U WA ZI TIVA?

Wu wa hi wihi ntiro wa nduna ya zana ka butho ga Roma?

A Mitsalo ya xiGreki ya wuKristu yi kumbuka a tinduna ta le Roma hi makhati yo tala. A nduna ya zana leyi yi nga wonelela a kudawa ka Jesu yi wa hi ni xikhundla lexo, a ku fana na Korneliu, loyi a ngava wamatiko wo sangula a ku maha muKristu. A sochwa legi gi nga hi murangeli a xikhati lexi Paule a nga biwa, legi gi nga hi hosana ya Juliu loyi a nga heleketa Paule le Roma, yenawu i wa hi nduna ya zana. — Marku 15:39; Mitiro 10:1; 22:25; 27:1.

Hi tolovelo a nduna ya zana yi wa wonelela a 50 kutani 100 wa masochwa ya kufamba hi milenge. A ntiro wa yona wu wa patsa ku gonzisa ni ku kawuka a vavanuna vakwe ni ku wona ku a tinguwo tabye ni lezi va zi tirisako za ha hi zi nene ke, ni ku va rangela a xikhati lexi va hlomako.

A xikhundla xa nduna ya zana hi xona xo tlakuka nguvu lexi a musochwa wo toloveleka a nga wa ta xi kuma. A xikhundla lexi xi wa kumiwa hi masochwa ya kale lawa ma nga fanele kuva varangeli va va nene. Kasi a masochwa ya Roma ma tiva ma tlhela mava ni ntamu zi wa khegela ka yena. Hi kuya hi bhuku go kari, a tinduna ta zana “ti wa tolovela kuva vavanuna va wutlhari ni va wutivi ku hunza vontlhe nzeni ka masochwa wontlhe.”

Xana a zibuku za xikhatini xa kutsaliwa ka Biblia zi hambanisa kuyini ni za inyamutlha?

A kuhambana ni zibuku kutani mawoni ya xikhati xa hina; xikhatini xa kutsaliwa ka Biblia hi tolovelo zi wa mahiwa hi simbi yi nga kari yi kutliwa nguvu — ku wa tolovela kuva bronze, kanilezi hambu a suku, siliva, nzalama, kutani suku yo hatima. A khati go sangula ku kumbukiwako a woni lomu ka Biblia zi yelana ni kuakiwa ka tabernakeli, ku nga hi wutshamu go sangula legi a vaIsraeli va nga khozela ka gona. A vavasati va wa maha munyikelo hi mawoni kasi ku aka hi wona a xinamelo xa suku ni timhanze ta xona xi nga hi xa ntiro wo basa. (Eksodusi 38:8) Zi wonekisa ku khwatsi, a kusangula a mawoni ma wa fanele a ku nyekiswa zonake hi kona ma nga kari ma tirisiwa ka kungo lego.

A zibuku lezi zi vevulilweko hi titlhari le tikweni ga Israeli ni ka matshamu ya wuakelwani ya Israeli zi kumilwe zinwe ni tiphera ni zilo zinwani lezi a vavasati va ti sasekisako hi zona. Hi tolovelo, a zibuku lezo zi wa hi ni xiwumbeko xa wuranzani, ni tibakwa ta ku sasekisa, simbi, kutani limhonzo la ndlovu, a zibuku lezo loku zi yimisilwe zi waku khwatsi mufananiso wa wasati. A zibuku lezo zi wa hi ni matlhelo mambiri, a ginwe gi wa kutliwa zonake legi ginwani gi wa nga kutliwi. Hi tolovelo legi go kala ku kutliwa gi wa nga sasekiswi.

A ntamu wa zibuku kutani mawoni ya kale wa lezaku u ti wona wu wa hi wutsongwani nguvu loku hi wu ringanisa ni wa zibuku za xikhatini xa hina. Kuzilava lezi zi tlhamusela lezi mupostoli Paule a nga zi wula a xikhati a ngaku: “Zezi a hi woni khwatsi hi xibuku xa simbi. ” — 1 Va Le Korinte 13:12, NM.