Vanuna — khatalelani khwatsi a vasati va nwina
KUTSHAMISEKA muni loku a wanuna a faneleko ku lavela a sati wakwe? A vanhu vo tala va kula na va kholwa lezaku a xo ranga lexi a nuna a faneleko ku maha ku vuna ngango wakwe lezaku wu tshamiseka hi tlhelo ga timali. Hambulezo, a vasati vo kari lava va nga ni titshomba to tala a va tizwi na va tshamisekile — vaza va tshama na va chava. Hi xikombiso, a wasati wo kari wa le Espanya a vitwako Rosa, i wula lezi xungetano hi wanuna loyi a chadileko naye: “Le handle, i wa hi wanuna wa mu nene a nga ranziwa nguvu, kanilezi laha kaya i wa hi nuna wa xapi.” A wasati wo kari wa le Nigéria a vitwako Joy, i ngalo: “Loku hi nga zwani ka zilo zo kari ni nuna wa mina, i wa nzi byela lezi: U fanele ku maha ni xihi nzi ku byelako hakuva nzi nuna wa wena.’”
Xana a wanuna a nga wu tatisisa kuyini a ntiro wakwe kota nuna hi ndlela yi nene? Zini zi lavekako kasi a khatalela khwatsi a sati wakwe kutani ku maha lezaku laha ngangweni kuva wutshamu ga “kurula” ka sati wakwe? — Rute 1:9.
LEZI A BIBLIA GI ZI WULAKO HI NTIRO WA NUNA LAHA NGANGWENI
Hambu lezi Nungungulu a wonako nuna ni sati hi ndlela yinwe, a Biblia gi wula lezaku munwe ni munwani i na ni ntiro wakwe laha ngangweni. A bhuku ga Va Le Roma 7:2, gi wula lezaku a wasati a chadileko i lahasi ka ‘nayo wa nuna wakwe.’ A ku fana ni lezi a tikoponi to tala ti yimisako munhu wo kari lezaku a wonelela ntiro, Nungungulu i yimisile nuna lezaku ava hloko ya sati wakwe. (1 Va Le Korinte 11:3) A vanuna va fanele ku rangela lomu mingangweni yabye.
Nwina vanuna, hi yihi ndlela ya ku kombisa a wuhloko legi Nungungulu a mu nyikileko? A Biblia gi ngalo: “Ranzani a vasati va nwina, kota lezi Kristu a nga ranza bandla.” (Va Le Efesusi 5:25) Kunene, Hambu lezi Jesu Kristu a nga tshukangiko a chada, a xikombiso xakwe xi nga ku vuna kuva nuna wa mu nene. A hi woneni a ku hi ndlela muni.
A WUTOMI GA JESU XIKOMBISO XA XI NENE NGUVU KA VANUNA
Jesu i wa ti karatela ku tangalisa vanwani ni ku va hungulela minzhwalo yabye. Jesu i va tsumbisile lezi vontlhe lava va nga xaniseka va tlhela va binziwa hi zikarato zabye aku: “Tanani ka mina, . . . mu ta kuma kuhumula.” (Mateu 11:28, 29) A kutala ka zikhati i wa tolovela ku va susela a kubayisa loku va nga kuzwa lomu nyameni a tlhela a va vuna ku tshinela ka Jehova. Hikwalaho, a zi hlamalisi lezi a vanhu vo tala va nga zi ranza nguvu a ku tshama naye, hakuva va wa tiyiseka lezaku i wa ta va hungulela a minzhwalo yabye!
Lezi a vanuna va nga mu pimanyisisako zona Jesu. Hlota tindlela ta ku vuna sati wa wena mitirweni yakwe. A vasati vo tala va tizwa a ku fana na Rosa, loyi a ngaku: “A nuna wa mina i wa nzi wona kota xitiri xakwe basi.” A kuhambana ni lezo, Kweku, a wanuna wo kari a nga ni ngango wa wu nene, i ngalo: “A kutala ka zikhati nzi wutisa a sati wa mina a ku nzi nga mu vuna ku maha yini ke. Hi kota ya lezi nzi mu ranzako, nzi tala ku ranga hi mina nzi lava tindlela ta ku mu vuna a mitiro ya laha kaya.”
Jesu i wa chela kota hi vanwani ni ku va zwela wusiwana. Ku wa hi ni wasati wa xisiwana a nga xaniseka hi mababyi ya hombe hi 12 wa malembe. Laha a ngazwa lezaku Jesu i na ni ntamu wa ku maha zihlamaliso i lo alakanya lezi: “Loku nza nga khumba tinguwo takwe ntsena, nzi ta hanyiswa.” I wa nga hembi. I lo tshinela ka Jesu, a khumba machakafula ya nguwo yakwe zonake a tekela ku hanyiswa. Hambu lezi a kutala ka lava va nga zi wona kuzilava va alakanyileko lezaku a wasati loyi i wa mahile zilo a nga kala a nga faneli, Jesu i zi wonile lezaku i wa nga ha hi na xinwani xo maha.a I lo mu byela lezi hi wunene: “Nwananga, a kukholwa ka wena ku ku hanyisile; . . . hanyiswa nghumbeni ya wena.” Jesu a nga potsangi ku mu wisa tingana ntsena kutani ku mu kawuka laha ka vanhu vo tala, kanilezi i tlhelile a mu zwisisa hi kota ya mababyi yakwe. Hi ndlela leyo i lo komba lezaku i wa hi munhu wa tshamela muni — wanuna wa ku zwela wusiwana. — Marku 5:25-34.
Lezi a vanuna va nga mu pimanyisisako zona Jesu. Loku a sati wa wena a nga tizwi khwatsi, mu khataleli ku hunza masiku manwani u tlhela uva ni lihlaza-mbilu. Zama ku ti veka ka xiyimo xakwe u tlhela u zwisisa xigelo xa kuva a hlamula kutani ku maha zilo hi ndlela yo kari. Hi xikombiso, Ricardo, i tlhamusela lezi: “Loku nzi wona lezaku a sati wa mina nyamutlha i hatlisela ku swireka, nzi ti karata nguvu lezaku nzi nga wuli zilo zi nga wa ta engetela ku mu swira.”
Jesu i wa bhula ni vapizani vakwe. Jesu i wa bhula nguvu ni vapizani vakwe a tlhela a va vululela xifuva xakwe. I wulile lezi: “Nzi mu tivisile zontlhe lezi nzi nga zizwa ka Dadani.” (Johani 15:15) Lisine lezaku ka zikhati zo kari, Jesu i wa lava kuva yece kasi a ehleketa ni ku khongela. Kanilezi, i wa tolovela ku va byela lezi a ti zwisako zona a vapizani vakwe. Mahlweni ka wusiku legi a nga dawa hi gona kota xigevenga, i lo va byela kubaseni lezaku i wa “xaniseka nguvu” moyeni. (Mateu 26:38) Hambu loku va maha zilo zi nga mu swira, Jesu i wa nga tshuki a tsika ku bhula ni vanghana vakwe. — Mateu 26:40, 41.
A ku pimanyisa a xikombiso xa Jesu zi nga vuna wanuna lezaku ava nuna ni papai wa mu nene
Lezi a vanuna va nga mu pimanyisisako zona Jesu. Bhula ni sati wa wena — u mu vululela xifuva xa wena u tlhela u mu byela maalakanyo ya wena. A wasati a nga ha khala aku a nuna wakwe ko khwatsi a nga na xikarato xa ku wulawula laha ka vanhu vo tala kanilezi le kaya a nga bhuli. Hi tlhelo ginwani, zwana lezi Ana a ti zwisako zona loku a nuna wakwe a mu vululela mbilu yakwe. I ngalo: “Zi tekela ku zwala lezaku wa nzi ranza, niku nzi tizwa na nzi hi kusuhani naye.”
U nga tirisi kumiyela kota nhonga ya ku tsayisa a sati wa wena. A wasati wo kari i wula lezi: “Loku a nuna wa mina a nzi kwatela, i wa mbheta masiku na a nga bhuli na mina. Nzi wa tizwa nanzu nzi tlhela nzi tizwa na nzi nga vuni nchumu.” Hambulezo, Edwin i ti karatela ku pimanyisa a xikombiso xa Jesu. I ngalo: “Loku nzi swireka, a nzi tekeli ku hlamula. Kanilezi, nzi hlota xikhati xa xinene kasi hi bhula hi zona ni ndlela ya ku zi lulamisa.”
Joy, a wasati a kumbukilweko kusanguleni, i wona kucica ka nuna wakwe kusukela loku a sangulile ku gonza a Biblia ni Timboni ta Jehova. Joy i ngalo: “Zezi i chukwatile niku i ti karatela kuva nuna wa mu nene hi ku pimanyisa a xikombiso xa Jesu.” A mipatswa yo tala yi chadileko ya vuneka hi gonziselelo yaleyi ya Biblia. Wenawu wa zi lava ku vuneka ke? Kombela Timboni ta Jehova lezaku u lava ku gonza a Biblia.
a Hi kuya hi Nayo wa Mosi, ka xiyimo lexi a wasati loyi a nga hi ka xona i wa nga basangi. Hi kota ya lezo, ni wihi loyi a nga wa ta mu henya i wa ta woniwa na a nga hlazekangi. — Levi 15:19, 25.