A zikhumbuxeto za Jehova zi tsumbekile

1. Hi tihi timhaka leti a vanhu va Nungungulu va gonzako hi kuphindaphinda, niku hi vunekisa kuyini hi ku ti vuxeta ke?

NA U kari u lungisela a Xigonzo xa Murinzeli xi tako, a wu se tshuka u wona mhaka yo kari zonake uku, ‘Xana a mhaka leyi a hi yi gonzangi ka masikwana ma hunzileko?’ Loku ku hi lezaku ka hunza xikhati xo kari na u hlengela ni bandla ga wuKristu, handle ko kanakana wa zi wona lezaku a timhaka to kari ta gonziwa hi kuphindaphinda. A ku gonza xungetano hi Mufumo wa Nungungulu, nzhiho, ntiro wa ku maha vapizani, ni matshamela yo kota liranzo ni kukholwa, kuga ka hina ka moya ka siku ni siku. A ku vuxeta timhaka leto zi hi vuna ku tshama na hi tiyile kukholweni ni kuva ‘vamahi va mhaka, hi nga hi vazwi ntsena.’ — Jak. 1:22.

2. (a) Xana a gezu legi gaku ‘zikhumbuxeto za Nungungulu,’ a kutala ka zikhati gi wula yini? (b) A zikhumbuxeto za Nungungulu zi hambanisa kuyini ni lezi za vanhu?

² A gezu ga xiHeberu gi hunziselwako ku “zikhumbuxeto,” a kutala ka zikhati gi wula milayo, zileletelo, ni ziyimiso lezi Nungungulu a nyikako vanhu vakwe. A kuhambana ni milayo ya vanhu leyi a kutala ka zikhati yi faneleko ku ciciwa, a milayo ya Jehova ni zileletelo zakwe xontlhe xikhati za tsumbeka. Hambu lezi a yo kari ya yona yi nyikwako hi xikhati kutani ka xiyimo xo kari, a yi tshuki yiva ni xihoxo ge hambu ku nga faneli. A mutsali wa tisimu i te ngalo: “A zikhumbuxeto za wena zi lulamile kala kupinzuka.” — Tis. 119:144.

3, 4. (a) A zikhumbuxeto za Jehova zi nga patsa yini? (b) Xana a vaIsraeli ngha va vunekisile kuyini loku va wa no ingisa ke?

³ Kuzilava u sina u zi wonile lezaku a zikhumbuxeto za Jehova ka zikhati zinwani zi patsa zitlharihiso. A tiko ga Israeli gi wa tolovela ku amukela zitlharihiso hi ka vaprofeti va Nungungulu. Hi xikombiso, xikhatanyana mahlweni ka kuva a vaIsraeli va nghena Tikweni gi Tsumbisilweko, Mosi i lo va tlharihisa aku: “Ti woneleni lomu timbilwini ta nwina, mu nga dzuka mu ringiwa, zonake mu hambuka, mu ya tirela vanwani vanungungulu, mu khizama mahlweni ka vona. Ni zanga ya Jehova yi ta vura hehla ka nwina.” (Deut. 11:16, 17) A Biblia gi komba lezaku Nungungulu i nyikile vanhu vakwe a zikhumbuxeto zo tala zi vunako.

⁴ Ka zikhati zinwani zo tala, Jehova i wa khongotela vaIsraeli lezaku va mu chava, va ingisa a gezu gakwe, ni ku basisa vito gakwe. (Deut. 4:29-31; 5:28, 29) Loku va wa no ingisa a zikhumbuxeto lezo, handle ko kanakana na va amukele a makatekwa yo tala. — Levi 26:3-6; Deut. 28:1-4.

XANA A VAISRAELI VA INGISILE A ZIKHUMBUXETO ZA JEHOVA KE?

5. Hikuyini Jehova a nga lwela Hosi Hezekia?

⁵ Ka matimu wontlhe ya ka Israeli ya pfilupfilu, Nungungulu i lo simama ku tatisa xitsumbiso xakwe. Hi xikombiso, a xikhati lexi Senakeribe, a Hosi ya maAsiria, a nga dumela Juda a tlhela a lava ku wutla xitshamu xa wuhosi xa Hosi Hezekia, Jehova i lo zi nghenela zonake a rumela ngelosi. Hi wusiku ginwe ntsena, a ngelosi ya Nungungulu yi lo lovisa “tontlhe tinhenha” wugovelweni ga maAsiria. Hikwalaho, Senakeribe i lo kurumeteka ku tlhela hi tingana aya tikweni gakwe. (2 Kro. 32:21; 2 Tih. 19:35) Hikuyini Nungungulu a nga lwela Hosi Hezekia? Hakuva “[Hezekia] i lo namarela ka Jehova; a nga mu tsikangi; i lo hlayisa milayo.” — 2 Tih. 18:1, 5, 6.

6. Xana Hosi Josia i zi kombisile kuyini lezaku i wa tsumba Jehova?

⁶ A munhu munwani a nga ingisa milayo ya Jehova hi Hosi Josia. Kusukela loku a hi ni ntlhanu wa malembe ni manharu, “i lo maha kululama mahlweni ka Jehova . . . A nga humangi ka tona aya xibhabheni ge hambu xineneni.” (2 Kro. 34:1, 2) Josia i kombisile ku tsumba Jehova hi ku susa zifananiso lomu tikweni ni ku vuxeta a wukhozeli ga lisine. Hi ku maha lezo, Josia i lo kuma makatekwa, na ku nga hi yena ntsena, kanilezi ni tiko gontlhe kambe. — Gonza 2 Kronekele 34:31-33.

7. A xikhati lexi a vaIsraeli va nga fularela zikhumbuxeto za Jehova, ku wa humelela yini?

⁷ Hambulezo, lexi xi nga tsakisiko hi lezaku a hi xontlhe xikhati a vanhu va Nungungulu va nga tsumba zikhumbuxeto za Jehova hi mbilu yabye yontlhe. Hi mazana ya malembe, siku va wa mu ingisa, siku va nga mu ingisi. Laha a kukholwa kabye ku nga mbhela ntamu, a kutala ka zikhati va wa “ndlengandlengiswa kukotisa mabyandlati ya bimbi hi timheho tontlhe ta tigonzo.” (Efe. 4:13, 14) Niku kota lezi zi nga sina zi wulilwe, a xikhati lexi va nga tsika ku tsumba a zikhumbuxeto za Nungungulu, va wa tshovela mihanzu yo bava. — Levi 26:23-25; Jer. 5:23-25.

8. Hi gonza yini ka xikombiso xa vaIsraeli ke?

⁸ Hi nga vunekisa kuyini hi xikombiso xa va ka Israeli ke? Hi kufanana, a malanza ya Nungungulu nyamutlha ma amukela a wusungukati ni ku layiwa. (2 Ped. 1:12) A Mhaka ya Nungungulu yi nga tira kota xikhumbuxeto khati ni khati hi yi gonzako. Kota lezi hi nga mahiwa na hi hi ni wuzikoti ga ku tihlawulela, ha zi kota ku hlawula ku ingisa zileletelo za Jehova kutani ku lanzela lezi zi wonekisako ku khwatsi zi lulamile mahlweni ya hina. (Mav. 14:12) A hi kambisiseni a zigelo zo kari zi hi mahako hi tsumba a zikhumbuxeto za Jehova, ni lezi hi vunekisako zona hi ku zi ingisa.

TI KORAMISE KA NUNGUNGULU ZONAKE U HANYA

9. A xikhati lexi a vaIsraeli va nga hi xiwuleni, xana Jehova i zi kombisile kuyini lezaku i wa va khatalela?

⁹ A xikhati lexi a vaIsraeli va nga sangula lipfhumba labye la 40 wa malembe la ku tsemakanya ‘xiwula xa hombe xo tshisa,’ Jehova a nga va tlhamuselangi na ka ha hi mahlweni lezi a nga wa ta va rangelisa zona, ku va vikela, ni lezi a nga wa ta va hlayisisa zona. Hambulezo, i va mahele zilo hi kuphindaphinda lezi zi nga komba lezaku va wa fanele ku mu tsumba ni ku ingisa zileletelo zakwe. Hi ku tirisa mhinga ya refu ni mumu ni ya nzilo ni wusiku, Jehova i wa komba vaIsraeli lezaku i wa hi zinwe navo a xikhati lexi va nga tsemakanya a tiko lego ga xiwula ni ligwangwa. (Deut. 1:19; Ekso. 40:36-38) I wa va nyika kambe a zilo lezi va nga zi lava za siku ni siku. “A tinguwo tabye a ti hlakalangi, ni mikonzo yabye cima a yi vimbangi.” Hakunene, a “va nga vumali nchumu.” — Neh. 9:19-21.

10. Xana Jehova i va rangelisa kuyini a vanhu vakwe nyamutlha?

¹⁰ A malanza ya Nungungulu nyamutlha ma mbhirini ya misava yiswa yo lulama. Xana ha tsumba lezaku Jehova i ta hi nyika ni xihi hi xi lavako kasi hi pona ‘kuxanisekeni ka hombe’ ke? (Mat. 24:21, 22; Tis. 119:40, 41) Lisine lezaku Jehova a nga tirisi a mhinga ya refu ge hambu ya nzilo kasi ku hi rangela hi yona kala misaveni yiswa. Kanilezi i tirisa a hlengeletano yakwe kasi ku hi vuna lezaku hi tshama na hi tlharihile. Hi xikombiso, zikhati zo tala hi kuciwa lezaku hi tiyisa a kuzwanana ka hina na Jehova hi kuva ni xigonzo xa Biblia xa munhu wutsumbu, Wukhozeli ga Ngango, zinwe ni kuva kona mitlhanganweni ni wutirelini xikhati xontlhe. Xana hi cicile zokari wutomini ga hina kasi hi lanzela a zileletelo lezi ke? A ku maha lezo zi ta hi vuna ku tiyisa a kukholwa ka hina loku ku to hi hlayisa kala hi nghena misaveni yiswa.

11. Xana Nungungulu i kombisa kuyini lezaku wa hi khatalela?

¹¹ Ahandle ka ku hi vuna ku tshama na hi hanyanya hi tlhelo ga moya, a zileletelo lezi hi nyikiwako za hi vuna kambe ka zilo za siku ni siku wutomini ga hina. Hi xikombiso, hi kuciwa lezaku hiva ni mawonela ma nene xungetano hi titshomba ni ku hlayisa tihlo gi cuwukako hi kutshonometa kasi hi potsa a kukarateka. Ha vuneka kambe hi ku lanzela zileletelo xungetano hi kuambala ni kutisasekisa ka hina, ku hlawula zihungato zi hlazekileko, ni ku maha xiboho xa lezaku hi ta gonza kala kwihi. Ahandle ka lezo, hi nga alakanya hi zikhumbuxeto zi hi kucako a ku hlayisa miti ni mimova ya hina, tiSalawu ta hina ta Mufumo, kasi zi nga hi neheli timhango, ni ku tshama na hi longile lezaku hi tiva xo maha loku ku tshuka ku humelela mhango hi xitshuketi. A wusungukati lego gi komba lezaku Nungungulu wa khatala hi kutshamiseka ka hina.

A ZIKHUMBUXETO ZI VUNILE A MAKRISTU YO SANGULA LEZAKU MA SIMAMA MA TSUMBEKILE

12. (a) I mhaka muni leyi Jesu a nga wulawula hi yona ni vapizani vakwe hi kuphindaphinda? (b) Ximaho muni xo ti koramisa lexi Pedro zinwe ni vanwani va nga kala ku xi rivala, niku xi fanele ku hi khumbisa kuyini?

¹² Ka zana ga malembe go sangula, a vanhu va Nungungulu va wa amukela zikhumbuxeto hi kukhanzakanya. Jesu i wulawulile ni vapizani vakwe hi kuphindaphinda xungetano hi xilaveko xa lezaku va ti koramisa. Hambulezo, i mahile zo hunza ku wula ntsena a ku xini a kutikoramisa — i lo va komba hi mitiro. Ka siku gakwe go gumesa laha misaveni kota munhu wa nyama, Jesu i lo tsombanyisa a vapostoli vakwe kasi kuga Pasika. Na vapostoli vakwe va haga, Jesu i lo suka laha kugeni a va hlambisa mikonzo yabye — ku nga ntiro wu nga tolovela ku mahiwa hi nanza. (Joh. 13:1-17) A ximaho lexi xo ti koramisa xi lo va khumba nguvu laha ka kuza va nga xi rivali. Ka 30 wa malembe nzhako ka lezo, mupostoli Pedro, loyi a nga hi kona kugeni loko, i lo nyika wusungukati ka makholwa-kulobye xungetano hi kutikoramisa. (1 Ped. 5:5) A xikombiso xa Jesu xi fanele ku hi susumeta lezaku hiva vanhu vo ti koramisa kutirisaneni ka hina ni vanwani. — Fil. 2:5-8.

13. I tshamela muni ga lisima legi Jesu a nga alakanyisa vapizani vakwe lezaku vava nago ke?

¹³ A mhaka yinwani leyi Jesu a nga wulawula hi yona ni vapizani vakwe ku wa hi lezaku vava ni kukholwa ka hombe. Anzhako ka ku tsanzeka ku humesa dimoni ka jaha go kari, a vapizani va lo wutisa Jesu vaku: “Hi lo tsanzeka hikuyini a ku humesa dimoni ke?” Jesu i lo va hlamula aku: “Hakuva a kukholwa ka nwina ku tsongwanyani. Hizinene nziku ka nwina: Loku mu wa hi ni kukholwa ku kotisa a mbewu ya xinapi, . . . a ku na nchumu xi wa ta nga mu tsanza.” (Mat. 17:14-20) Wutirelini gakwe gontlhe, Jesu i gonzisile a vapizani vakwe lezaku a kukholwa i tshamela ga lisima. (Gonza Mateu 21:18-22.) Xana ha lonzowota khwatsi a malulamiselo lawa hi nyikiwako lezaku hi tiyisa kukholwa ka hina hi gonziselelo yi nene hi yi kumako migotsovanyanweni, mitlhanganweni ya xipanze, ni mitlhanganweni ya bandla ke? Ahandle ka kuva xikhati xo tsaka, a mitlhangano leyi yi hi vululela ndlela ya ku kombisa kutsumba ka hina ka Jehova.

14. Hikuyini zi nga za lisima a ku ti karatela ku kombisa liranzo lo fana ni la Kristu nyamutlha?

¹⁴ A Mitsalo ya xiGreki ya wuKristu yi tele hi zikhumbuxeto za lezaku hi ranzana. Jesu i te ngalo a nayo wa wumbiri wa hombe ku ‘ranza muakelani wa wena kota lezi u ti ranzisako zona.’ (Mat. 22:39) Hi kufanana, Jakobe, a makabye wa Jesu, i te a liranzo i “nayo wa wuhosi.” (Jak. 2:8) Mupostoli Johani i te ngalo: “Varanzekako, a nzi mu tsaleli a nayo muswa, kanilezi i nayo wa kale lowu mu nga hi nawo hi kusanguleni.” (1 Joh. 2:7, 8) Xana Johani i wa wula yini hi magezu lawa yaku “nayo wa kale” ke? Yena i wa wula nayo wa ku ranzana. Wu wa hi “wa kale” hi lezi Jesu a nga sina a va nyikile ka makume ya malembe mahlweni ka lezo — “hi kusanguleni.” Kanilezi wu wa hi “muswa” kambe hi kota ya lezi ku nga laveka a kutikarata ka hombe kukombiseni ka liranzo leli, ku nga tshamela legi a vapizani va nga wa ta gi lava a xikhati lexi va nga wa ta kumana ni minzhingo yiswa. Kota lezi hi nga vapizani va Kristu, xana a hi bongi hi lezi hi nyikiwako zitlharihiso za kuva hi ti wonela kasi hi nga tshuki hiva ni moya wa makangwa lowu wu teleko nguvu tikweni legi, lowu wu nga wa ta daya a liranzo la hina hi muakelani ke?

15. Ku wa hi wihi a ntiro wa Jesu wa lisima ka yontlhe laha misaveni?

¹⁵ Jesu i wa khatala hi vanhu. Hi wona a kukhatala kakwe ka liranzo a xikhati lexi a nga hanyisa a vababyi ni ku vuxa vafileko. Hambulezo, a ntiro wa Jesu wa lisima ku wa nga hi ku chuma vanhu hi tlhelo ga nyama. A ntiro wakwe wa kuxumayela ni kugonzisa hi wona wu vileko ni xivuno xa simasima wutomini ga vanhu. Hikuyini? Hi lezaku ha zi tiva aku a vanhu lava Jesu a va hanyisileko ni ku va vuxa hi ka vafileko ka zana ga malembe go sangula, va gumesile va khosahala va tlhela vafa, kuveni lava va amukeleko a mahungu lawa a nga ma xumayela va ndleleni ya ku kuma wutomi ga pinzukelwa. — Joh. 11:25, 26.

16. Xana a ntiro wa ku xumayela Mufumo ni ku maha vapizani wu anzile kuya chikela kwihi nyamutlha?

¹⁶ A ntiro wa kuxumayela lowu Jesu a wu sangulileko ka zana ga malembe go sangula wa ha mahiwa nyamutlha hi kuanzileko nguvu. Kunene, Jesu i lo laya vapizani vakwe aku: ‘Hikwalaho fambani mu va maha vapizani a vanhu va matiko wontlhe.’ (Mat. 28:19) Handle ko kanakana, a vapizani va lo maha lezo, niku hinawu hizalezo hi mahako! A ku hunza 7.000.000 wa Timboni ta Jehova leti ti xumayelako a Mufumo wa Nungungulu hi kuhiseka ka matiko yo hunza 230, niku a Timboni leto ti gonza a Biblia ni vanhu va timiliyoni hi kukhanzakanya. A kuxumayela loku ku nyika a wukustumunyu ga lezaku hi hanya masikwini yo gumesa.

NI NYAMUTLHA KAMBE TSUMBA JEHOVA

17. Hi gihi wusungukati legi Paule na Pedro va gi nyikileko?

¹⁷ Zi la su dlunya lezaku a zikhumbuxeto zi vunile a maKristu yo sangula lezaku ma tshama na ma tiyile kukholweni. Hi nga alakanya a kutiyiswa loku Timote a ku kumileko a xikhati lexi mupostoli Paule, loyi a ka xikhati lexo a nga valelwe le Roma, a nga mu byela lezi: ‘Khomisisa a timhaka ti nene, leti u ti zwileko ka mina.’ (2 Tim. 1:13) Anzhako ka ku kuca a maKristu-kulobye lezaku ma kombisa matshamela yo kota kutimisela, liranzo, ni kutikhoma, mupostoli Pedro i te ngalo: ‘Nzi ta simamisa nzi mu alakanyisa hi timhaka leti, hambu lezi mu ti tivako, mu sinako mu yimisilwe lisineni.’ — 2 Ped. 1:5-8, 12.

18. A maKristu ya zana ga malembe go sangula ma wa zi wonisa kuyini a zikhumbuxeto ke?

¹⁸ Kunene, a mapapilo lawa Paule na Pedro va nga ma tsala ma lo wulawula hi “timhaka leti ti nga kanelwa kale hi vaprofeti vo basa.” (2 Ped. 3:2) Xana a vamakabye va hina ka zana ga malembe go sangula va alile ku amukela xileletelo lexo? Ahihi, hakuva xi wa hi xikombiso xa lezaku Nungungulu wa va ranza, lezi zi nga va vuna a ku ‘kula tipswalweni ni kutiveni ka Hosi ni Muhanyisi wa hina Jesu Kristu.’ — 2 Ped. 3:18.

19, 20. Hikuyini hi faneleko ku tsumba a zikhumbuxeto za Jehova, niku hi vunekisa kuyini hi ku maha lezo?

¹⁹ Ni nyamutlha, hi na ni zigelo zo tala za ku tsumba a zikhumbuxeto za Jehova, zi nga Mhakeni yakwe yo mbhelela, ku nga Biblia. (Gonza Joxua 23:14.) Nzeni ka gona, hi kuma lezi Nungungulu a nga tirisanisa zona ni vanhu va nga mbhelelangiko hi makume ya mazana ya malembe. A matimu lawa ma tsalelwe a ku vuna hina. (Rom. 15:4; 1 Kor. 10:11) Hi kari hi wona a kutatiseka ka ziprofeto za Biblia. A ziprofeto zi nga fananiswa ni zikhumbuxeto zi wuliwako na ka ha hi mahlweni. Hi xikombiso, a vanhu va timiliyoni va khitikanela wukhozelini ga Jehova gi basileko, khwatsi hi lezi zi profetilweko a ku zi wa ta maheka “masikwini yo gumesa.” (Isa. 2:2, 3) A matshamela ya tiko ma yako mahlweni hi kubiha wonawu ma tatisa ziprofeto za Biblia. Niku, kota lezi zi wulilweko, a ntiro wa kuxumayela lowu wu yako mahlweni wu anza misaveni yontlhe, xikombiso xa kutatiseka ko kongoma ka magezu ya Jesu. — Mat. 24:14.

²⁰ A Muvangi wa hina i mahile zilo zo tala zi nyikako wukustumunyu go tiya ga lezaku hi mu tsumba. Xana ha vuneka hi wukustumunyu lego? Hi fanele ku kholwa ka zikhumbuxeto zakwe. Lezo hi zona lezi Rosellen a nga maha. I bika lezi: “A xikhati lexi nzi nga sangula ku tsumba Jehova hi mbilu yontlhe, nzi lo sangula ku zi wona khwatsi lezaku a canja gakwe ga liranzo ga nzi hlayisa ni ku nzi tiyisa.” Ngha hinawu hi vuneka hi ku hlayisa a zikhumbuxeto za Jehova.