Julho

Zvontlhe lezvi Jesu a nga wula ni ku maha, a kupatsa ni zvihlamaliso lezvi a nga maha, i ku pimanyisile khwatsi a kupima ni kutizwa ka Papayi wakwe. (Joh. 14:9) Zvini hi nga gondzako ka zvihlamaliso zva Jesu? Jesu ni Papayi wakwe va hi randza nguvhu. A cikhati leci Jesu a nga hi laha misaveni, i kombisile lezvaku wa va randza nguvhu vanhu hi ku tirisa ntamu wakwe, a maha zvihlamaliso a va humuta ku xaniseka. Ka khati go kari, a vavanuna vambiri vofa matihlo va no banguleka va kombela ku a va vhuna. (Mat. 20:30-34) Wona lezvaku Jesu “i no va zwela wusiwana”, a gumesa a va hanyisa. Hi kota ya ku va “zwela wusiwana”, yi nga ndlela yo kombisa lirandzo, Jesu i va nyikile zvakuga lava va ngazwa ndlala ni ku hanyisa lava va nga hi ni hlokonho. (Mat. 15:32; Mar. 1:41) Hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha, a Nungungulu wa “wuxinji ga hombe”, ni N’wana wakwe, va hi randza nguvhu niku a va tsaki loku va hi wona na hi xaniseka. (Luka 1:78; 1 Ped. 5:7) Va zvi lava nguvhu a ku mbheta zvikarato zvontlhe zvi xanisako vanhu! w23.04 3 ¶¶4-5

Hi nga zama ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi potsa ku lera ni ku ingisela a mahungu yo biha ma vhuvhumisiwako hi tiko ga Sathani. Hi nga tata a maalakanyo ya hina hi zvilo zvi hlazvekileko hi ku lera ni ku gondza Bhibhiliya. A kuya mitlhanganweni ni ntirweni wa kuchumayela zvi nga vhikela maalakanyo ya hina. Jehovha kambe i tsumbisa ku a nga ta hi tsika hi ringiwa a ku hundza ntamu wa hina. (1 Kor. 10:12, 13) Zvezvi cikhati ca ku a mun’we ni mun’wani wa hina a khongela nguvhu a ku hundza ni ka yihi nguva kasi a zvi kota ku simama a tsumbekile ka Jehovha masikwini lawa yo gumesa. Jehovha i lava lezvaku hi ‘chulula timbilu ta hina mahlweni kakwe’ hi mukhongelo. (Lis. 62:8) Dhumisa Jehovha u tlhela u mu bonga hi zvontlhe a mahako. Mu kombele lezvaku a ku nyika a kutiya-hlanha kuchumayeleni. Mu kombele lezvaku a ku vhuna a kutimisela ni cihi a cikarato ni ku ku vhuna a ku ala ni cihi a ciringo u nga kumanako naco. U nga tsiki nchumu kutani munhu a ku tsikisa ku khongela ka Jehovha hi kukhandzakanya. w23.05 7 ¶¶17-18

Hikuyini hi yako mitlhanganweni ya bandla? Co sangula, hi yela ku ya dhumisa Jehovha. (Lis. 26:12; 111:1) A cin’wani, hi yela ku ya tiyisana masikwini lawa ya zvikarato. (1 Tes. 5:11) Loku hi tlakusa woko hi hlamula, hi dhumisa Jehovha hi tlhela hi tiyisa vamakabye. Kanilezvi, ku na ni zvikarato hi nga kumanako nazvo. Hi nga chava ku hlamula, kutani hi zvi lava nguvhu a ku hlamula, kanilezvi hi nga nyiketiwi makhati yo tala kota lezvi hi nga zvi lavisa zvona. Cini ci nga hi vhunako ku lwisana ni zvikarato lezvi? Mupostoli Pawule i wulile lezvaku hi fanele ku hi khatala nguvhu hi ku “tiyisana”. Loku hi zvi zwisisa ku hambu loku ho hlamula zvilo zva zvi tsongwani a van’wani va nga tiyisiwa hi zvona, zvi nga hungula kuchava. Loku va nga hi nyiketi makhati yo tala, hi nga kuma litsako hi ku tiva ku a van’wani va kuma thomo ga ku hlamulawu. — 1 Ped. 3:8. w23.04 20 ¶¶1-3

A hosi yo kari yi no maha citiviso co kari! A vaJudha lava va nga hi wukhumbini le Bhabhuloni hi cipimo ca 70 wa malembe, va wa tlhatlhekile a ku ti tlhelela tikweni gabye le Izrayeli. (Ezra 1:2-4) Lezvo zvi wa ta koteka ntsena hi kurandza ka Jehovha. Hi ku a vaBhabhuloni va wa nga toloveli ku tlhatlha tikhumbi tabye. (Isa. 14:4, 17) Kanilezvi Bhabhuloni i wa hahlulilwe niku a hosi leyi ya yiswa yi wa byelile a vaJudha lezvaku va nga huma. A vaJudha vontlhe, nguvhunguvhu a tihloko ta mingango, ti wa fanele ku maha ciboho ca ku huma Bhabhuloni kutani ku simama seyo. Kuzvilava a zvi va olovelangi ku maha ciboho leco. A votala kuzvilava va wa khosahele nguvhu kasi ku maha liendzo lelo. Niku kota lezvi a vaJudha vo tala va nga pswalilwe le Bhabhuloni, va wa nga se tshuka va hanya ka wutshamu gin’wani. Ka vona, a tiko ga Izrayeli gi wa hi tiko ga vakokwani vabye basi, va wa nga gi woni kota kaya gabye. Zvi wonekisa ku khwatsi a vaJudha vo kari va wa ganyile le Bhabhuloni, laha ka ku kuzvilava va zvi wonile na zvi karata a ku tsika mimiti yabye ya yi nene kutani mabhindzu yabye ni ku ti zwananisa ni tiko go kala va nga gi tivi. w23.05 14 ¶¶1-2

A Mhaka ya Nungungulu yi hi kuca a ku simama ku ti karatela a kuva vanhu va ku timisela, va ku zwela wusiwana, ni va lirandzo. Luka 21:19 i wula lezvi: “Hi kutimisela ka n’wina mu ta ponisa wutomi ga n’wina.” Va Le Kolosi 3:12 i ngalo: “Ambalani . . . mbilu yo zwela wusiwana”. Niku 1 Va Le Tesalonika 4:9, 10 i hi byela lezvi: “N’wina wutsumbu mu gondzisilwe hi Nungungulu lezvaku mu fanele ku randzana. . . . Kanilezvi ha mu khongotela vamakabye, lezvaku mu simama ku andza lirandzweni lelo.” A mavhesi lawa wontlhe ma wa tsalelwa a vapizani lava va nga sina va kombisa a kutimisela, kuzwela wusiwana, ni lirandzo. Hambulezvo, va wa fanele ku simama ku gondza ku kombisa a matshamela lawo. Hinawu hi fanele ku maha zvalezvo. Kasi ku ku vhuna, wona lezvi a maKristu yo sangula ma nga kombisisa zvona a matshamela lawo. Andzhako ka lezvo, wona lezvi u nga va pimanyisisako zvona a vapizani lavo, hi ndlela leyo, u komba ku u longile ku yimisana ni kuxaniseka ka hombe. Makunu a cikhati leci a kuxaniseka ka hombe ku to sangula u tava u gondzile a ku timisela niku u ta ti yimisela a ku simama u timisela. w23.07 3 ¶4, ¶8

Kani hi vatotilweko kutani hi va “tiyivhu tin’wani”, hi fanele ku simama hi famba hi “Ndlela yi basileko” hakuva yi yisa paradhesini ga moya ni ka makatekwa ya cikhatini ci tako ya Mufumo wa Nungungulu. (Joh. 10:16) Kusukela 1919 Nguveni ya Hina, a vanhu vo tala nguvhu — vavanuna, ni vavasati ni vanana — va kari va huma Bhabhuloni wa Hombe, ku nga wukhongeli gontlhe ga mawunwa, va sangula ku famba hi ndlela yo fananisa. A cikhati leci a vaJudha va nga huma hi Bhabhuloni, Jehovha i mahile tindlela ta ku va susela a zvikarato. (Isa. 57:14) Ku wuliwa yini xungetano hi “Ndlela yi basileko” nyamutlha? Hi malembe yo tala mahlweni ka 1919, Jehovha i tirisile a vavanuna va ku chava Nungungulu kasi va vhula ndlela ya ku huma ka Bhabhuloni wa Hombe. (Fananisa na Isaya 40:3.) Va mahile ntiro wu nga laveka wa ku longisela — ku hlahla ndlela ya moya — kasi zvi koteka ku hi ndzhako ka cikhati a vanhu va timbilu ti longileko va huma ka Bhabhuloni wa Hombe va tlhela va nghena ka paradhise ga moya, lomu a wukhozeli go basa ga Jehovha gi vhuxilweko. w23.05 15-16 ¶¶8-9

Jehovha i lava ku hi mu tirela hi kuzvirandza na hi tsakile. (2 Kor. 9:7) Makunu, a ku hi fanele ku ti karatela ku tatisa mixuvo ya hina ya moya ni loku hi nga hi na kuxuva ke? Ehleketa hi cikombiso ca mupostoli Pawule. I wulile lezvi: “Ndza tsayisa miri wa mina, ndzi wu fambisa kota khumbi”. (1 Kor. 9:25-27, nota.) Pawule i wa ti karatela ku maha zva zvinene hambu loku a byekelela ku maha zvahava. A ku Jehovha i wa zvi tsakela lezvi Pawule a nga kari a mu mahela? A zvi kanakanisi! Jehovha i tlhelile a mu katekisa hi kota ya kutikarata kakwe. (2 Tim. 4:7, 8) Hi kufanana, Jehovha wa tsaka nguvhu loku a hi wona na hi ti karata kasi ku tatisa mixuvo ya hina hambu loku a kuxuva ku nga hi kona. Hambu lezvi ka ku a hi contlhe cikhati hi mahako hi ku wu randza nchumu lowo, loku hi wu maha wa tsaka hakuva wa zvi tiva ku hi maha hi ku randza yena. A ku fana ni lezvi Jehovha a nga katekisa Pawule, i ta hi katekisawo hi kota ya kutikarata ka hina. (Lis. 126:5) A cikhati leci hi kumako makatekwa ya Jehovha, a kuxuva ka hina ku nga vhuka. w23.05 29 ¶¶9-10

Lava va to kala ku pona siku ga Jehovha, mupostoli Pawule i va fananisile ni vanhu va etleleko. Lava va etleleko a va zvi tivi lezvi zvi humelelako, ne a va zvi woni ku a cikhati ca famba. Hikwalaho, loku ku maheka zvilo zva lisima a va zvi tivi, ne a va nge mahi nchumu. A vanhu vo tala nyamutlha va etlele hi tlhelo ga moya. (Rom. 11:8) A ka vona a ku na leci ci kombako ku hi hanya “masikwini yo gumesa” niku a kuxaniseka ka hombe ku ta chikela zvezvi. (2 Ped. 3:3, 4) Kanilezvi, hina ha zvi tiva ku siku ni siku gi cako, zviya zvi laveka nguvhu a ku hi tshama hi khindlimukile. (1 Tes. 5:6) Hikwalaho, hi fanele ku simama hi rulile hi tlhela hi nga jujeki kupima. Hikuyini? Kasi hi nga dzuki na hi pelile ka zvilo zva politika ni ka gujeguje ya tiko legi. Laha a siku ga Jehovha gi yako gi tshinela, a ku nga ngheni ka zvilo lezvo zvi taya zvi karata nguvhu. Hambulezvo, a zvi lavi ku hi karateka hi lezvi hi to maha. A moya wa ku basa wa Nungungulu wu ta hi vhuna ku hi nga jujeki kupima, kanilezvi hi simama hi rulile hi tlhela hi maha zviboho zva zvinene. — Luka 12:11, 12. w23.06 10 ¶¶6-7

Zvini zvi tako maalakanyweni ya wena loku uzwa a vito Samsoni? Kuzvilava u alakanya wanuna wa ntamu wa hombe. Lezvo lisine. Kanilezvi Samsoni i mahile ciboho ca hava ci nga mu vangela zvikarato zvo bayisa. Hambulezvo, Jehovha i vekile kupima ka zvontlhe zvilo zva zvinene lezvi Samsoni a mahileko kasi a mu tirela, niku Nungungulu i patsile a cikombiso ca Samsoni lomu ka Bhibhiliya kasi ci hi vhuna. Jehovha i tirisile Samsoni kasi ku maha zvilo zvo hlamalisa lezvi zvi nga wa ta vhuna a vanhu vakwe, a vaIzrayeli. Andzhako ka malembe yo tala Samsoni na a file, Jehovha i pimisele mupostoli Pawule kasi a patsa a vito ga Samsoni ka xaxameto wa mavito ya vanhu va nga kombisa kukholwa. (Mah. 11:32-34) A cikombiso ca Samsoni ci nga hi tiyisa. I tsumbile Jehovha hambu ka zviyimo zvo bindza. A cikombiso ca Samsoni ci nga hi tiyisa ci tlhela ci hi gondzisa zvotala. w23.09 2 ¶¶1-2

Hi nga engetela a kutimisela ka hina kambe hi ku khongela ka Jehovha hi kukhandzakanya hi mu byela zvontlhe lezvi zvi hi karatako. (1 Tes. 5:17) Kuzvilava zvezvi a wu kumani ni ciringo ca hombe. Kanilezvi wa khongela ka Jehovha u kombela ku a ku vhuna ni ka cihi cikhati u zangarileko, u karatekileko kutani u nga tiviko co maha? Loku u khongela ka Nungungulu hi kukhandzakanya u kombela ku a ku vhuna ka zvikarato zva zvitsongwani lezvi u kumanako nazvo zvezvi, u nga ta kanakana a ku kombela ku a ku vhuna loku u kumana ni zvikarato zva hombe cikhatini ci tako. Loku u maha lezvo, u ta tiyiseka lezvaku yena wa zvi tiva khwatsi a ku hi rini u lavako ku vhuniwa niku zvini a to maha. (Lis. 27:1, 3) Hi ta zvi kota a ku timisela a kuxaniseka ka hombe loku ku tako loku hi timisela a zviringo lezvi hi kumanako nazvo nyamutlha. (Rom. 5:3) Hikuyini hi wulako lezvo? A vamakabye vo tala va polile lezvaku a ciringo cin’we ni cin’wani ca kukholwa kabye leci va ci timiselako ci va vhuna a ku timisela leci ci landzelako. A cikhati va timiselako a cikarato co kari hi kuvhuniwa hi Jehovha, va kholwa nguvhu ku Jehovha i tshama a longile niku wa zvi lava nguvhu a ku va vhuna. Niku lezvi va kholwako ka Jehovha va nga zvi kota ku timisela a ciringo ci landzelako. — Jak. 1:2-4. w23.07 3 ¶¶7-8

A kutikoramisa ni kuzwela wusiwana ka Jehovha zvi mu kuca ku ava munhu wo olova. Hi cikombiso, Jehovha i kombile zvi ku dlunya ku munhu wo ti koramisa a cikhati leci a nga lava ku lovisa a vanhu vo biha va Sodhoma. Na a tirisa tingilozi, Jehovha i no byela Loti, a munhu wo lulama kasi a tsutsuma a ya zvitsungeni. Loti i wa chava kuya seyo. Hikwalaho, i no kombela ku yena ni ngango wakwe va ya chavela Zoware, ku nga hi cidhoropana leci Jehovha a nga lava ku ci lovisa. Loku i wa no zvi lava, Jehovha na a kurumetile Loti lezvaku a landzela zvontlhe zvileletelo zvakwe. Kanilezvi Jehovha i no tsika Loti aya Zoware niku a nga ha lovisangi a cidhoropana leco. (Gen. 19:18-22) Hi ndzhako ka cikhati, na ku hundzile malembe yo tala, Jehovha i no va zwela wusiwana a vahanyi va Ninivha. I no rumela muphrofeti Jona kasi a ya huwelela ku a dhoropa ni vahanyi va gona vo biha va ta lovisiwa. Kanilezvi, a cikhati leci a vaNinivha va nga ti sola, Jehovha i no va zwela wusiwana a nga ha lovisi a dhoropa. — Jona 3:1, 10; 4:10, 11. w23.07 21 ¶5

Zvini hi nga gondzako ka cikombiso ca Jowaxi? I wa fana ni sinya ya timitsu to koma yi nga tiyisilwe hi mhandze yo kari. A cikhati leci a mhandze leyo — ku nga Jehoyadha — yi nga semuliwa, ku sangula kuba moya — ku nga wuhluwuki — Jowaxi i nowa a ku khabu. Lezvo zvi komba khwatsi lezvaku a hi faneli ku chava Jehovha hi ku wona maKristu man’wani ma nga cikombiso ci nene basi, hambu kova maxaka ya hina. Kasi hi tshama hi tiyile hi tlhelo ga moya, hi fanele ku tiyisa lirandzo la hina hi Jehovha hi tlhela hi engetela cichavo leci hi nga naco hi yena, hi ku gondza hi kukhandzakanya, hi ehleketa hi tlhela hi khongela. (Jer. 17:7, 8; Kol. 2:6, 7) Phela Jehovha a nga lavi zvotala ka hina. Lezvi a zvi lavako zvi songiwa hi magezu ma nga ka Mutshawuteli 12:13, ma nge: ‘Chava Nungungulu, u hlayisa zvileletelo zvakwe; hakuva leyo hi yona fanelo yontlhe ya munhu.’ Loku hi chava Nungungulu, hi ta zvi kota ku lwisana ni zviringo hi to kumana nazvo cikhatini ci tako, hi tiya hi ku nde. A ci kona ci to zvi kota ku wonha wunghana ga hina na Jehovha. w23.06 19 ¶¶17-19

A citiyisekiso ca Nungungulu ci sangula hi magezu lawa: “Loyi a tshamileko citshan’wini ca wuhosi i te ngalo.” (Kuv. 21:5a) A magezu lawa ya lisima hakuva legi i khati go sangula ka makhati lawa ya manharu laha Jehovha wutsumbu a wulawulako ka bhuku ga Kuvhululelwa. Hikwalaho, a citiyisekiso leci a citi hi ka ngilozi, ne a citi hi ka Jesu, kanilezvi cita hi ka Jehovha wutsumbu! Lezvo zvi komba lezvaku hi nga zvi tsumba hi kumbhelela lezvi zvi landzelako. Hikuyini hi wulako lezvo? Hakuva Jehovha i “Nungungulu loyi a nga hembiko”. (Tit. 1:2) A magezu ma nga ka Kuvhululelwa 21:5, 6 handle ko kanakana ma ta tatiseka. Hi nga ehleketa hi magezu “Hi nga wona!” A gezu ga ciGreki gi hundzuluselwako ku “hi nga wona!” gi tirisiwa hi kuphindaphinda lomu ka bhuku ga Kuvhululelwa. Zvini lezvi Nungungulu a wulako hi kulandzela? Nungungulu i te: “Ndzi maha zvilo zvontlhe zviva zviswa.” Hi lisine, Jehovha i wulawula hi kucica cikhatini ci tako. Kanilezvi hi kota ya lezvi a tiyisekako lezvaku i ta tatisa a citsumbiso cakwe, i wula lezvaku i kari a maha a kucica loko. — Isa. 46:10. w23.11 3-4 ¶¶7-8

Mupostoli Pedro i wa lwisana ni kungambheleli. Wona a zvikombiso zvo kari. A cikhati leci Jesu a nga tlhamusela lezvi a nga wa ta xanisekisa zvona ni kufa kasi ku tatisa zviphrofeto zva Bhibhiliya, Pedro i mu kanetile. (Mar. 8:31-33) Hi kuphindaphinda, Pedro ni vapostoli lava van’wani va no kanetisana hi ku himani wa hombe cikari kabye. (Mar. 9:33, 34) Ka wusiku go gumesa ga Jesu, Pedro i no tsema a ndleve ya wanuna wo kari. (Joh. 18:10) Ka wusiku galego, Pedro i no chava a tlhela a kaneta makhati manharu lezvaku wa mu tiva Jesu. (Mar. 14:66-72) Lezvo zvi mahile Pedro a rila nguvhu. Jesu a nga zangi a tsukula Pedro loyi a nga khunguvanyekile nguvhu. Andzhako ka loku Jesu a vhuxilwe hi ka vafileko, i no zvi kombisa laha kubaseni lezvaku wa ha mu randza Pedro. Jesu i no ramba Pedro lezvaku a tira kota murisi wo ti koramisa wa tiyivhu takwe. (Joh. 21:15-17) Pedro i no vhumela. I wa hi Jerusalema hi siku ga Pentekosta niku i wa hi cikari ka lava vo sangula ku totiwa hi moya wo basa. w23.09 22 ¶¶6-7

Mupostoli Pedro i kucile madhota-kuloni, aku: “Risani a ntlhambi wa Nungungulu”. (1 Ped. 5:1-4) Loku u hi dhota, ha zvi tiva lezvaku wa va randza a vamakabye va wena niku u lava ku va khatalela. Hambulezvo, kuzvilava ka zvikhati zvin’wani u nga zvi wonisa ku khwatsi u khomekile nguvhu kutani ku u karele nguvhu laha ka ku u nge zvi koti a ku khatalela a ciavelo leco. Zvini u nga mahako? Byela Jehovha lezvi zvi ku karatako ni lezvi u zvi lavisako zvona ku va vhuna a vamakabye va wena. Pedro i tsalile lezvi: “Loku munhu a tirela van’wani, i wa tsumbe a ntamu lowu wu tako hi ka Nungungulu”. (1 Ped. 4:11) Kuzvilava a vamakabye va wena va kumana ni zvikarato zva ku a zvi nge lulamisiwi hi kumbhelela tikweni legi. Kanilezvi u nga rivali lezvaku “a murisi wa hombe”, Jesu Kristu, a nga va vhuna a ku hundza ni wihi munhu. A nga maha lezvo zvezvi a ku patsa ni misaveni yiswa. Leci Jehovha a ci lavako ntsena ka madhota ku randza vamakabye, ku va khatalela ni kuva “cikombiso ka ntlhambi”. w23.09 29-30 ¶¶13-14

Hi fanele ku ti wonela ka mawonela ya lava va nga ingisiko milayo ya Nungungulu. Loku hi wona zvilo hi mawonela ya vanhu lava va nga ingisiko a milayo ya Nungungulu, hinawu hi nga sangula ku kanyisa Jehovha ni milayo yakwe. (1 Kor. 3:19) A kutala ka zvikhati, a “wutlhari ga tiko legi” gi kucetela vanhu lezvaku va nga ingisi Nungungulu. A maKristu yo kari ya le Pergamumi ni le Tiyatira ma wa pimanyisa a vanhu lava ma nga gamekene navo lava va nga maha wubhayi ni ku khozela zvifananiso. Jesu i rumele wusungukati go bindza ka mabandla lawo hi lezvi ma nga vhumelela wubhayi. (Kuv. 2:14, 20) Nyamutlha konawu, a vanhu lava hi gamekeneko navo va nga zama ku hi kucetela ku vhumela a mawonela yabye. A maxaka ya hina ni lava hi tivanako navo va nga zama ku hi kholwisa ku a milayo ya Jehovha ya bindza nguvhu niku zvi wa tava chukwana a ku tsika ku hanya hi yona. Hi cikombiso, va nga wula ku a hi zva lisima a kuva ni mahanyela yo hlazveka ni ku lezvi a Bhibhiliya gi wulako xungetano hi wubhayi zvi hundzelwe. Ka zvikhati zvin’wani hi nga zvi wonisa ku khwatsi a zvileletelo lezvi Jehovha a hi nyikako a zvi dlunyateki khwatsi. Hi nga ringiwa ku ‘maha zvo hundza lezvi zvi tsalilweko’. — 1 Kor. 4:6. w23.07 16 ¶¶10-11

Mariya, a mamani wa Jesu, zvi wa lava ku ava ni ntamu. I wa nga se chadha; hambulezvo, i wa ta kuma nyimba. I wa nga hi na wutlhari ga ku wundla vana, kanilezvi i wa ta mu khatalela khwatsi a mufana loyi a nga tava Mesiya. Niku kota lezvi Mariya a nga kala a nga se hlengela masango, i wa ta mu tlhamuselisa kuyini zvontlhe lezvo Josefa, loyi va nga tsumbisene? (Luka 1:26-33) Mariya i wu kumisile kuyini a ntamu? I kombelile civhuno ca van’wani. Hi cikombiso, i kombelile Gabriyeli kasi a mu byela a mahungu yo engeteleka xungetano hi ciavelo leco. (Luka 1:34) Cikhatanyana ndzhako, i no famba pfhuka wo leha aya “tikweni ga zvitsunga” ga Judha aya vhuxela xaka gakwe Elizabheti. Elizabheti i no dzundza Mariya niku i no rangelwa hi Jehovha kasi ku wula wuphrofeti go tiyisa xungetano hi n’wana wa Mariya loyi a nga kala a nga se pswaliwa. (Luka 1:39-45) Mariya i wulile lezvaku Jehovha “i mahile zva hombe hi woko gakwe”. (Luka 1:46-51) Jehovha i tiyisile Mariya, hi ku tirisa Gabriyeli na Elizabheti. w23.10 14-15 ¶¶10-12

Ku na ni ntsengo wo kari wu gemilweko wa maKristu ma totilweko hi moya wo basa niku a maKristu lawo ma ti buza hi wunghana go hlawuleka na Jehovha. Lava va 144 000 va ta tira kota vapristi na Jesu le tilweni. (Kuv. 14:1) A Wutshamu go basa ga tabhernakeli gi yimela ku vona va totilwe kota vana va Nungungulu va moya na va hi laha misaveni. (Rom. 8:15-17) A Wutshamu go Basabasa gi yimela a matilo, lomu Jehovha a tshamako kona. “A kortina” legi gi nga hambanisa a Wutshamu go basa ni Wutshamu go Basabasa gi wa nyimela a miri wa Jesu wa nyama wu nga mu vhalela ku nghena tilweni kota Mupristi wa Hombe wo hundza vontlhe wa tempeli ya moya. Hi ku nyikela miri wakwe wa nyama kota muphahlo wa ku tlhatlhisa vanhu, Jesu i vhululile ndlela ya ku wontlhe maKristu ma totilweko ma kuma wutomi le tilweni. A maKristu ma totilweko wonawu ma fanele ku tsika miri wabye wa nyama kasi ma kuma nchachazelo wabye wa le tilweni. — Mah. 10:19, 20; 1 Kor. 15:50. w23.10 28 ¶13

Gidheyoni a cikhati leci a va ka Efrayime va nga mu sola, i no hlamula hi ndlela ya kurula. (Vala. 8:1-3) Gidheyoni a nga va hlamulangi na a zangarile. I no kombisa ku i wa ti koramisa, hi ku demba ndleve a va ingisela va tlhamusela lezvi zvi nga va karata. Lezvo zvi mahile ku va bohla zanga yabye. A madhota ma nga ni wutlhari ma pimanyisa Gidheyoni hi ku ingisela khwatsi ma tlhela ma hlamula hi ndlela ya kurula loku ma soliwa. (Jak. 3:13) Lezvo zvi maha ku laha bandleni kuva ni kurula. A cikhati leci Gidheyoni a nga dzundziwa hi ku hlula vaMidhiyani, i no yisa wudzundzo ka Jehovha. (Vala. 8:22, 23) A madhota ma nga mu pimanyisisa kuyini Gidheyoni? Hi ku mu nyika wudzundzo Jehovha ka lezvi ma mahako. (1 Kor. 4:6, 7) Hi cikombiso, loku a dhota gi dzundziwa hi lezvi gi zvi kotako ku gondzisa khwatsi, gi nga vhuna munhu loye a ku wona lezvaku lezvi gi gondzisako a hi zva gona, kanilezvi zvita hi lomu ka Mhaka ya Nungungulu, kutani ku gi zvi kota ku gondzisa khwatsi hi kota ya lezvi gi gondzisiwako hi hlengeletano ya Jehovha. Zvi nene ku a dhota gita na gi ti wutisa ku: ‘Ndzi gondzisa hi ndlela ya ku a vanhu va dzundza Jehovha kutani ndzi zama ku va rendera hi mina ke?’ w23.06 4 ¶¶7-8

Loku hi nga kumi lezvi hi kombelako ka mukhongelo, hi nga ti wutisa ku: ‘Lezvi ndzi zvi khongelelako zvilo zva zvinene?’ A zvikhati zvo tala, hi alakanya ku ha zvi tiva lezvi zvi nga zvi nene ka hina. Kanilezvi a zvilo lezvi hi kombelako kuzvilava a zvi nge hi vhuni hi cikhati co leha. Loku ku hi ku hi khongela hi kota ya cikarato co kari, kuzvilava ku ngava ni malulamisela ya chukwana yo hundza lawa hi ma kombelako. Niku a zvin’wani hi zvi kombelako kuzvilava a zvi yelani ni kurandza ka Jehovha. (1 Joh. 5:14) Hi cikombiso, wona a tshango ga vapswali va kombelako Jehovha kasi ku a n’wana wabye a simama lisineni. Zvi wonekisa ku khwatsi leco cikombelo ca cinene. Hambulezvo, Jehovha a nga ta hi kurumeta ku hi mu tirela. I lava ku hontlheni a ku patsa ni vana va hina, hi hlawula ku mu tirela. (Dhewu. 10:12, 13; 30:19, 20) Hikwalaho, a vapswali va nga kombela Jehovha lezvaku a va vhuna ku khumba timbilu ta vana vabye kasi va kuceka ku randza Jehovha ni kuva vanghana Vakwe. — Mav. 22:6; Efe. 6:4. w23.11 21 ¶5; 23 ¶12

Hikuyini a ku chavelela van’wani zvi nga zva lisima kasi ku va komba lezvaku ha va randza? Hi kuya hi bhuku go kari gi tlhamuselako Bhibhiliya, a gezu “kuchavelela” legi Pawule a gi tirisileko gi wula ku “nyima ni munhu u mu tiyisa loku a kumana ni ciringo ca hombe”. Hikwalaho, laha hi chavelelako a makabye loyi a xanisekako, ho mu vhuna ku a simama a tirela Jehovha hi kutsumbeka. Niku a cikhati leci hi chavelelako vamakabye va hina, hi komba lezvaku ha va randza. (2 Kor. 7:6, 7, 13) A kuva ni tipswalo ni ku chavelela zva yelana. Hi ndlela muni? A munhu a nga ni tipswalo i kuceka ku chavelela van’wani a tlhela a zama ku maha cokari kasi ku va vhuna. Hikwalaho, loku hi hi ni tipswalo, zvi ta hi vhuna ku chavelela van’wani. Pawule i tlhamusela lezvaku a tipswalo leti Jehovha a nga nato hi vanhu ti mu kuca ku a va chavelela. Pawule i tlhamusela Jehovha kota “a Papayi wa wuxinji ni Nungungulu wa kuchavelela kontlhe”. — 2 Kor. 1:3. w23.11 9-10 ¶¶8-10

A valandzeli vontlhe va Kristu va nga rindzela kuxaniseka. Wona cikombiso ca mupostoli Pawule. I byelile va le Tesalonika, aku: “A cikhati leci hi nga ha hi zvin’we na n’wina, hi wa tshamela ku mu tlharihisa hiku hi ta welwa hi tixanisa, niku hi zvalezvo zvi humelelako”. (1 Tes. 3:4) A ka va le Korinte, i tsalile lezvi: “Vamakabye, a hi lavi ku mu fihlela a tixanisa leti hi kumeneko nato . . . laha ka kuza hi alakanya ku hi nga ta pona.” (2 Kor. 1:8; 11:23-27) A maKristu nyamutlha, wonawu, ma nga ha rindzela kuxaniseka hi ndlela yo kari. (2 Tim. 3:12) Laha u kholwako ka Jesu u tlhela u mu landzela kuzvilava a vanghana ni maxaka va nga ku vhukela. Va ku khoma hi ndlela ya hava. A kutiyimisela kuva munhu wo tsumbeka ka zvilo zvontlhe zvi ku vangele zvikarato ntirweni? (Mah. 13:18) U vhukelwe hi mufumo hi lezvi u nga bhulela van’wani hi kutsumba ka wena? Kanilezvi hambu loku ho xanisiwa hi ndlela muni, Pawule i wulile lezvaku hi fanele ku tsaka. w23.12 10-11 ¶¶9-10

Jakobe i kumene ni zvikarato zvo tala. Simeyoni na Levhi va chakisile vito ga ngango wabye ni ga Jehovha. A hi lezvo basi; i felwe hi sati wakwe, Rakeli, na a kari a pswala n’wana wabye wa wumbiri. Ahandle ka lezvo, zvi bohile ku Jakobe a rura a ya Gibhite hi kota ya ndlala lomu tikweni gabye. (Gen. 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28) Hambu lezvi Jakobe a nga kumana ni zvikarato zvontlhe lezvo, a nga tshukangi a tsika ku kholwa ka Jehovha ni zvitsumbiso zvakwe. Jehovha yenawu i no komba Jakobe lezvaku wa mu randza. Hi cikombiso Jehovha i no katekisa Jakobe a kuma titshomba. Hi nga alakanyela lezvi Jakobe a nga mu bongisa zvona Jehovha a cikhati leci a nga tlhela a kumana na Josefa — a n’wana loyi ku nga hundza cikhati co leha na a ti byela ku i file! A wunghana go tiya legi Jakobe a nga hi nago na Jehovha hi gona gi nga mu vhuna ku a timisela zvikarato lezvi a nga kumana nazvo. (Gen. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Loku hiva ni wunghana go tiya na Jehovha, hinawu hi nga zvi kota ku timisela zvikarato lezvi hi kumanako nazvo na hi nga zvi rindzelangi. w23.04 15 ¶¶6-7

A Lisimu 23 hi lona li kombisako kutsumbeka ka lirandzo la Jehovha ni kukhatala kakwe ka kunene. Dhavhidha, a mutsali wa lisimu leli, i tlhamusela a kutiya ka lirandzo li nga hi kona cikari kakwe ni ka Murisi wakwe, Jehovha. Dhavhidha i wa tizwa na a vhikelekile hi ku tsika Jehovha a mu rangela niku i wa khegela ka wurangeli Gakwe hi kumbhelela. Dhavhidha i wa zvi tiva lezvaku Jehovha i wa ta kombisa lirandzo lakwe hi yena ka masiku wontlhe wutomini gakwe. Zvini zvi nga mu tiyisekisa lezvo? Dhavhidha i wa tizwa na a khatalelwa khwatsi hakuva Jehovha contlhe cikhati i wa mu nyika zvontlhe a nga zvi lava. I wa tlhela a ti buza hi wunghana ni tipswalo ta Jehovha. Hi cigelo leco a nga tiyiseka lezvaku hambu ko humelela yini ka masiku ma nga hata, Jehovha i wa ta simama a khatala hi zvontlhe zvilaveko zvakwe. Kota lezvi Dhavhidha a nga tsumba lezvaku Jehovha wa mu randza, lezvo zvi mu vhunile ku a nga karateki, kanilezvi a xalala a tlhela a tsaka. — Lis. 16:11. w24.01 29 ¶¶12-13

Kusukela Yimpini ya Wumbiri ya Misava Yontlhe, ka matiko yo tala a vanhu va Jehovha va na ni kurulanyana ni kutlhatlheka laha va mahako a ntiro wa kuchumayela. Hi lisine, a vanhu vo tala va gondza hi Jehovha. Nyamutlha a zviro zva Hubye yi Fumako zvi simama ku hlota a wurangeli ga Kristu. Va lava ku a zvileletelo lezvi va nyikako vamakabye zvi komba mawonela ya Jehovha na Jesu. Va tirisa vawoneleli va zvipandze ni madhota lezvaku va nyikela a zvileletelo lezvo lomu mabandleni. A madhota ma totilweko ma ‘canjeni ga cinene’ ga Kristu. (Kuv. 2:1) Lisine ku a madhota lawo a ma mbhelelangi niku ma maha zvihoxo. Ka zvikhati zvin’wani Mosi, na Joxuwa, ni vapostoli va wa maha zvihoxo. (Mitse. 20:12; Jox. 9:14, 15; Rom. 3:23) Hambulezvo, Kristu i rangela a nandza go tsumbeka ni madhota lawa ma yimisilweko niku i ta simama ku maha lezvo. Hikwalaho, hi na ni zvigelo zvo zwala zva ku tsumba a wurangeli legi hi nyikiwako hi lava va yimisilweko kasi ku rangela. w24.02 23-24 ¶¶13-14

Nyamutlha, hi nga tsakisa Jehovha hi ku wulawula hi yena hi ndlela yi kombako lezvi hi mu bongisako zvona ni lezvi hi mu randzisako zvona. Loku hi hi kuchumayeleni, a hi rivali lezvaku a kungo ga hina ga hombe ku maha vanhu va tshinela ka Jehovha, ni ku va vhuna a ku wona a Papayi wa hina wa lirandzo kota lezvi hi mu wonisako zvona. (Jak. 4:8) Zva hi tsakisa a ku komba vanhu lezvi a Bhibhiliya gi mu tlhamuselisako zvona Jehovha. Gi komba lirandzo lakwe, ni kululama, ni wutlhari, ni ntamu ni man’wani matshamela ya manene. Hi tlhela hi dhumisa Jehovha ni ku mu tsakisa hi ku ti karatela ku mu pimanyisa. Loku hi maha lezvo, hi ti hambanisa ni tiko legi. A vanhu va nga zvi wona lezvo va tlhela va ti wutisa ku hikuyini. (Mat. 5:14-16) Laha hi tirisanako navo siku ni siku, hi nga va tlhamusela ku hikuyini hi mahako zvilo hi ndlela leyo. Kota wuyelo ga lezvo, lava va timbilu ti nene va tshinela ka Nungungulu wa hina. Loku hi dzundza Jehovha hi tindlela leto, hi maha a mbilu yakwe yi tsaka. — 1 Tim. 2:3, 4. w24.02 10 ¶7

Kasi uva muKristu wo buvha zvi ta lava ku u gondza a ku maha zvilo zvi to ku vhuna wutomini ga wena. Lezvo zvi ta ku vhuna ku maha mitiro bandleni, ku kuma ntiro wu to vhuna wena ni ngango wa wena, ni kuva ni wunghana ga ginene ni van’wani. Hi cikombiso, gondza kulera ni kutsala khwatsi. A Bhibhiliya gi wula ku a munhu wo tsaka ni wo humelela hi loyi a ti nyikako cikhati siku ni siku ca ku lera ni ku ehleketa hi Mhaka ya Nungungulu. (Lis. 1:1-3) Loku a lera Bhibhiliya siku ni siku, i ta tiva maalakanyo ya Jehovha. Lezvo zvi ta mu vhuna ku a ehleketa khwatsi ni ku gondza ku hanya hi lezvi a Bhibhiliya gi zvi wulako. (Mav. 1:3, 4) A vamakabye va hina va lava ku vhuniwa hi vavanuna lava va zvi kotako ku gondzisa ni ku nyika wusungukati ga lomu ka Bhibhiliya. Loku u zvi kota ku lera ni ku tsala khwatsi, u ta zvi kota ku longisela a tikanelo ni mihlamulo yi vhunako van’wani ni ku tiyisa kukholwa kabye. U ta zvi kota kambe a ku tsala manota ya manene ma ta ku vhuna ku engetela kukholwa ka wena ni ku tiyisa van’wani. w23.12 26-27 ¶¶9-11

Loku u kumana ni cikarato ci ku mahako u chava, ehleketa hi lezvi Jehovha a to maha cikhatini ci tako, a cikhati leci Sathani a to kala a nga ha hi kona. A mukombiso wo kari ka gotsovanyano wa muganga wa 2014 wu kombile a papayi wo kari na a bhula ni ngango wakwe hi lezvi a bhuku ga 2 Timote 3:1-5 gi nga wa ta ngha gi tsalisilwe zvona loku a mavhesi lawa ma wo tlhamusela lezvi a vanhu va to tshamisa zvona Paradhiseni. Gi wa ta tshamisa lezvi: “Misaveni yiswa ku tava ni zvikhati zva ku tsaka. Hakuva a vanhu va ta randza van’wani, va randza zvilo zva moya, va tiva kugumelwa kabye, va ku ti koramisa, va ku dhumisa Nungungulu, va ku ingisa vapswali vabye, va ku randza ku bonga, va ku tsumbeka, va ku randza maxaka yabye, va ku kala ku womelela ka mawonela yabye, vo kala ku lumbeta van’wani, va ku ti khoma, va ku rula, va wulawulako zva zvinene hi van’wani, va nga hiko vatokometi, vo kala kanu, vo kala matshandza, va ku randza ku tsakisa Nungungulu ku hundza ku ti tsakisa, va khozelako Nungungulu hi ku zvi randza; va tlhela va kholwa ka ntamu wakwe. Tshama kusuhani ni vanhu va matshamela lawo.” Wa bhula ni maxaka ya wena kutani vamakabye-kuloni hi lezvi a wutomi gi to tshamisa zvona misaveni yiswa? w24.01 6 ¶¶13-14

A zvo ku tiyisa a ku tiva lezvaku Jehovha wa tsakela vanhu vakwe kota ntlawa! A Bhibhiliya gi wula lezvi: ‘Jehovha wa xalala hi vanhu vakwe’. (Lis. 149:4) Hambulezvo, ka zvikhati zvin’wani a vokari va mbhela ntamu laha ka ku va ti wutisa ku: ‘A ku Jehovha wa xalala hi mina?’ A kutala ka malandza yo tsumbeka ya Jehovha ma kumbukiwako lomu ka Bhibhiliya ma vile ni zvikhati ma nga kanakana ku Jehovha wa ma tsakela. (1 Sam. 1:6-10; Joba 29:2, 4; Lis. 51:11) A Bhibhiliya gi zvi veka kubaseni lezvaku a vanhu vo kala kumbhelela va nga tsakelwa hi Jehovha. Zvi kotekisa kuyini? Hi ku kombisa kukholwa ka Jesu Kristu ni ku bhabhatiswa. (Joh. 3:16) Hi ndlela leyo, hi komba van’wani lezvaku hi ti solile ka zviwonho zva hina niku hi tsumbisile Nungungulu lezvaku hi ta maha kurandza kakwe. (Miti. 2:38; 3:19) Jehovha wa tsaka loku hiba mazambo lawo kasi hi wumba wunghana naye. Laha hi simamako ku maha zvontlhe hi zvi kotako kasi hi hanya hi kuyelana ni cifungo ca hina ca kutinyikela, Jehovha wa hi tsakela a tlhela a hi wona kota vanghana vakwe. — Lis. 25:14. w24.03 26 ¶¶1-2

Hi nga pimanyisa cikombiso ca vapizani hi ku simama hi chumayela hambu loku a mifumo yi hi betela. Hi nga tiyiseka lezvaku Jehovha i ta hi vhuna a ku maha ntiro wa hina wa kuchumayela. Hikwalaho, khongela u kombela kutiya-hlanha ni wutlhari u tlhela u kombela Jehovha lezvaku a ku vhuna ku lwisana ni zvikarato. A kutala ka hina ha xaniseka hi mababyi kutani ha karateka nguvhu hi zvokari, ku felwa hi munhu hi mu randzako, ciyimo co bindza laha ngangweni, kuxanisiwa kutani zvin’wani. A zvilo zvo kota mitungu ni tiyimpi zvi maha ku zvi karata nguvhu a ku timisela zvikarato lezvi. Byela Jehovha lezvi hakunene u ti zwisako zvona. Mu byele a ciyimo ca wena a ku khwatsi hi lezvi u nga wa ta mu byelisa zvona a munghana wa wena wa hombe. Tiyiseka lezvaku Jehovha i ta ku vhuna. (Lis. 37:3, 5) A ku khongela hi kukhandzakanya zvi nga hi vhuna ku “timisela kuxanisekeni”. (Rom. 12:12) Jehovha wa zvi tiva lezvi a vakhozeli vakwe va kumanako nazvo — ‘wazwa kurila kabye.’ — Lis. 145:18, 19. w23.05 5-6 ¶¶12-15

A cikhati leci hi lavako ku maha a zviboho zva lisima, hi fanele ku zwisisa “lezvi Jehovha a zvi randzako” hi gumesa hi maha zviboho hi ku yelana ni kurandza kakwe. (Efe. 5:17) Hi ku pola a matshinya ya milayo ya Bhibhiliya ma tirako ka ciyimo ca hina, hi wona lezvi Nungungulu a zvi alakanyako xungetano hi mhaka leyo. Laha hi tirisako a matshinya lawo ya milayo, hi ta zvi kota a ku maha zviboho zva zvinene. “Loyi wa kubiha”, a nala wa hina, Sathani, i lava lezvaku hi tshama na hi khomekile hi ku hlongolisela a titshomba ta tiko legi laha ka ku hi nga havi ni cikhati ca ku tirela Nungungulu. (1 Joh. 5:19) Zvi nga olova nguvhu ku a muKristu a sangula ku rangisa nguvhu titshomba, ku gondza kutani ntiro wutshan’wini ga ku londzowota tindlela to tala ta ku tirela Jehovha. Loku lezvo zvi humelela, zvi wa ta komba ku wa sangula ku ehleketa hi ndlela yo fana ni ya tiko legi. Lisine ku a zvilo lezvo a zvi yangi hi ku biha, kanilezvi a zvi faneli kuva zvona zvo ranga wutomini ga hina. w24.03 24 ¶¶16-17