Xipimo Xa Wuntlhanu Ni Zinharu
‘Hilwa Ni Mimoya Ya Kubiha’
1. Hikuyini hi faneleko ku khatala nguvu hi mitiro ya mimoya ya kubiha?
A VANHU vo tala va tseketsela a maalakanyo ya lezaku yi kona a mimoya ya kubiha. Kanilezi leyo a hi mhaka ya kuhlakana. Na ku nga khataliseki lezaku a vanhu va kholwa kutani a va kholwi ka zona, a mimoya ya kubiha yi kona, niku yona yi zama ku tshikelela a vanhu vontlhe. A vakhozeli va Jehova a va phendleki. Hakunene, hi vona va nga zipotiyelo zo sangula. Mupostoli Paule wa hi tlharihisa ka mhaka leyo, aku: “A kulwa ka hina a hilwi ni nyama ni nkhata, kanilezi hilwa ni tihosana ta mimoya [ti nga wonekiko], ni mintamu, ni tihosi ta munyama lowu, ni mimoya ya kubiha ya le hehla.” (Va Le Efesusi 6:12) A masikwini ya hina a zikarato zi vangiwako hi mimoya ya kubiha za hunza nguvu a za tinguva ti hunzileko hakuva Satani i hoxilwe hi le tilweni na a zangarile, hi ku tiva lezaku a xikhati lexi xi mu saleleko xi tsongwanyani. — Kuvululelwa 12:12.
2. Xana zi nga kotekisa kuyini lezaku hi hlula a kulwa ni mimoya ya ntamu wa ku hunza wa vanhu?
2 Xana za koteka lezaku hi hlula a kulwa ni mimoya ya ntamu wa ku hunza wa vanhu? Ina, kanilezi ntsena hi ku tsumba Jehova hi kumbhelela. Hi fanele ku mu ingisa ni ku lanzela a Mhaka yakwe. Hi ku maha lezo, hi nga zi kota a ku potsa a timhango to tala hi tlhelo ga miri, mahanyela, ni kutizwa, leti ti welako lava va fumelwako hi Satani. — Jakobe 4:7.
Tihosi Ta Tiko Ti Nga Le Hehla
3. Xana Satani i vukela mani hi tihanyi, niku hi ndlela muni?
3 Jehova wa hi hlawutela hi kudlunyatekileko a matshamela ya tiko kota lezi a ma wonisako zona hi le wutshanwini gakwe ga le tilweni. Nungungulu i lo nyika muwoniso ka mupostoli Johani laha Satani a nga kombisiwa kota “drako wa hombe wo pswhuka.” Yena i wa longile ku khadamula a Mufumo wa Nungungulu wa wuMessia, loku zi koteka, ka xikhati xalexo wu nga pswaliwa le tilweni hi 1914. Lezi a nga tsanzeka a mizamo leyo, Satani i lo bukhula a ntalo wa kuvukela ka tihanyi hehla ka vayimeli va Mufumo lowo va laha misaveni. (Kuvululelwa 12:3, 4, 13, 17) Xana Satani i wa ta lwisa kuyini a yimpi leyo? Hi ku tirisa a vanhu vakwe lava va mu yimelako.
4. Himani loyi a nyikako ntamu a mifumo ya vanhu, niku hi zi tivisa kuyini lezo?
4 Hi nzhako Johani i lo kombiwa a xihari na xi hi ni ntlhanu wa tihloko ni timbiri ni khume ga timhonzo, na xi hi ni ntamu “hehla ka tontlhe tixaka, ni mifumo, ni tirimi, ni matiko.” A xihari lexo xi yimela a mafambisela wontlhe ya wupolitika ya misava yontlhe. Johani i tivisilwe lezaku “drako [Satani Diyabu] i lo xi nyika ntamu wakwe, ni xitshamu xakwe xa wuhosi, ni wuhosi ga hombe.” (Kuvululelwa 13:1, 2, 7) Ina, Satani hi yena a munyiki wa ntamu ni wuhosi ga mifumo ya vanhu. Hizalezo, kota lezi mupostoli Paule a tsalileko, a “tihosi” ta tiko “mimoya ya kubiha ya le hehla,” leyi yi rangelako a mifumo ya vanhu. Vontlhe lava va navelako a ku khozela Jehova va fanele a ku zwisisa a tlhamuselo wo mbhelela wa mhaka leyo. — Luka 4:5, 6.
5. Xana a vafumeli va wupolitika va tsombanyiselwa yini zalezi?
5 Hambulezi a vafumeli vanyingi va wupolitika va ti wulako vakhongeli, a ku na tiko ni ginwe legi gi ti vekako hasi ka wufumeli ga Jehova kutani ni ka wufumeli ga Hosi yakwe yi yimisilweko, Jesu Kristu. Vontlhe va lwetana hi ntamu kasi va simama ni wuhosi gabye. Inyamutlha, kota lezi a tlhatlhambuto wa bhuku ga Kuvululelwa wu kombako, “mimoya ya madimoni” yi tsombanyisela a tihosi ta misava lezaku ti yalwa “a kulwa ka siku lego ga hombe ga Nungungulu wa Ntamu-wontlhe,” a Har–Magedoni. — Kuvululelwa 16:13, 14, 16; 19:17-19.
6. Hikuyini hi faneleko ku ti wonela kasi hi zi kota ku potsa a ku kuciwa lezaku hi seketela a mafambisela ya Satani?
6 Siku ni siku, a wutomi ga vanhu gi khumbiwa hi kulwisana ka wupolitika, ka vanhu, ka titshomba, ni ka wukhongeli loku ku hambanyisako vanhu. A kulwisaneni loko, a vanhu va tala ku ti hambanyisa — hi magezu kutani hi mitiro — ni tiko gabye, ni lixaka, ni vanhu va lirimi la linwe, kutani ni vanhu lava va hanyisanako navo. Hambu loku a vanhu va nga patseki kulwisaneni loko hi kukongoma, a kutala ka zikhati vona va ti wona na va seketela a tlhelo ginwe, va kaneta ginwani. Kanilezi na ku nga khataliseki a munhu kutani a ntlawa lowu va wu seketelako, xana va seketela mani hakunene? A Biblia gi wula laha kubaseni giku: “A tiko gontlhe gi le ntanwini wa loyi wa kubiha.” (1 Johani 5:19) Makunuke, xana a munhu a nga zi kotisa kuyini ku potsa a ku khohliswa zinwe ni vanhu vontlhe? Ntsena hi ku seketela a Mufumo wa Nungungulu hi kumbhelela zinwe ni ku nga ti nghenisi ni kutsongwani kulwisaneni ka tiko. — Johani 17:15, 16.
A Mano Ya Loyi Wa Kubiha
7. Xana Satani i kombisa kuyini a mano yakwe hi ku tirisa wukhongeli ga mawunwa?
7 A ka tinguva tontlhe ta matimu, Satani i tirisa ziruko ni tixanisa lezaku a hambukisa vanhu wukhozelini ga lisine. Yena kambe i tirisa a tindlela ti nga polekiko khwatsi — wumbyori ni mano. Hi mano yakwe, i veka vanhu vo tala munyameni hi ku tirisa a wukhongeli ga mawunwa, a va maha va alakanya lezaku va tirela Nungungulu. Hi kota ya lezi va nga hiko na wutivi ga lisine xungetano hi Nungungulu ni ku ranza zinene, vona va zi kota ku kokiwa hi tinkhozo ni mitiro yi rewukisako ya wukhongeli kutani ku hlamaliswa hi mitiro ya gona ya ntamu. (2 Va Le Tesalonika 2:9, 10) Kanilezi hina ha tlharihiswa lezaku hambu xikari ka lava va dzukileko vava vakhozeli va lisine, “a vanwani va ta tsika kukholwa . . . , va ingisa a mimoya [“magezu ma pimisilweko,” NM] leyi yi kanganyisako ni gonzo ya madimoni.” (1 Timote 4:1) Xana lezo zi wa ta mahekisa kuyini?
8. Xana Satani a nga hi khohlisisa kuyini lezaku hi nghena ka wukhongeli ga mawunwa hambu loku hi khozela Jehova?
8 Hi mano, Diyabu i lonzowota a gome ga hina. Xana a kuchava vanhu ka ha simama ku hi fumela? Loku ku hi lezo, ha zi kota ku hluliwa hi mitshikelelo ya maxaka kutani ya vaakelani lezaku hi hlengela ka mikhuwo yi tumbulukileko ka wukhongeli ga mawunwa. Ha ti kukumukisa? Loku zi hi tano, hi nga zangara loku hi nyikiwa wusungukati kutani loku vanwani va nga vumeli a maalakanyo lawa hi ma seketelako. (Mavingu 15:10; 29:25; 1 Timote 6:3, 4) Wutshanwini ga ku lulamisa a mawonela ya hina lezaku ma zwanana ni xikombiso xa Kristu, hi nga byekelela ka lava va hi nyangalatelako tindleve hi ku wula lezaku a ku gonza Biblia ntsena ni ku hanya wutomi go lulama za enela. (2 Timote 4:3) Hambu loku hakunene hi hlengela ni ntlawa wunwani wa wukhongeli kutani ku ha ha simama ku namarela ka wukhongeli ga hina wutsumbu lezo a hi za lisima ka Satani, a xa lisima ka yena hi lezi hi nga khozeliko Jehova hi ndlela leyi yena a yi leletelako hi ku tirisa a Mhaka ni hlengeletano yakwe.
9. Xana Satani i tirisisa kuyini a ziro za wubeleki hi mano kasi ku tatisa a makungo yakwe?
9 Satani kambe i kuca vanhu hi mano lezaku va tsakisa a kunavela kabye ko toloveleka hi tindlela to biha. Yena i maha lezo hi ku tirisa a kunavela ka kuhlengela masango. Hi ku ala a mahanyela ma gonzisiwako hi Biblia, a vo tala lomu tikweni va wona a kuhlengelwa ka masango xikari ka vanhu va nga tekanangiko kota kutitsakisa ku lulamileko kutani kota ndlela ya ku komba lezaku se va kulile. Makunu, ku nga wuliwa yini hi lava va tekeneko? A wunyingi ga vona va bhaya. Niku hambu loku gi nga hi kona wubhayi laha wukatini, a kutala ka vona va hlota tindlela ta ku tlhatlha wukati kutani ta ku hambana kasi va zi kota ku tekana ni munwani munhu. Satani hi mano yakwe i lava ku kuca vanhu lezaku va hanya hi kutitsakisa zalezi, a tlhela a va maha va kanyisa lezi zi to humelela hi kufamba ka xikhati, na ku nga hi ka vona ni vanwani ntsena, kanilezi nguvunguvu ka kuzwanana kabye na Jehova ni N’wana wakwe. — 1 Va Le Korinte 6:9, 10; Va Le Galatia 6:7, 8.
10. Xana Satani i zama a ku onha mawonela ya hina xungetano hi mahanyela ma nga hlazekangiko ni timholova hi ndlela muni?
10 A kunwani kunavela ka ntumbuluko kutihungata. Loku ku hi ku nene, ka zi kota ku hi humuta hi tlhelo ga miri, ga maalakanyo, ni ga kutizwa. Kanilezi hi hlamulisa kuyini loku Satani hi mano yakwe a tirisa a xikhati lexi xa ku humula lezaku a zama ku hambanyisa kupima ka hina ni loku ka Nungungulu? Hi xikombiso, ha zi tiva lezaku Jehova wa venga a kutiriswa ka ziro za wubeleki hi ndlela ya hava ni timholova. A xikhati lexi a mafilimu, a milongoloko ya televizawu, kutani mihlakano ya teatro zi kombisako a zilo lezo, xana ha simama hi zi hlalela? Kambe, tiva lezaku Satani i ta maha lezaku a zilo lezo ziya mahlweni zi biha a xikhati lexi a kuhoxiwa kakwe nkeleni wa lieswila ku yako ku tshinela, kota lezi ‘a vanhu vo biha ni vakanganyisi va to nonohisa vaya mahlweni kubiheni.’ (2 Timote 3:13; Kuvululelwa 20:1-3) Hikwalaho, xikhati xontlhe hi fanele ku ti wonela ka mano ya Satani. — Genesisi 6:13; Tisimu 11:5; Va Le Roma 1:24-32.
11. Xana a munhu loyi a tivako lisine xungetano hi wungoma a nga phasiswa kuyini loku a nga ti woneli?
11 Hina kambe ha zi tiva lezaku lava va ti nghenisako ka tixaka tontlhe ta wungoma — a kuvumba, ku tirisa wuloyi, kutani ku zama a ku wulawula ni vafileko — xinyenyeko ka Jehova. (Deuteronome 18:10-12) Hi ku tiva lezo, hi nga ta alakanyela ku wutisa vangoma, niku hakunene hi nga ta va amukela mitini ya hina lezaku va ta maha a mitiro yabye ya wudimoni. Xana hi ta va ingisela loku va tshuka va woneka lomu ka televizawu kutani ka Internet? Hambu lezi cima hi nga vumeliko a ku chumiwa hi n’anga, xana hi wa ta boha xingotana laha wokweni ga xinwanana, na hi alakanya lezaku xi ta vikelwa ka timhango? Na hi tiva lezaku a Biblia ga kona wungoma, xana hi wa ta vumela a mungoma a fumela a mapimo ya hina? — Va Le Galatia 5:19-21.
12. (a) Xana a wucenje gi tirisiswa kuyini kasi ku hi maha hi alakanyela zilo lezi hi zi tivako lezaku zi bihile? (b) Xana a maambalela, a mahlayisela ya misisi, kutani a mawulawulela ya munhu zi nga kombisa kuyini lezaku yena wa tsakela vanhu va mahanyela lawa ma nga xalalisiko Jehova? (c) Zini zi lavekako ka tlhelo ga hina loku hi lava ku potsa a ku phasiwa hi mano ya Satani?
12 A Biblia gi wula lezaku a wurembi ni kungahlazeki kontlhe a zi faneli ku kumbukiwa (hi zigelo zo biha) xikari ka hina. (Va Le Efesusi 5:3-5) Kanilezi hi ngaku yini loku a timhaka leto ti kumbukiwa lomu ka wucenje legi gi xalalisako, na gi hi ni muzika wo tsakisa nguvu, kutani na gi hi ni mabela ya ngoma lawa ma hi mahako hi ti henyahenya? Xana hi ta sangula ku phindaphinda a magezu ya wucenje legi gi dzunzako a kuhlengelwa ka masango hi vanhu va nga tekanangiko, a kutiriswa ka mimuri yo lahlisa mapimo hi ku fela ku ti tsakisa, ni yinwani mitiro ya kubiha? Kutani hambu lezi hi zi tivako lezaku a hi faneli ku pimanyisa a mahanyela ya vanhu lava va ti nyikelako ka zilo lezo, ha byekelela ku ti fananisa na vona hi ku pimanyisa a maambalela yabye, a mahlayisela ya misisi, kutani a mawulawulela yabye? A hi ku fihlala ka mano lawa Satani a ma tirisako lezaku a kuca vanhu a kuva va ti zwananisa ni mapimo yakwe yo biha! (2 Va Le Korinte 4:3, 4) Kasi ku ti vikela lezaku hi nga weli ka mano yakwe, hi fanele ku potsa a kukokakokiwa zinwe ni tiko. Hi fanele ku tiva lezaku hi vamani lava va nga “tihosi ta munyama lowu” hi tlhela hilwa ni kucetelo wabye hi mbilu yontlhe. — 1 Pedro 5:8.
Hi Hlomisilwe Kasi Ku Hlula
13. Xana zi nga kotekisa kuyini ka munwe ni munwani wa hina, ni kungambheleli ka hina, lezaku hi hlula a tiko legi gi fumiwako hi Satani?
13 A mahlweni ka kufa kakwe, Jesu i lo byela vapostoli vakwe aku: “Tiyani hlana, mina nzi hlulile tiko.” (Johani 16:33) Vonawu va wa ta zi kota a ku hlula. Kwalomu ka 60 wa malembe anzhako ka lezo, mupostoli Johani i tsalile: “Himani loyi a hlulako tiko, loku ku nga hi yena loyi a kholwako lezaku Jesu i N’wana wa Nungungulu ke?” (1 Johani 5:5) A kukholwa loko ku kombiswa hi kuingisa ka hina a zileletelo za Jesu ni ku tsumba a Mhaka ya Nungungulu, kota lezi Jesu a mahileko. Xana zini zinwani zi lavekako? Hi fanele kuva kusuhani ni bandla legi yena a anga Hloko ya gona. Loku hi wela xionhweni, hi fanele ku ti sola hi mbilu yontlhe hi tlhela hi kombela ku tsetselelwa xiseketelweni xa muphahlo wa Jesu. Hi ndlela leyi, ku nga khataliseki a kungambheleli ni zihoxo za hina, hinawu ha zi kota kuva vahluli. — Tisimu 130:3, 4.
14. Gonza a bhuku ga Va Le Efesusi 6:13-17, u tlhela u tirisa a ziwutiso ni mitsalo yi kumbukilweko lomu ka nzimana leyi kota xiseketelo xa ku ehleketa hi mabhinzu ma kumekako ka xipanze xinwe ni xinwani xa matlhari ya moya.
14 Kasi ku humelela, hi fanele a ku ambala “a matlhari wontlhe ya Nungungulu,” hi nga tsiki ni ginwe ga wona. Hi wuxinji vulula a Biblia ga wena ka Va Le Efesusi 6:13-17, u tlhela u gonza a tlhamuselo wa matlhari lawo. Zonake, hi ku hlamula a ziwutiso lezi zi nga lahasi, ehleketa hi lezi u nga vunekisako zona hi kuvikelwa loku ku nyikiwako hi tlhari ginwe ni ginwani.
“Na mu bohile ziwunu za nwina hi bhandi ga zinene”
Hambulezi hi tivako zinene, xana a kugonza ka hina a Biblia hi kukhanzakanya, a kuehleketa, ni kuva kona mitlhanganwini zi hi vikelisa kuyini? (1 Va Le Korinte 10:12, 13; 2 Va Le Korinte 13:5; Va Le Filipi 4:8, 9)
“Xikatawu xa xiketse xa kululama”
Xana i ndlela ya mani leyi ya kululama? (Kuvululelwa 15:3)
Kombisa lezi a kutsanzeka a ku lanzela tindlela ta Jehova zi vekisako zona munhu mhangweni hi tlhelo ga moya. (Deuteronome 7:3, 4; 1 Samueli 15:22, 23)
“Na mu ambele mikonzweni ya nwina a zilato za ivangeli ya kurula”
Xana a kuva mikonzo ya hina yi tshama na yi khomekile hi ku famba hi wulawula ni vanhu xungetano hi malulamiselo ya Nungungulu ya kurula zi hi vikelisa kuyini? (Tisimu 73:2, 3; Va Le Roma 10:15; 1 Timote 5:13)
“A xitlhangu xa kukholwa”
Loku hi hi ni kukholwa ku tiyileko, xana hi ta maha yini loku hi tlhangana ni zilo lezi zi lavako ku hi maha hi kanakana kutani ku hi chavisa? (2 Tihosi 6:15-17; 2 Timote 1:12)
“Ndlhondlha ya kuhanyiswa”
Xana a kutsumba ka kuhanyiswa ku nga mu vunisa kuyini a munhu lezaku a potsa ku phasiwa hi ku ti karatela nguvu a ku lava titshomba? (1 Timote 6:7-10, 19)
“Supado ya Moya”
Xana hi fanele a ku tsumba yini xikhati xontlhe loku hi lwisana ni lezi zi onhako a wumoya ga hina kutani a ga vanwani? (Tisimu 119:98; Mavingu 3:5, 6; Mateu 4:3, 4)
Xini xinwani xi nga xa lisima kasi hi humelela kulweni ka moya? Xana xi fanele ku tirisiwa kungani? Kasi ku vuna mani? (Va Le Efesusi 6:18, 19)
15. Xana hi nga lwisa kuyini yimpini ya moya?
15 Kota masochwa ya Kristu, hina hi maha xipanze xa hombe xa butho gi nga kulweni ka moya. Loku hi tshama hi rinzele hi tlhela hi tirisa khwatsi a matlhari wontlhe ya Nungungulu, hi nga tafa yimpini leyi. A wutshanwini ga lezo, hi tava lava va tiyisako a malanza-kulori ya Nungungulu. Hi tava hi longile ni ku xuva a kulwa, hi hangalasa a mahungu yo saseka ya Mufumo wa Nungungulu wa Wumessia, a mufumo wa le tilweni lowu Satani a wu vukelako hi ntamu.
Ziwutiso Za Kuvuxeta
• Hikuyini a vakhozeli va Jehova va nga ti nghenisiko ni kutsongwani kulwisaneni ka tiko?
• Hi wahi a mano yo kari lawa Satani a ma tirisako kasi ku onha maKristu hi tlhelo ga moya?
• Xana a matlhari ya moya lawa hi nyikwako hi Nungungulu ma hi vikelisa kuyini yimpini ya hina ya moya?
[Mifota ka phajina 76]
A matiko ma tsombanyiselwa a Har–Magedoni