kutani a sati wa muKristu a nga ha ehleketa lezvi: ‘Phela a nuna wa mina hi yena a nga wu mahako khwatsi a ntiro lowu a ku hundza manyani na manyani!’ Hambulezvo, loku hi hi vanhu va kutikoramisa futsi, hi nga ta ehleketa hi ndlela leyi. Hi nga gondza cokari ka lezvi Mosi a nga ti zwisa zvona a cikhati leci a van’wani va nga nyikiwa malungelo. Mosi i wa wu nyika nguvhu lisima a ntiro lowo a nga nyikilwe wa ku rangela a vaIzrayeli. Kanilezvi i ti zwisile kuyini a cikhati leci Jehovha a nga nyika van’wani a wutlhari ga ku maha a mitiro yo kari leyi yena a nga yi maha? Mosi a nga vangi ni ciluse. (Mitse. 11:24-29) I wa ti koramisa niku i vhumele ku vhuniwa hi van’wani a ntiro wa ku lamula vanhu. (Ekso. 18:13-24) Makunu a vaIzrayeli va wa hi ni van’wani vavanuna va ku va tirela; hikwalaho va wa nga ta ha rindzela cikhati co leha kasi va lamuliwa. Lezvi zvi komba ku Mosi i wa khatala nguvhu hi lezvi zvi nga wa ta vhuna van’wani a ku hundza kuva ni malungelo yo tala. Leci cikombiso ca ci nene ka hina! Alakanya lezvaku loku hi lava ku tirisiwa nguvhu hi Jehovha, zva lisima nguvhu a ku hiva vanhu va kutikoramisa a ku hundza kuva ni malungelo yo tala. w19.09 5-6 ¶¶13-14

A hi zvi tivi ku zvini lezvi a mifumo yi to wula lezvaku hi zvona zvi yi mahako yi vhukela Bhabhuloni wa Hombe. Kuzvilava yi ta ku a wukhongeli hi gona gi mahako lezvaku ku nga hi na kurula ni ku a cikhati contlhe gi zama ku ti nghenisela ka lezvi zvi mahiwako hi mifumo. Kutani yi ta ku a tihlengeletano leto ta wukhongeli ti hlengeletele a titshomba to tala. (Kuv. 18:3, 7) Zvo khwatsi a kuvhukelwa loko ka wukhongeli ga mawunwa a ku wuli a kulovisiwa ka zviro zvontlhe zva gona. Kanilezvi a mifumo yi to fuvisa a tihlengeletano ta wukhongeli ga mawunwa. Kota lezvi a tihlengeletano leto ti to ngha ti lovisilwe, lava va nga lumba seyo va ta zvi tiva lezvaku a varangeli vabye va wukhongeli va zvi tsandzekile a ku tatisa lezvi va nga va tsumbisa. Hikwalaho kuzvilava va ta wula lezvaku va wa nga hi va wukhongeli lego. A Bhabhuloni wa Hombe i ta loviswa hi cikhati ci tsongwani. (Kuv. 18:10, 21) Jehovha i tsumbisile lezvaku i ta ‘komisa a masiku’ ya kuxaniseka, hikwalaho a “vahlawulilweko” wakwe ni wukhongeli ga lisine gi ta pona.— Mar. 13:19, 20. w19.10 15 ¶¶4-5

Kuzvilava u mamani a wundlilweko hi vapswali va cizangazangani ni va ku wulawula kuhalatela ka vana vabye. Hikwalaho kuzvilava u kulile na u alakanya lezvaku leyo hi yona ndlela ya ku wundla vana. Hambu ndzhako ka ku ngha u gondzile a milayo ya Jehovha, kuzvilava zvi nga ku karatela a ku simama u rula ni ku kombisa a lihlazva-mbilu ka vana va wena nguvhunguvhu loku va nga ku ingisi. (Efe. 4:31) Ka zvikhati lezvo, zva lisima a ku khongela ka Jehovha u kombela civhuno. (Lis. 37:5) A vamamani vo kari zva va karatela a ku komba vana vabye lezvaku va va randza. Kuzvilava a vamamani lavo va wundlilwe ka mingango leyi a vapswali vabye va nga kala va nga hi na wunghana ga gi nene ni vana vabye. Loku u wundlisilwe lezvo, a wu fanele ku maha a cihoxo co fana ni leci ca vapswali va wena. A mamani a mahako kurandza ka Jehovha zvi nga lava ku a gondza ku kombisa lirandzo ka vana vakwe. Lisine ku zvi nga karata ku cica, kanilezvi zva koteka niku zvi ta vhuna yena ni ngango wakwe. w19.09 18-19 ¶¶19-20

Loyi a khozelako Jehovha seno na a hlongolisela titshomba, hi ndlela yo kari, o zama ku tirela a tihosi timbiri. I wa nga ta ngha na a khozela Jehovha yece. Kumbheleni ka zana ga malembe go sangula, a zviro zva bandla ga le dhoropeni ga Lawodhikeya zvi wa ti byela zviku: ‘Hi ganyile, hi na ni titshomba, a ha ha lavi nchumu.’ Kanilezvi ka Jehovha na Jesu va wa hi ‘vaxaniseki, ni vavhumali, ni zvisiwana, ni zvikhumu, ni zvimbyiri’. Jesu a nga va nyikangi wusungukati hi lezvi va nga ganyile. Kanilezvi, hi lezvi a lirandzo labye hi titshomba li nga wonha wunghana gakwe na Jehovha. (Kuv. 3:14-17) Loku hi pola lezvaku a mixuvo ya ku lava ku ganya ya kula timbilwini ta hina, hi fanele ku tekela kucica maalakanyo ya hina. (1 Tim. 6:7, 8) Loku hi nga mahi lezvo, hi ta sangula ku randza nguvhu zvilo a ku hundza Jehovha niku yena a nga ta amukela a wukhozeli ga hina. Jehovha i lava lezvaku u mu randza “hi mbilu ya wena yontlhe”. — Mar. 12:30. w19.10 27 ¶¶5-6

A gezu ga ciGreki gi hundzuluselweko ku ku “kuciwa” hi ku kongoma gi wula ku “susumetwa”; ku “rangelwa”. Luka, a mutsali wa bhuku ga Mitiro, i tirisile a gezu ga ciGreki ga ku fana ni legi kasi ku tlhamusela a ngalava yi ‘kukuletwako’ hi moya. (Miti. 27:15) A tlhari yo kari ya ku tlhamusela Bhibhiliya yi wulile ku a cikhati leci Pedro a nga tsala lezvaku a vatsali va Bhibhiliya va wa “susumetwa” hi moya wa ku basa i wo tirisa a “magezu yo fananisa ya lomu matini”. Pedro i wa wula lezvaku a ku khwatsi hi lezvi a ngalava yi susumetiwako hi moya kala yi chikela lomu yi yako kona, a vaphrofeti ni vatsali va Bhibhiliya vonawu va wa rangelwa hi moya wa ku basa lezvaku va maha ntiro lowu va nga nyikilwe. A tlhari leyo yi te: “A vatsali va Bhibhiliya va wa fana ni tingalava ti gwimbileko a matanga ya tona.” Jehovha i no maha a cipandze cakwe. A va nyika “moya” kutani moya wa ku basa. A vatsali va Bhibhiliya vonawu va maha a cipandze cabye. Va landzela wurangeli ga moya lowo. Ni nyamutlha, a moya wo basa wa hi susumeta ndzeni ka zvikarato zvo fana ni bhubhutsa lezvi hi kumanako nazvo, hi ya misaveni yiswa leyi Nungungulu a hi tsumbisako. w19.11 9 ¶¶7-9

Ka zvikhati zvin’wani hi nga mbhela ntamu. Kanilezvi a hi faneli ku ehleketa hi zvikarato zva hina contlhe cikhati. Loku hi maha lezvo hi wa ta rivala a zvilo zvontlhe zvo saseka lezvi Jehovha a hi tsumbisako. (Kuv. 21:3, 4) A ku mbhela ntamu ku nga hi maha hiva ni gome hi tlhela hi tsika ku tirela Jehovha. Wona lezvi a makabye wo kari wa cisati wa le Estados Unidos a ku hlayisisako zvona a kukholwa kakwe laha a khatalelako a nuna wakwe a nga ni mababyi ya hombe. I tsalile lezvi: “A ciyimo ca hina ka zvikhati zvin’wani ca hi maha hi karateka hi tlhela hi mbhela ntamu kanilezvi a kutsumba ka hina ku tiyile. Ndza zvi bonga nguvhu zvontlhe lezvi Jehovha a hi nyikako kasi ku tiyisa a kukholwa ka hina ni ku hi nyika ntamu. Ha gi lava nguvhu a wusungukati legi ni kutiyisiwa loko. Zvi hi vhuna ku simama hi tirela Jehovha ni ku timisela.” Ka magezu ya makabye loyi, hi gondza lezvaku hi nga zvi kota a ku hlula ku mbhela ntamu! Hi ndlela muni? Hi ku wona a zvikarato lezvi u kumanako nazvo kota zviringo zva Sathani. Tsumba lezvaku Jehovha i ta ku chavelela. U tlhela u bonga a zvakuga zva moya lezvi Jehovha a hi nyikako. w19.11 16 ¶¶9-10

A madhota hi wona nguvhunguvhu ma faneleko ku tirisa a tshinya ga nayo ga Bhibhiliya. A dhota ga zvi tiva lezvaku a gi faneli ku ‘bhoxa mifihlakalo’ ya vamakabye ka sati wa gona. Loku i wo maha lezvo i wa nga ta ha tsumbiwa niku i wa ta chakisa a vito gakwe. Lava va nga ni wutihlamuleli lomu bandleni a va faneli kuva ni “tirimi timbiri” kutani ku kanganyisa. (1 Tim. 3:8, tlhamuselo wa lahasi.) Lezvo zvi wula ku a va faneli ku paluxa zvihundla zva van’wani kutani kuva vanhu va mahlevo. Loku a dhota gi randza a sati wa gona, gi nga ta mu tata hloko hi zvilo a kalako a nga hi na fanelo ya ku zvi tiva. A sati a nga vhuna a nuna wakwe lezvaku a simama ava ni vito gi nene hi ku nga mu kurumeti a ku wulawula hi timhaka ta cihundla. Loku a sati a maha lezvo, a nga vhuni a nuna wakwe basi kanilezvi i tlhela a kombisa cichavo hi lava va mu byelako zvihundla a nuna wakwe. A ca lisima nguvhu ka zvontlhe, i tsakisa Jehovha hakuva i vhuvhumisa kurula ni wumun’we lomu bandleni. — Rom. 14:19. w20.03 22 ¶¶13-14

Hi 1512 Mahlweni ka Nguva ya Hina, a cikhati leci ku nga yimiswa a tabhernakeli le Citsungeni ca Sinayi, Mosi hi yena a nga rangela a mubuzo wa ku yimisiwa ka Aroni ni vana vakwe kota vapristi. (Ekso. 40:17; Levi 9:1-5) Jehovha i zvi kombisile kuyini lezvaku i wa va amukela a vapristi lavo va nga ha hi ku yimisiwa? I no rumela ndzilo hi le tilweni wu ta hisa a muphahlo wu mbhela wu ku bhi laha alatini, a cikhati leci Aroni na Mosi va nga kari va katekisa a vanhu. (Levi 9:23, 24) A ndzilo lowo wu tileko hi le tilweni wu wa komba yini? Jehovha i rumele ndzilo hi le tilweni kasi ku komba lezvaku i wa amukela a tlhela a seketela Aroni ni vana vakwe lava a nga va hlawulile lezvaku vava vapristi. A cikhati leci a vaIzrayeli va nga wona a cikombiso ca laha kubaseni ca lezvaku Jehovha i wa seketela a vapristi lavo va no zvi zwisisa lezvaku vonawu va wa fanele ku va seketela. Xana lezvo zva lisima ka hina? Ina! Hakuva a wupristi ga vaIzrayeli gi wa yimela a wupristi ga hombe nguvhu — ga lava va 144 000 va to tira na Kristu le tilweni. (Mah. 4:14; 8:3-5; 10:1) Handle ko kanakana, Jehovha wa rangela a hlengeletano yakwe nyamutlha a tlhela a yi katekisa zva cima. w19.11 23 ¶13; 24 ¶14, 16

A cikhati leci mupostoli Pawule a nga hi le Korinte, i no tshama na Akwila na Prisila va “tira zvin’we, hakuva vontlhe va wa hi vamahi va matenda”. A cikhati leci Pawule a ngaku i tirile “wusiku ni mumu”, i wa nga wuli lezvaku i wo tira a nga humule. I wa nyima ku maha matenda hi masiku yo kota sabhadho. Lezvo zvi wa mu nyika cikhati ca ku chumayela vaJudha, lava vonawu va nga kala va nga tiri hi sabhadho. (Miti. 13:14-16, 42-44; 16:13; 18:1-4) Pawule i wa fanele ku tira kasi ku ti hanyisa. Hambulezvo, i wa ti siyela cikhati ca ku tira “ntiro wo basa wa ku kanela mahungu ya ma nene ya Nungungulu” hi kukhandzakanya. (Rom. 15:16; 2 Kor. 11:23) I kucile van’wani lezvaku vonawu va chumayela hi kukhandzakanya. Kota wuyelo ga kona, Akwila na Prisila va wa hi “vatiri-kulori [vakwe] ka Kristu Jesu”. (Rom. 12:11; 16:3) Pawule i kucile va le Korinte lezvaku va ‘tshama na va khomekile ntirweni wa Hosi’. (1 Kor. 15:58; 2 Kor. 9:8) Jehovha i pimisele mupostoli Pawule a ku tsala lezvi: “Loku a munhu a ala ku tira, a nga faneli kuga.”— 2 Tes. 3:10. w19.12 5 ¶¶12-13

Jehovha i vangile a ngango wo sangula na wu hi ni kuxuva ka ku pswala vana. Kanilezvi, hi mani a faneleko ku maha ciboho ca lezvaku a nuna ni sati va pswala vana, kona hi rini va faneleko ku pswala? Ka midhawuko yo kari, ku rindzelwa lezvaku a sati ni nuna va ha hiku ku chadha va pswala vana na ga hi mixo. Kuzvilava va nga ha kurumetiwa hi maxaka yabye kutani van’wani. Makabye Jethro, a tshamako le Ásia, i wula lezvi: “Lomu bandleni a vamakabye vokari va nga ni vana va kurumeta lava va kalako va nga se pswala lezvaku va pswala.” A makabye mun’wani wa le Ásia wa ku hi Jeffrey i ngalo: “A vo kari va byela lava va kalako va nga se pswala lezvaku va nga tava ni wo va hlayisa loku va ta khosahala.” Hambulezvo, a nuna ni sati va fanele ku ti mahela ciboho ha voce lezvaku va ta pswala vana ke. Leco ciboho cabye; a hi faneli ku zvi nghenela. (Gal. 6:5) Zva zwisiseka lezvaku a vanghana ni maxaka va lava lezvaku lava va ha hiku ku chadha va va ni litsako. Kanilezvi va fanele ku alakanya lezvaku a ciboho ca kuva ni vana kutani ku ngavi navo ci fanele ku mahiwa hi nuna ni sati basi. — 1 Tes. 4: 11. w19.12 22 ¶¶1-3

Zva ku karatela a ku wona Nungungulu kota Papayi wa wena? A vokari va nga ti wona na va nga hi va lisima loku va ti ringanisa na Jehovha. Va kanakana lezvaku a Nungungulu wa Ntamu Wontlhe wa khatala hi mun’we ni mun’wani wabye. Hambulezvo a Papayi wa hina wa lirandzo a nga lavi ku hi ti zwisa lezvo. I hi nyikile wutomi niku i lava lezvaku hiva ni wunghana naye. Andzhako ka ku wula a lisine leli, mupostoli Pawule i tlhamusele lava va nga mu ingisela le Atensi lezvaku Jehovha a nga “kule ka mun’we ni mun’wani wa hina”. (Miti. 17:24-29) Nungungulu i lava ku a mun’we ni mun’wani wa hina a tshinela kakwe a ku fana ni lezvi a n’wanana a tshinelako ka papayi wakwe wa lirandzo ni wo khatala. A van’wani zvi nga va karatela a ku wona Jehovha kota Papayi wabye hi kota ya lezvi a vapapayi vabye va nga va kombisa kutsongwani kutani ku kala ni ku va komba lirandzo ni wunene. A makabye wo kari wa cisati i ngalo: “A papayi wa mina i wa hi munhu wa xapi nguvhu. Hikwalaho, a cikhati ndzi nga sangula a ku gondza a Bhibhiliya zvi ndzi karatele a ku tizwa kusuhani ni Papayi wa mina wa le tilweni.” Wenawu u ti zwisa lezvo? Loku ku hi lezvo, tiyiseka lezvaku wenawu u nga zvi kota a ku wona Jehovha kota yena Papayi wa mu nene nguvhu ka vontlhe. w20.02 3 ¶¶4-5

Jesu i hi gondzisile lezvaku hambu loku lezvi hi mahako hi zvi wonisa ku khwatsi zvitsongwani, Jehovha wa zvi nyika lisima zvontlhe hi nga zvi mahako ntirweni wakwe. (Lis. 92:12-15; Luka 21:2-4) Hikwalaho veka kupima ka lezvi u zvi kotako ku maha. Hi cikombiso, u nga bhula ni van’wani xungetano hi Jehovha, u khongelela a vamakabye va wena u tlhela u kuca van’wani lezvaku va simama va tiyile kukholweni. Jehovha i ku wona kota mutiri wakwe na ku nga hi lezvi u zvi kotako ku maha, kanilezvi hi kota ya kutiyimisela ka wena ka ku lava ku mu ingisa. (1 Kor. 3:5-9) A ho ku bonga hi lezvi hi khozelako Jehovha, a Nungungulu loyi hakunene a ma nyikako lisima a malandza yakwe! I hi vangile kasi hi maha kurandza kakwe, niku a wukhozeli ga lisine gi maha ku hi va ni litsako wutomini. (Kuv. 4:11) Hambu lezvi a tiko kuzvilava gi nga hi wonako na hi nga vhuni nchumu, Jehovha a nga hi wonisi lezvo. (Mah. 11:16, 38) Loku hi karateka hi kota ya mababyi, wusiwana, kutani kukhosahala, a hi alakanyeni lezvaku a ku na nchumu wu nga hi hambanisako ni lirandzo la Papayi wa hina wa le tilweni. — Rom. 8:38, 39. w20.01 18 ¶16; 19 ¶¶18-19

Hi nga hlula matshoho hi ku gondza kuva vanhu vo ti koramisa ni vo xalala. Loku a timbilu ta hina ti tele hi matshamela ya ma nene, a matshoho a ma nge kumi wutshamu go kulela kona. A kutikoramisa ku nga hi vhuna ku hi nga pimisi lezvaku hiva chukwana ku hundza van’wani. A munhu wa kutikoramisa a nga alakanyi lezvaku hi yena a ringanelwako nguvhu a ku hundza van’wani. (Gal. 6:3, 4) A munhu wo xalala i tsakisiwa hi lezvi a nga nazvo niku a nga ti fananisi ni van’wani. (1 Tim. 6:7, 8) Loku a munhu wa kutikoramisa ni ku xalala a wona a wokari na a kuma zva zvi nene i tsaka zvin’we naye. Zvi lava ku hi vhuniwa hi moya wa ku basa wa Nungungulu lezvaku hi ngavi ni matshoho kanilezvi hi gondza kuva vanhu vo ti koramisa ni vo xalala. (Gal. 5:16; Filp. 2:3, 4) A moya wo basa wa Jehovha wu nga hi vhuna a ku hlola a maalakanyo ya hina ni lezvi zvi hi kucako ku maha zvilo. Loku hi vhuniwa hi Nungungulu hi nga zvi kota a ku vhaleta a maalakanyo ya hava hi maalakanyo ma akako. — Lis. 26:2. w20.02 15 ¶¶8-9

A kutinyikela cifungo leci Jehovha a rindzela lezvaku u ci tatisa. Hikwalaho, tshama kusuhani ni bandla. A vamakabye va lomu bandleni i ngango wa wena wa moya. Loku uya mitlhanganweni hi kukhandzakanya u ta tiyisa a wunghana ga wena navo. Gondza Mhaka ya Nungungulu siku ni siku u tlhela u ehleketa hi yona. (Lis. 1:1, 2) Ti nyike cikhati ca ku ehleketa hi lezvi u nga lera. Loku u maha lezvo, a timhaka leto ti ta khumba a mbilu ya wena. Ahandle ka lezvo, “khongela contlhe cikhati”. (Mat. 26:41) A mikhongelo ya wena yo huma mbilwini yi ta ku tshineta nguvhu ka Jehovha. A cin’wani, ‘simama ku lava a Mufumo . . . kuranga’. (Mat. 6:33) U nga maha lezvo hi ku rangisa a ntiro wa kuchumayela wutomini ga wena. Loku u chumayela hi kukhandzakanya u ta simama ku tiyisa a kukholwa ka wena. Zvontlhe a zvikarato lezvi kuzvilava u to kumana nazvo ka tiko legi, zva ‘cikhatana ni ku zva vevuka’. (2 Kor. 4:17) Kanilezvi a kutihendleleta ka wena ni kubhabhatiswa ku ta ku vhulela a ndlela ya ku u kuma a wutomi go tsakisa zvezvi ni “wutomi legi hakunene gi nga wutomi” cikhatini ci tako. Zva ringana a ku u ti karatela ku zvi kuma? Ina! — 1 Tim. 6:19. w20.03 13 ¶¶19-21

Loku loyi u gondzako naye Bhibhiliya a nga cici zvokari wutomini gakwe, hi ndlela yo kari u nga ha ti wutisa ku, ‘ndzi fanele ku nyima ku gondza naye?’ Na u nga se maha ciboho, ti wutise lezvi: ‘A cigondzani ca mina ca kula hi kuya hi lezvi a ciyimo cakwe ci nga tshamisa zvona?’ ‘I sangulile “a ku ingisa” kutani ku tirisa lezvi a zvi gondzako?’ (Mat. 28:20) A khombo ga kona hi ku a zvigondzani zvo kari zvi fana ni vaIzrayeli va masikwini ya Ezekiyeli. Xungetano hi vona, Jehovha i byelile Ezekiyeli aku: ‘A ka vona u fanana ni loyi a yimbelelako a lisimu la lirandzo hi gezu gi tsakisako, loyi a zvi tivako a kuba citende. Hakuva vazwa a timhaka ta wena, kanilezvi a va ti mahi.’ (Ezek. 33:32) Zvi nga hi karatela ku byela munhu lezvaku hi nga ta ha gondza naye. Hambulezvo, “a cikhati ci nga sala ci tsongwani”. Wutshan’wini ga ku mbheta cikhati na hi fambisa a zvigondzo zvi nga kombisiko ku kula, hi fanele ku ti karatela ku lava a vanhu va kombisako lezvaku va ‘longile ku amukela . . . wutomi ga pindzukelwa’. — Miti. 13:48. w20.01 6 ¶17; 7 ¶20

A wuKristu ga mawunwa a kutala ka zvikhati a gi gondzisi a lisine la Mitsalo la lezvaku lava va ingisako va ta hanya laha misaveni kala kupindzuka. (2 Kor. 4:3, 4) Inyamutlha, a wukhongeli go tala ga mawunwa gi gondzisa lezvaku a vanhu vontlhe va va nene loku vafa vaya tilweni. Kanilezvi, lezvo zvi hambene ni lezvi zvi nga gondzisiwa hi ntlawa wutsongwani wa Zvigondzani zva Bhibhiliya, lowu wu humesako a revhista A Murindzeli kusukela hi 1879. Wu wa zvi zwisisa lezvaku Nungungulu i ta tlhela a maha misava yiva paradhise niku a vanhu va tsandza vahlayi lava va ingisako va ta hanya kwalaha misaveni na ku nga hi le tilweni. Hambulezvo, zvi tekile cikhati kasi va zvi zwisisa khwatsi lezvaku va wa tava vamani a vanhu lavo vo ingisa. A Zvigondzani zva Bhibhiliya zvi no tlhela zvi zwisisa lezvaku a Mitsalo yi wula ku ku na ni ntlawa wa vanhu wu nga wa ta ‘xaviwa laha misaveni’ wu ya fuma zvin’we na Jesu le tilweni. (Kuv. 14:3) A ntlawa lowo wu wa ta wumbiwa hi 144 000 wa maKristu yo hiseka ni yo ti nyiketela lawa ma tirelako Nungungulu hi kutsumbeka na ma ha hi laha misaveni. w19.09 27 ¶¶4-5