Agosto

Wona zvilo zvimbiri zva lisima ka lisimu leli la hehla: Co sangula, a valulamileko va kumana ni zvikarato. Ca wumbiri, Jehovha wa hi tlhatlhisa ka zvikarato zva hina. Makunu, Jehovha i hi tlhatlhisisa kuyini? A yin’we ya tindlela ku hi vhuna ku zvi tiva ku hi ta kumana ni zvikarato futsi tikweni legi. Hambu lezvi Jehovha a hi tsumbisako ku hi ta kuma litsako loku hi mu tirela, a nga hi tsumbisi ku hi nga ta kumana ni zvikarato. (Isa. 66:14) I hi kuca ku hi veka kupima ka lezvi hi to ti buza hi zvona cikhatini ci tako — a cikhati leci u tova ni wutomi legi a lavako ku hi ti buza hi gona kala kupindzuka. (2 Kor. 4:16-18) Na ha ha rindzela cikhati leco, Jehovha i hi vhuna ku timisela siku ni siku. (Miko. 3:22-24) Zvini hi nga gondzako ka zvikombiso zva malandza ya Jehovha yo tsumbeka ya cikhatini ca kutsaliwa ka Bhibhiliya ni ya masiku ya hina? Hi nga kumana ni zvikarato. Kanilezvi, loku hi tsumba Jehovha a nga ta tshuka a tsandzeka ku hi vhuna. — Lis. 55:22. w23.04 14-15 ¶¶3-4

Hi nga gondza ka cikombiso ca Josefa na Mariya, lava va nga longile ku ingisa mifumo hambu loku zvi bindza. (Luka 2:1-6) Laha a nyimba ya Mariya yi nga hi ni 9 wa tihweti, yena na Josefa va tlhangene ni ciringo co kari ca ku ingisa. Hosi Augustu i no veka nayo wa lezvaku vontlhe va nga hi Mufun’weni wa Roma va wa fanele kuya va ya ti tsalelisa madhoropeni yabye ya mabeleko. Josefa na Mariya va wa fanele ku maha lipfhumba la kuya Bhetlehema, wu nga hi pfhuka wa 150 wa tikilometro, na va kwela zvitsunga zvo tala. A lipfhumba lelo li wa nga olovi, nguvhunguvhu ka Mariya. Kuzvilava vona vambiri va wa karateka hi kutshamiseka ka Mariya ni n’wana loyi a nga hi lomu ndzeni. Ahati loku a sangula ku lun’wa lomu ndleleni? Phela a n’wana loyi a nga hi lomu ndzeni kakwe ku wa hi Mesiya! A ku lezvo zvi va vhalele ku ingisa cileletelo ca mufumo? Hambu lezvi Josefa na Mariya va nga hi ni zvigelo zva ku karateka, va ingisile a nayo. Jehovha i katekisile a kuingisa kabye. Mariya i chikele khwatsi Bhetlehema, a pswala a n’wanana wa lihanyo la linene, ni ku tlhela a vhunetela kutatiseni ka ciphrofeto ca Bhibhiliya! — Mika 5:2. w23.10 8 ¶9; 9 ¶¶11-12

Ahanti loku ku hi lezvaku hi ku zvi alakanyela basi a ku hlamula mitlhanganweni wo rurumela? Kuzvilava a ku vhuxeta khwatsi zvi nga ku vhuna. (Mav. 21:5) Loku u vhuxeta zvi buvha khwatsi lezvi mu gondzako, zvi ta hungula ku chava, u zvi kota ku tlakusa woko u hlamula. A cin’wani, ku komisa hlamulo wa wena. (Mav. 15:23; 17:27) Loku u lava ku hlamula zvilo zva zvitsongwani, u nga ta karateka nguvhu. A ku nyika hlamulo wo koma hi magezu ya wena, zvi ta komba ku u ti longisele khwatsi niku wa ma zwisisa khwatsi a mahungu lawa ma gondziwako. Ahanti loku u tirisa mawonela lawa, kanilezvi u simama ku chava ku hlamula makhati mambiri kutani kuhundza? Tiyiseka lezvaku Jehovha i ta tsaka nguvhu hi ku ku wona na u zama ku maha lezvi zvi nga ntan’wini wa wena. (Luka 21:1-4) Jehovha a nga hi kombeli ku hi maha zvo hundza lezvi hi zvi kotako. (Filp. 4:5) Ti vekele mixuvo yo kari, u ehleketa hi lezvi u to mahisa zvona u tlhela u kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna ku u nga chavi. Kusanguleni, kuzvilava u nga ti vekela mixuvo ya ku hlamula khati gin’we basi u tlhela u komisa hlamulo wa wena. w23.04 21 ¶¶6-8

Mupostoli Pawule i hi fananisa ni musochwa a ma vhulileko, loyi a bohileko khwatsi tinguwo takwe ta kulwa hi tona. Loku ku hi ni yimpi, ku rindzelwa ku a musochwa a tshama na a longile kulwa ni ka cihi cikhati. Na hinawu zvi tshamisile zvezvo. Hi tshama hi longile siku ga Jehovha hi ku boha cikatawu ca simbi ca kukholwa ni lirandzo, ni kapasete, gi nga kutsumba. A cikatawu ca simbi ci vhikela mbilu ya musochwa. A kukholwa ni lirandzo zvi vhikela mbilu ya hina yo fananisa. A matshamela lawa ma ta hi vhuna ku simama hi tirela Nungungulu hi tlhela hi landzela Jesu. A kukholwa ku hi tiyisekisa lezvaku Jehovha i ta hi chachazela hi kuva hi mu hlota hi mbilu yontlhe. (Mah. 11:6) Ku ta hi kuca ku simama hi tsumbeka ka Jesu, a Murangeli wa hina, hambu loku zvi lava ku hi lwisana ni mindzhingo. A ku gondza hi vanhu va masiku ya hina va timiseleko zvikarato zvo kota ku xanisiwa ni wusiwana, hambulezvo va simama ku tsumbeka, zvi nga tiyisa kukholwa ka hina kasi hi zvi kota ku lwisana ni zvikarato zva wutomi legi. A ku pimanyisa cikombiso ca lava va nga tsika titshomba va rangisa ntiro wa Mufumo wa Nungungulu, zvi nga hi vhuna ku hi nga phasiwi hi ntlhamu wa ku hlongolisela titshomba. w23.06 10 ¶¶8-9

A kutikhoma i tshamela gi hi vhunako ku fumela kutizwa ka hina ni zvimaho zva hina. Ka laveka kasi hi zvi kota ku tatisa mixuvo ya hina, nguvhunguvhu loku zvi karata ku tatisa mixuvo leyo kutani loku a kuxuva ku nga hi kona. Alakanya lezvaku a kutikhoma wun’we wa mihandzu ya moya. Hikwalaho, khongela ka Jehovha, u kombela moya wakwe wa ku basa kasi wu ku vhuna kuva ni tshamela legi ga lisima. (Luka 11:13; Gal. 5:22, 23) U nga rindzeli ku kala ku chikela ciyimo ca cinene. Ka tiko legi, zvi nga karata ku hiva ka zviyimo zva zvinene. Loku hi rindzela zviyimo lezvo, kuzvilava hi nga tshuka hi nga zvi koti a ku tatisa mixuvo ya hina. Hi nga tshuka hi mbhelelwa hi kuxuva loku zvi wonekisa ku khwatsi a ku tatisa mixuvo ya hina zva karata. Loku u hi ka ciyimo leco, a hi chukwana u cica mixuvo ya wena u ti vekela ya yitsongwani ke? Loku ku hi lezvaku a mixuvo ya wena kuva ni tshamela go kari, zvi ngo yini ku u sangula ku gi kombisa kutsongwani-kutsongwani? Loku a mixuvo ya wena ku hi ku lera Bhibhiliya gontlhe, kuzvilava zvi nga vhuna a ku u ti mahela programa ya ku lera zvipandze zvi tsongwani. w23.05 29 ¶¶11-13

Kusukela loku ku sangula masiku yo gumesa kala lezvi, Jehovha i kari a tirisa hlengeletano yakwe kasi ku humesa zvakuga zvo tala zva moya lezvi zvi vhunako hontlheni a ku simama hi famba hi “Ndlela yi basileko”. (Isa. 35:8; 48:17; 60:17) Hi nga wula ku contlhe cikhati a wokari a vhumelako cigondzo ca Bhibhiliya, i kuma lungelo ga ku famba ‘Ndleleni yi basileko’. A vokari va famba ndleleni leyi hi cikhati citsongwani va gumesa va zvi chokola. A van’wani va ti yimisele ku simama va famba ka yona kala va chikela lomu yi yako kona. Kasi yiya kwihi? Ka lava va nga ni kutsumba ka ku hanya le tilweni, a “Ndlela yi basileko” yi va yisa “paradhiseni ga Nungungulu” le tilweni. (Kuv. 2:7) Ka lava va nga ni kutsumba ka ku hanya laha misaveni, a ndlela leyi yi va yisa ka ku vava vanhu vo mbhelela, kumbheleni ka 1000 wa malembe ya kufuma ka Kristu. Loku ku hi lezvaku u famba hi ndlela leyi nyamutlha, u nga cuwuki ndzhako ne u nga yi tsiki, kala u chikela lomu yi yako kona! w23.05 17 ¶15; 19 ¶¶16-18

A ciboho ca ku ti nyikela ka Jehovha ci zwisiseka khwatsi a cikhati leci u ehleketako hi zvontlhe lezvi a ku mahelako. (Lis. 116:12-14) A Bhibhiliya gi wula ku Jehovha Munyiki wa “zvinyikiwo zvontlhe zvo saseka ni zvinyikiwo zvontlhe zvo mbhelela”. (Jak. 1:17) A cinyikiwo ca hombe nguvhu ka zvontlhe, muphahlo wa N’wana wakwe, Jesu. Hi nga ehleketa hi lezvi: A hakhelo ya kutlhatlhisa yi ku vhulele ndlela ya ku uva ni wuxaka ga hombe na Jehovha. Niku yi ku nyika thomo ga ku hanya kala kupindzuka. (1 Joh. 4:9, 10) A ku ti nyikela ka Jehovha i ndlela ya yinene ya ku kombisa a kubonga ka wena hi lirandzo lelo la hombe, a ku patsa ni makatekwa wontlhe lawa Jehovha a ku nyikako. — Dhewu. 16:17; 2 Kor. 5:15. w24.03 5 ¶8

Laha hi wonako mahanyela yo biha ya vanhu nyamutlha, hi ti zwisa ku khwatsi hi Loti. Loti i wa “karateka nguvhu hi kota ya mahanyela ya tingana ya vahambunyeti va nayo” hakuva i wa zvi tiva ku a Papayi wa hina wa le tilweni wa ma nyenya a mahanyela yo biha. (2 Ped. 2:7, 8) Lezvi Loti a nga chava Nungungulu a tlhela a mu randza zvi mu kucile ku fambela kule ni mahanyela yo biha ya vanhu va cikhatini cakwe. Hinawu hi hanya cikari ka vanhu va kalako va nga hi na cichavo hi milayo ya Jehovha ya mahanyela. Hambulezvo, loku hi simama ku randza Nungungulu hi tlhela hi gondza ku mu chava, hi nga zvi kota kuva ni mahanyela ma basileko. Kasi ku hi vhuna ku maha lezvo, Jehovha i kombisa lirandzo ka hina hi ku hi nyika zvitlharihiso zvi nga lomu ka bhuku ga Mavingu. A maKristu wontlhe — a vavanuna ni vavasati, a va hombe ni vaswa — ma nga vhuneka nguvhu hi ku kambisisa wusungukati ga wutlhari gi nga lomu ka bhuku legi. Loku hi chava Jehovha, hi ti karatela ku nga mahi wunghana ni lava va mahako zvakubiha. w23.06 20 ¶¶1-2; 21 ¶5

Kuzvilava wa vhukelwa hi maxaka ya wena kutani u tsikile titshomba to kari kasi u rangisa a zvilaveko zva Mufumo. (Mat. 6:33) Loku zvi hi lezvo, tiyiseka lezvaku Jehovha wa zvi wona zvontlhe lezvi u mahako hi kota ya yena. (Mah. 6:10) Kuzvilava makunu u wonile a kutatiseka ka magezu lawa ya Jesu, yaku: ‘A ku na munhu a siyileko muti, kutani vamakabye, kutani mamani, kutani papayi, kutani vana, kutani mipetso hi kota ya mina ni mahungu ya manene a to kala ku amukela zvilo lezvo hi ka 100 ni ku hundza ka cikhati leci — a mimiti, ni vamakabye, ni vamamani, ni vana, ni mipetso, na a kumana ni tixanisa — ni wutomi ga pindzukelwa cikhatini ci tako.’ (Mar. 10:29, 30) Handle ko kanakana, a makatekwa lawa u ma kumako ma hundza ni kwihi kutikarata loku u ku mahako. — Lis. 37:4. w24.03 9 ¶5

A cikhati leci maKristu ya Judhiya ma nga kumana ni ndlala ya hombe a vamakabye va bandla ga Antiyokiya wa Siriya va no “vhumelana lezvaku va ta rumela a zvo vhuna vamakabye lava va hanyako le Judhiya”. (Miti. 11:27-30) Hambu lezvi a vamakabye lava va nga kari va xaniseka hi ndlala va nga hanya kule, a maKristu ya le Antiyokiya ma wa ti yimisele ku va vhuna. (1 Joh. 3:17, 18) Hinawu nyamutlha hi nga kombisa ku zwela wusiwana loku hi tiva ku a vamakabye va hina va kumene ni mhango ya ntumbuluko kutani zvin’wani zvilo zvo nonoha. Hi tekela ku maha co kari, kuzvilava hi nga wutisa a madhota ku hi nga vhunetela a ntiro lowu ke. Hi maha minyikelo ya ku seketela a ntiro wa misava yontlhe kutani ku khongelela lava va welweko hi mhango leyo. A vamakabye va hina va nga tshuka va lava kambe a ku vhuniwa kasi ku kuma zvilo zva ku va ta kota ku hanya. A cikhati leci a Hosi ya hina, Jesu Kristu, a tota a ta lamula vanhu, hi lava ku a ta hi kuma na hi zwelana wusiwana kasi a hi ramba higa “tshomba ya Mufumo”. — Mat. 25:34-40. w23.07 4 ¶¶9-10; 6 ¶12

Jesu yenawu i pimanyisile a kuolova ka Jehovha. I wa rumelwe laha misaveni kasi ku ta chumayela “tiyivhu ti lahlekileko ta yindlu ya ka Izrayeli”. Kanilezvi i kombile ku i wa hi munhu wo olova a cikhati leci a nga kari a chumayela vanhu. Hi cikombiso, ka khati go kari, a wasati wo kari a nga kala a nga hi muIzrayeli i no mu khongotela ku a hanyisa a nhanyana wakwe a nga hi ni ‘dhimoni gi nga mu xanisa nguvhu’. Jesu i no mu zwela wusiwana a wasati loye a maha lezvi a nga kombele, a hanyisa a nhanyana wakwe. (Mat. 15:21-28) Wona cikombiso cin’wani. Kusanguleni ka ntiro wakwe laha misaveni, Jesu i wulile lezvi: “Loyi a ndzi alako . . . , minawu ndzi ta mu ala”. (Mat. 10:33) Kanilezvi Jesu a nga mu alangi Pedro, hambu lezvi Pedro a nga mu kaneta makhati manharu. Jesu i zvi tivile lezvaku Pedro i wa ti solile ka lezvi a nga mahile ni lezvaku i wa hi ni kukholwa. Andzhako ka loku Jesu a vhuxilwe hi ka vafileko, i no woneka ka Pedro a mu tiyisekisa lezvaku i wa mu tsetselele ni lezvaku i wa mu randza. (Luka 24:33, 34) Hi wumbiri gabye, Jehovha Nungungulu na Jesu Kristu vanhu vo olova. Ahati hina ke? Jehovha i lava ku hinawu hiva vo olova. w23.07 21 ¶¶6-7

Zvitiyisekiso muni hi nga bhulelako lava va kanakanako lezvaku a citsumbiso ca Nungungulu ca Paradhise ci ta tatiseka? Co sangula, hi Jehovha wutsumbu a hi tsumbisako. A bhuku ga Kuvhululelwa gi ngalo: “Loyi a tshamileko citshan’wini ca wuhosi i te ngalo: ‘Hi nga wona! Ndzi maha zvilo zvontlhe zviva zviswa.’” Jehovha i na ni wutlhari, ntamu ni kuxuva ka ku tatisa citsumbiso cakwe. Ca wumbiri, a kutatiseka ka citsumbiso ca Jehovha ku tiyile laha ka ku, hi mawonela yakwe zvi fana ni loku makunu ci tatisekile. Hi cigelo leco a nge: “A timhaka leti ti tsumbekile niku lisine. . . . Zvi mbhelile!” Ca wunharu, loku Jehovha a sangula nchumu wo kari, i maha zvontlhe zvi lavekako kala a wu chiketa magumo, kota zvi tiyisiwako hi magezu lawa: “Hi mina Alfa na Omega”. (Kuv. 21:6) Jehovha i ta komba Sathani lezvaku muhembi niku a nga zvi koti ku tsandzekisa Jehovha a ku tatisa kungo gakwe. Hikwalaho, loku a wokari aku: “A zvilo lezvi zva tsakisa nguvhu, kanilezvi a ndzi kholwi lezvaku zvi ta maheka.” Lera u tlhela u mu tlhamusela Kuvhululelwa 21:5, 6. Komba lezvi Jehovha a nga tiyisisa zvona a citsumbiso cakwe hi ku ci sinara, hi nga ha wula ku, hi asinatura yakwe wutsumbu. — Isa. 65:16. w23.11 7 ¶¶18-19

Jehovha i mahile a citsumbiso leci ka Abrahama a cikhati leci a nga ni 75 wa malembe na a nga seva ni n’wana. A ku Abrahama i ku wonile a ku tatiseka ka citsumbiso leco? A nga ku wonangi a ku tatiseka ka cona hi kumbhelela. Andzhako ko tsemakanya a congo wa Eufrate a tlhela a rindzela 25 wa malembe, Abrahama i wonile a n’wana wakwe Isaka na a pswaliwa, niku andzhako ka 60 wa malembe a vazukulu vakwe Esawu na Jakobe va no pswaliwa. (Mah. 6:15) Hambulezvo, Abrahama a nga wu wonangi pswalo wakwe na wu maha lixaka la hombe wu tlhela wuga tshomba ya Tiko ga Citsumbiso. Kanilezvi, a wanuna loyi wo tsumbeka i ti buzile hi wunghana ga hombe ni Muvangi wakwe. (Jak. 2:23) Hi nga alakanyela lezvi Abrahama a to tsakisa zvona a cikhati a to vhuxiwa a tiva ku a vanhu va tixaka tontlhe, va katekisilwe hi kota ya lihlazva-mbilu ni kukholwa kakwe! (Gen. 22:18) Hi gondza yini? Zva koteka ku hi nga woni a kutatiseka ka zvitsumbiso zvontlhe zva Jehovha zvezvi. Hambulezvo, loku hiva ni lihlazva-mbilu a ku fana na Abrahama, hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi chachazela zvezvi a tlhela a hi chachazela nguvhu misaveni yiswa. — Mar. 10:29, 30. w23.08 24 ¶14

Na a ha hi muswa, hosi Uziya i wa ti koramisa. I no gondza a ku “chava a Nungungulu wa lisine”. I hanyile a 68 wa malembe niku a kutala ka malembe ya kuhanya kakwe, Jehovha i mu katekisile. (2 Kro. 26:1-4) Uziya i no hlula a valala vo tala a tlhela a tiyiseka lezvaku a Jerusalema gi vhikelekile khwatsi. (2 Kro. 26:6-15) Handle ko kanakana, Uziya i wa tsaka hi zvontlhe lezvi a nga maha hi ku vhuniwa hi Nungungulu. (Mutsh. 3:12, 13) Hosi Uziya i wa tolovela ku byela van’wani lezvi va faneleko ku maha. A ku lezvo na zvi mu mahile a pimisa ku a nga maha ni cihi a ci lavako? Ka siku go kari, Uziya i no nghena lomu tempeleni ya Jehovha, niku hi matshandza i no zama ku hisa a libani laha alatini, ku nga zvilo zva ku a tihosi ti wa nga vhumelelwi ku maha. (2 Kro. 26:16-18) A Mupristi wa Hombe, Azariya, i no zama ku mu kawuka, kanilezvi Uziya i no zangara nguvhu. A yo biha hi ku Uziya i no chakisa a matimu ya ntiro wakwe wo tsumbeka niku Jehovha i no mu tsayisa hi hlokonho. (2 Kro. 26:19-21) Mayiwako loku i wa no simama a ti koramisa, na zvi mu fambele khwatsi! w23.09 10 ¶¶9-10

Hambu andzhako ka kuva muKristu a totilweko, mupostoli Pedro i wa ha simama kulwa ni kungambheleli kakwe. Hi 36 Nguveni ya Hina, Pedro i wa hi kona a cikhati leci Korneliyu a wanuna wa matiko a nga totiwa hi moya wo basa. Leco ci wa hi cikombiso co dlunyateka ca lezvaku “Nungungulu a nga na cihlawulela” niku a Vamatiko va nga lumba a bandla ga wuKristu. (Miti. 10:25-35) Andzhako ka lezvo, Pedro i no tlhatlheka kuga zvin’we ni Vamatiko, ku nga zvilo zvaku i wa nga zangi a zvi mahile. Hambulezvo, a maKristu yo kari ya vaJudha ma wa ti byela ku a vaJudha ni Vamatiko a va faneli kuga zvin’we. A cikhati leci a vokari va nga hi ni mawonela lawo va ngata Antiyokiya, Pedro i no yima kuga ni vamakabye va matiko, kuzvilava hi ku chava ku khunguvanyisa a maKristu ya vaJudha. Mupostoli Pawule i no wona a wukanganyisi gakwe a mu kawuka laha kubaseni. (Gal. 2:13, 14) Hambu lezvi a nga phazama mhakeni leyi, Pedro i simamile ku tirela Jehovha. w23.09 22 ¶8

Loku u ti hlola hi kutsumbeka u ta wona ku ku na ni lomu u faneleko ku chukwatisa, kanilezvi u nga mbheli ntamu. “A Hosi yi nene”, niku yi ta ku vhuna ku chukwatisa. (1 Ped. 2:3) Mupostoli Pedro i hi tiyisekisile lezvi: “Nungungulu . . . i ta mu gondzisa kala mu buvha, a mu tiyisa’’. Kusanguleni Pedro i wa ti wona na a nga ringanelwi a kuva zvin’we na Jesu. (Luka 5:8) Kanilezvi hi kota ya ku vhuniwa hi Jehovha na Jesu, Pedro i zvi kotile ku timisela a landzela Kristu hi kutsumbeka. Hikwalaho Pedro i kumile thomo “ga ku nghena Mufun’weni wa pindzukelwa wa Hosi ni Muhanyisi wa hina Jesu Kristu”. (2 Ped. 1:11) Hi nga wona a nchachazelo lowo wo tsakisa! A ku fana na Pedro, loku wenawu u timisela ni ku vhumelela ku Jehovha a ku gondzisa, u ta kuma nchachazelo wa wutomi ga pindzukelwa. U ta ‘tiyiseka lezvaku a kukholwa ka wena ku ta ku hanyisa’. — 1 Ped. 1:9. w23.09 31 ¶¶16-17

A tabhernakeli gi wa hi ni tsendzele (pátio), gi nga hi wutshamu ga hombe go bhiyiwa laha a vapristi va nga mahela kona a mitiro yabye. A alati ga hombe ga kobre ga munyikelo wa kuhiswa gi wa tshama hubyeni, zvin’we ni basiya ya kobre yi nga tshama mati lawa a vapristi va nga ma tirisa kasi ku ti basisa na va nga se sangula ku maha a ntiro wabye wo basa. (Ekso. 30:17-20; 40:6-8) Nyamutlha, a vatotilweko va tira hi kutsumbeka lomu tsendzeleni wa lomu cikari wa tempeli ya moya laha misaveni. A basiya ya hombe ya mati yi nga hi lomu tabhernakelini ni lomu ka titempeli cialakanyiso ca lisima ka vatotilweko, ni ka maKristu wontlhe, ca ku va simama va basile hi tlhelo ga mahanyela ni ga moya. Makunu hi kwihi lomu a “citshungu ca hombe” ci khozelako kona? Mupostoli Johani i wonile a citshungu leco “na ci yimile mahlweni ka citshamu ca wuhosi”, laha ku yimelako a tsendzele wa lahandle laha misaveni, ku nga laha a citshungu ca hombe ci ‘tirelako Nungungulu mumu ni wusiku tempeleni yakwe’. (Kuv. 7:9, 13-15) A ho ku mu bonga nguvhu Jehovha hi lezvi a nga hi nyika lungelo go hlawuleka ga ku mu tirela ka tempeli yakwe ya hombe ya moya! w23.10 28 ¶¶15-16

A yin’we ya tindlela leti Jehovha a hi tiyisako hi tona madhota. (Isa. 32:1, 2) Hikwalaho, loku u karatekile, byela madhota lezvi zvi ku karatako. Loku va ku nyika civhuno, ci amukele hi ndlela ya yinene. Jehovha a nga ku tiyisa hi ku tirisa wona. A kutsumba ka hina ku seketelwako ka Bhibhiliya ka wutomi ga pindzukelwa — paradhesini laha misaveni kutani Mufun’weni wa le tilweni ku nga hi nyika ntamu. (Rom. 4:3, 18, 19) A kutsumba ka hina ka hi tiyisa kasi hi timisela zvikarato, hi chumayela mahungu ya manene, ni ku khatalela zviavelo zva hina lomu bandleni. (1 Tes. 1:3) A kutsumba ka loko ka kun’we ku tiyisile mupostoli Pawule. Yena i wa “manyiwa matlhelweni”, a “karateka nguvhu”, a “xanisiwa”, ni ku “tshakatelwa”. A wutomi gakwe gi wa hi mhangweni. (2 Kor. 4:8-10) Pawule i kumile ntamu wa ku timisela hi ku veka kupima ka kutsumba kakwe. (2 Kor. 4:16-18) Pawule i wa veka kupima ka kutsumba kakwe ka wutomi ga pindzukelwa le tilweni. Laha Pawule a nga ehleketa hi kutsumba loko kota wuyelo ga kona i no “mahiwa wa muswa siku ni siku”. w23.10 15-16 ¶¶14-17

A cikhati leci u khongelako hlola a ku hi cona cikhati ca Jehovha ca ku hlamula mukhongelo wa wena. Hi nga tshuka hi alakanya ku hi lava ku hlamuliwa zva kwalaha ni kwalaha. Kunene, Jehovha wa ci tiva cikhati ca cinene kasi ku hi vhuna. (Mah. 4:16) Loku hi nga tekeli a ku hlamuliwa a mukhongelo wa hina, hi nga alakanya ku Jehovha o ala ku hi hlamula. Kuveni kuzvilava o hi byela ku ‘a ci se chikela cikhati’. Hi cikombiso, a makabye wa muswa i no khongela kasi a hanyisiwa a wubabyi gakwe. Kanilezvi a nga chukwatangi. Loku Jehovha i wa no mu hanyisa hi ndlela yo hlamalisa, Sathani na a wulile ku a makabye loye i simama ku tirela Jehovha hi kota ya lezvi a nga mu hanyisa. (Joba 1:9-11; 2:4) A cin’wani kambe, Jehovha i sina a vekile cikhati ca ku fuvisa mababyi wontlhe. (Isa. 33:24; Kuv. 21:3, 4) Niku kala ka cikhati leco, a hi nge rindzeli ku Jehovha a hi hanyisa mababyi ya hina hi zvihlamaliso. Hikwalaho, a makabye loye a nga kombela Jehovha lezvaku a mu tiyisa ni ku mu nyika kurula ka mapimo kasi a timisela wubabyi gakwe ni ku simama a tirela Nungungulu hi kutsumbeka. w23.11 24 ¶13

Samsoni i mahile cihoxo ca hombe; hambulezvo, a nga mbhelangi ntamu. I no hlota lungelo ga ku tatisa ciavelo leci Nungungulu a nga mu nyikile ca kulwa ni vaFilistiya. (Vala. 16:28-30) Samsoni i no khongotela Jehovha, aku: ‘Ndzi nyike ntamu zvalezvi, ndzi ti photela a matihlo ya mina ya mambiri ka vaFilistiya.’ A Nungungulu wa lisine i no hlamula a mukhongelo wa Samsoni hi ku mu tlhelisela ntamu wakwe wo hlamalisa. Kota wuyelo, Samsoni i no daya vaFilistiya vo tala ka khati legi a ku hundza lawa man’wani. Hambu lezvi Samsoni a nga tshovela mihandzu yo bava hi kota ya cihoxo cakwe, a nga nyimangi ku maha kurandza ka Nungungulu. Hambu loku ho maha cihoxo hi kawukiwa kutani ku luza malungelo, a hi faneli ku nyima ku tirela Jehovha. Alakanya ku Jehovha i longile ku hi tsetselela. (Lis. 103:8, 9) Na ku nga khataliseki zvihoxo zva hina, Jehovha a nga simama a hi tirisa, a ku khwatsi hi lezvi a mahileko ka Samsoni. w23.09 6 ¶¶15-16

A kutimisela ka hina ku hi maha hi amukeleka ka Nungungulu. Lezvo a zvi wuli ku Jehovha wa tsaka hi lezvi hi kumanako ni zviringo kutani zvikarato. Kanilezvi Nungungulu i tsakisiwa hi hina hi lezvi hi timiselako hi kutsumbeka. Zva tiyisa nguvhu a ku tiva lezvaku a cikhati hi timiselako hi tsakisa Jehovha. (Lis. 5:12) Alakanya lezvaku Abrahama i timisele zvikarato a tlhela a kuma ku tsakelwa hi Nungungulu. Jehovha i mu wonile kota munghana wakwe a tlhela a mu wula wo lulama. (Gen. 15:6; Rom. 4:13, 22) Hinawu zvi nga mahisa zvezvo. Nungungulu a nga hi tsakeli hi kota ya lezvi hi mahako ntirweni wakwe kutani hi kota ya malungelo lawa hi nga nawo. I hi tsakela hi kota ya lezvi hi timiselako hi kutsumbeka hambu loku hi kumana ni zvikarato. Niku kani hi na ni tanga muni, hi ka ciyimo muni kutani hi na ni wutlhari muni, hontlheni hi nga zvi kota ku timisela. Xana u kari u timisela a cikarato co kari hi kutsumbeka? Loku zvi hi lezvo, chavelelwa hi ku tiva lezvaku wa tsakelwa hi Nungungulu. A ku tiva lezvaku ha tsakelwa hi Nungungulu zvi nga hi nyika ntamu. Zvi tiyisa a kutsumba ka hina. w23.12 11 ¶¶13-14

A wanuna wa muKristu i fanele ku gondza ku wulawula khwatsi. Lezvo zvi wula ku i fanele ku ingisela ni ku zwisisa a maalakanyo ni kutizwa ka van’wani. (Mav. 20:5) Wa zvi zwisisa lezvi a munhu a ti zwisisako zvona hi kuzwa a gezu gakwe basi, ku wona nghohe yakwe ni lezvi a ti henyahenyisako zvona. Kanilezvi, lezvo zvi nga ta ku halahala zvi maheka, zvi lava u ti nyika cikhati ca ku tshama ni vanhu. Loku u tolovela ku tirisa a michini kasi ku bhula ni vanhu — zvo kota ku tirisa a tiemail, timesaji kutani zvin’wani — zvi ta ku karatela a ku bhula ni munhu nghohe ni nghohe. Hikwalaho, zama ku lava tindlela ta ku bhula ni vanhu hi nghohe ni nghohe. (2 Joh. 12) A wanuna wa muKristu a buvhileko i fanele ku ti hlayisa a tlhela a hlayisa a ngango wakwe. (1 Tim. 5:8) Kani hi cihi a ciyimo ca wena, zvi nene ku contlhe cikhati u gondza wutlhari go kari gi to ku vhuna ku kuma ntiro. (Miti. 18:2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Ti karatele ku tiviwa kota munhu a tirako hi kutitsitsirita a tlhela a maha ntiro kala wu mbhela. Loku u maha lezvo, zvi ta ku olovela ku kuma ntiro u tlhela u nga wu tsiki. w23.12 27 ¶¶12-13

Loku a Bhibhiliya gi wulawula hi “siku ga Jehovha” gi wula cikhati leci Jehovha a lovisako valala vakwe a tlhela a ponisa vanhu vakwe. Cikhatini ci nga hundza, Jehovha i lovisile matiko yo kari. (Isa. 13:1, 6; Ezek. 13:5; Zef. 1:8) Masikwini ya hina, a “siku ga Jehovha” gi ta sangula cikhati leci a varangeli va politika va to lovisa Bhabhuloni wa Hombe, gi gemeta hi Armagedhoni. Kasi hi pona ka “siku” lego, hi fanele ku ti longisela zvezvi. Laha Jesu a nga wulawula hi “kuxaniseka ka hombe”, a nga te hi fanele ku ti longisela basi; kanilezvi i tlhelile aku hi fanele ku ‘tshama na hi longile’ kambe. (Mat. 24:21; Luka 12:40) Ka papilo go sangula legi mupostoli Pawule a nga tsalela va le Tesalonika hi ku pimiselwa hi Jehovha, i tirisile mifananiso yo kari kasi ku vhuna maKristu lezvaku ma tshama na ma longile siku ga Jehovha ga kulamula. Pawule i wa zvi tiva lezvaku a siku ga Jehovha gi wa nga ta chikela ka cikhati leco. (2 Tes. 2:1-3) Hambulezvo, i kucile vamakabye lezvaku va ti longisela siku legi a ku khwatsi gi wo chikela mandziko wa kona; niku hinawu hi nga gi tirisa a wusungukati lego. w23.06 8 ¶¶1-2

Kumbheleni ka 1970, ku no sangula ku akiwa a predhio go leha nguvhu ga 60 wa maandari le Japão, dhoropeni ga Tóquio. Lava va nga gi wona va wa ti wutisa ku gi ta zvi kotisa kuyini a ku simama gi tiyile lezvi ku talako kuva ni kutsekatseka ka misava dhoropeni lego. Cini ci nga wa ta gi vhuna? Va gi akile gi tiya nguvhu kanilezvi na gi olova kambe kasi gi nga khungumuki hambu loku gi ninginiswa hi zvitsekatseka. A maKristu ma fana ni predhio lego go leha nguvhu. Hi ndlela muni? A muKristu i fanele ku tiya a ku nde lezvo na a olova. I fanele ku tiya a nga tsekatseki loku zvi yelana ni ku ingisa a milayo ya Jehovha ni matshinya yakwe ya milayo. I tshama na a longile ku “ingisa” niku a nga hambunyeti nayo. Hambulezvo, i fanele ku “olova” kutani ku ringanisela loku a ciyimo ci vhumela kutani zvi lava ku a maha lezvo. (Jak. 3:17) A muKristu a gondzileko kuva munhu wo olova i ta potsa kuva munhu wo woma nguvhu hloko kutani wo vhumelela zvontlhe. w23.07 14 ¶¶1-2

Jesu i alile Sathani Dhiyabho loyi a nga mu ringa kasi ku a wonha ni ku tlhela a mu byela hi ku kongoma lezvaku a tsika ku tsumbeka ka Nungungulu. (Mat. 4:1-11) Sathani i wa ti yimisele ku maha lezvaku Jesu a wonha kasi a nga zvi koti ku nyikela muphahlo wa hakhelo ya kutlhatlhisa. Ka ntiro wakwe wa laha misaveni, Jesu i timisele zviringo zvin’wani. A valala vakwe va wa mu vhukela niku va zamile ku mu daya. (Luka 4:28, 29; 13:31) Zvi lavile ku a timisela zvihoxo zva valandzeli vakwe. (Mar. 9:33, 34) A cikhati leci a nga lamuliwa, i xanisilwe ni ku tseketselwa. Hi kulandzela, i delwe hi ndlela yo bayisa nguvhu a ku khwatsi cigevenga. (Mah. 12:1-3) Zvi lavile ku a timisela cipandze co gumesa ca ciringo cakwe na a hi yece, na a nga vhikelwi hi Jehovha. (Mat. 27:46) Kasi hi kuma a hakhelo ya kutlhatlhisa, handle ko kanakana zvi lavile ku Jesu a xaniseka nguvhu. Laha hi ehleketako hi zvontlhe lezvi Jesu a ti yimiseleko ku hi mahela hi kuzvirandza, hi engetela ku mu randza nguvhu. w24.01 10-11 ¶¶7-9

A lihlazva-mbilu la hi vhuna ku hanyisana khwatsi ni van’wani. Li hi vhuna ku ingisela khwatsi van’wani a cikhati va wulawulako. (Jak. 1:19) A lihlazva-mbilu li hi vhuna kambe kuva ni kurula ni van’wani. Li hi vhuna ku nga hatliseli ku wula kutani ku maha zvilo zvo kala zvi nga ringani loku hi hi ni stress. Loku hiva ni lihlazva-mbilu, hi ta nonoka ku zangara loku a wokari a hi khunguvanyisa. Wutshan’wini ga ku phota, hi ta ‘simama ku timiselana ni ku tsetselelana hambu loku a munhu a hi ni cigelo ca ku sola mun’wani’. (Kol. 3:12, 13) A lihlazva-mbilu li nga tlhela li hi vhuna ku maha zviboho zva zvinene nguvhu. Wutshan’wini ga kuva ni matloti, hi ta ti nyika cikhati ca ku hlola khwatsi hi boha ku hi cihi ci nga ca cinene ka zvontlhe. Hi cikombiso, loku hi hi lomu ko lava ntiro, hi nga byekelela ku vhumela lowu wu to ranga wu kumeka, hambu loku wu boha ku hi luza mitlhangano yo kari kutani ku wu hi colopetela ku maha zvotala kuchumayeleni. Hambulezvo, loku hi hi ni lihlazva-mbilu, hi ta ti nyika cikhati co hlola khwatsi hi tiva ku a ntiro lowo wu kumeka kwihi ka kona, cikhati muni ndzi to mbheta na ndzi tira, kona wu ta gi khumbisa kuyini a wumoya ga mina ni ga ngango wa mina. w23.08 22 ¶¶8-9

Loku u tizwa na wu mbhetiwa ntamu hi kota ya kungambheleli ka wena a ku ehleketa hi citsumbiso leci u ci mahileko ka Jehovha a cikhati leci u nga ti nyikela kakwe, zvi ta tiyisa a kutiyimisela ka wena ka kulwa ni zviringo. Hi ndlela muni? A cikhati leci u ti nyikelako ka Jehovha, wo ti tsika. Lezvo zvi wula ku ala lezvi u zvi xuvako ni lezvi u zvi navelako, zva ku zvi wa nga tsakisa Jehovha. (Mat. 16:24) Hikwalaho, loku u kumana ni ciringo, a zvizi zvi lava ku u bongola hloko hi ku lava ku tiva ku zvini u to maha. Hakuva u sina u mahile ciboho ca lezvi u to maha, ku nga ku simama u tsumbekile ka Jehovha. U ta simama u namarela ka ciboho ca wena ca ku lava ku tsakisa Jehovha. Hi ndlela yo kari u ta fana na Joba. Hambu lezvi a nga kumana ni zvikarato zva hombe nguvhu, i wulile a kutiyimisela kakwe, aku: ‘Ndzi ta ti wula loyi a nga hiko na nandzu’. — Joba 27:5. w24.03 9 ¶¶6-7

Jehovha, “a Nungungulu wa lirandzo”, i zvin’we na hina! (2 Kor. 13:11) Wa khatala hi hina. Ha tiyiseka lezvaku i ‘ta [hi] mahela wuxinji [hi lirandzo lakwe lo tsumbeka]’. (Lis. 32:10) Laha hi ehleketako nguvhu hi lezvi a hi kombisisako zvona lirandzo lakwe, i taya ava wa lisine nguvhu niku hi ta tizwa hi hi kusuhani kakwe. Hi nga khongela kakwe na hi tlhatlhekile hi tlhela hi mu byela lezvi hi li lavisako zvona lirandzo lakwe. Hi nga mu byela zvontlhe zvi hi karatako, na hi tiyiseka lezvaku wa hi zwisisa niku i zvi lava nguvhu ku hi vhuna. (Lis. 145:19) A ku fana ni lezvi hi kokiwako hi ku kufumela ka ndzilo ka siku ku nga ni cirami, a lirandzo lo kufumela la Jehovha la hi tshineta kakwe. A lirandzo la Jehovha li ni ntamu nguvhu niku li nene. Hikwalaho, amukela lirandzo lo kufumela la Jehovha wutomini ga wena. Niku ngha hontlheni hi nyika hlamulo hi lirandzo lakwe, hi ku: ‘Ndza mu randza Jehovha’! — Lis. 116:1. w24.01 31 ¶¶19-20

Jesu i mahile zvo hundza ku byela vanhu lezvaku a vito ga Nungungulu hi Jehovha. A vaJudha lava Jesu a nga va gondzisa va wa sina va gi tiva a vito ga Nungungulu. Kanilezvi Jesu hi yena a “tlhamuseleko lezvi Nungungulu a nga tshamisa zvona”. (Joh. 1:17, 18) Hi cikombiso, a mitsalo ya ciHebheru yi komba lezvaku Jehovha i na ni wuxinji ni zwela wusiwana. (Ekso. 34:5-7) Jesu i mahile ku a lisine lelo li dlunyateka khwatsi a cikhati leci a nga hlawutela a mufananiso wa n’wana a pengileko ni papayi wakwe. A cikhati leci hi lerako lezvaku laha a papayi wakwe a nga wona a n’wana wakwe a nga ti solile “na a ha hi kule”, i no tsutsuma a mu khinga a mu bharasara a tlhela a mu tsetselela hi mbilu yontlhe, hi gi wona khwatsi a wuxinji ni kuzwela-wusiwana ka Jehovha. (Luka 15:11-32) Jesu i vhunile vanhu a ku zwisisa lezvi Jehovha hakunene a nga tshamisa zvona. w24.02 10 ¶¶8-9

Jehovha wa nyika ntamu ni ku tiyisa lava va nga zvikaratweni. Hi nga yi pimanyisisa kuyini a ndlela leyi Jehovha a kombisako hi yona tipswalo ni ku chavelela van’wani? A yin’we ya tindlela ta ku maha lezvo ku hlakulela a matshamela ma to hi vhuna kuva ni tipswalo ni ku chavelela van’wani. Hi wahi yokari ya matshamela lawo? Cini ci to hi vhuna ku simama hi randzana ni ku ‘simama ku chavelelana’ siku ni siku? (1 Tes. 4:18) Hi fanele ku hlakulela matshamela ya manene yo kota ku zwelana, ku randza vamakabye, ni wuxinji. (Kol. 3:12; 1 Ped. 3:8) Ma ta hi vhunisa kuyini matshamela lawa? Loku hi hi ni tipswalo hi vamakabye va hina hi tlhela hi khatala khwatsi hi vona, hi tava ni kuxuva ko tiya ka ku lava ku va chavelela loku va hi zvikaratweni. Kota kuwula ka Jesu, ‘a nomu wu wulawula lezvi zvi teleko mbilwini. A munhu wa munene i humesa zvilo zva zvinene tshombeni yakwe ya yinene, kuveni a munhu wa kubiha i humesa zvilo zva kubiha tshombeni yakwe ya kubiha.’ (Mat. 12:34, 35) A ku chavelela vamakabye va hina i ndlela ya lisima ya ku va komba lezvaku ha va randza. w23.11 10 ¶¶10-11

Hi fanele ku kombela civhuno kasi hi zwisisa a ciphrofeto ca Bhibhiliya. Ehleketa hi mufananiso lowu. Hi nga ti alakanyela na u endzela a wutshamu go kala u nga gi tivi; hambulezvo, na u famba ni munghana wa wena a gi tivako khwatsi. Yena wa ku tiva khwatsi laha mu nga kona a tlhela a tiva lomu a ruwa gin’we ni gin’wani gi yako kona. Handle ko kanakana, zvi wa ta ku tsakisa nguvhu a ku famba zvin’we ni munghana wa wena! Hi ndlela yo fana, Jehovha wa zvi tiva khwatsi lezvi zvi to hi humelela cikhatini ci tako. Kasi hi zwisisa a zviphrofeto zva Bhibhiliya, hi fanele ku kombela civhuno ka Jehovha hi kutikoramisa. (Dhan. 2:28; 2 Ped. 1:19, 20) A ku fana ni papayi wa munene, Jehovha i lava lezvaku a vana vakwe vava ni wumandziko go tsakisa. (Jer. 29:11) Kanilezvi, a kuhambana ni vapswali van’wani, Jehovha wa hi byela lezvi zvi to maheka cikhatini ci tako hi ndlela yo mbhelela. I tsalile zviphrofeto ka Mhaka yakwe kasi hi ranga hi tiva a zvimaho zva lisima na zvi nga se maheka. — Isa. 46:10. w23.08 8 ¶¶3-4