Timhaka ta mabhuku ma tako ka Cibhukwana ca Mutlhangano

4-10 KA MARÇO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | VA LE ROMA 12-14

“Zvi wula yini a ku kombisa lirandzo la wuKristu”

(Va Le Roma 12:10) Randzanani kota vamakabye. Loyi ni loyi i wa dzundze mun’wani ku hundza yena.

it-1 55

Lirandzo

A lirandzo la wumakabye (Gr., phi·la·del·phiʹa, hi kukongoma, “lirandzo hi vamakabye”) li fanele kuva kona cikari ka zvontlhe zviro zva bandla ga wuKristu. (Rom 12:10; Mah 13:1; wona kambe 1Pe 3:8.) A wuxaka lego ni maKristu kuloni gi fanele kuva ga laha kusuhani nguvhu, go tiya, gi tlhela gi hi ga lirandzo a ku khwatsi maxaka ya hina ya nyama. Hambu lezvi a zviro zva bandla contlhe cikhati zvi kombisako a lirandzo la wumakabye, zvi tlhela zvi kuciwa ku li kombisa nguvhu a lirandzo lelo. — 1Te 4:9, 10.

A gezu ga ciGreki ga ku phi·loʹstor·gos, gi wulako ku “kuva ni lirandzo,” gi tirisiwa nguvhu ka munhu loyi a nga ni lirandzo la hombe hi mun’wani. A mutsu wa magezu lawa i, sterʹgo, gi tirisiwako nguvhu kasi ku komba lirandzo la mabeleko, li nga cikari ka zviro zva ngango. Mupostoli Pawule i kucile a maKristu lezvaku ma hlakulela a tshamela legi. (Rom 12:10) Pawule i tlhelile a komba lezvaku a vanhu va masikwini yo gumesa va wa tava “lava va nga randziko a maxaka yabye” (Gr., aʹstor·goi) niku a vanhu lavo va fanele kufa. — 2Tm 3:3; Rom 1:31, 32.

(Va Le Roma 12:17-19) Mu nga tlheliseli kubiha hi kubiha. Ti karateleni ku maha zva zvi nene ka vanhu vontlhe. ¹⁸ Loku zvi maheka ni loku n’wina mu zvi kota, hanyani hi kurula ni vanhu vontlhe. ¹⁹ Mu nga ti photeli varandzekako, zvi tsikeni mandleni ya Nungungulu; hakuva ku tsalilwe ku ngalo: “‘A kuphota ka mina, hi mina ndzi to tlhelisela’, ku wula Jehovha.”

w09 15/10 8 ¶3

“Hanyani hi kurula ni vanhu vontlhe”

Lera Va Le Roma 12:17. Pawule i tlhamusele lezvaku loku hi mahelwa kubiha a hi faneli ku phota. A ku ingisa a wusungukati legi zva vhuna nguvhu ka mingango leyi va hambeneko hi wukhongeli. Hi cikombiso, a nuna kutani sati a nga muKristu a nga vhumeli ku tlhelisela kubiha hi kubiha ku nga hava hi magezu kutani hi zvimaho. A ku na ca ci nene hi ci kumako loku hi ‘tlhelisela kubiha hi kubiha’. A ku hundza lezvo, ho engetela a ku biha ka ciyimo.

w07 1/7 24-25 ¶12-13

“Mu nga tlheliseli kubiha hi kubiha”

Pawule i tlhelile a nyika a wusungukati ga lezvi a maKristu ma nga va khomisako zvona lava va nga hiko maKristu, laha a ngaku: “Mu nga tlheliseli kubiha hi kubiha.” A magezu lawa ma yelana khwatsi ni lezvi a nga zvi wula kusanguleni aku: “Vengani lezvi zva kubiha.” A munhu a nga wulisa kuyini lezvaku hakunene wa venga kubiha kasi lezvo i maha zvakubiha kasi ku phota? A ku maha lezvo zvi wa ta hambana ni kuva ni lirandzo lo kala “ku fayelisela”. Pawule i tlhelile aku: “Ti karateleni ku maha zva zvi nene ka vanhu vontlhe.” (Va Le Roma 12:9, 17) Hi nga ma tirisisa kuyini a magezu lawa?

Kusanguleni ka papilo gakwe legi a nga tsalela Va Le Korinte, Pawule i tsalile xungetano hi tixanisa leti a vapostoli va nga kumana nato. I te: “Hi vanhu va konelweko ku dawa na hi hlalelwa hi tiko, ni tingilozi, ni vanhu. . . . Loku va hi ruka ha va katekisa; loku va hi xanisa, ha timisela; loku va hi rukatela, hi va hlamula hi kurula.” (1 Va Le Korinte 4:9-13) Hi ku fanana, a vanhu va tiko va ma wona a maKristu ya lisine nyamutlha a cikhati leci ma mahako a zvilo zva zvi nene hambu loku ma mahelwa kubiha. Niku lezvo, kuzvilava zvi nga va kuca kuva ni mawonela ma nene hi mahungu ya hina ya wuKristu. — 1 Pedro 2:12.

(Va Le Roma 12:20, 21) Kanilezvi “loku a nala wa wena azwa ndlala, mu nyike zvakuga; loku azwa tora, mu nyike zvo tima tora; hakuva loku u maha lezvo u ta wungeletela makhala ma vhurako hlokweni yakwe”. ²¹ Mu nga hluliwi hi zvakubiha, kanilezvi hlulani zvakubiha hi ku maha zva zvi nene.

Kela titshomba ta moya

(Va Le Roma 12:1) Ndza mu khongotela vamakabye hi wuxinji ga Nungungulu, lezvaku mu nyikela mimiri ya n’wina kota muphahlo wu hanyako, wo basa, lowu wu amukelekako ka Nungungulu, mu tirela Nungungulu hi kupima ka n’wina kontlhe.

lvs 76-77 ¶5-6

Ndlela ya ku hlawula a mihlakano ya yi nene

Lezvi hi mahako wutomini zvi nga maha Jehovha a tsaka hi wukhozeli ga hina kutani ku nga gi tsakeli. Pawule i tlhamusele a mhaka leyi a cikhati leci a ngaku: “Mu nyikela mimiri ya n’wina kota muphahlo wu hanyako, wo basa, lowu wu amukelekako ka Nungungulu.” (Va Le Roma 12:1) Jesu i te: “Randza Jehovha Nungungulu wa wena hi mbilu ya wena yontlhe ni muhefemulo wa wena wontlhe ni kupima ka wena kontlhe ni ntamu wa wena wontlhe.” (Marku 12:30) Contlhe cikhati hi fanele ku nyika Jehovha zvontlhe lezvi zvi nga ntan’wini wa hina. Le Izrayeli wa kale, loku a vanhu va lava ku maha muphahlo hi cihari ka Jehovha va wa fanele ku nyikela a cihari ca ci nene. Loku a munhu a maha muphahlo hi cihari co kala ci nga hi ci nene, Nungungulu i wa nga wu amukeli a muphahlo lowo. (Levhi 22:18-20) Hi kufanana, ku na ni zvilo zvo kari zvi nga mahako Jehovha a nga tsaki hi wukhozeli ga hina. Zvilo muni?

Jehovha i hi byela lezvi: “Basani, hakuva mina ndzi basile.” (1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11) Jehovha i ta tsakela a wukhozeli ga hina ntsena loku gi basile. (Dhewuteronome 15:21) A wukhozeli ga hina a gi ngevi legi gi basileko loku ku hi lezvaku ha maha a zvilo lezvi Jehovha a zvi vengako, zvo kota wubhayi, xapi, ni wudhimoni. (Va Le Roma 6:12-14; 8:13) Jehovha a nga ta tsaka loku hi hlakana hi zvilo lezvo, a nga ta tsaka kambe hi wukhozeli ga hina niku zvi nga tlhela zvi daya a wunghana ga hina naye.

(Va Le Roma 13:1) A mun’we ni mun’wani i wa ingise mufumo, hakuva a ku na mufumo wu nga kala ku yimisiwa hi Nungungulu; a mifumo leyi yi nga kona yi yimisilwe hi Nungungulu ka zvikhundla zva yona zvi pimilweko.

w08 15/6 31 ¶4

Timhaka-tshinya ta Papilo ga Va Le Roma

13:1 — A mifumo “yi yimisilwe hi Nungungulu ka zvikhundla zva yona zvi pimilweko” hi ndlela muni? A mifumo “yi yimisilwe hi Nungungulu ka zvikhundla zva yona zvi pimilweko” hakuva yi fuma hi kota ya lezvi yi vhumelelwako hi Nungungulu, niku a yin’wani yi wa sina yi phrofetilwe hi Nungungulu. Lezvi zvi woneka khwatsi ka lezvi a Bhibhiliya gi zvi phrofetileko xungetano hi tihosi to tala.

11-17 KA MARÇO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | VA LE ROMA 15-16

“Rindzela Jehovha a ku tiyisa ni ku ku chavelela”

(Va Le Roma 15:4) Hakuva a timhaka tontlhe ti tsalilweko kale, ti tsalelwe ku gondzisa hina kasi hiva ni kutsumba hi kota ya kutimisela ni ku chavelela loku hi nyikiwako hi Mitsalo.

Kela titshomba ta moya

(Va Le Roma 15:27) Va mahile lezvo hi kuzvirandza, kunene va wa va dhevha; hakuva loku a vamatiko va avelwe a titshomba ta moya ta vobasa, a vamatiko vonawu va fanele ku vhuna vobasa hi zvilo zvabye zva nyama.

w89 1/12 24 ¶3

‘A ku ringiwa ka lirandzo la n’wina’

Kunene, a vamakabye vabye va Vamatiko va wa fanele ku kuceka ku vhuna vamakabye kuxanisekeni kabye. Vona va wa hi ni mangava yo hlawuleka va nga “dhevha” a maKristu ya le Jerusalema. A mahungu ya ma nene ma sukele Jerusalema ma hangalaka ka Vamatiko. Pawule i alakanyele lezvi: “Loku a maKristu ya maJudha ma avele a titshomba tabye ta moya ka Vamatiko, a Vamatiko va ni mangava ya ku va vhuna ka zvilaveko zvabye zva nyama.” — Va Le Roma 15:27, A Bíblia na Linguagem de Hoje.

(Va Le Roma 16:25) Ka loyi a nga ni ntamu wa ku mu tiyisa hi mahungu ya ma nene lawa ndzi kanelako ni ku ma chumayela hi Jesu Kristu, xungetano hi kuvhululiwa ka cihundla co basa leci ci nga fihlilwe cima ka kale

it-1858 ¶5

Kutiva ni ku wula zvilo na zvi nga se maheka

Mesiya kutani Kristu i wa tava pswalo wu tsumbisilweko lowu a vanhu vontlhe vo lulama, va tixaka tontlhe ta laha misaveni va nga wa ta katekiswa ha wona. (Gal 3:8, 14) A khati go sangula ku kumbukiwako “pswalo”, hi ndzhako ka loku Adhamu na Evha va tsikile ku ingisa Nungungulu le Edheni, kanilezvi Abheli na a nga se pswaliwa. (Gen 3:15) Lezvo zvi vile kwalomo ka 4000 wa malembe na ku nga se tivekisiwa a “cihundla co basa” leci ci tivekisilweko hi “pswalo” wa Mesiya. Hikwalaho a cihundla leci hakunene ci wa “fihlilwe cima ka kale”. — Rom 16:25-27; Efe 1:8-10; 3:4-11.

18-24 KA MARÇO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | 1 VA LE KORINTE 1-3

“U munhu wa nyama kutani wa moya?”

(1 Va Le Korinte 2:14) Kanilezvi a munhu wa nyama a nga vhumeli a zvilo zva moya wa Nungungulu, hakuva ka yena wupumbu; a nga zvi koti ku zvi tiva hakuva zvi hloliwa hi ka moya.

(1 Va Le Korinte 2:15, 16) Hambulezvo, a munhu wa moya wa hlola zvilo zvontlhe, kanilezvi yena wutsumbu a nga hloliwi hi mun’wani munhu. ¹⁶ Hakuva “himani a ku tivileko a kupima ka Jehovha kasi a fela ku mu gondzisa ke”? Kanilezvi hina hi na ni kupima ka Kristu.

Kela titshomba ta moya

(1 Va Le Korinte 1:20) Va kwihi lava vo tlhariha? A vatsali ke, va kwihi? Ti kwihi a titlhari ta filozofiya ta tiko legi? Ina Nungungulu a nga mahangi a wutlhari ga tiko legi giva wupumbu ke?

it-21193 ¶1

Wutlhari

A vanhu hi kota ya wutlhari ga tiko, va alile malulamiselo ya Nungungulu ha Kristu, va ma wona kota wupumbu; a tihosi ta gona hambu lezvi kuzvilava ti nga hi tihosi to tlhariha, ti lamulile hi ndlela ya hava ti tlhela ti ‘daya a Hosi yo ngangamela’. (1Ko 1:18; 2:7, 8) Kanilezvi Nungungulu, yenawu i kombile lezvaku a wutlhari ga tiko wupumbu, hiku wisa tingana a titlhari ta tiko hiku tirisa zvilo lezvi tona ti nga zvi ‘alakanyela lezvaku wupumbu na zvi hi zva Nungungulu’, a ku patsa ni vanhu lava va nge khwatsi ‘zvipumbu, vo kala ntamu, ni zvisiwana’ hi mawonela ya tiko kasi ku tatisa a kungo Gakwe gi nga tsandzekiko. (1Ko 1:19-28) Pawule i alakanyisile a maKristu ya le Korinte lezvaku a ‘wutlhari ga tiko legi, ni ga tihosi ta tiko legi’ gi ta lovisiwa; hikwalaho a wutlhari lego gi wa nga mahi cipandze ca mahungu ya moya ya vapostoli. (1Ko 2:6, 13) I tlharihisile a maKristu ya le Kolosi kasi ma nga phasiwi hi ‘filozofiya [phi·lo·so·phiʹas, hi kukongoma zvi wulako ku, lirandzo hi wutlhari] yi tako hi ka mikhuwo ya vanhu ni ka zvilo zva tiko’. — Kol 2:8; ringani ni mavhesi 20-23.

(1 Va Le Korinte 2:3-5) Ndzi tile na ndzi ku khwatsi hi loyi a nga hava ntamu, na ndzi chava ni ku rurumela. ⁴ Lezvi ndzi nga wulawula ni ku kanela a hi magezu ya wutlhari ya ku fela ku kholwisa vanhu, kanilezvi magezu ya ku kombisa a ntamu wa moya wo basa, ⁵ kasi a kukholwa ka n’wina ku nga seketelwi ka wutlhari ga vanhu, kanilezvi ku seketelwa ka ntamu wa Nungungulu.

w08 15/7 27 ¶6

Timhaka-tshinya ta Papilo ga Va Le Korinte

2:3-5. A cikhati leci Pawule a nga nyika wukustumunyu le Korinte, a tsindza ga filozofiya ni zvigondzo zva vaGreki, kuzvilava i wa ti wutisa ku i ta zvi kota a ku maha lava va nga mu ingisela va kholwa ke. Hambulezvo, a nga vhumelangi lezvaku a gome kutani ku chava loku kuzvilava a nga hi nako, ku mu maha a tsika ku maha ntiro lowo a nga nyikilwe hi Nungungulu. Hi ku fanana, a hi faneli ku vhumelela lezvaku a zviyimo zvo kala ku toloveleka zvi hi maha hi tsika ku chumayela mahungu ya ma nene ya Mufumo wa Nungungulu. Hi nga rindzela Jehovha hi kumbhelela kasi a hi vhuna, a ku fana ni lezvi Pawule a nga maha.

25-31 KA MARÇO

TITSHOMBA TI NGA KA MHAKA YA NUNGUNGULU | 1 VA LE KORINTE 4-6

“A livrina yi tsongwani ya kukumukisa a mapa wontlhe”

(1 Va Le Korinte 5:1, 2) Ku zwala lezvaku ka mahiwa wubhayi go tshisa cikari ka n’wina ga ku ne hambu vamatiko a va mahi, ku nga lezvaku a wanuna wo kari i tekile sati wa papayi wakwe. ² Zva mu tsakisa lezvo n’wina ke? A hi chukwana mu rila, kasi a wanuna loyi a mahileko lezvo a fela ku susiwa cikari ka n’wina ke?

(1 Va Le Korinte 5:5-8) nyikelani a munhu loye ka Sathani kasi a nyama yi lovisiwa, lezvaku a moya wu fela ku ponisiwa sikwini ga Hosi. ⁶ A kutikulisa ka n’wina a hi ku nene. A mu zvi tivi lezvaku a livrina yi tsongwani ya vilisa a mapa wontlhe ke? ⁷ Susani a livrina ya kale kasi muva mapa maswa yo kala livrina, kota lezvi futsi mu nga wona. Hakuva Kristu, a yivhana ya hina ya Phasika, i sina a delwe kota muphahlo. ⁸ Hikwalaho a hi simameni ku maha festa leyi, kanilezvi na hi nga yi mahi hi livrina ya kale ne hi livrina ya kubiha ni wuhava, kanilezvi a hi yi maheni hi tipawa to kala livrina ta kutsumbeka ni lisine.

(1 Va Le Korinte 5:13) Nungungulu i ta lamula lava va nga le handle. “Hlongolani a munhu wa kubiha cikari ka n’wina.”

it-2230

Livrina

Mupostoli Pawule i tirisile mufananiso wa lowu wa wun’we a cikhati a nga laya a bandla ga le Korinte lezvaku gi hlongola a munhu loyi a nga maha wubhayi laha bandleni, aku: “A mu zvi tivi lezvaku a livrina yi tsongwani ya vilisa a mapa wontlhe ke? Susani a livrina ya kale kasi muva mapa maswa yo kala livrina, kota lezvi futsi mu nga wona. Hakuva Kristu, a yivhana ya hina ya Phasika, i sina a delwe kota muphahlo.” Hi ku landzela, i no komba lezvi a nga lava ku wula hi gezu “livrina”, i te: “Hikwalaho a hi simameni ku maha festa leyi, kanilezvi na hi nga yi mahi hi livrina ya kale ne hi livrina ya kubiha ni wuhava, kanilezvi a hi yi maheni hi tipawa to kala livrina ta kutsumbeka ni lisine.” (1Ko 5:6-8) Laha, Pawule i wo tirisa a magezu ma nga wulawula hi mubuzo wa vaJudha wa zvibaba zvi nga hiko na livrina, wu nga landzela andzhako ka mubuzo wa Phasika. A ku khwatsi hi lezvi a mapa ma tsongwani ma kukumukileko ma tekelako ku kukumukisa a mapa wontlhe, hi zvalezvo a bandla kota miri, gi wa tava gi nga basangi mahlweni ka Jehovha, loku gi nga susi a wanuna loyi wo biha cikari ka gona. Va wa fanele va maha cokari kasi va susa “livrina” cikari ka gona, a ku khwatsi hi lezvi a vaIzrayeli va nga kala va nga faneli ku tshama ni livrina lomu mitini yabye hi masiku ya mubuzo.

it-2869-870

Sathani

Zvi wula yini a ku ‘nyikela munhu ka Sathani kasi a nyama yi loviswa’?

Ka cileletelo leci Pawule a nga nyika a bandla ga le Korinte xungetano hi ku gi maha cokari hi ciro ca bandla leci ci nga mahile wubhayi go tshisa ni sati wa papayi wakwe, mupostoli Pawule i tsalile lezvi: “Nyikelani a munhu loye ka Sathani kasi a nyama yi lovisiwa.” (1Ko 5:5) Leco ci wa hi cileletelo ca ku va hlongola a wanuna loye laha bandleni, zvin’we niku tsema wuxaka naye. (1Ko 5:13) A ku mu nyikela ka Sathani zvi mahile ku a hi handle ka bandla, a hanya tikweni legi gi fumiwako hi Sathani. A wanuna loyi i wa fana ni “livrina yi tsongwani” ka “mapa wontlhe” i wa hi “nyama”, kutani ku i wa hi munhu wa nyama laha bandleni; niku hi ku susa a munhu loye wo biha, a bandla gi nga hi ni maalakanyo ya moya gi wa ta lovisa a “nyama” cikari ka gona. (1Ko 5:6, 7) Pawule yenawu i nyikele Himenewusi na Alexandro ka Sathani, hakuva va wa tsikile kukholwa ni livhalo li nene, niku a kukholwa kabye ku wa file. — 1Tm 1:20.

(1 Va Le Korinte 5:9-11) Ka papilo ga mina ndzi mu tsalele lezvaku mu tsema wuxaka ni zvibhayi. ¹⁰ A ndzi wuli lezvaku mu tsawukana magumo ni zvibhayi zva tiko legi, kutani vanhu va timbilu, kutani makhamba, kutani vakhozeli va zvifananiso. Hakuva loku zvi wa hi lezvo, mu wa ta suka tikweni. ¹¹ Kanilezvi, makunu ndza mu tsalela lezvaku loku a hi kona munhu loyi a vitaniwako ku makabye na a hi cibhayi, kutani a nga ni timbilu, kutani mukhozeli wa zvifananiso, kutani murukateli, kutani cidhakwa, kutani khamba, tsemani wuxaka naye, ne mu ngagi naye.

lvs 241, tlhamuselo

Ku susiwa bandleni

Loku a munhu a maha ciwonho ca hombe a nga ti soli a tlhela a ala ku landzela milayo ya Jehovha, a nga ha mahi ciro ca bandla. I fanele ku susiwa bandleni. Loku a wokari a susiwa bandleni, hi fanele ku tsema wuxaka naye hi tlhela hi nyima ku bhula naye.(1 Va Le Korinte 5:11; 2 Johani 9-11) A malulamiselo ya ku susa munhu bandleni ma vhikela a vito ga Jehovha ni bandla. (1 Va Le Korinte 5:6) A ku susiwa bandleni i gondziselelo yi vhunako muwonhi lezvaku a ti sola a tlhelela ka Jehovha. — Luka 15:17.

▸ Cipimo 3, ndzimana 19

Kela titshomba ta moya

(1 Va Le Korinte 4:9) Hakuva ka mina zvo khwatsi Nungungulu i vekile hina vapostoli lendzhako ka vontlhe a ku khwatsi hi vanhu va konelweko ku dawa na hi hlalelwa hi tiko, ni tingilozi, ni vanhu.

w09 15/5 24 ¶16

A tingilozi — “Mimoya yi tirelako Nungungulu”

A maKristu loku ma xaniseka ma ‘hlalelwa hi tingilozi’. (1 Kor. 4:9) Hi litsako la hombe, a tingilozi ti wona a mitiro ya hina yo tsumbeka, niku ta tsaka nguvhu loku a muwonhi a ti sola. (Luka 15:10) A tingilozi ta ma wona a matshamela ya ma nene ya vavasati va maKristu. A Bhibhiliya gi li: “A wasati i fanele kuva ni cikombiso ca lezvaku wa ti koramisa, hi kota ya tingilozi.” (1 Kor. 11:3, 10) A tingilozi ta tsaka hi ku wona a vavasati va maKristu ni wontlhe malandza ya Nungungulu ya laha misaveni na ma ingisa a wurangeli ni wuhosi ga moya. A ku ingisa loko cialakanyiso ka zvivangwa lezvo zva le tilweni.

(1 Va Le Korinte 6:3) Kasi mo kala mu nga zvi tivi lezvaku hi ta lamula a tingilozi? Makunu hi tsandziwa hi yini a ku lamula a timhaka ta loku kuhanya ke?

it-2211

Nayo

Nayo wu nyikilweko tingilozi. A tingilozi zvivangwa zvi tlakukileko ku hundza vanhu, zvi nga lahasi ka nayo ni zvileletelo zva Nungungulu. (Mah 1:7, 14; Lis 104:4) Jehovha i mu nyikile nayo hambu hi nala wakwe Sathani a tlhela a mu vekela mbhingano. (Job 1:12; 2:6) A cikhati Mikayeli a ngilozi ya hombe yi nga kanetisana na Sathani, yi kombile lezvaku yi wa ci tiva niku ci kombisa cichavo a cikhundla ca Jehovha kota Mulamuli wa Hombe hiku wula lezvi: “Jehovha i wa ku kawuke.” (Jud 9; ringanisa na Zak 3:2.) Jehovha Nungungulu i vekile a tingilozi tontlhe lahasi ka Jesu Kristu loyi a tlakusilweko. (Mah 1:6; 1Pe 3:22; Mat 13:41; 25:31; Flp 2:9-11) Hi kulaya ka Jesu a ngilozi yi no rumelwa ni mahungu ka Johani. (Kuv 1:1) Hambulezvo, ka 1 Va Le Korinte 6:3 mupostoli Pawule a wulawula hi vamakabye va Kristu va moya kota lava va nyikilweko ntiro wa ku lamula tingilozi, kuzvilava hi kota ya lezvi va to hlengela hi ndlela yo kari kulamuleni ka tingilozi to biha.