Simama ku tsumbeka Mufunweni wa Nungungulu

1, 2. a) Hikuyini zi nga za lisima ku a maKristu ma tsumbeka ka Nungungulu, niku lezo zi yelanisa kuyini ni ku nga ngheneli zilo za tiko? (Wona mufota laha hehla.) b) A vanhu vo tala va tsumbeka ka yini, kanilezi zi nga ha vanga yini?

A MAKRISTU ya lisine xontlhe xikhati ma ti karatela tshama ma tsumbekile ni ku nga ngheneli timhaka ti hambanisako vanhu, na ku nga hi zikhati za yimpi ntsena. Hikuyini? Hakuva vontlhe lava va ti hendleletileko ka Jehova va mu tsumbisile ku mu ranza, ni ku tsumbeka, ni ku mu ingisa. (1 Joh. 5:3) Hi lava ku hanya hi matshinya ya milayo yo lulama ya Nungungulu na ku nga khataliseki lomu hi hanyako kona, lomu hi kuleleko kona, kutani lomu hi pswalilweko kona. A ku tsumbeka ka Jehova ni Mufumo wakwe za lisima nguvu ku hunza ni wihi nchumu wunwani hi wu ranzako. (Mat. 6:33) A kutsumbeka loko ku lava lezaku a maKristu ma ti hambanisa ni kontlhe kulwisana kutani mazunga ya tiko legi. — Isa. 2:4; gonza Johani 17:11, 15, 16.

² A vanhu lava va kalako va nga hi na kukholwa kunwe na hina va nga ha hlawula ku tsumbeka ka tiko gabye, lixaka, xihena, hambu ka ntlawa wa bhola wa tiko gabye. Lezo zi vanga mapalisana ni livengo, lezi a ka zikhati zinwani zi yisako ka kuhalatiwa ka nkhata ni kuhihiritwa ka vanhu. A ndlela leyi vanhu va xuxako hi yona timhaka leto, ku ngava ku zi lulamisa kutani ku zi engetela, yi nga ha hi khumba hina wutsumbu kutani maxaka ya hina hakuva hi hanya xikari kabye. Kota lezi Nungungulu a mahileko munhu na a hi ni tshamela ga mabeleko ga ku tiva kululama, a ziboho za mifumo ya vanhu zi nga ha lwisana ni lezi hi zi wonako na zi lulamile. (Gen. 1:27; Deut. 32:4) Hi ta ku yini ka ziyimo lezo? Za olova kuva hi sangula kuva ni tlhelo zikaratweni za tiko hi tlhela hi kokelwa kukanetisaneni.

3, 4. a) Hikuyini a maKristu ma nga ngheneliko mazunga ya tiko legi? b) A nzima leyi yi ta wulawula hi yini?

³ A tihlengeletano leti ti fumelako vanhu ti nga ha kuca zisumbulwa za tiko lego lezaku zi yima navo loku ku vuka yimpi. Kanilezi a maKristu a ma faneli ku maha lezo. Hina a hi ngheni ka mazunga ya politika ya tiko legi; a hi khomi zibhamu kambe kasi kulwa. (Mat. 26:52) A hi vumeli ku xengwa hi mizamo yi mahiwako kasi ku hi kuca ku wona xipanze xo kari xa tiko ga Satani kota xa chukwana ku hunza xinwani. (2 Kor. 2:11) Kota lezi hi nga mahiko xipanze xa tiko, hi potsa ni lihi livengo la tiko legi. — Gonza Johani 15:18, 19.

⁴ Kanilezi hi kota ya kungambheleli, a vokari va hina va nga halwa yimpi kasi ku susa mapimo ya kuchepeta vanwani ma tako hi ka kupima ka hina ka kale. (Jer. 17:9; Efe. 4:22-24) Hikwalaho, a nzima leyi yi ta wulawula hi matshinya yo kari ya milayo lawa ma nga hi vunako ku hlula kubyekelela loko. Hi ta tlhela hi wona lezi hi nga gonzisisako zona a kupima ka hina ni livalo lezaku zi tsumbeka ka Mufumo wa Nungungulu.

HIKUYINI HI NGA TI LAVELIKO TLHELO ZILWENI ZA TIKO LEGI?

5, 6. Jesu i wa ku wonisa kuyini a kuhambanahambana ka vanhu ka tiko legi a nga hanya ka gona niku hikuyini?

⁵ Loku u tshuka u nga tiyiseki lezaku xini u to maha ka xiyimo xo kari, zi wa tava wutlhari ku ti wutisa lezi: ‘Loku ku wa hi Jesu, i wa ta ku yini?’ A tiko legi Jesu a nga hanya ka gona gi wa wumbiwa hi vanhu va matshamu yo hambanahambana — yo kota Judia, Galilea, Samaria, ni kunwani. A matimu ya Biblia ma komba lezaku ku wa hi ni kuvengana xikari ka vanhu va matshamu lawo. (Joh. 4:9) Ku wa hi ni livengo kambe xikari ka vaFarisi ni vaSadusi (Miti. 23:6-9), xikari ka vanhu ni vahlengisi va khupo (Mat. 9:11), xikari ka lava va nga gonzisilwe hi vaRabi ni lava va nga gonzangiko ka vona. (Joh. 7:49) Ka zana ga malembe go sangula, Israeli i wa fumelwa hi vaRoma, lava a vaIsraeli va nga swireka nguvu hi kuvakona kabye. Hambu lezi Jesu a nga yimela a lisine la wukhongeli a tlhela a zi tiva lezaku a kuhanyiswa kuta hi ka vaJuda, a nga tshukangi a kucile vapizani vakwe lezaku va vuvumisa livengo. (Joh. 4:22) Hi tlhelo ginwani, i lo va kuca ku ranza vanhu vontlhe kota vaakelane vabye. — Luka 10:27.

⁶ Hikuyini Jesu a nga kala ku seketela a livengo la vaJuda ke? Hi lezaku yena ni Dadani wakwe a va ngheneli mazunga ya tiko legi. A xikhati lexi Jehova a nga vanga wanuna ni wasati hi ku tirisa a N’wana wakwe, i wa lava lezaku va tata misava yontlhe. (Gen. 1:27, 28) Nungungulu i mahile vanhu hi ndlela yaku va humesa tixaka to hamba ta vanhu. A ku na lixaka, kutani tiko, hambu lirimi leli Jehova kutani N’wana wakwe va li wonako na li hi chukwana ku hunza linwani. (Miti. 10:34, 35; Kuv. 7:9, 13, 14) Hi fanele ku lanzela xikombiso xabye xo mbhelela. — Mat. 5:43-48.

7, 8. a) I mhaka muni leyi ku lavekako lezaku a maKristu ma yi yimela? b) Zini lezi a maKristu ma nga faneliko ku zi rivala mayelano ni ku lulamisa zikarato za kuhanya ni za politika ke?

⁷ Hambulezo, ku na ni mhaka yinwe leyi ku lavekako lezaku hi yi yimela — ku nga ku seketela a wuhosi ga Jehova ga wuako gontlhe. A mhaka leyi yi tumbulukile sinwini ga Edeni a xikhati lexi Satani a nga phikiza a mafumela ya Jehova. Zalezi vanhu vontlhe va fanele ku hlawula a mafumela va ma wonako ma hi ma nene xikari ka mafumela ya Nungungulu ni ya Satani. Loku u ti hlola hi mbilu yontlhe, xana wa yima na Jehova hi ku hlawula ku ingisa a milayo yakwe ni matshinya ya milayo wutshanwini ga ku maha zilo hi mamahela ya wena wutsumbu ke? Xana wa wona Mufumo wakwe kota wona woce wu to mbheta miketo ya vanhu ke? Kutani u kholwa lezaku a vanhu va na ni wuzikoti ga ku ti fuma? — Gen. 3:4, 5.

⁸ A hlamulo wa wena ka ziwutiso lezi wu ta komba lezi u hlamulisako zona loku vanhu va kombela mawonela ya wena ka zilo zi vangako kuhambana. A vaseketeli va politika, vaativista, ni lava va zamako ku cica tiko va na ni malembe na va hlota tindlela ta ku mbheta kuhambana. Va nga ha maha mizamo leyo hi mbilu yontlhe va tlhela va hi ni mixuvo yi nene. Hambulezo, a maKristu ma zi tiva lezaku a Mufumo wa Nungungulu hi wona woce wu zi kotako ku mbheta zikarato za vanhu wu tlhela wu neha kurula ka lisine. Hi fanele ku tsika zikarato lezo mandleni ya Jehova. Loku a muKristu munwe ni munwani i wo seketela mamahela a ma wonako ma hi chukwana, xana a mabandla ya hina ma wa nga ta avanyeka lokuloku?

9. Xikarato muni xi nga hi kona bandleni ga le Korinte ka zana ga malembe go sangula, kanilezi mave wahi mawonela ya Paule kasi ku xi lulamisa?

⁹ Wona lezi a maKristu ya zana ga malembe go sangula ma nga maha ka mhaka yo kari yi nga vanga kuhambana lomu bandleni. A maKristu le Korinte ma waku: ‘Mina nzi wa Paule,’ ‘Mina nzi wa Apolosi,’ ‘Mina nzi wa Kefasi,’ ‘Mina nzi wa Kristu.’ Kani zi wa sukela kwihi, a hi zi tivi. Kanilezi Paule i lo bayiseka hi lezi zi nga humelela, aku: “Xana Kristu i avanyiselwe ke?” Ma lulamisisilwe kuyini maalakanyo lawo ya hava? Paule i lo kuca maKristu lawo aku: “Makunu nza mu khongotela, vamakabye, hi vito ga Hosi ya hina Jesu Kristu, lezaku mu wulawula xilo xinwe, kasi ku ngavi kona kuhambana xikari ka nwina, kanilezi mu zwanana hi kualakanya ni kupima.” Ni nyamutlha kambe a ku faneli kuva ni kuhambana bandleni ga wuKristu.— 1 Kor. 1:10-13; gonza Va Le Roma 16:17, 18.

10. Mupostoli Paule i fananisile hi yini a xilaveko xa ku nga ngheneli kukanetisana ka tiko legi?

¹⁰ Paule i lo kuca maKristu ma totilweko lezaku ma veka kupima ka wusumbulwa gabye ga le tilweni wutshanwini ga zilo za laha misaveni. (Fil. 3:17-20)a Va wa fanele ku tira kota mitsumi ya Kristu. A mitsumi, kutani vaembaxadori, a yi ngheneli zilo za tiko legi yi avelwako ku tira ka gona. A kutsumbeka kabye a ku ka tiko lego. (2 Kor. 5:20) A maKristu ma nga ni kutsumba ka kuhanya laha misaveni wonawu ma lumba Mufumo wa Nungungulu, hikwalaho a ma faneli ku nghenela kukanetisana ka tiko legi.

TI GONZISE KU TSUMBEKA KA JEHOVA

11, 12. a) Zilo muni zi nga mahako muKristu zi mu karatela ku simama a tsumbekile ka Mufumo wa Nungungulu? b) Xikarato muni lexi a muKristu wo kari a kumeneko naxo, niku i xi hlulisile kuyini?

¹¹ Matlhelweni yo tala ya misava, a vanhu va zwana nguvu. Va bohana hi matimu yo kari, xihena, kutani lirimi leli va ti dzunzako hi lona. Ka ziyimo lezo, a maKristu ma fanele ku gonzisa kupima kabye ni tivalo lezaku ma tiva xo hlamula loku ku vuka timhaka to kota leto. Va nga zi mahisa kuyini?

¹² Wona xikombiso xa Mirjetab wa xipanze xo kari xa laha kale ku nga hi Iugoslávia. I kulile na a gonzisiwa ku venga vaSérvia. Laha a nga gonza lezaku Jehova a nga na xihlawulela niku Satani hi yena a vangako xihlawulela xa tixaka, i lo ti karatela ku ti tlhatlhisa ka maalakanyo lawo. Hambulezo, laha ku nga vuka kulwisana xipanzeni lexo, a livengo la Mirjeta li lo sangula ku hlukela, li maha lezaku zi mu karatela ku xumayela vanhu va Sérvia. Kanilezi i lo zi zwisisa lezaku a nga faneli ku kondla mawoko a rinzela lezaku a mapimo lawo ma suka a woce. I lo kombela xivuno ka Jehova lezaku a zi kota ku hlula xikarato lexo a tlhela a engetela wutireli gakwe zonake a ringanelwa hi kuva phayona. I ngalo: “Nzi lo pola lezaku a ku veka kupima wutirelini hi yona ndlela ya chukwana. Loku nzi hi wutirelini, nzi ti karatela ku pimanyisa a wumunhu ga liranzo ga Jehova, niku nza ma wona mapimo ya mina ya hava na ma ti fambela.”

13. a) Xiyimo muni xi nga susela litsako a Mboni yo kari, kanilezi yi hlamulisile kuyini? b) Hi nga gonza yini ka lezi zi nga humelela Zoila?

¹³ Wona kambe a xikombiso xa Zoila. Ita hi Mexiko, kanilezi zalezi i wona mitlhangano ka bandla go kari le Europa. I lo pola lezaku a vamakabye vo kari lomu bandleni va tako hi América Latina va wa wulawula na va nga cuwuki nzhako xungetano hi tiko gakwe ga mabeleko, ni zihena za gona, zinwe ni wucenje ga kona. Loku ku wa hi wena na u mahile yini? Hakunene, lezo zi wa mu susela litsakwana Zoila. Kanilezi lexi xi tsakisako hi lezaku i lo kombela xivuno ka Jehova kasi a mu vuna ku susa ni wahi maalakanyo ya hava ma nga mu tela mbilwini. Kasi ku wula lisine, a vokari xikari ka hina va halwa ni zikarato zo kota lezo. Cima hi wa nga ta tsakela ku wula kutani ku maha nchumu wu vangako kuhambana kutani kutsumbeka ka hava xikari ka vamakabye va hina — kutani ni wihi munhu ka mhaka leyo. — Rom. 14:19; 2 Kor. 6:3.

14. A maKristu ma nga gonzisisa kuyini a mapimo yabye ni livalo xungetano hi kutsumbeka ka hava?

¹⁴ Xana u wundlilwe kutani ku kulela ka wutshamu u nga kucetelwa ku tsumbeka ka tiko ga wena kutani xipanze u nga hanya ka xona ke? Xana a maalakanyo lawo ma ha hi kona mbilwini ya wena? A maKristu a ma faneli ku tsika liranzo la tiko gabye li onha mawonela yabye hi vanwani. Kanilezi ahati loku u pola lezaku u na ni kuchepeta ko kari hi vanhu va tiko ginwani, mudawuko, lirimi, kutani lixaka linwani ke? Zi wa ta vuna nguvu a ku ehleketa hi lezi Jehova a ku wonisako zona a kutikulisa hi tiko ga wena ni xihlawulela. A ku kambisisa timhaka leti ni tinwani ti yelanako nato xigonzweni xa munhu wutsumbu kutani wukhozelini ga ngango zi ngava ni mabhinzu ya hombe. Hi kulanzela, kombela Jehova lezaku a ku vuna ku namarela ka mawonela ya yena timhakeni leto. — Gonza Va Le Roma 12:2.

15, 16. a) Zini hi faneleko ku zi rinzela ka vanwani loku hi simama ku tsumbeka ka Nungungulu? b) A vapswali va nga vunisa kuyini vana vabye lezaku va hlula zikarato za kutsumbeka ka wuKristu?

¹⁵ Hambu loku zo hlwela, a malanza wontlhe ya Jehova ma ta tshuka mava ka ziyimo zi ma kurumetako ku ti hambanisa ni vanwani — ku ngava zigonzani-kulobye, vatiri-kulobye, maxaka, kutani vanwani. (1 Ped. 2:19) Kanilezi, hi zalezo hi faneleko ku maha! A hi faneli ku hlamala loku a tiko gi hi venga hi kota ya lezo; Jesu i hi byelile lezaku lezo zi wa ta maheka. A vakaneti vo tala a va li zwisisi a lisima la ku nga ngheneli zilo za tiko. Kanilezi ka hina za lisima nguvu ku tsumbeka ka Mufumo wa Nungungulu ku hunza ku tsumbeka ka zilo za tiko legi.

¹⁶ A ku tsumbeka ka Jehova zi lava lezaku hi tiya hlana loku hi dzukiselwa. (Dan. 3:16-18) A kuchava munhu ku khumba vanhu va titanga tontlhe, kanilezi a vaswa zi nga ha va karatela nguvu ku nga lanzeli xidlemo. Loku a vana va wena va kumana ni zikarato zi yelanako ni ku bayethela mujeke kutani mibuzo ya tiko, u nga tsike ku va vuna. Tirisa xikhati xa Wukhozeli ga Ngango kasi ku vuna vana va wena lezaku va zwisisa lezi zi patsekako kasi va zi kota ku hlula zikarato lezi hi kutiya-hlana. Va gonzise ku tlhamusela lezi va zi kholwako hi ndlela yo dlunyateka ni ya xichawo. (Rom. 1:16) Kasi ku vuna vana va wena, famba u ya bhula ni vagonzisi vabye hi timhaka leto loku zi laveka.

TSAKELA A ZIVANGWA ZONTLHE ZA JEHOVA!

17. Maalakanyo muni hi faneleko ku ma potsa, niku hikuyini?

¹⁷ Lisine lezaku hi nga hava ni liranzwana lo kari hi wutshamu, mudawuko, lirimi, ni zakuga za tiko legi hi kuleleko ka gona — za zwisiseka. Kanilezi, hi fanele ku potsa maalakanyo yaku lezi za hina hi zona za chukwana. Jehova i vangile zilo zo hambanahambana kasi hi ti buza hi zona. (Tis. 104:24; Kuv. 4:11) Makunu hi lava ku dzunzela yini zinwani hi siya zinwani?

18. A ku pimanyisa mawonela ya Jehova zi ta neha makatekwa muni?

¹⁸ Nungungulu i lava lezaku a vanhu vontlhe va kuma wutivi ga lisine va tlhela va kuma wutomi ga pinzukelwa. (Joh. 3:16; 1 Tim. 2:3, 4) A ku vumela mawonela yo hambanahambana zi nyika litsako zi tlhela zi vikela a wumunwe ga wuKristu. A xikhati lexi hi hlayisako kutsumbeka ka hina ka Jehova, hi fanele ku potsa ku nghenela mazunga ya tiko legi. A kutikulisa ni kuphikizana ka tiko legi a zi na wutshamu xikari ka hina. A ho ku mu bonga Jehova hi ku hi tlhatlhisa ka mapalisana, ni matshanza, ni mazunga lawa ma tatileko tiko ga Satani! Ngha hi ti yimisela kuva ni moya wa kurula wo fana ni wa mutsali wa tisimu loyi a ngaku: “Hi nga wonani kutsakisa ka zona, loku maxaka ma hanya khatiginwe hi kuzwanana”! — Tis. 133:1.