Hikuyini a vanhu va va nene va humelelwako hi zilo za kubiha?

Kota lezi Jehova Nungungulua a nga Muvangi wa zilo zontlhe ni wa ntamu-wontlhe, a vanhu va ku tala va nga ha byekelela ku mu nyika nanzu wa zilo zontlhe zi humelelako laha misaveni, a ku patsa ni zontlhe za kubiha. Kanilezi, wona lezi a Biblia gi zi wulako hi Nungungulu wa lisine:

• “Jehova i lulamile tindleleni takwe tontlhe.” — Tisimu 145:17.

• “Tontlhe tindlela takwe [Nungungulu] ti lulamile; i Nungungulu wa kutsumbeka, loyi a nga hiko na kukanganyisa; i na ni wunene, i lulamile.” — Deuteronome 32:4.

• Jehova i “tele hi ku zwela wusiwana ni wuxinji.” — Jakobe 5:11.

Nungungulu a nga vangi kubiha. Hambulezo, xana wa kuca vanhu lezaku va maha za kubiha? Ne ni kutsongwani. A Biblia gi ngalo: “Loku munhu a ringwa ngha a nga wuli, aku: Nzi ringwa hi Nungungulu.” Hikuyini? “Hakuva Nungungulu a nga zi koti ku ringwa hi kubiha, yena wutsumbu a nga na ku ringa munhu.” (Jakobe 1:13) Nungungulu a nga ringi munhu hi ku mu kuca lezaku a maha za kubiha. Nungungulu a nga vangi zilo za kubiha ge hambu ku kuca vanwani lezaku va maha za kubiha. Makunu, xini kutani hi mani hi faneleko ku mu nyika nanzu loku ku humelela zilo zo biha?

KUVA KA WUTSHAMU GA HAVA HI XIKHATI XA HAVA

Na gi komba a xinwe xa zigelo za kuva a vanhu va xaniseka, a Biblia gi ngalo: “Vontlhe va chikelelwa hi xikhati, zi dzuka zi va humela.” (Mutshawuteli 9:11) Loku ku humelela mhango kutani zilo za xitshuketi, a kubayisiwa ni ku nga bayisiwi ka munhu zi yelana nguvu ni laha a nga kona a xikhati lexi a zilo lezo zi mahekako. Kwalomo ka 2.000 wa malembe ma hunzileko, Jesu Kristu i wulawulile hi mhango ya kuwa ka khokhola leyi yi deleko a 18 wa vanhu. (Luka 13:1-5) A vanhu lavo, a va dawangi hi kota ya mahanyela yabye, kanilezi va file ntsena hi kota ya lezi va nga hi lomu hasi ka khokhola a xikhati lexi gi ngawa. Ka masikwana ma hunzileko, le Haiti ku vile ni kutsekatseka ka misava hi Janeiro wa 2010. A mufumo wa Haiti wu bika lezaku ku file a vanhu vo hunza 300.000 wa vona. Vontlhe a vanhu lavo va lofa na ku nga khataliseki lezaku hi vamani. A mababyi wonawo ma nga wela ni wihi, ni ka xihi xikhati.

A vokari va nga ha wutisa lezi: ‘Hikuyini Nungungulu a nga valeliko a timhango leto tontlhe ti dayako vanhu? Hikuyini a nga vikeliko a vanhu va va nene lezaku va nga welwi hi makhombo ya ntumbuluko?’ Kasi Nungungulu a maha lezo, zi wa ta komba lezaku i ranga a tiva zilo zo biha na zi nga se humelela. Hambu lezi Nungungulu a nga ni ntamu wa ku tiva za manziko, hi fanele ku ehleketa hi xiwutiso lexi: Xana Nungungulu wa tirisa a ntamu wakwe wa hombe lezaku a ranga a tiva ni xihi xi lavako ku humelela? — Isaya 42:9.

A Biblia gi ngalo: “Nungungulu wa hina i le tilweni, wa maha ni zihi a zi ranzako.” (Tisimu 115:3) Jehova i maha lezi a zi wonako na zi fanela ku maha — na ku nga hi zontlhe a zi kotako ku maha. Zi tano kambe ni ka lezi a hlawulako ku zi tiva na zi nga se maheka. Hi xikombiso, laha a wubihi gi nga anzile le madoropeni ya kale ya Sodoma ni Gomora, Nungungulu i lo byela Abrahama aku: “Nzi ta relela nzi ya wona lezaku hakunene va mahile zontlhe kota lezi a kurila ku chikeleko ka mina; ni loku zi nga hi lezo, nzi ta ya zi tiva.” (Genesisi 18:20, 21) Hi xikhati xo kari, Jehova i lo hlawula ku nga tivi ku a wubihi gi wa anzile kala kwihi madoropeni lawo. Hikwalaho, hi ndlela yo fana Jehova a nga hlawula a ku nga tivi zontlhe na zi nga se maheka. (Genesisi 22:12) Kanilezi, lezo a hi xikombiso xa kuva a nga mbhelelangi kutani ku ngave ni ntamu. Kota lezi a ‘mitiro yakwe yi mbheleleko,’ Nungungulu i tirisa a ntamu wakwe hi ku ti pimela lezaku a tiva za manziko xungetano hi kungo gakwe; cima a nga kurumeti vanhu lezaku va lanzela a ndlela yo kari.b (Deuteronome 32:4) Makunu-ke, hi chikelela magumo wahi? Hi lezi: A hi zontlhe Nungungulu a hlawulako ku ranga a zi tiva, kanilezi, lezi a zi hlawulako i ranga hi ku ehleketa khwatsi hi zona.

A VANHU HI VONA VA NGA NI NANZU KE?

A vanhu va na ni nanzu wo kari ka wubihi legi gi humelelako. Wona lezi a Biblia gi tlhamuselisako zona le’xi nga yisako ka mitiro ya kubiha. A “munwe ni munwani i ringwa hi kunavela kakwe ntsena, a kokiwa ni ku xengwa. Zonake a kunavela, loku ku xurile nyimba ku pswala kuonha; ni kuonha laha na ku kulile ku pswala kufa.” (Jakobe 1:14, 15) Loku a vanhu va maha za kubiha hi kota ya kuxuva kabye ko biha, hi magumo va xaniseka hi mihanzu ya kona yo biha. (Va Le Roma 7:21-23) Hi laha a matimu ma kombako ha kona, a vanhu va maha zilo zo biha nguvu lezi zi vangako kuxaniseka ka hombe. Tlhatakumbiri, a vanhu vo biha va nga kucetela vanwani lezaku va maha za kubiha, hi ndlela leyo a wubihi gi anza. — Mavingu 1:10-16.

Xana Nungungulu i fanele ku zi nghenela a tlhela a sivela vanhu lezaku va nga mahi zilo za kubiha? Ehleketa hi lezi a munhu a nga vangiswa zona. A Mitsalo yi wula lezaku Nungungulu i vangile munhu hi mufananiso wakwe, lezi zi wulako ku, a fanana na Nungungulu. Hikwalaho, a vanhu va zi kota ku kombisa matshamela ya Nungungulu. (Genesisi 1:26) A vanhu va nyikilwe xinyikiwo xa ku ti hlawulela ha voce lezi va zi lavako, niku va nga hlawula ku ranza Nungungulu ni kutsumbeka kakwe hi ku maha le’zi lulamileko mahlweni kakwe. (Deuteronome 30:19, 20) Loku Nungungulu i wo kurumeta vanhu lezaku va hanya hi ndlela yo kari, a vanhu va wa nga ta hava ni kutihlawulela. A vanhu va wo to fana ni michini basi, va maha ntsena lezi va longiselweko ku maha zona! Zi wa nga ta hambana kambe loku ku wa hi lezaku zontlhe lezi zi hi humelelako zi maheka hi kota ya Kismet, kutani ku zi wa sina zi tsalilwe kale. A ho ku tsaka hi lezi Nungungulu a hi nyikako wudzunzo hi ku hi tsika hi hlawula ha hoce lezi hi zi lavako ku maha! Hambulezo, lezo a zi wuli lezaku a kubiha loku ku humelelako hi kota ya zihoxo za vanhu ni ziboho za hava zi ta simama zi xanisa vanhu kala kupinzuka.

XANA I CARMA YI VANGAKO KUXANISEKA?

Loku u wo maha xiwutiso lexi xi nga laha ka kapa ka munhu a wundlilweko ka wukhongeli ga xiHindu kutani xiBuda, kuzilava u wa ta kuma hlamulo lowu: “A vanhu va va nene va humelelwa hi zilo za kubiha hi kota ya nayo wa Carma. Vo tshovela lezi va zi byalileko wutomini gabye.”c

Xungetano hi gonzo ya Carma, za lisima nguvu a ku tiva lezi a Biblia gi zi wulako hi kufa. Le sinwini ga Edeni, laha a vanhu va sukelako kona, a Muvangi wabye i lo wula lezi ka Adamu a wanuna wo sangula: “U ngaga tontlhelele tisinya ti nga lomu sinwini hi matsenya; kanilezi a sinya ya ku tiva kusaseka ni kubiha u nga yigi; hakuva a siku lego u ta nga yiga, u tafa.” (Genesisi 2:16, 17) Loku Adamu i wa nga onhangi hi kungaingisi Nungungulu, na a hanyile kala kupinzuka. A kufa ku tile kota xitsayiso xa ku nga ingisi a xileletelo xa Nungungulu. Zonake laha va nga pswala vana, “a kufa ku lo thapela vanhu vontlhe.” (Va Le Roma 5:12) Hikwalaho, ku nga wuliwa lezaku “a hakhelo ya kuonha hi kufa.” (Va Le Roma 6:23) A Biblia gi tlhela giku: “Loyi a fileko i tirulwe kuonheni.” (Va Le Roma 6:7) Hi magezu manwani, loku a vanhu vafa a va ha simami ku riha nanzu wa zionho zabye.

A vanhu va timiliyoni inyamutlha va wula lezaku a kuxaniseka ka munhu ku yelana ni Carma. Loyi a kholwako lezo loku yena a xaniseka kutani a wona vanwani na va xaniseka a nga karateki nguvu. Kanilezi, a mawonela lawa ma maha vanhu va nga rinzeli lezaku a kuxaniseka ku ta mbhela. Ku kholwiwa lezaku a munhu a ngo tlhatlheka ntsena loku a ti tlhatlhisa ka zigava za kupswaliwa luswa hi kuva a hi ni mahanyela yo kari ni wutivi go hlawuleka. Hi lisine, a maalakanyo lawa ma hambene kule ni lezi a Biblia gi zi wulako.d

LOYI HAKUNENE A NGA YENA A VANGAKO ZILO ZA KUBIHA!

Hambulezo, loyi hakunene a nga yena a vangako za kubiha a hi vanhu. Satani, loyi kusanguleni a nga hi ngelosi yo mbhelela ya Nungungulu, ‘a nga yimangi lisineni’ zonake a nghenisa xionho laha misaveni. (Johani 8:44) I lo kucetela wuhluwuki le sinwini ga Edeni. (Genesisi 3:1-5) Jesu i lo mu vitana kota “loyi wa kubiha” ni “hosana ya tiko.” (Mateu 6:13; Johani 14:30) A kutala ka vanhu va lanzela Satani hi ku ingisa kucetelo wakwe lezaku va nga lanzeli tindlela ta ti nene ta Jehova. (1 Johani 2:15, 16) A bhuku ga 1 Johani 5:19 gi ngalo: “A tiko gontlhe gi le ntanwini wa loyi wa kubiha.” Ku na ni zivangwa zinwani za moya kambe lezi zi hunzukileko zi maha zo biha zi tlhela zi ti patsa na Satani. A Biblia gi komba lezaku Satani ni madimoni yakwe va ‘khohlisa a tiko gontlhe,’ hi ndlela leyo va vanga ‘makhombo’ laha misaveni. (Kuvululelwa 12:9, 12) Hikwalaho, loyi hakunene a nga yena a vangako zakubiha hi Satani Diabolus.

Zi la su dlunya lezaku a hi Nungungulu a mahako lezaku a vanhu va humelelwa hi zilo za kubiha; ge hambu ku va maha va xaniseka. A kuhambana ni lezo, i tsumbisa ku fuvisa zilo za kubiha, kota lezi a nzima yi lanzelako yi to zi tlhamusela.