Zini zi humelelako vanhu loku vafa?

KOTA lezi u zi tivako, a vanhu inyamutlha va khosahala, va babya va tlhela vafa. Hambu a vanana vo kari kambe vafa. U fanele ku chava kufa kutani ku chava munhu a fileko ke? — Wa zi tiva lezi zi humelelako vanhu loku vafa? —

Lisine lezaku inyamutlha a ku na munhu a hanyako loyi a ngafa a tlhela a vuka kasi a ta hi byela lezi zi humelelako loku a vanhu vafa. Kanilezi a xikhati lexi Jesu, Mugonzisi wa Hombe, a nga hi laha misaveni, ku wa hi ni wanuna loyi a nga file a tlhela a vuka. Hi nga tiva lezi zi humelelako vanhu loku vafa hi ku lera matimu ya wanuna loye. A wanuna loye i wa hi munghana wa Jesu a nga hanya le Betania, ku nga hi xidoropana xi nga hi kusuhani ni Jerusalema. A vito gakwe i wa hi Lazaru, niku i wa hi ni vamakabye vambiri va xisati, Marta na Maria. A hi wone lezi a Biblia gi wulako ku zi mahekile.

Ka siku go kari Lazaru i lo babya nguvu. Ka xikhati lexo Jesu i wa nga hi laha kusuhani. Hikwalaho, Marta na Maria va lo rumela munhu lezaku a ya byela Jesu a ku a makabye wabye Lazaru wa babya. Va mahile lezo hakuva va wa zi tiva lezaku loku Jesu ata a nga hanyisa makabye wabye. Jesu i wa nga hi dokodela, hambulezo i wa nyikilwe ntamu hi Nungungulu wa ku hanyisa vanhu ka mababyi wontlhe. — Mateu 15:30, 31.

Hambulezo, Jesu na a nga seya laha Lazaru a nga hi kona, Lazaru i lo babya nguvu a gumesa afa. Kanilezi, Jesu i lo byela vapizani vakwe lezaku Lazaru i wa etlele ni lezaku i wa lava ku famba a ya mu vuxa. A vapizani a va zi zwisisangi lezi Jesu a nga lava ku wula. Hikwalaho, Jesu i lo zi dlunyatisa aku: “Lazaru i file.” Xana lezo zi komba yini xungetano hi kufa? — Ina, lezo zi komba lezaku a kufa zi fana ni wurongo ga tshongotshongo. Lego wurongo ga hombe nguvu ga ku loyi a etleleko a nga lori nchumu.

Makunu Jesu i lo gumesa a chikela laha kaya ka Marta na Maria. A vanghana vabye vo tala va wa sina va chikele. Va wa yile ku ya chavelela a vamakabye va Lazaru hi kota ya lezi a makabye wabye a nga file. Laha Marta a ngazwa lezaku Jesu wata, i lo mu khinga. Zalezo Maria yenawu i lo khinga Jesu. Maria i lo famba na a bayisekile nguvu a tlhela a rila, zonake a yawa laha mikonzweni ya Jesu. A vanghana vabye lava vanwani va nga lanza Maria, vonawu va wo rila.

Mugonzisi wa Hombe i lo va wutisa laha va nga mu vekile kona Lazaru. A vanhu va lo heleketa Jesu ka wutshamu legi Lazaru a nga lahlilwe ka gona. Laha Jesu a nga wona a vanhu vontlhe na va rila, yenawu i lo sangula ku rila. I wa zi tiva lezi zi nga bayisisa zona a ku felwa hi munhu u mu ranzako.

Laha nyangweni ya xilahla ku wa hi ni ribye, hikwalaho Jesu i lo va byela lezi: “Susani ribye.” Va wa fanele ku susa futsi? — Marta i wa alakanya lezaku a hi zi nene a ku maha lezo. Hikwalaho, i lo wula lezi: ‘Hosi, makunu wa nuha, hakuva ku hunza mune wa masiku na a file.’

Kanilezi, Jesu i lo mu byela lezi: “Xana a nzi ku byelangi nziku, loku u kholwa u ta wona a wukulu ga Nungungulu ke?” Jesu i wa wula lezaku Marta i wa ta wona zokari lezi zi nga wa ta maha lezaku Nungungulu a dumiswa. Zini lezi Jesu a nga lava ku maha? A xikhati lexi ku nga susiwa ribye, Jesu i lo khongela ka Jehova hi gezu go tlakuka. A gumesa a wula lezi hi gezu ga hombe: “Lazaru, huma!” U alakanya lezaku i wa ta huma futsi? —

U nga zi kota a ku vuxa munhu a nga etlela? — Ina, loku u mu vitana hi gezu go tlakuka a nga vuka. Kanilezi, u nga vuxa munhu a fileko ke? — Ahihi. Hambu loku wo vitana hi gezu go tlakuka go kota kwihi, loyi a fileko a nga ta zizwa. A xi kona lexi mina na wena, hambu munhu munwani laha misaveni inyamutlha a nga mahako kasi ku vuxa munhu a fileko.

Kanilezi Jesu i hambene na hina. I wa hi ni ntamu wo hlawuleka a nga nyikilwe hi Nungungulu. Hikwalaho, a xikhati lexi Jesu a nga vitana Lazaru, ku no maheka zilo zo hlamalisa. A wanuna loyi ku nga hunza mune wa masiku na a file, i lo huma hi lomu a nga lahlilwe kona! I lo vuxiwa a tlhela a hanya! I wa zi kota ku hefemula, a fambafamba a tlhela a wulawula! Ina, Jesu i lo vuxa Lazaru hi ka vafileko. — Johani 11:1-44.

Zezi alakanyela lezi: Zini zi nga humelela Lazaru a xikhati lexi a nga file? Xana ku wa hi ni xipanze xo kari xa miri wakwe — ku ngava muhefemulo kutani moya — lexi xi sukileko xi ya hanya ka wutshamu ginwani? Xana a muhefemulo wa Lazaru wu wa yile tilweni? Nzeni ka masiku lawo ya mune i wa hanya na Nungungulu zinwe ni tingelosi? —

Ahihi, i wa nga hanyi. Alakanya ku Jesu i wulile lezaku Lazaru i wo etlela. Hi xihi a xiyimo xa wena loku u etlele? Loku u etlela wurongo ga hombe, a wu zi tivi lezi zi mahekako, a hi zona? — A xikhati lexi u vukako, a wu zi tivi a ku u etlele tihora tingani kala loku u cuwuka laha ka wachi.

A vanhu va fileko va ka xiyimo xalexo. A va tivi nchumu. A vazwi nchumu. Niku a va zi koti ku maha nchumu. Hi zalezo Lazaru a nga hi zona a xikhati lexi a nga file. Loku a munhu a file, zi fana ni loku a etlele wurongo ga hombe legi a kalako a nga zi koti a ku alakanya nchumu. A Biblia gi ngalo: “A vafileko a va tivi nchumu.” — Mutshawuteli 9:5, 10.

Alakanyela lezi kambe: Loku Lazaru i wa hi le tilweni ka masiku lawo ya mune a nga file, xana na a nga wulangi zo kari xungetano hi le tilweni? — Ahandle ka lezo, loku hakunene i wa hi le tilweni, xana Jesu na a mu byelile lezaku a suka ka wutshamu lego ga gi nene a wuya laha misaveni? — Handle ko kanakana na a nga mahangi!

Hambulezo, a vanhu vo tala va wula lezaku hi na ni muhefemulo, ni lezaku a muhefemulo wu simama wu hanya anzhako ka kufa ka miri. Va wula lezaku a muhefemulo wa Lazaru wu wa hanya ka wutshamu go kari. Kanilezi, a Biblia a gi wuli lezo. Gi wula lezaku Nungungulu i lo maha munhu wo sangula, Adamu, ava “muhefemulo wu hanyako.” Adamu hi yena a nga hi muhefemulo. A Biblia gi tlhela gi wula lezaku a xikhati lexi Adamu a nga onha, i lofa. I lo maha “muhefemulo wu fileko,” zonake i lo gumesa ava ntshuri lowu a nga mahilwe hi wona. A Biblia gi tlhela gi wula lezaku a vana vontlhe va Adamu va thapelwe hi xionho ni kufa. — Genesisi 2:7; 3:17-19, NM; Mitsengo 6:6, NM; Va Le Roma 5:12.

Za dlunyateka lezaku a hi na muhefemulo wu sukako ka hina loku hifa. A munwe ni munwani wa hina muhefemulo. Niku hi kota ya lezi a vanhu va thapelweko hi xionho xa munhu wo sangula, Adamu, a Biblia gi ngalo: “A muhefemulo lowu wu onhako wu tafa.” — Ezekieli 18:4.

A vokari va chava vanhu va fileko. A va fambeli laha kusuhani ka zilahla hakuva va alakanya lezaku a vafileko va na ni mihefemulo yi sukileko kabye leyi yi nga va mahelako kubiha lava va hanyako. Kanilezi, a munhu a fileko a nga mu mahela kubiha loyi a hanyako? — Ahihi, a nga zi koti.

A vanhu vo kari va alakanya lezaku lava va fileko va nga wuya hi moya va ta vuxela lava va hanyako. Hikwalaho, va veka zakuga hi tlhelo na vaku va vekela lava va fileko. Kanilezi, lava va mahako lezo a va kholwi hi kumbhelela lezi Nungungulu a wulako xungetano hi vanhu va fileko. Loku hi kholwa lezi Nungungulu a zi wulako, hi nga ta chava vanhu va fileko. Niku loku hi mu bonga Nungungulu hi wutomi legi a hi nyikileko, hi ta zi kombisa hi ku maha lezi zi mu tsakisako.

Kanilezi u nga ha ti wutisa lezi: ‘Xana Nungungulu i ta vuxa a vanana lava va fileko? Hakunene Jehova wa zi lava a ku va vuxa?’ Hi ta wulawula hi zona ka xipimo xi lanzelako.